Search Results for "Transakcja wojny chocimskiej"
Transakcja wojny chocimskiej Wacława Potockiego jako epos. Wstęp I „Transakcja…” to utwór, który pretendował do miana epopei narodowej. Powstał około pół wieku po zwycięstwie pod Chocimiem, sławił waleczność i talenty strategiczne Jana Karola Chodkiewicza oraz męstwo wojsk polskich, które oparły się Turkom. Ten poemat z jednej strony ukazuje cnoty rycerstwa polskiego, a z drugiej ówczesny upadek ducha bojowego – współczesna autorowi szlachta nie jest zdolna do tak heroicznych czynów jak przodkowie, lecz rozmiłowana
Przedstaw poemat Wacława Potockiego Transakcja Wojny chocimskiej jako utwór zagrzewający do walki za ojczyznę Wacław Potocki był głęboko zaangażowany w sprawy dotyczące Polski, jej obyczajów, tradycji. Czasy świetności kraju już mijały. Pojawiły się kłopoty związane z wojnami, stale pogarszającą się sytuacją Polski, wreszcie ze szlachtą nazywającą siebie Sarmatami i oddającą się drobnym przyjemnościom oraz zaprzedającą ojczyznę za wygodne życie. Kult walki już miną. I wtedy właśnie Potocki napisał Wojnę chocimską,
Wacław Potocki w Transakcji wojny chocimskiej, świadomy dewaluacji sarmackich wartości, pragnie wskrzesić czasy świetności polskiego oręża, przypomnieć, czym naprawdę powinien odznaczać się szlachcic Sarmata. Sięga więc w przeszłość, prawie pięćdziesiąt lat wstecz, opiewa przygotowania i przebieg bitwy pod Chocimiem w 1621 roku, kiedy to wojska polskie, dowodzone przez Karola Chodkiewicza, odniosły triumfalne zwycięstwo nad armią turecką. Potocki w trakcie pracy nad Transakcją… wykorzystał diariusz wojenny spisywany przez Jakuba Sobieskiego – jednego z uczestników bitwy. Świadomie nadał
„Transakcja wojny chocimskiej” jako poemat zagrzewający do walki za ojczyznę. Wstęp Wacław Potocki był głęboko zaangażowany w sprawy dotyczące Polski, jej obyczajów, tradycji. Czasy świetności kraju już mijały. Pojawiły się kłopoty związane z wojnami, stale pogarszającą się sytuacją Polski, wreszcie ze szlachtą nazywającą siebie Sarmatami i oddającą się drobnym przyjemnościom oraz zaprzedającą ojczyznę za wygodne życie. I wtedy właśnie Wacław Potocki napisał Transakcję wojny chocimskiej w obawie, że rodacy zatracają
Utwór Wacława Potockiego spełnia warunki gatunku, jakim jest epos. Po pierwsze rozpoczyna się inwokacją – zwrotem do Boga o opiekę i pomoc w pisaniu. Dalej – utrzymuje relację w podniosłym tonie, godnym epopei. Opisuje przełomowe, ważne historycznie wydarzenie – wojnę chocimską. Prezentuje szczegółowo opisane (realizm szczegółu) sceny batalistyczne. Mowa Chodkiewicza jest bogatą oracją. Wreszcie – sam opis wodza przypomina portret herosa, silnego, nawołującego do walki, zwyciężającego. Zauważ: W Transakcję… wpisany jest mit idealnego sarmatyzmu oraz
Wojny, powstania, rewolucje – temat od wieków ten sam, ale pokazywany rozmaicie. Na wybranych przykładach wykaż podobieństwa i różnice. Przykładowy wstęp Wszelkiego rodzaju walki, powstania, rewolucje i wojny to wdzięczny temat dla twórcy literatury. Z jednej strony nadają utworowi rys sensacyjności i przygodowości, który zapewnia zainteresowanie czytelników, z drugiej z kolei – jest świetnym sprawdzianem artystycznej maestrii pisarza. Tylko wielcy twórcy potrafią w sposób plastyczny i – co może ważniejsze – prawdziwie przejmujący pokazywać wojenne wypadki. Wojna
Napisz notatkę o Transakcji wojny chocimskiej Wacława Potockiego. Utwór dotyczy wojny z Turkami w 1621 roku, ze zwycięską bitwą pod Chocimiem. W zasadzie utwór jest swobodnym przekładem dziennika prowadzonego przez Jakuba Sobieskiego, uczestnika tej wojny oczywiście, a zarazem ojca króla Jana III. Transakcja – znaczy przebieg. Na wydrukowanie czekała Transakcja wojny chocimskiej niemal 200 lat! Jest to przykład polskiego eposu heroicznego. Potocki opisuje rycerską przeszłość Polaków zwyciężających Turków. Dzieło jest
Transakcja wojny chocimskiej opiewa przebieg i przygotowania do bitwy pod Chocimiem w 1621 roku. Wacław Potocki wykorzystał do napisania utworu relację uczestnika bitwy, Jakuba Sobieskiego, który spisywał dziennik wojenny. Można zaryzykować twierdzenie, że utwór jest rymowaną przeróbką pamiętnika na epos). I oto barokowy epos Potockiego jest dziś już nieco przestarzały, traktujemy go jako zabytek literatury siedemnastowiecznej, nie jako rzecz do czytania. Charakteryzuje go bowiem niezwykła, przeładowana inwersjami składnia, ogromna liczba zaimków, monotonia (jest
„A co życie może być warte… jeśli honor stracony” (Joseph Conrad) – literackie portrety bohaterów, dla których honor był wartością najwyższą. Komentarz: Temat ściśle ukierunkowany – nie pozostawia większej możliwości manewru. Wiemy dokładnie, o czym mamy pisać, wiemy też, że swój wywód musimy podporządkować konkretnym przykładom bohaterów literackich. Dlatego też nie namnożymy tu zbytnio możliwości interpretacji tematu. Honor to honor, a bohater to bohater. Możemy co najwyżej zastanowić się nad formą pracy.
Autor Jan Chryzostom Pasek (ok.1636-1701) to postać niezwykle barwna i charakterystyczna dla obrazu sarmackiej szlachty polskiej XVII wieku. Był wychowankiem szkół jezuickich, za młodu zaciągnął się do wojska, służył u boku Stefana Czarnieckiego, brał udział w wyprawie do Danii i w wojnie z Moskwą (1661 r.). Następnie osiadł w Krakowskiem, został panem, polował, procesował się z sąsiadami, jeździł na sejmiki, hulał, bawił się na weselach i pogrzebach, awanturował się i pił na
Literatura barokowa w Polsce zaczyna się od Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego. Latami renesansowy, treścią barokowy… Ze względu na wymowę swoich sonetów zaliczany do baroku. Należy uważać go za poetę przełomu. Tytuły wierszy już świadczą o stylistyce baroku: O wojnie naszej, która wiedziemy z szatanem, światem i ciałem… albo O nietrwałej miłości rzeczy świata tego… Motyw vanitas, szatana, przemijalności i złudnej wartości ziemskich rozkoszy – to światopogląd typowy dla barokowej poezji metafizycznej. Tęsknota
I. Grecja Homera To podróż dwadzieścia osiem stuleci wstecz. Jeśli komuś mało, dorzucę pięć stuleci, docieramy do czasów archaicznych. Jak to się dzieje? Otóż Homer opowiadał o przeszłości Grecji – dla niego dzieje wojny trojańskiej i oblężenia Troi były wydarzeniem historycznym odległym jak dla nas… czasy Jagiellonów i bitwa pod Grunwaldem. Zaiste zmieniło się co nieco w dobrej Polsce od panowania Jagiellonów… W świecie Homera, choć nie tak szalała technika
Drzewko epok dawnych Antyk —————————— Średniowiecze V–XV w. najwyższa wartość – Bóg (teocentryzm) nazwa wieki średnie = pomiędzy antykiem a renesansem uniwersalizm Europy istotną cechą kulturową dualizm życia: doczesność a mistycyzm, wiara w znaki i symbole wyprawy krzyżowe anonimowość twórców ideały: rycerz, król, asceta literatura świecka: epika rycerska, historiografia literatura sakralna – hagiografia Renesans XVI w. nazwa – odrodzenie ideałów starożytnych najwyższa wartość – człowiek (humanizm, antropocentryzm) szacunek dla nauki
Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Wybór wierszy Jana Andrzeja Morsztyna Wybór wierszy Daniela Naborowskiego Wybór wierszy Wacława Potockiego Świętoszek Moliera Wymagania egzaminacyjne: Znajomość najważniejszych motywów tematycznych literatury barokowej Podstawowe pojęcia barokowej poetyki Ogólna wiedza o kulturze i ideologii baroku Najważniejsze pojęcia: Sarmatyzm, koncept, konceptyzm, oksymoron, paradoks, kontrast, poezja dworska, poezja metafizyczna Poziom rozszerzony Lektury obowiązkowe: Brak; przydać się może pogłębiona znajomość utworów z zakresu dla poziomu podstawowego. Wymagania egzaminacyjne: Umiejętność wyszukiwania i odczytywania późniejszych
Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Wybrane satyry Ignacego Krasickiego Hymn do miłości ojczyzny Ignacego Krasickiego Wymagania egzaminacyjne: Znajomość najważniejszych motywów literatury oświeceniowej Znajomość cech gatunków klasycystycznych, takich jak oda, satyra, bajka, powiastka filozoficzna Ogólne wiadomości o powieści – to ważne! Ogólna wiedza o ideologii i kulturze epoki; znajomość pojęć takich jak klasycyzm, racjonalizm oraz nazwisk takich jak Jean Jacques Rousseau, Denis Diderot Najważniejsze pojęcia: satyra, bajka, powieść, klasycyzm, sentymentalizm, konstytucja, libertynizm,
Ważną grupą społeczną średniowiecza było rycerstwo, dlatego doskonały rycerz to kolejny ważny wzorzec osobowy epoki. Średniowiecze stworzyło własny ideał wojownika, kierującego się określonymi wartościami. „Bóg, honor, ojczyzna” – to najważniejsze z nich. Rycerz bez skazy był chrześcijaninem, do którego zadań należały obrona i krzewienie wiary. Stąd w tej epoce motyw świętej wojny z niewiernymi i wyprawy krzyżowe. Rycerza cechowała wielka pobożność – często się modlił, uczestniczył we mszach. Honor wymagał od
Dowodów na to, że bogactwo antyku (mitologia, tragedia grecka, epos, sztuka, architektura) i wartości biblijne, postacie, morały – są wciąż aktualne, były i będą tematem nawiązań – znajdziesz bez liku. Poprowadź myśl tym torem: jakie wartości głoszone już w starożytnych dziełach nie przeminęły? jakie gatunki literackie utworzone w antyku lub praktykowane w Biblii kontynuowano przez wieki? jakie tematy i postacie stały się trwałym punktem odniesień, nawiązań, wręcz tematem późniejszej literatury? I oczywiście: przykłady, przykłady, przykłady. Podpowiedzi:Trwałe problemy
Sarmata to szlachcic polski, ziemianin, niechętny obcym wzorcom, pielęgnujący tradycję szlachecką, wiarę katolicką i rycerskie rzemiosło. Rodowód swój wywodzi od legendarnego plemienia Sarmatów, co daje mu powód do dumy a nawet pychy i poczucia wyższości. Portret sarmaty kształtuje literatura baroku, poddaje krytyce lub utrwala jako tradycję – dorobek późniejszych wieków. Jan Chryzostom Pasek – Pamiętniki (autoportret sarmaty: pyszałka i kłótnika, żołnierza i ziemianina) Wacław Potocki – Ogród fraszek, Moralia – krytyka wad sarmackich, takich jak nietolerancja,
Starożytność Historia kultury V wiek p.n.e. Za sprawą sofistów, wędrownych nauczycieli, rozwija się sztuka wymowy, czyli retoryka. Z głoszoną przez nich względnością prawdy, która pociąga za sobą przyzwolenie na kłamstwa i obłudę, walczy zwolennik stałych idei Sokrates – pierwszy etyk, który wprawdzie nie zostawił po sobie dzieł pisanych, ale jego poglądy wywarły wielki wpływ na filozofów późniejszych. Rozkwit demokracji ateńskiej pod rządami Peryklesa. Około roku 450 p.n.e. – biblijna Księga Hioba i Pieśń
Nawiązania do eposu homeryckiego w późniejszych epokach Eposy były to zwykle rozbudowane, wierszowane utwory ukazujące dzieje bohaterów legendarnych lub historycznych na tle wydarzeń przełomowych dla danej społeczności. Cechami charakterystycznymi eposu są także: jednoczesność dwóch fabuł – jednej toczącej się w świecie ludzi i drugiej, toczącej się w świecie bogów, mającej wpływ na pierwszą. W eposie występuje obiektywny i wszechwiedzący narrator. Opisy cechuje realizm i szczegółowość. Bardzo bogate tło obyczajowe. Średniowiecze – epos rycerski Wśród literatury średniowiecznej
