Wisława Szymborska Z nie odbytej wyprawy w Himalaje Aha, więc to są Himalaje. Góry w biegu na księżyc. Chwila startu utrwalona na rozprutym nagle niebie. Pustynia chmur przebita. Uderzenie w nic. Echo – biała niemowa. Cisza. Yeti, niżej jest środa, abecadło, chleb i dwa a dwa to cztery. i topnieje śnieg. Jest czerwone serduszko przekrojone na krzyż. Yeti, nie tylko zbrodnie są u nas możliwe. Yeti, nie wszystkie słowa skazują
Zbigniew Herbert Sprawozdanie z raju W raju tydzień pracy trwa trzydzieści godzin pensje są wyższe ceny stale zniżkują praca fizyczna nie męczy (wskutek mniejszego przyciągania) rąbanie drzewa to tyle co pisanie na maszynie ustrój społeczny jest trwały a rządy rozumne naprawdę w raju jest lepiej niż w jakimkolwiek kraju Na początku miało być inaczej – świetliste kręgi chóru i stopnie abstrakcji ale nie udało się oddzielić dokładnie ciała od duszy
Krzysztof Kamil Baczyński Małe kina Najlepsze te małe kina w rozterce i w udręce, z krzesłami wyściełanymi pluszem czerwonym jak serce. Na dworze jeszcze widno, a już się lampa kołysze i cienie meandrem biegną nad zwiastującym afiszem. Chłopcy się drą wniebogłosy w promieniach sztucznego światła, sprzedają papierosy, irysy i sznurowadła. O, już się wieczór zaczyna! Księżyc wyciąga ręce. Najlepsze te małe kina w rozterce i w udręce. Kasjerka ma loki
Krzysztof Kamil Baczyński *** Niebo złote ci otworzę, w którym ciszy biała nić jak ogromny dźwięków orzech, który pęknie, aby żyć zielonymi listeczkami, śpiewem jezior, zmierzchu graniem, aż ukaże jądro mleczne ptasi świt. Ziemię twardą ci przemienię w mleczów miękkich płynny lot, wyprowadzę z rzeczy cienie, które prężą się jak kot, futrem iskrząc zwiną wszystko w barwy burz, w serduszka listków w deszczów siwy splot. I powietrza drżące strugi jak
Bolesław Leśmian Dusiołek Szedł po świecie Bajdała, Co go wiosna zagrzała – Oprócz siebie – wiódł szkapę, oprócz szkapy – wołu, Tyleż tędy, co wszędy, szedł z nimi pospołu. Zachciało się Bajdale Przespać upał w upale, Wypatrzył zezem ściółkę ze mchu popod lasem, Czy dogodna dla karku – spróbował obcasem. Poległ cielska tobołem Między szkapą a wołem, Skrzywił gębę na bakier i jęzorem mlasnął, I ziewnął wniebogłosy i splunął i
Miron Białoszewski Ach gdyby nawet piec zabrali… Moja niewyczerpana oda do radości Mam piec podobny do bramy triumfalnej! Zabierają mi piec podobny do bramy triumfalnej! Oddajcie mi piec podobny do bramy triumfalnej! Zabrali. Została po nim tylko szara naga jama szara naga jama. I to mi wystarczy: szara naga jama szara naga jama sza-ra- na-ga- ja-ma szaranagajama. Co jest głównym rekwizytem poetyckim w wierszu? Piec. Co uderza w tym
Wisława Szymborska Muzeum Są talerze, ale nie ma apetytu. Są obrączki, ale nie ma wzajemności od co najmniej trzystu lat. Jest wachlarz – gdzie rumieńce? Są miecze – gdzie gniew? I lutnia ani brzęknie o szarej godzinie. Z braku wieczności zgromadzono dziesięć tysięcy starych rzeczy. Omszały woźny drzemie słodko zwiesiwszy wąsy nad gablotką. Metale, glina, piórko ptasie cichutko tryumfują w czasie. Chichocze tylko szpilka po śmieszce z Egiptu. Korona przeczekała
Edward Stachura Sanctus Święty święty święty – blask kłujący oczy Święta święta święta – ziemia co nas nosi Święty kurz na drodze Święty kij przy nodze Święte krople potu Święty kamień w polu Przysiądź na nim, panie Święty promyk rosy Święte wędrowanie Święty chleb – chleba łamanie Święta sól – solą witanie Święta cisza, święty śpiew Znojny łomot prawych serc Słupy oczu zapatrzonych Bicie powiek zadziwionych Święty ruch i drobne
Częsty i niezbywalny element analizy wiersza to charakterystyka podmiotu lirycznego. Bez tego ani rusz. Najczęściej już na wstępie powinniœmy określić, kto jest nadawcą wypowiedzi (tak! – bo wiersz jest wypowiedzią, komunikatem). Osoba mówiąca w wierszu to nasz partner w dialogu. Nasze uczestnictwo w tej rozmowie to lektura tekstu oraz takie elementy, jak: stosunek do tego utworu („potworne, o co tu właściwie chodzi??”, „święte słowa”, „fajnie napisane” itd.), interpretacja czytanych słów, próba zrozumienia, powiązanie treści wiersza
Zbigniew Herbert Pan Cogito czyta gazetę Na pierwszej stronie meldunki o zabiciu 120 żołnierzy wojna trwała długo można się przyzwyczaić tuż obok doniesienie o sensacyjnej zbrodni z portretem mordercy oko Pana Cogito przesuwa się obojętnie po żołnierskiej hekatombie aby zagłębić się z lubością w opis codziennej makabry trzydziestoletni robotnik rolny pod wpływem nerwowej depresji zabił swą żonę i dwoje dzieci podano dokładnie przebieg morderstwa położenie ciał i inne szczegóły 120 poległych daremnie szukać na mapie zbyt
Rozprawka jest obok recenzji najbardziej subiektywną formą wypracowania. Chcesz czy nie, musisz podkreślić w niej swoje „ja”: swoje zdanie, swoją opinię, swój punkt widzenia. Jak podkreślić swoje stanowisko? 1. Korzystaj z form gramatycznych, dzięki którym podkreślisz, że wyrażasz swoje poglądy. Należą do nich: Czasowniki w 1. os. lp. Zaimki osobowe – dla mnie, według mnie, wydaje mi się. Nie zapomnij o wyrazach podkreślających Twoje stanowisko wobec omawianego problemu (zobacz podpowiedzi w ramkach). Przywołuj swoje (mogą
Czy w rozprawce egzaminacyjnej naprawdę trzeba pisać o WŁASNYCH przeżyciach? I czy nie można trochę nazmyślać? Tematy, w których pojawia się możliwość pisania o osobistych doświadczeniach, powinny być przez Was… upragnione. Bo gdy brakuje innych – literackich, filmowych czy historycznych – argumentów, własne przemyślenia mogą bardzo wzmocnić rozprawkę. A czy można wymyślać? Oczywiście, że tak. Egzaminatorom wcale nie chodzi o to, żeby grzebać w Waszych życiorysach albo sprawdzać, czy napisaliście prawdę, lecz o to, by przekonać się, że umiecie
Sceny z filmów, przykłady ze sztuki – kiedy staną się argumentami w rozprawce? Motyw: wartość człowieka! Napisz rozprawkę na temat: Jeśli nie szata zdobi człowieka, to w czym tkwi jego wartość? W pracy posłuż się przykładami z literatury, historii bądź ze sztuki. Przykład ze sztuki: freski Giotta ze św. Franciszkiem. Przykładowe rozwinięcie: Prawdziwą wartość człowieka pokazał swoim życiem św. Franciszek. Chociaż pochodził z rodziny kupieckiej, zrezygnował z możliwości dostatniego życia – swój majątek rozdał ubogim. Na jednym
Fakty i postacie historyczne mogą stać się argumentami w egzaminacyjnej rozprawce. I na pewno bardzo spodobają się egzaminatorom. Motyw: wolność! Wolność jest istotną wartością w życiu człowieka. Napisz rozprawkę, w której ustosunkujesz się do powyższej tezy. W uzasadnieniu swego stanowiska wykorzystaj przykłady z literatury, historii lub ze sztuki. Przykład nr 1: okres zaborów Najbardziej bolesnym dla Polaków argumentem świadczącym o tym, jak wielką wartość dla człowieka stanowi wolność, jest okres zaborów. Polska straciła niepodległość na 123 lata i w
W jaki sposób odwoływać się do postaci literackich, historycznych i rzeczywistych? Jak zamieniać je w argumenty? W tematach rozprawek możesz być poproszony o posłużenie się argumentami, którymi będą postacie. O jakie postacie chodzi? O postacie literackie, czyli bohaterów z lektur, znanych Wam książek. O postacie rzeczywiste, czyli takie, których istnienie nie podlega żadnej wątpliwości i są powszechnie znane, a więc nie Wasze babcie, ciocie, ale raczej ważne osoby z życia publicznego, kulturalnego. Mogą to być także postacie
W rozwinięciu rozprawki najważniejsze są argumenty. Gdzie ich szukać, ile podawać, jak je rozwijać? Zapamiętaj dwa modele rozprawek: I model rozprawki 1. WSTĘP 2. TEZA 3. ARGUMENTY 4. POTWIERDZENIE TEZY II model rozprawki 1. WSTĘP 2. HIPOTEZA 3. ARGUMENTY 4. POSTAWIENIE TEZY W obydwu modelach pojawiają się argumenty. To one stanowią rozwinięcie wypracowania i to one mają nas doprowadzić do potwierdzenia lub postawienia tezy. Argumenty to dowody na poparcie tezy
Jak udowodnić, że pieniądze szczęścia nie dają, skoro często jest inaczej? Co zrobić, gdy temat sugeruje tezę, której masz bronić, a wcale się z nią nie zgadzasz? Ludzka przekora każe Ci zaprzeczyć, a jednak… wahasz się. Bo a nuż nie przyznają Ci punktów za rozwinięcie tematu… Przyznają czy nie? Przy niektórych tematach – nie ma żadnych wątpliwości – nie przyznają! Kiedy musisz potwierdzić? Jeśli w temacie wypracowania pojawiają się sformułowania typu: Udowodnij, że… Uzasadnij słuszność
Rozprawki z hipotezą Nie jesteś pewien, czy jest tak czy siak. Czy na pewno pieniądze nie dają szczęścia? Do czego powołany jest człowiek? Hipoteza to tylko przypuszczenie, co do którego nie masz pewności, opinia, którą zamierzasz dopiero udowodnić lub obalić, założenie wymagające sprawdzenia. Hipoteza wymaga sprawdzenia, przeprowadzenia dowodu. Podobnie jak do tezy, również do hipotezy trzeba dobrać argumenty. W przypadku hipotezy będą to takie przykłady, które na końcu wypracowania doprowadzą do
Pamiętaj, że istnieją dwa modele rozprawek: z tezą lub hipotezą. Rozprawka z tezą Masz 100 proc. pewności, że jest tak czy siak. Teza to pewnik, co do którego nie masz absolutnie żadnych wątpliwości. Teza podana w temacie jest dla Ciebie oczywista, bezdyskusyjna. Może jednak negować powszechną opinię czy opinię wyrażoną w cytacie. Teza wyraża Twoją opinię, zdanie na dany temat, którego jesteś pewien, ale Twój kolega może mieć inną opinię
Skup się i przystąp do pisania z zegarkiem w ręku – jeśli dobrze rozplanujesz czas, na pewno zdążysz. 1. Krok pierwszy – analiza tematu Jeśli wydaje Ci się, że jeżeli od razu zaczniesz pisać, to zaoszczędzisz czas, jesteś w ogromnym błędzie! Przed przystąpieniem do pisania bardzo, bardzo uważnie wczytaj się w treść polecenia – bo dokładne zrozumienie tematu to podstawa. Często jest tak, że polecenie zawiera dokładne instrukcje – ile ma być argumentów i jakiego typu.