Posts From Zbyszek
„Powstania są w naturze Polaków”. Czy zgadzasz się z tą opinią? Przedstaw swoje refleksje na temat sposobu, w jaki polska literatura opowiada problem narodowych powstań. Mit powstania – mit pięknej śmierci: Pieśń Legionów Polskich we Włoszech, czyli Mazurek Dąbrowskiego Józefa Wybickiego – nawet w naszym hymnie narodowym powielony zostaje mit walki, sprzeciwu wobec wroga jako koniecznej postawy Polaka patrioty. Hymn do miłości ojczyzny Ignacego Krasickiego (fragment Myszeidy) – miłość do ojczyzny wiąże się nierozerwalnie
„Od nas także zależy, co w dziełach widzimy” (Czesław Miłosz). Co w wielkiej literaturze romantyzmu i pozytywizmu może zobaczyć i zaakceptować współczesny, młody Polak? Odpowiedz, odwołując się do wybranych dzieł tych okresów literackich. Układ pracy Rozważania wstępne Z jakimi wartościami znanymi z literatury romantycznej się identyfikuję? Z kultem uczucia, wiarą przekraczającą wszelkie bariery, absolutną miłością. Z miłością do rodzimej tradycji i krajobrazu. Z patriotyzmem. Co akceptuję w pozytywizmie? – Podkreśl różne aspekty wartości ludzkiej pracy. Propozycje wstępów I Ogólne refleksje Każde
„Jesteśmy dziećmi epoki, epoka jest polityczna” – cytat z wiersza Wisławy Szymborskiej uczyń mottem swoich rozważań o uwikłaniu literatury i kultury w politykę na przestrzeni epok. Jest to typowy temat przekrojowy. Podejmując się jego realizacji, trzeba znać nie tylko przykłady literackie, ale także w niemałym stopniu konteksty kulturowe, a nawet historyczne. Ułatwia nam pracę sformułowanie „na przestrzeni epok” – które sugeruje, że najlepszym rozwiązaniem będzie trzymanie się chronologii. Temat wywołuje serię pytań
Inny świat Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Lalka Bolesława Prusa, Kordian Juliusza Słowackiego – który z tych utworów jest najciekawszym literackim świadectwem swojego czasu? Zanim zaczniesz pisać… Nad tym tematem warto się zastanowić: wbrew pozorom nie ogranicza i nie jest do końca „zaprogramowany”. Lektury, co prawda, są wskazane, ale masz do wyboru trzy (a pisać będziesz o jednej) i to z tak różnych epok, jak romantyzm, pozytywizm i współczesność. Jeśli się zdecydujesz, zastanów się, co tak naprawdę sprawia, że utwór
„Szczęście człowieka na ziemi zaczyna się dlań wtedy, gdy zapominając o sobie, zaczyna żyć dla innych” (Mikołaj Gogol). Rozważ słuszność myśli pisarza, sięgając do kilku wybranych utworów i własnych myśli o istocie szczęścia. Nie zapomnij o tekstach: Możliwość I: Biblia Mitologia grecka Stefan Żeromski Ludzie bezdomni Stefan Żeromski Siłaczka Eliza Orzeszkowa A… B… C Albert Camus Dżuma Możliwość II: Mikołaj Rej Życie człowieka poczciwego Hieronim Morsztyn Światowa rozkosz Maria Dąbrowska Noce i dnie Eliza
Dlaczego autobiografia stała się ważnym tworzywem literackim w prozie i poezji XX wieku – odwołaj się do znanych Ci dzieł. We wstępie Można by się zastanowić, jak sytuacja wyglądała w ubiegłych wiekach, w dawnych epokach historycznoliterackich. Punktem wyjścia mogą stać się rozważania, czy autobiografia była wykorzystywana jako tworzywo literackie także wcześniej. Oczywiście, odnajdujemy takie sytuacje. Jednak dopiero dojrzały romantyzm w pełni nobilituje autobiografię jako inspirujące tworzywo literatury. To założenie zgadza się z tak cenionym w tej epoce indywidualizmem.
„Świat jest teatrem, aktorami ludzie” (W. Szekspir) Żelazny zestaw lektur William Szekspir, Makbet Sofokles, Antygona Denis Diderot, Kubuś Fatalista i jego pan Bolesław Prus, Lalka Jan Kochanowski, Pieśni Biblia: Księga Koheleta, Psalmy Albert Camus, Dżuma Frany Kafka, Proces Wstęp: „Świat jest teatrem, aktorami ludzie, którzy kolejno wchodzą i znikają…” (Jak wam się podoba, William Szekspir). Słynna metafora Szekspira, który postrzega ludzi jako aktorów, a świat jako scenę, odbiera człowiekowi nadzieję na stanowienie o
„Życie nie jest ani lepsze, ani gorsze od naszych marzeń. Jest tylko zupełnie inne” (William Szekspir). Pragnienia, marzenia i wyobrażenia a rozczarowująca rzeczywistość – na przykładzie wybranych bohaterów utworów pozytywistycznych. Cytat „Wyobraźnia, jaką jesteśmy obdarzeni, jest darem szatańskim. Bez przerwy rozwiera otchłań pomiędzy tym, czym jesteśmy, i tym, czym chcielibyśmy być, pomiędzy tym, co mamy i czego pragniemy” (Mario Vargas Llosa) Proponowany wstęp I W powszechnej opinii to właśnie bohaterowie romantyczni żyli
Szewcy Witkacego – rewolucja jako absurd – rewolucja jako absurd; genialne przeczucie rewolucji w formie groteski, parodii i absurdu. Uwagi o temacie Trzeba zwrócić uwagę, jak sam temat wskazuje, na różne oblicza totalitaryzmu: a więc na oblicze rewolucyjne (Szewcy, Przedwiośnie), ale i codzienne (Mistrz i Małgorzata, Proces). Warto pokazać różne ujęcia tematu, określić formę utworów: u Witkacego – groteska, u Bułhakowa – groteska i realizm, u Stefana Żeromskiego – realistyczne, choć epatujące okrucieństwem obrazy, u Franza Kafki –
„Nic pożądańszego i nic trudniejszego na ziemi, jak prawdziwa rozmowa” – Adam Mickiewicz. Dlaczego ludziom tak trudno porozumieć się ze sobą. Skomentuj słowa poety, posługując się przykładami literackimi. Jakie wymagania narzuca piszącemu tak sformułowany temat? Pozornie jest dość prosty – za jego wyborem przemawia to, że możemy ograniczyć się tylko do literatury. W zakończeniu takiej pracy przydałoby się podsumować własne refleksje posługując się odniesieniami do kultury współczesnej. Co w rozwinięciu: szereg przykładów trudnego, czasem
„Należy uwierzyć, że w tym powszednim krzątaniu są też jakieś rzeczy wiekuiste, powszechne” (Maria Dąbrowska). Odwołując się do wybranych przykładów z literatury oraz własnych doświadczeń, podziel się spostrzeżeniami na temat znaczenia codzienności w życiu człowieka. O kim pisać? Najpierw możesz wymienić tych, którzy codzienności nie znoszą. Codzienność często uznawana jest za zło konieczne, za coś gorszego niż na przykład bohaterskie czyny, wielkie odkrycia itp. Dlatego wiele postaci literackich ucieka od codzienności: bohaterowie literatury średniowiecznej
Pieśń świętojańska o Sobótce Jana Kochanowskiego i Pan Tadeusz Adama Mickiewicza – porównaj dwa sposoby realizacji mitu arkadyjskiego. Odwołaj się nie tylko do prezentowanego fragmentu Pana Tadeusza, lecz także do innych znanych Ci urywków tego dzieła. Zastanów się, czy taka kraina może być atrakcyjna dla młodego człowieka z początku XXI wieku? Jan Kochanowski Pieśń świętojańska o Sobótce Panna XII Wsi spokojna, wsi wesoła, Który głos twej chwale zdoła? Kto twe wczasy,kto
„Miłość ma niejedno oblicze” – udowodnij ten sąd, dokonując analizy porównawczej fragmentu Cierpień młodego Wertera Johanna Wolfganga Goethego i wiersza Lubię, kiedy kobieta… Kazimierza Przerwy-Tetmajera Cierpienia młodego Wertera Johann Wolfgang Goethe Słodkie uczucie przenika mnie całego, gdy dłoń przypadkiem dotknie jej dłoni lub gdy stopy nasze zetkną się pod stołem. Cofam się, jak gdybym się dotknął płomienia, ale przemożna siła pociąga mnie z powrotem i czuję zamęt we wszystkich zmysłach. A ona jest tak
„Miej serce i patrzaj w serce” – literatura romantyczna prezentuje człowieka romantycznego. Rada: Mądrze skomponuj pracę! Najlepiej, gdy jakaś myśl jest kręgosłupem pracy, a literackie dowody są swobodnie przywoływane, kiedy trzeba. Wstęp – pytania o bohatera Los duszy wyzwolonej roztaczał się przede mną […], wyobrażałem sobie, że wszystko wiem, wszystko rozumiem; wyobraźnia dostarczała mi nieskończonych rozkoszy. Odzyskuję to, co ludzie nazywają rozumem, czy trzeba będzie żałować, ze się te rozkosze utraciło? (Nerval) Kimże jest
„Na początku każdej podróży nie tyle ważny jest cel, co samo przesuwanie się w przestrzeni i czasie” – zinterpretuj i zanalizuj podany fragment powieści Olgi Tokarczuk; przywołaj także inne znane Ci dzieła, w których obecny jest motyw podróży. Myśli miała całkowicie zajęte jutrzejszym wyjazdem. Kawaler powinien jeszcze dzisiaj tu przyjść, żeby pocałunkami potwierdzić plany. Trzeba się dobrze przygotować, bo przecież nie jest to zwyczajna podróż… trzeba zapłacić Ninon, załatwić sprawę mieszkania… A jednak podróżowanie
,,Zdaje mi się, że widzę… gdzie? Przed oczami duszy mojej” (Szekspir). Zjawy, duchy, sny, wizje… Określ, jaką funkcję pełnią one w wybranych przez ciebie utworach literackich różnych epok. Pełna wolność wyboru – można czerpać ze wszystkich epok i lireratury różnych narodów. Wiadomo, że potrzebne nam będą takie utwory, w których wizja, sen, czy duch istnieje i odgrywa ważną rolę. Będzie więc potrzebny romantyzm, neoromantyzm, na pewno coś z awangardy dwudziestolecia, ambitni wspomną surrealizm. Uwaga! Temat
„A co życie może być warte… jeśli honor stracony”. (Joseph Conrad) Słowa Josepha Conrada uczyń mottem rozważań o tych bohaterach literackich, dla których honor był wartością najwyższą. Żelazny zestaw lektur Pieśń o Rolandzie William Szekspir, Hamlet Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod Joseph Conrad, Lord Jim, Tajfun Henryk Sienkiewicz, Trylogia Konspekt – pomysł na pracę Wstęp: Honor rozumiemy jako poczucie własnej godności, dbanie o własne dobre imię, swoją cześć. Splamić honor lub nawet go
Odwołując się do przytoczonego fragmentu oraz całości utworu, skomentuj postawę moralną głównego bohatera Dżumy Alberta Camusa. Alberta Camus, Dżuma (fragment) Z ciemnego portu wzlatywały rakiety towarzyszące oficjalnym zabawom. Miasto powitało je długim i głuchym okrzykiem. Cottard, Tarrou, Ona, wszyscy, których kochał i stracił, martwo lub winni, byli zapomniani. Stary miał rację, ludzie są zawsze tacy sami. Ale w tym była ich siła i ich niewinność, i mimo całego bólu Rieux czuł, że tu z nimi się
Mądrość w poszukiwaniu wartości najważniejszych – analiza i interpretacja porównawcza Trenu IX Jana Kochanowskiego i Szukałem Jana Twardowskiego. Jan Kochanowski Tren IX Kupić by cię, Mądrości, za drogie pieniądze! Która, jeśli prawdziwie mienią, wszytki żądze, Wszytki ludzkie frasunki umiesz wykorzenić, A człowieka tylko nie w anioła odmienić, Który nie wie, co boleść, frasunku nie czuje, Złym pogodom nie podległ, strachom nie hołduje. Ty wszytki rzeczy ludzkie masz za fraszkę sobie, Jednaką myśl, tak w szczęściu,
Na podstawie poniższego fragmentu dramatu prześledź emocje Makbeta. Ukaż jego tragedię w kontekście całego utworu i losów dwóch lub trzech innych bohaterów literackich, opanowanych żądzą władzy. William Szekspir MAKBET (…) Niczym król, jeśli król nie jest bezpieczny. Lęk przed Banquiem Głęboko utkwił we mnie, a królewskość Jego natury winna ów lęk budzić. Pełen odwagi jest, a przy niezłomnym Usposobieniu posiada też mądrość, (…) Prócz niego żaden z ludzi mnie nie trwoży. Mój geniusz jest nim
