GIMNAZJUM

Prometeusz – bohater mitologii

Metryczka bohatera Lektura: mitologia grecka Pochodzenie: tytan; syn tytana Japeta i morskiej nimfy Klimeny (lub Tetydy), brat m.in. Atlasa (tego, który dźwigał świat na ramionach i Epimeteusza (męża Pandory). Cechy charakteru: dobry, szlachetny, prawy, życzliwy, przyjazny ludziom, ofiarny, dobroczynny, bezinteresowny, filantropijny, altruistyczny, uczynny, pomocny, wspaniałomyślny, wielkoduszny, kochający ludzi. Zasługi dla ludzkości: stworzenie człowieka oraz przygotowanie go do życia. Najważniejsze wydarzenie w jego życiu: gdy bogowie próbowali osłabić możliwości ludzi, Prometeusz pomagał im przetrwać.

Kreon – bohater literacki

Lektura: Antygona Sofoklesa Rodowód: Kreon jest bratem Jokasty (szwagrem Edypa), wujem nieżyjących braci Eteoklesa i Polinejkesa oraz Antygony i Ismeny. Przełom w jego życiu: Objęcie tronu po bratobójczej śmierci prawowitego władcy Teb – Eteokles i podjęcie pierwszej decyzji – Kreon wydaje zakaz pochówku zmarłego Polinejkesa (zdrajcy Teb). Cechy Kreona jako złego władcy Brak obiektywizmu. Nadużywanie władzy do realizacji własnych ambicji. Traktowanie miasta-państwa jak prywatnej własności. Brak szacunku wobec praw boskich. Lekceważenie narodowej tradycji. Mściwość,

Joachim Peters – bohater literacki

Lektura: Niemcy Leona Kruczkowskiego Metryczka bohatera Joachim Peters – przed wojną był naukowcem, asystentem profesora Sonnenbrucha. Za działalność antyfaszystowską trafił do obozu. Szukał schronienia w domu profesora, ponieważ uważał, że jest to człowiek godny szacunku, który nikomu nie odmówi pomocy. Najważniejsze wydarzenia w jego życiu:  aresztowanie, uwięzienie w obozie koncentracyjnym, ucieczka z obozu, pojawienie się w domu profesora Przedstawiony w momencie:  pojawienia się w domu profesora Sonnenbrucha Co wiadomo o jego dalszych losach:  bardzo niewiele, ale można się domyślić,

Balladyna – bohater literacki

Lektura: Balladyna Juliusza Słowackiego Pochodzenie: prosta, uboga dziewczyna. Razem z siostrą Aliną i starą matką, wdową, mieszka w  leśnej chacie. Cechy charakteru: leniwa, obłudna, zarozumiała, zła. Pozbawiona wszelkich zasad moralnych, więzy rodzinne nic dla niej nie znaczą. Aby wyjść za księcia, nie waha się przed zabiciem siostry i popełnieniem kolejnych zbrodni. Cel w życiu: zdobyć władzę i bogactwo. Aby spełnić swoje marzenie, jest w stanie popełnić zbrodnię, która pociąga za

Don Kichot – bohater literacki

Lektura:  Miguel Cervantes, Don Kichot Kim był? Nazywał się Kiczano, miał ok. 50 lat. Żył w ubogiej hiszpańskiej wiosce La Mancza. Był niezamożnym szlachcicem – miał maleńkie gospodarstwo, zbroję w opłakanym stanie, zamorzonego konia i chudego, choć rasowego psa. Mieszkał z gosposią, siostrzenicą i jednym parobkiem, który zajmował się gospodarstwem. Jaki był? Często się nudził, a wtedy czytał opowieści o średniowiecznych rycerzach. Pochłaniało go to tak bardzo, że zaniedbywał swoje gospodarskie powinności. Sukcesywnie odsprzedawał swoją ziemię, by kupować

Romeo i Julia – bohaterowie literaccy

Lektura: Romeo i Julia Williama Szekspira Metryczka bohaterów Romeo Montecchi Cechy charakteru Romea: porywczy, lekkomyślny, spontaniczny, nierozważny, kochliwy, odważny, śmiały. Przyczyna śmierci: Skutek strasznego nieporozumienia – Romeo niepoinformowany o tym, że Julia wypiła mocny środek nasenny, a nie truciznę, pojawia się przy trumnie z ciałem ukochanej. Zrozpaczony wypija truciznę i umiera w przekonaniu, że Julia nie żyje. Julia Capuletti Cechy charakteru Julii: prostolinijna, naiwna, ufna, dziecinna, delikatna, skromna, odważna Przyczyna

Opowiadania Antoniego Czechowa

Antoni Czechow (1860-­1904) – rosyjski prozaik i dramaturg. Lekarz, syn zbankrutowanego kupca. Nieprzyjemne doświadczenia dzieciństwa (przymusowa praca, ukrywanie się przed wierzycielami ojca) wpłynęły na jego twórczość, w której ironicznie przedstawia życie Rosjan, pokazuje bezsens i głupotę. Krótkie, humorystyczne scenki kryją w sobie wiele gorzkich prawd – na temat ludzkich pragnień i charakterów.   Zły chłopiec Czas Od czerwca do sierpnia. Miejsce Ziemiańska posiadłość położona niedaleko rzeki lub jeziora, być może dom letniskowy. Bohaterowie: Iwan Iwanowicz

Baba – Sławomir Mrożek

Jaki jest czas i miejsce akcji? Czas akcji: Nie jest określony dosłownie, ale domyślamy się, że to oczywiście współczesność (na pewno po II wojnie światowej, wiek XX) – czasy tzw. realnego socjalizmu. Miejsce akcji: Z treści propagandowego, poprawnego politycznie wierszyka (ostatnia wyliczanka) wywnioskować można, że miasto w Polsce. Potwierdza to też słownictwo – tzw. nowomowa (język propagandowy w Polsce Ludowej). Bohaterowie opowiadania Baba Bohaterka wyliczanki, którą recytują dzieci na podwórku. Na jej prośbę

Opowiadania (Ktoś) – Sławomir Mrożek

Tragiczne sytuacje o komicznym zakończeniu. To groteskowy świat opowiadań Mrożka. Mrożek – pisarz groteskowy We wszystkich groteskowych opowiadaniach Mrożka znajdziesz: Kontrastowe zestawienie zdarzeń tragicznych i komicznych. Używanie podniosłych słów w opisywaniu rzeczy banalnych. I odwrotnie – używanie banalnych wyrażeń w opisywaniu rzeczy tragicznych. Bohaterowie – zwyczajni, przeciętni ludzie, których nawet można nazwać nudnymi (Ktoś, goście w Profesorze Robercie). Postacie fantastyczne (w Babie, Winie i karze). Drwinę z ludzkich zachowań: żądzy sławy – Profesor

Pamiętnik z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego – język i narracja

Pamiętnik z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego – język i narracja. Masz rozstrzygnąć, jakie cechy języka dominują w pamiętniku Mirona Białoszewskiego: cechy języka pisanego czy mówionego. Próbujesz też określić rodzaj narracji i cechy gatunkowe pamiętnika. Przeanalizuj zawarte w podręcznikach fragmenty Pamiętnika… dotyczące 1 sierpnia, czyli początku powstania i wydarzenia z 15 sierpnia.   Fragment dotyczący 1 sierpnia Charakter opisywanych zdarzeń – realistyczny czy fantastyczny? Realistyczny, a nawet historyczny, wszyscy wiemy, że godziną rozpoczęcia powstania, legendarną godziną

Jakie warstwy społeczne przedstawione zostały w Panu Tadeuszu?

Jakie warstwy społeczne przedstawione zostały w Panu Tadeuszu? Wymień ich przedstawicieli i poglądy polityczne. W Panu Tadeuszu występują przedstawiciele pięciu grup społecznych: Magnaterii Do tej grupy należy Hrabia i nieżyjący Stolnik Horeszko. Magnateria jest świadoma swego bogactwa i władzy z niego wynikającej. Stolnik był dobrym patriotą, ale gardził niżej urodzonymi. Hrabia początkowo zasługuje na krytykę za swój kosmopolityzm, później jednak staje się wzorowym żołnierzem. Szlachty Do tej grupy należy ród Sopliców. Szlachta ceni tradycję, ma

Pan Tadeusz – wydarzenia

Wydarzenia w skrócie: Księga I: Gospodarstwo Tadeusz powraca do Soplicowa. Nieoczekiwanie Tadeusza spotyka Zosię, zawstydzona dziewczyna ucieka. Tadeusz spotyka się z Wojskim i resztą rodziny oraz gośćmi przybyłymi na sądy graniczne. W zamku odbywa się wieczerza: a) Tadeusza spotyka Telimenę b) wybucha spór między Asesorem a Rejentem o Kusego i Sokoła c) Sędzia mówi na temat grzeczności W nocy Ksiądz Robak prowadzi potajemne rozmowy z Sędzią. Księga II: Zamek Hrabia spotyka Gerwazego niedaleko zamku. Gerwazy opowiada o zabójstwie

W gościnie u Sędziego Soplicy (Pan Tadeusz)

Dwór szlachecki w Soplicowie Stał wśród pól, nad brzegiem ruczaju, był „z drzewa, lecz podmurowany” o pobielanych ścianach. Jego otoczenie sugerowało, iż we dworze panował porządek i dostatek. Otwarta na oścież brama, upewniała przybywających o gościnności gospodarzy. Wewnątrz dworu, na ścianach wisiały portrety narodowych bohaterów. Goście zajeżdżali przed ganek, gdzie w imieniu Sędziego, witał ich Wojski.  Zamek Horeszków Stał niedaleko dworu. Był okazałą budowlą, dziedzictwem rodziny Horeszków. Po śmierci dziedzica

Quo vadis – plan wydarzeń

Plan wydarzeń Marek Winicjusz powraca ze zwycięskiej wojny, składa wizytę w domu wuja i zwierza się z zachwytu nad urodą Ligii. Obaj odwiedzają Ligię w domu Aulusa, z którego potem, za namową Petroniusza, dziewczyna zostaje zabrana na dwór cesarza. Aulus Placjusz szuka ratunku u Seneki i Marka Winicjusza, który o niczym nie wie. Winicjusz oskarża wuja o porwanie dziewczyny dla siebie, ten jednak uświadomia mu, że jako zakładniczka przebywa ona na dworze Nerona i zostanie wydana Winicjuszowi. Ligia dostaje

Quo vadis Henryka Sienkiewicza

Czas i miejsce akcji Czas akcji: Akcja powieści przypada na końcowy okres panowania Nerona: 63-66 rok, zaś epilog przedstawia moment jego śmierci w 68 roku. Miejsce akcji: Rzym, dwór w Ancjum. Tytuł Tytuł powieści nawiązuje do sceny, która wydarzyła się na drodze appijskiej. Święty Piotr, za namową współwyznawców, zdecydował się opuścić Rzym, aby nie dosięgły go prześladowania Nerona. Chciał kontynuować nauczanie z dala od Rzymu, gdzie chrześcijanie byli skazani na zagładę. Przed oczami zrezygnowanego

Przedstaw kolejne zjawy pojawiające się w domu Scrooge’a (Opowieść wigilijna)

Przedstaw kolejne zjawy pojawiające się w domu Scrooge’a. Duch Marleya – pojawia się w domu Scrooge’a, aby przestrzec go przed losem podobnym do swojego i zapowiedzieć wizytę kolejnych duchów. Jest to przerażająca zjawa – blady, przezroczysty, ze zmierzwionymi włosami, wlecze za sobą ciężki łańcuch złożony z kas pancernych, kluczy, sakiewek z pieniędzmi. Duch Wigilijnej Przeszłości – wygląda trochę jak karzeł, trochę jak dziecko. Ma białą szatę, z jego głowy wytryska strumień światła, w ręce trzyma kapturek do

Krzyżacy – charakterystyka głównych bohaterów

Charakterystyka głównych bohaterów: Zbyszko z Bogdańca Przedstawienie postaci Bratanek Maćka, młody rycerz. Jego ojciec zmarł. Od dwunastego roku życia podróżował i zdobywał łupy ze stryjem. Wiek Kiedy go poznajemy, ma 18 lat. Wygląd To młodzieniec bardzo urodziwy, przystojny. „Ze wzrostu, z barków (…) z tęgich ud i szerokich piersi wydawał się być mężem całkiem dojrzałym, ale nad tą postawą męża wznosiła się głowa dziecinna prawie i twarz młoda, z pierwszym meszkiem nad ustami – i zarazem cudna –

Porównaj Danusię Jurandównę i Jagienkę ze Zgorzelic

Porównaj Danusię Jurandównę i Jagienkę ze Zgorzelic. Danusia Jurandówna Pochodzenie Córka Juranda ze Sychowa, znanego rycerza, nie miała rodzeństwa. Wiek 12 lat. Wygląd Drobna, jasnowłosa, „wiotka jak trzcinka”. Cechy charakteru Uczuciowa, delikatna, wrażliwa. Posłuszna woli ojca i księżnej. Dobrze ułożona. Obyta na dworze księżnej, wychowywana była na damę. Swoim urokiem potrafiła zdobyć przychylność wielu dorosłych. Okazała swoją miłość i przywiązanie do Zbyszka, kiedy wybawiła go od śmierci. Miłość do Zbyszka Początkowo zachowuje się

Kamienie na szaniec – SPRAWDZIAN wiadomości o lekturze

Sprawdzian Takie pytanie może zadać nauczyciel, jeśli będzie chciał sprawdzić, czy przeczytałeś lekturę: Który z bohaterów zyskał pseudonim Kopernicki? Alek. Pseudonim taki zyskał po akcji związanej z pomnikiem Korpernika polegającej na zdjęciu z postumentu tablicy z niemieckimi napisami. O której godzinie zwykle dokonywało rewizji i aresztowań w polskich domach gestapo? O godzinie czwartej rano. Jak miała na imię narzeczona Alka? Basia. Kto nosił pseudonim Zeus? Leszek Domański, wódz Buków i jednocześnie nauczyciel geografii w Gimnazjum im Stefana Batorego.

Faraon – Bolesław Prus

Autor Bolesław Prus (1847-1912) Polski pozytywista, autor powieści (Lalka, Placówka, Emancypantki) i nowel (Antek, Kamizelka, Katarynka, Powracająca fala), felietonów (Kroniki tygodniowe). Nigdy nie był w Egipcie. Czas akcji 1087-1085 p.n.e. Skąd to wiemy? Kapłan Herhor jest postacią historyczną. Wstąpił na tron w 1085 roku p. n. e. Akcja utworu trwa dwa lata. Miejsce akcji Memfis – pałac faraonów. Teby – tu znajduje się świątynia Amona, w której Herhor był arcykapłanem. Teby to także miejsce