PRACA DOMOWA
Refleksja obywatelska i patriotyczna w poezji barokowej. Pogarszająca się sytuacja zewnętrzna i wewnętrzna kraju, zwiększająca się dominacja magnaterii i osłabienie władzy królewskiej niejako zmuszały barokowych twórców do zdecydowanego stanowiska, czyli zwrócenia uwagi na największe wady ustroju i egoistyczną postawę Sarmatów. Forma pracy Bardzo ważne jest, jak zamierzasz uporządkować swoją pracę – według sposobów wpływania na odbiorcę, „ciężaru gatunkowego” utworów (np. od najostrzejszej do najłagodniejszej krytyki), według piętnowanych wad? A może wybierzesz najłatwiejszy podział –
Różne sposoby pisania o miłości w utworach poetów barokowych. Komentarz O miłości, podobnie jak o wojnie, w interesującej nas epoce powstało bardzo wiele utworów. Staraj się ukazać różne oblicza miłości: miłość dworską, miłość opartą na pożądaniu czy na porozumieniu dusz. Weź pod uwagę także „miłość na wesoło” – zabawne i odważne, pieprzne utwory Daniela Naborowskiego czy Jana Andrzeja Morsztyna. Forma pracy Bardzo ważne jest, jak zamierzasz uporządkować swoją pracę – według sposobów wpływania na
Motywy przemijania, marności świata i śmierci w literaturze polskiego baroku. Jak zacząć? Najbezpieczniej będzie zacząć od początku, czyli od Księgi Koheleta. Inny sposób to nakreślenie sytuacji, w której zmuszony jest żyć człowiek baroku. Przykład I „Vanitas vanitatum et omnia vanitas” – marność nad marnościami i wszystko marność. Te słowa na zasadzie refrenu powtarzają się w biblijnej „Księdze Koheleta”. Marne jest życie ludzkie i wszystkie doczesne wartości. W chwili śmierci i tak wszystko, co udało nam się
Metafizyczna głębia? Forma, która przysłania treść? Twoja opinia o poezji baroku. Komentarz do tematu Zwróć uwagę Ten trudno brzmiący temat jest uczoną wersją dość oklepanego zagadnienia: przerost formy nad treścią, czy też głęboka treść w wyszukanej formie? Lepiej przychylić się do tej drugiej opinii, przyjaźniejszej dla baroku, lub w ogóle uniknąć ocen generalizujących. Układ pracy: Wstęp – refleksja o poezji barokowej. Analiza i ocena twórczości kolejnych poetów barokowych. Wnioski podsumowujące. Jak zacząć? Najlepiej
Postawa siedemnastowiecznego szlachcica-Sarmaty i jej pozostałości we współczesnym społeczeństwie. Komentarz W temacie tej pracy zostały zawarte dwa równorzędne problemy: musisz przedstawić postawę szlachcica-Sarmaty, ale też pokazać jej wpływ na świadomość współczesnego Polaka. Pisanie o tym wymaga więc zarówno wiedzy, jak i umiejętności wyciągania wniosków. Temat jest bardzo typowy – zawsze przy okazji baroku omawia się zagadnienia sarmatyzmu. Jak zacząć? We wstępie takiego wypracowania można użyć zestawu pytań, na które potem, w trakcie wywodu,
Porównaj tragizm bohatera antycznego i bohatera szekspirowskiego; przywołaj w tym celu odpowiednie przykłady literackie. Komentarz: Prawdopodobieństwo trafienia na taki temat jest dość duże, warto się więc przygotować. Zwróć uwagę, że jesteś proszony o podanie przykładów literackich; mogą to być np. Król Edyp i Antygona Sofoklesa, Makbet, Romeo i Julia, Hamlet czy Otello Williama Szekspira. Trzeba będzie przypomnieć sobie wiadomości o tragizmie i konstrukcji bohatera tragedii greckiej, poszukać odpowiednich fragmentów w Poetyce Arystotelesa. Forma pracy Możesz
Jakie myśli renesansowych twórców zadedykowałbyś współczesnym władcom i politykom? Komentarz Tematy nawiązujące do współczesności są na ogół dosyć lubiane. Ten jest jednym z nich. Masz okazję do pochwalenia się swoim dojrzałym spojrzeniem na współczesną politykę polską i zagraniczną, do zwrócenia uwagi na słabości i błędy współczesnych głów państw. Jeżeli nawet polityka jest Twoją pasją, nie zapomnij, że masz przywołać myśli twórców epoki odrodzenia dotyczące władzy. Wybór jest bardzo duży. Gdy któreś ze słów renesansowego
Świat jako teatr, człowiek jako aktor – wskaż i omów przykłady utworów twórców renesansowych, w których kondycja człowieka ukazywana jest w taki właśnie sposób. Komentarz Trudny, dość ambitny temat, który pozwala jednak rozwinąć skrzydła. Warto skupić się na wybranych dziełach Williama Szekspira (wielkiego entuzjasty i propagatora takiego sposobu widzenia świata) i Jana Kochanowskiego, któremu wizja człowieka jako aktora – a raczej marionetki – na scenie życia także była bardzo bliska. Utwory mistrza ze
Jak ukazywani są chłopi w literaturze polskiego renesansu? Odpowiedz na pytanie, bazując na wybranych utworach. Komentarz Temat nie jest łatwy. Przykłady literackie można jednak znaleźć. Nie można powiedzieć, że chłop awansował na pełnoprawnego bohatera literackiego, ale nie można przeoczyć kilku ważnych utworów. Chłop pojawia się w poezji i publicystyce; renesansowi humaniści dostrzegają jego krzywdę, brak praw, całkowitą niemal zależność od łaski i niełaski (częściej niestety niełaski) pana. Antyk skupiał się na losach bogów
Dworzanin i ziemianin – dwa ważne wzorce osobowe epoki. Bazując na wybranych utworach, ukaż ich portrety w literaturze polskiego renesansu. Komentarz W tego typu tematach dobrym posunięciem jest ustosunkowanie się do danego wzorca: jaką rolę spełnia w swojej epoce, jakie są dalsze jego losy. Czy jest to wzorzec charakterystyczny tylko dla danej epoki, czy spotkamy się z nim także później? Jeżeli występuje także później, to czy realizowany jest tak samo czy inaczej? Jak dalekie są
Portrety władców starożytnych w świetle znanej Ci literatury i filmu. Władza to zagadnienie uniwersalne. Pamiętaj, by podczas rozważań oceniać je również z punktu widzenia współczesnego człowieka. Własne zdanie czyni pracę nieszablonową. Przykłady wydarzeń dziejących się wokół Ciebie, a związanych z tematem, również urozmaicą pracę. Znajomość antyku przyda się do rozważań na temat władzy. Władcy byli bohaterami antycznych tragedii, a dylematy władzy – tematem tragedii i rozpraw filozoficznych. Uwaga! Temat jest zawężony – mamy pisać tylko
Literatura starożytna opowiada o losach postaci tragicznych. Wobec kogo odczuwasz litość, wobec kogo trwogę. Forma pracy rozprawka dialog z postacią esej wywiad z bohaterami pracy Przykłady innych tematów „Uczyniwszy na wieki wybór, w każdej chwili wybierać muszę”. Odnieś powyższą myśl do bohaterów literackich antyku i Biblii wybierających łatwe bądź trudne drogi życiowe. Galeria postaci tragicznych – bohaterów antycznych i biblijnych. „Współkochać przyszłam, nie współnienawidzić”. Na czym polegał tragizm Antygony, w czym widzisz uniwersalizm jej postawy. Klasyczna
Na czym polega nowatorstwo i specyficzny charakter dramatów Stanisława Ignacego Witkiewicza? Dramaty Witkacego W małym dworku – dramat, którego zasadniczym celem było skompromitowanie dramatu realistycznego. Widmo zabitej przez zazdrosnego męża żony uczestniczy w życiu rodzinnym. Mątwy – bohaterami są niespełniony malarz i odrzucony filozof. Bardzo ironiczne. Szewcy – groteskowy obraz cywilizacji Czysta Forma Niektórzy badacze twierdzą, że bardzo łatwo wytłumaczyć teorię Czystej Formy, inni – że to prawie niemożliwe. Witkacy uważał,
Porównaj rolę poety i poezji w pozytywizmie i w modernizmie. Oprzyj się na wybranych wierszach i wypowiedziach programowych. Nie wystarczy napisać, że rola poety i poezji w obu epokach była zupełnie inna, lecz trzeba podeprzeć się znajomością utworów z obu epok. Dla tych, którzy lubią porównywać niby te same, a jednak zupełnie inne zjawiska, będzie to wymarzone zadanie. Zauważ, że w poleceniach szkolnych wypracowań często jesteś proszony o ukazanie roli poety (czy ogólniej twórcy) w danej epoce
Jak pisali o miłości polscy i europejscy pisarze XIX wieku? Komentarz Miłość to częsty temat i motyw w literaturze, a w związku z tym – równie częsty temat wypracowań domowych i klasowych. Wydawałoby się, że jest to temat… nie do zrealizowania, rzadko bowiem kojarzymy dzieła realistów i pozytywistów z hasłem „miłość” – raczej „praca organiczna”, „praca u podstaw”, „krzywda społeczna”, „nauka”, „utylitaryzm”. Przekonaj się, jak bardzo się myliłeś! Ważne dzieła • Pani Bovary Gustava Flauberta • Zbrodnia i
Wyjaśnij znaczenie pojęcia bovaryzm na podstawie powieści pt. Pani Bovary Gustava Flauberta. Komentarz Temat nie jest łatwy, ale dla tych, którym postawa pani Bovary, bohaterki jednej z najsłynniejszych powieści XIX w. jest bliska, okaże się bardzo przyjemnym zadaniem. Temat pozwala nie tylko pochwalić się znajomością lektury, ale także rozpisać się – umieścić w pracy własne refleksje, przykłady z życia, anegdoty. Warto podjąć wyzwanie i zabrać się właśnie za niego. Uwaga! Bardzo ważna jest tu
Przedstaw koncepcję ocalenia narodu ukazaną w dziełach wybranych pozytywistów polskich. Ważne dzieła Lalka Bolesława Prusa, Do młodych, Nad głębiami Adama Asnyka, Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej, Szkice węglem Henryka Sienkiewicza, Rota Marii Konopnickiej. Zacytuj Bo, panowie, najpierw myślmy o tym, ażeby podźwignąć nasz nieszczęśliwy kraj. (Bolesław Prus, Lalka) My, widzisz, Polacy, zawsze robimy projekta nie zgromadziwszy środków, a nawet nie pytając, czy w ogóle nasze środki wystarczą. No i tak nam
Jak ukazana została kwestia żydowska w dziełach polskich pozytywistów? Przywołaj wybrane utwory. Ten temat wcale nie należy do łatwych, ale za to można go spokojnie zaliczyć do grupy pewniaków. Wymaga umiejętności uważnego czytania (także między wierszami), samodzielnego myślenia i wyciągania wniosków. Ważne dzieła Lalka Bolesława Prusa, Meir Ezofowicz i O Żydach i kwestii żydowskiej Elizy Orzeszkowej, Mendel Gdański Marii Konopnickiej Jak zacząć? Zacznij od podkreślenia, jak ważnym problemem w ówczesnym społeczeństwie była
Twój ulubiony bohater romantyczny. A może takiego nie masz? Komentarz To bardzo przyjemny, luźny temat. Wybór bohatera romantycznego nie powinien nastręczać trudności. To przeważnie ludzie młodzi, o bogatej osobowości, skomplikowanej psychice, pełni sprzeczności. Czyha jednak na Ciebie niebezpieczeństwo – pokusa streszczania losów bohatera. Nie ulegnij jej, pisz, dlaczego ten bohater jest Ci bliski, dlaczego akurat jego wybrałeś, czy jest w czymś podobny do współczesnych młodych ludzi, czy akceptujesz jego postępowanie, czy go
Sprawa narodowa w twórczości polskich romantyków. Oto król tematów z literatury romantyzmu. Należy się go spodziewać zawsze i wszędzie na klasówce z romantyzmu i jako wypracowanie domowe. To temat bardzo rozległy; należy wziąć pod uwagę kilka zagadnień: ocenę narodu polskiego, stosunek do powstania listopadowego i koncepcje historiozoficzne. Zacytuj Szczęścia w domu nie znalazł, bo go nie było w ojczyźnie. (…) Tyś niewolnik, jedyna broń niewolników „podstępy” (…) (Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod) Walka o wolność gdy raz się
