Wypracowania z literatury XX wieku
Jaką rolę pełni forma w życiu człowieka i jak wpływa na nasze zachowanie? Odpowiedz, odwołując się do podanego fragmentu powieści Ferdydurke oraz kreacji głównego bohatera. (…) Grzmot oklasków rozległ się wśród widzów. I na tym zapewne byłoby się skończyło. Ale zaszła jeszcze taka okoliczność (jakże wszystko zawsze trzeba przewidywać!), że opodal siedział pewien skromny, utajony marzyciel-emeryt w stanie spoczynku z Tuluzy, który z dawien dawna na wszelkich publicznych widowiskach marzył o skakaniu na głowy osobom siedzącym niżej
Porównaj, jak piszą o miłości poeci różnych epok – analiza porównawcza Bierzmowania Jana Andrzeja Morsztyna i Gwiazd spadających Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Jan Andrzej Morsztyn Bierzmowanie Pałam, bo jakoż nie pałać, kiedy ty Wzniecasz w mym sercu coraz ogień skryty: Każdy postępek, każda gładkość twarzy, Każde twe słowo miłość moje żarzy. Ustroisz-li się – żądzy mej przybędzie, Nie strzymasz widzę, że nic nie ubędzie, Płaczesz – w ognistej tonie serce wodzie, Śmiejesz się słońce
Porównaj, jaki obraz świata i życia ludzkiego wyłania się z wierszy Leopolda Staffa Świat i Jana Twardowskiego Mrówko ważko biedronko. Leopold Staff Świat Nie trać ani chwili, na wieki gasnącej! Co krok zdejmuje podziw i ogarnia trwoga! Świat, tak bliski a obcy, jest zdumiewający Jak dla dziecka w kołysce jego własna noga! W każdym miejscu i czasie głód wnętrze przeszywa! Wpijać się, wsysać, wżerać, wchłonąć, wykorzystać! Żądza nieustępliwa, rozkosz zapalczywa Tutaj żyć,
O postawie poety wobec szarego człowieka. Zinterpretuj wiersz Bolesława Leśmiana (Spotykam go codziennie. Twarz, wklęta w ramiona…) Spotykam go codziennie. Twarz, wklęta w ramiona, Jak mgła, męczarnią oczu ledwo obgłębiona. Wyciąga błędnej ręki widemko niemrawe, By nim zgłaskać surduta połataną jawę. Patrzy we mnie, jak w pustkę, lecz głowy nie zniża. Te same zawsze gwoździe tłoczą go do krzyża. Życie nowych mu skąpi, a starych nie kruszy. Gdzie mu tam
Jaką wizję człowieka przedstawia Wisława Szymborska w wierszu pt. Cebula? Zinterpretuj ten utwór. Wisława Szymborska Cebula Co innego cebula. Ona nie ma wnętrzności. Jest sobą na wskroś cebula do stopnia cebuliczności. Cebulasta na zewnątrz, cebulowa do rdzenia, mogłaby wejrzeć w siebie cebula bez przerażenia. W nas obczyzna i dzikość ledwie skórą przykryta, inferno w nas interny, anatomia gwałtowna, a w cebuli cebula, nie pokrętne jelita. Ona wielokroć naga, do głębi
Porównaj wizje miłości zawarte w Zakochani Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i Do*** Na Alpach w Splügen 1829 Adama Mickiewicza, zwracając uwagę na emocje osób mówiących i nastrój tych utworów. Maria Pawlikowska-Jasnorzewska Zakochani Wicher chmury rozwiesza, szumi zapachami, park utonął w jeziorze, drzewa w wodzie milczą. Róża półmrok fiołkowy białą farbą plami, pies wyje do księżyca melopeę wilczą. W altance nad jeziorem siedzą dwie niemowy, czekając, aby słowik niemoc ich wysłowił. Adam Mickiewicz Do*** Na Alpach w Splügen
Poezja jak otwarta rana – przedstaw doświadczenie wojny zawarte w poezji Tadeusza Różewicza na przykładzie wiersza pt. Ocalony i innego wybranego utworu tego poety. Tadeusz Różewicz Ocalony Mam dwadzieścia cztery lata ocalałem prowadzony na rzeź To są nazwy puste i jednoznaczne: człowiek i zwierzę miłość i nienawiść wróg i przyjaciel ciemność i światło. Człowieka tak się zabija jak zwierzę widziałem: furgony porąbanych ludzi którzy nie zostaną zbawieni. Pojęcia są tylko wyrazami: cnota i występek prawda i kłamstwo piękno i brzydota
Dokonaj analizy porównawczej wierszy: Cypriana Kamila Norwida Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie i Czesława Miłosza Campo di Fiori. Cyprian Kamil Norwid Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie I Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie, Że ci ze złota statuę* lud niesie, Otruwszy pierwej?… Coś ty Italii zrobił, Alighieri, Że ci dwa groby** stawi lud nieszczery, Wygnawszy pierwej?… Coś ty, Kolumbie, zrobił Europie, Że ci trzy groby we trzech miejscach*** kopie, Okuwszy pierwej?… Coś ty uczynił
Jak ukazana jest tytułowa postać w wierszu Bolesława Leśmiana? Analiza i interpretacja Don Kichota Bolesława Leśmiana. Bolesław Leśmian Don Kichot W jednym z pozagrobowych parków, uroczyście Zamiecionym skrzydłami bezsennych aniołów, W cieniu drzew, co po ziemskich dziedziczą swe liście Pożółkłe i zbyteczne – z duszą, niby ołów, Ciężką, chociaż pozbytą życia nędz i lichot, Na ławie marmurowej wysmukły Don Kichot Siedzi, dumając nad tym, że dumać nie warto, I pośmiertnym spojrzeniem, co nie sięga dalej, Niźli
Jak przedstawiony jest koniec świata w zaprezentowanym utworze Czesława Miłosza? Odpowiedz po lekturze wiersza. Czesław Miłosz Piosenka o końcu świata W dzień końca świata Pszczoła krąży nad kwiatem nasturcji, Rybak naprawia błyszczącą sieć. Skaczą w morzu wesołe delfiny, Młode wróble czepiają się rynny I wąż ma złotą skórę, jak powinien mieć. W dzień końca świata Kobiety idą pod parasolkami, Pijak zasypia na brzegu trawnika, Nawołują na ulicy sprzedawcy warzywa I łódka z żółtym żaglem
Matka i syn: analiza i interpretacja porównawcza Lamentu świętokrzyskiego i Elegii o… (chłopcu polskim) Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Elegia o… (chłopcu polskim) Oddzielili cię, syneczku, od snów, co jak motyl drżą haftowali ci, syneczku, smutne oczy rudą krwią, malowali, krajobrazy w żółte ściegi pożóg, wyszywali wisielcami drzew płynące morze. Wyuczyli cię, syneczku, ziemi twej na pamięć, gdyś jej ścieżki powycinał żelaznymi łzami. Odchowali cię w ciemności, odkarmili bochnem trwóg, przemierzyłeś po
Na podstawie analizy i interpretacji wiersza Sitowie odpowiedz na pytanie, czym dla Juliana Tuwima jest poezja. Julian Tuwim Sitowie Wonna mięta nad wodą pachniała, Kołysały się kępki sitowia, Brzask różowiał i woda wiała, Wiew sitowie i miętę owiał. Nie wiedziałem wtedy, że te zioła Będą w wierszach słowami po latach I że kwiaty z daleka po imieniu przywołam Zamiast leżeć zwyczajnie nad wodą na kwiatach. Nie wiedziałem, że się będę tak męczył, Słów szukając dla
Człowiek wobec własnego istnienia – rozwiń myśl, interpretując wiersz Andrzeja Bursy (Przecież znasz wszystkie moje chwyty). Andrzej Bursa *** ty znasz moje chwyty, ja znam twoje marnujemy czas. Roger Vailland Przecież znasz wszystkie moje chwyty życie moje wiesz kiedy będę drapał krzyczał i rzucał się znasz upór moich zmagań i drętwe pozbawione smaku i czucia wyczerpanie wtedy zatruwasz mój sen majakami aby uniemożliwić mi jakikolwiek azyl znam twoje słodycze które przyjmują
Oblicza końca wieku. Porównaj wiersz Kazimierza Przerwy Tetmajera Koniec wieku XIX i utwór Wisławy Szymborskiej Schyłek wieku. Zwróć uwagę na konstrukcję podmiotów lirycznych wierszy, formę utworów oraz główne przesłanie każdego z nich. Kazimierz Przerwa-Tetmajer Koniec wieku XIX Przekleństwo?… Tylko dziki, kiedy się skaleczy, złorzeczy swemu bogu, skrytemu w przestworze. Ironia?… Lecz największe z szyderstw czyż się może równać z ironią biegu najzwyklejszych rzeczy? Idee?… Ależ lat już minęły tysiące, A idee są zawsze tylko ideami.
Obraz XX wieku i sposób jego kreacji w wierszu Wisławy Szymborskiej Nienawiść – przedstaw analizę i interpretację utworu. Wisława Szymborska Nienawiść Spójrzcie, jak wciąż sprawna, jak dobrze się trzyma w naszym stuleciu nienawiść. Jak lekko bierze wysokie przeszkody. Jakie to łatwe dla niej – skoczyć, dopaść. Nie jest jak inne uczucia. Starsza i młodsza od nich równocześnie. Sama rodzi przyczyny, które ją budzą do życia. Jeśli zasypia, to nigdy snem wiecznym. Bezsenność nie odbiera
Analiza i interpretacja wiersza Tadeusza Nowaka pt. Psalm o powrocie. Tadeusz Nowak Psalm o powrocie I wróci Odys wróci do Itaki od żywej kości dech mieczem odetnie policzy owce i na niebie ptaki siądzie i morze zamiast niego westchnie A po tym morzu czerwonym jak wino ślepca spod Troi wiodą białe żagle Zmarli aż do nas z jego pieśni płyną podobni do mnie i do ciebie nagle Od zmarłych dzieli nas zwierciadło tarczy Stojąc przed tarczą rozczesują
Dokonując analizy i interpretacji wiersza Stanisława Koraba-Brzozowskiego pt. Próżnia, udowodnij, że jest to utwór typowy dla dekadentyzmu. Stanisław Korab-Brzozowski Próżnia Drzewo samotne, obnażone, Podnosi chude swe ramiona, Rozpaczy hymny śle chropawe Do stalowego nieba próżni. Pod drzewem stoi krzyż zmurszały, Na nim rozpięty Chrystus kona, Wznosząc swe oczy beznadziejne Do stalowego nieba próżni. Pod krzyżem dusza ma cierpiąca Z otchłani czarnej swej nicości Wznosi pragnienia obłąkane Komentarz Temat wydaje się łatwy,
Dokonaj interpretacji porównawczej wierszy Mikołaja Sępa Szarzyńskiego O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem i Jana Lechonia (Stargany męką straszną zapasów nierównych…). Jan Lechoń *** (Stargany męką straszną zapasów nierównych…) Stargany męką straszną zapasów nierównych, Nie znając kresu żądzy, kres znając możności, Jak w lekkim szumie skrzydeł anioła ciemności – W piekielnej śpię rozkoszy siedmiu grzechów głównych. Wyszedłem za wątpienie, cierpienia, rozprawy I idę tam, gdzie rzeczy się ludzkie nie liczą,
(„Halina Poświatowska to jest podobno człowiek…”) – scharakteryzuj wizję życia i śmierci zawartą w tym wierszu. Halina Poświatowska * * * Halina Poświatowska to jest podobno człowiek i podobno ma umrzeć jak wielu przed nią ludzi Halina Poświatowska właśnie teraz się trudzi nad własnym umieraniem ona jeszcze nie wierzy ale już podejrzewa i kiedy w sen zagłębia lewą rękę to w prawej zaciska mocno gwiazdę – strzępek żywego nieba i światłem poprzez ciemność krwawi
Interpretując wiersz Juliana Tuwima Do krytyków oraz powołując się na swoją wiedzę na temat poezji dwudziestolecia międzywojennego, określ, na czym polega zerwanie z tradycyjnym pojmowaniem roli poezji i poety w twórczości skamandrytów. Julian Tuwim Do krytyków A w maju Zwykłem jeździć, szanowni panowie, Na przedniej platformie tramwaju! Miasto na wskroś mnie przeszywa! Co się tam dzieje w mej głowie: Pędy, zapędy, ognie, ogniwa, Wesoło w czubie i w piętach, A najweselej na skrętach! Na skrętach – koliście Zagarniam
