Wypracowania z literatury XX wieku
Refleksje nad własną śmiercią – zanalizuj i zinterpretuj wiersz Andrzeja Bursy (Inaczej wyobrażałem sobie śmierć). Andrzej Bursa * * * Inaczej wyobrażałem sobie śmierć wierzyłem naiwnie że szczytowy orgazm przerażenia wytrąci mnie wreszcie ze sfery bólu Tymczasem wszystko czuję widzę wszystko pozostając na prawach trupa bez możliwości jęku drgnięcia poruszenia się uczestniczę całym zapasem strachu i cierpienia w ogranym kawałku dra Tulpa Student nieśmiały i gorliwy wierci mi w mózgu jakimś dziwnym instrumentem Patrząc
Dokonując analizy i interpretacji wiersza Zbigniewa Herberta pt. Domysły na temat Barabasza, udowodnij, że jest to utwór typowy dla twórczości tego poety. Zbigniew Herbert Domysły na temat Barabasza Co się stało z Barabaszem? Pytałem nikt nie wie Spuszczony z łańcucha wyszedł na białą ulicę mógł skręcić w prawo iść naprzód skręcić w lewo zakręcić się w kółko zapiać radośnie jak kogut On Imperator własnych rąk i głowy On Wielkorządca własnego
Bohaterowie Ludzi bezdomnych w zderzeniu z brutalnością życia. Rada 1 Uwaga na motto! Myśl poprzedzająca wypracowanie może mieć bardzo różne znaczenie dla dalszej pracy. Tu nie tylko potwierdza tytułowe zderzenie, ale podkreśla je na tyle mocno, że nie mamy już żadnych wątpliwości, iż bohaterowie Ludzi bezdomnych muszą walczyć z otaczającą ich rzeczywistością. Dzięki temu od samego początku wiemy, jaki będzie dalszy ciąg rozważań. To ma oczywiście swoje plusy i minusy, ale jest też jakąś
„Wolność nie istnieje – to tylko pragnienie duszy” (Emile Henriot). Jeśli rzeczywiście człowiek jest niewolnikiem, to co jest naszym panem? Twoje refleksje na temat literackich bohaterów, których życie dowodzi, że człowiek to istota zależna. Zastanów się, jak interpretować cytat, co oznacza w nim słowo wolność. Na pewno nie niepodległość! Cel pracy: pokaż, że człowiek jest uzależniony od najróżniejszych „sił wyższych”. Wolność oznacza tu panowanie nad swym życiem, samokontrolę, a zniewolenie – na przykład
Interpretacja porównawcza wierszy Moja piosnka [II] Cypriana Kamila Norwida i Smutno mi, Boże Antoniego Słonimskiego. Cyprian Kamil Norwid Moja piosnka [II] Do kraju tego, gdzie kruszynę chleba Podnoszą z ziemi przez uszanowanie Dla d a r ó w Nieba… Tęskno mi, Panie… * Do kraju tego, gdzie winą jest dużą Popsować gniazdo na gruszy bocianie, Bo wszystkim służą… Tęskno mi, Panie… * Do kraju tego, gdzie pierwsze ukłony Są – jak odwieczne Chrystusa
Zinterpretuj wiersz Krzysztofa Kamila Baczyńskiego pt. Modlitwa III. Odpowiedz, o co prosi nadawca wypowiedzi poetyckiej. Krzysztof Kamil Baczyński Modlitwa III jeżeli życie tak nas odstało i nie doleci żadne wołanie, odbierz nam, Panie, ten proch – nie ciało, śmierć daj nam, Panie. jeżeli skrzydła dzieci maleńkich poobcinają, zamienią w kamień, odbierz nam ziemię spod stóp przeklętych, w glinę nas zamień. jeżeli konać nam tak kazałeś z twarzą pod butem, z
Fascynacja czy poczucie obcości? Człowiek współczesny wobec utworów literatury staropolskiej. Taki temat wydaje się ciekawszy, ponieważ jest w mniejszym stopniu odtwórczy. Celem będzie nie pokazanie utworów od średniowiecza do oświecenia, lecz Twoich poglądów na ich temat. Masz też większą swobodę wyboru formy. To niekoniecznie musi być rozprawka! Wpisana w podobny temat subiektywność pozwala na napisanie np. eseju. Nie ma jednej recepty na taką pracę, bo różne rzeczy mogą się Tobie podobać i nie
„Powstania są w naturze Polaków”. Czy zgadzasz się z tą opinią? Przedstaw swoje refleksje na temat sposobu, w jaki polska literatura opowiada problem narodowych powstań. Mit powstania – mit pięknej śmierci: Pieśń Legionów Polskich we Włoszech, czyli Mazurek Dąbrowskiego Józefa Wybickiego – nawet w naszym hymnie narodowym powielony zostaje mit walki, sprzeciwu wobec wroga jako koniecznej postawy Polaka patrioty. Hymn do miłości ojczyzny Ignacego Krasickiego (fragment Myszeidy) – miłość do ojczyzny wiąże się nierozerwalnie
„Od nas także zależy, co w dziełach widzimy” (Czesław Miłosz). Co w wielkiej literaturze romantyzmu i pozytywizmu może zobaczyć i zaakceptować współczesny, młody Polak? Odpowiedz, odwołując się do wybranych dzieł tych okresów literackich. Układ pracy Rozważania wstępne Z jakimi wartościami znanymi z literatury romantycznej się identyfikuję? Z kultem uczucia, wiarą przekraczającą wszelkie bariery, absolutną miłością. Z miłością do rodzimej tradycji i krajobrazu. Z patriotyzmem. Co akceptuję w pozytywizmie? – Podkreśl różne aspekty wartości ludzkiej pracy. Propozycje wstępów I Ogólne refleksje Każde
„Jesteśmy dziećmi epoki, epoka jest polityczna” – cytat z wiersza Wisławy Szymborskiej uczyń mottem swoich rozważań o uwikłaniu literatury i kultury w politykę na przestrzeni epok. Jest to typowy temat przekrojowy. Podejmując się jego realizacji, trzeba znać nie tylko przykłady literackie, ale także w niemałym stopniu konteksty kulturowe, a nawet historyczne. Ułatwia nam pracę sformułowanie „na przestrzeni epok” – które sugeruje, że najlepszym rozwiązaniem będzie trzymanie się chronologii. Temat wywołuje serię pytań
Inny świat Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Lalka Bolesława Prusa, Kordian Juliusza Słowackiego – który z tych utworów jest najciekawszym literackim świadectwem swojego czasu? Zanim zaczniesz pisać… Nad tym tematem warto się zastanowić: wbrew pozorom nie ogranicza i nie jest do końca „zaprogramowany”. Lektury, co prawda, są wskazane, ale masz do wyboru trzy (a pisać będziesz o jednej) i to z tak różnych epok, jak romantyzm, pozytywizm i współczesność. Jeśli się zdecydujesz, zastanów się, co tak naprawdę sprawia, że utwór
„Szczęście człowieka na ziemi zaczyna się dlań wtedy, gdy zapominając o sobie, zaczyna żyć dla innych” (Mikołaj Gogol). Rozważ słuszność myśli pisarza, sięgając do kilku wybranych utworów i własnych myśli o istocie szczęścia. Nie zapomnij o tekstach: Możliwość I: Biblia Mitologia grecka Stefan Żeromski Ludzie bezdomni Stefan Żeromski Siłaczka Eliza Orzeszkowa A… B… C Albert Camus Dżuma Możliwość II: Mikołaj Rej Życie człowieka poczciwego Hieronim Morsztyn Światowa rozkosz Maria Dąbrowska Noce i dnie Eliza
Dlaczego autobiografia stała się ważnym tworzywem literackim w prozie i poezji XX wieku – odwołaj się do znanych Ci dzieł. We wstępie Można by się zastanowić, jak sytuacja wyglądała w ubiegłych wiekach, w dawnych epokach historycznoliterackich. Punktem wyjścia mogą stać się rozważania, czy autobiografia była wykorzystywana jako tworzywo literackie także wcześniej. Oczywiście, odnajdujemy takie sytuacje. Jednak dopiero dojrzały romantyzm w pełni nobilituje autobiografię jako inspirujące tworzywo literatury. To założenie zgadza się z tak cenionym w tej epoce indywidualizmem.
„Nic pożądańszego i nic trudniejszego na ziemi, jak prawdziwa rozmowa” – Adam Mickiewicz. Dlaczego ludziom tak trudno porozumieć się ze sobą. Skomentuj słowa poety, posługując się przykładami literackimi. Jakie wymagania narzuca piszącemu tak sformułowany temat? Pozornie jest dość prosty – za jego wyborem przemawia to, że możemy ograniczyć się tylko do literatury. W zakończeniu takiej pracy przydałoby się podsumować własne refleksje posługując się odniesieniami do kultury współczesnej. Co w rozwinięciu: szereg przykładów trudnego, czasem
„Należy uwierzyć, że w tym powszednim krzątaniu są też jakieś rzeczy wiekuiste, powszechne” (Maria Dąbrowska). Odwołując się do wybranych przykładów z literatury oraz własnych doświadczeń, podziel się spostrzeżeniami na temat znaczenia codzienności w życiu człowieka. O kim pisać? Najpierw możesz wymienić tych, którzy codzienności nie znoszą. Codzienność często uznawana jest za zło konieczne, za coś gorszego niż na przykład bohaterskie czyny, wielkie odkrycia itp. Dlatego wiele postaci literackich ucieka od codzienności: bohaterowie literatury średniowiecznej
„Na początku każdej podróży nie tyle ważny jest cel, co samo przesuwanie się w przestrzeni i czasie” – zinterpretuj i zanalizuj podany fragment powieści Olgi Tokarczuk; przywołaj także inne znane Ci dzieła, w których obecny jest motyw podróży. Myśli miała całkowicie zajęte jutrzejszym wyjazdem. Kawaler powinien jeszcze dzisiaj tu przyjść, żeby pocałunkami potwierdzić plany. Trzeba się dobrze przygotować, bo przecież nie jest to zwyczajna podróż… trzeba zapłacić Ninon, załatwić sprawę mieszkania… A jednak podróżowanie
,,Zdaje mi się, że widzę… gdzie? Przed oczami duszy mojej” (Szekspir). Zjawy, duchy, sny, wizje… Określ, jaką funkcję pełnią one w wybranych przez ciebie utworach literackich różnych epok. Pełna wolność wyboru – można czerpać ze wszystkich epok i lireratury różnych narodów. Wiadomo, że potrzebne nam będą takie utwory, w których wizja, sen, czy duch istnieje i odgrywa ważną rolę. Będzie więc potrzebny romantyzm, neoromantyzm, na pewno coś z awangardy dwudziestolecia, ambitni wspomną surrealizm. Uwaga! Temat
„A co życie może być warte… jeśli honor stracony”. (Joseph Conrad) Słowa Josepha Conrada uczyń mottem rozważań o tych bohaterach literackich, dla których honor był wartością najwyższą. Żelazny zestaw lektur Pieśń o Rolandzie William Szekspir, Hamlet Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod Joseph Conrad, Lord Jim, Tajfun Henryk Sienkiewicz, Trylogia Konspekt – pomysł na pracę Wstęp: Honor rozumiemy jako poczucie własnej godności, dbanie o własne dobre imię, swoją cześć. Splamić honor lub nawet go
Odwołując się do przytoczonego fragmentu oraz całości utworu, skomentuj postawę moralną głównego bohatera Dżumy Alberta Camusa. Alberta Camus, Dżuma (fragment) Z ciemnego portu wzlatywały rakiety towarzyszące oficjalnym zabawom. Miasto powitało je długim i głuchym okrzykiem. Cottard, Tarrou, Ona, wszyscy, których kochał i stracił, martwo lub winni, byli zapomniani. Stary miał rację, ludzie są zawsze tacy sami. Ale w tym była ich siła i ich niewinność, i mimo całego bólu Rieux czuł, że tu z nimi się
Mądrość w poszukiwaniu wartości najważniejszych – analiza i interpretacja porównawcza Trenu IX Jana Kochanowskiego i Szukałem Jana Twardowskiego. Jan Kochanowski Tren IX Kupić by cię, Mądrości, za drogie pieniądze! Która, jeśli prawdziwie mienią, wszytki żądze, Wszytki ludzkie frasunki umiesz wykorzenić, A człowieka tylko nie w anioła odmienić, Który nie wie, co boleść, frasunku nie czuje, Złym pogodom nie podległ, strachom nie hołduje. Ty wszytki rzeczy ludzkie masz za fraszkę sobie, Jednaką myśl, tak w szczęściu,