WYPRACOWANIA i PRACE DOMOWE Z LEKTUR
Pieśń o Rolandzie jest znakomitą literaturą do tematu o: Rycerzach wszech czasów. Do takiego tematu jest oczywiście lekturą podstawową i obowiązkową. Ideał średniowiecznego rycerza – Roland może zostać zestawiony z typem antycznym (Achilles, Hektor), ze średniowiecznymi – Tristanem, Lancelotem, Zawiszą Czarnym, z późniejszymi – Don Kichotem, trzema muszkieterami, Sienkiewiczowskimi: Skrzetuskim, Wołodyjowskim. Ciekawe zestawienie dające pole do dyskusji to zestawienie z Konradem Wallenrodem – rycerzem, który złamał kodeks w imię miłości ojczyzny, i Emrodem z Rękawiczki Schillera –
Rozmowy z Bogiem w literackim przekazie wybranych epok. Omów na konkretnych przykładach. Przykładowy wstęp Bardzo wiele słów wypowiadamy każdego dnia. Rozmowy telefoniczne, plotki, dyskusje w szkole, kłótnie z rodzicami, czasami szybka wymiana zdań w biegu do tramwaju czy na jakieś zajęcia. Naprawdę jednak tęsknimy za prawdziwym dialogiem, w którym wypowiedzielibyśmy siebie: własne problemy, słabości, troski. Tęsknimy za taką rozmową, w trakcie której poczulibyśmy się rzeczywiście wysłuchani, zrozumieni, pocieszeni. Te codzienne, banalne wymiany zdań nie dostarczają
Jakie ważne wydarzenia historyczne pojawiły się w koncercie Jankiela w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza? Koncert Jankiela ukazuje tradycję walk o niepodległość, przywołuje minione wydarzenia. Jest jakby muzycznym sprawozdaniem z niezbyt odległej historii Polski. Historii burzliwej, pełnej dramatycznych i przełomowych wydarzeń, które skazały Polskę na ponad sto lat niewoli. Swój koncert Jankiel zaczął od przypomnienia uchwalenia Konstytucji 3 maja 1791 roku. Wśród wszystkich obecnych dźwięki Poloneza Trzeciego Maja wywołały wielkie poruszenie i radość. Konstytucja miała przecież ograniczyć
„Już dom widać, dym na niebie pełznący cierpliwie i matkę w oknie z dłonią nad oczami”. (cytat z Tadeusza Różewicza). Różne obrazy domu w wybranych tekstach kultury. Zwróćmy uwagę na zawarte w temacie sformułowanie: tekst kultury. Sugeruje ono, że powinniśmy zająć się nie tylko literaturą, ale także teatrem, filmem, sztukami plastycznymi… Pominięcie w swojej pracy innych niż literatura tekstów kultury może być (przy takim sformułowaniu tematu) uznane za błąd! Układ pracy:
Od czego zacząć? Człowiek nosi w sobie potrzebę zdobycia głębokiej wiedzy o sobie samym, o otaczającym go świecie. Nurtują go też pytania o to, czy istnieje jakaś inna, wyższa, lepsza rzeczywistość. Jeżeli tę rzeczywistość nazywa Bogiem (jak czynili m.in. twórcy renesansowi), to pyta, jak wygląda oblicze Stwórcy: czy jest On Bogiem zemsty czy miłości, pojednania czy kary. Jaki jest stworzony przez Niego świat: czy jest to miejsce przyjazne i przytulne, czy nieprzyjemne i wrogie. I wreszcie on
Wymień i krótko scharakteryzuj postacie historyczne występujące w powieści Henryka Sienkiewicza pt. Krzyżacy Król Władysław Jagiełło – wielki książę litewski, po ślubie z Jadwigą król Polski. Przygotował kraj do ostatecznej wojny z zakonem krzyżackim i wspólnie z księciem Witoldem zwyciężył pod Grunwaldem. W powieści przedstawiony jako bogobojny, odpowiedzialny, inteligentny, a nawet przebiegły. Zdarzało się, że unosił się gniewem, zwłaszcza gdy ktoś wytykał mu pogańskie pochodzenie lub brak znajomości obyczajów. Ofiarą właśnie takiego gniewu padł Zbyszko. Królowa
Z życia bohaterów „Pana Tadeusza”… Napisz opowiadanie z dialogiem o wydarzeniach nieopisanych w Mickiewiczowskiej epopei. Zapamiętaj! Opowiadanie z dialogiem to opowiadanie o czymś wraz z przytaczaniem rozmów bohaterów (dialogów). Ważny jest zapis graficzny! Wypowiedź każdego bohatera zaczynamy od myślnika. Gdy zaczyna mówić inny bohater, jego wypowiedź zapisujemy w nowej linii, też od pauzy. Pamiętajmy o wydzielaniu myślnikami wtrąceń typu: – powiedziała Asia, – odparł Zenek, – zapytała Oliwia, – zdziwił się Tomek. Przydatne sformułowania. Skorzystaj z nich przy pisaniu
W imieniu jednego z bohaterów „Pana Tadeusza” napisz pamiętnik dokumentujący wydarzenia przedstawione w epopei. Zanim napiszesz Zdecyduj, którego z bohaterów wybierzesz. Uważa się, że głównym bohaterem jest Jacek Soplica, ale może dopuścisz do głosu słabiej scharakteryzowaną postać, np. Zosię czy Hrabiego? Jak to napisać? Forma – pamiętnik. Przedstawiasz wydarzenia z perspektywy nie narratora, ale tej właśnie osoby. Pamiętaj o szczegółach (tych nie brakuje w Panu Tadeuszu) – w co był tego dnia ubrany bohater, co jadł, z kim rozmawiał.
Pieśni o Rolandzie – jaki to gatunek? Chansons de geste, dosłownie pieśni o czynach. Są to średniowieczne poematy epickie, nazywane także eposami rycerskimi. Przykłady chansons de geste: • Pieśń o Rolandzie (Francja), • opowieści O królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu (Anglia), • Dzieje Tristana i Izoldy (Francja), • Pieśń o Nibelungach (Niemcy), • Pieśń o Cydzie (Hiszpania). Pieśń o Rolandzie jako epos Epos dzieli się na trzy części. Bitwa i śmierć Rolanda to punkt kulminacyjny.
Wiedza podstawowa Tragedia grecka Przykłady sformułowań: • Tragizm i tragedia. Objaśnij pojęcia, podaj przykłady; pochodzenie tragedii, teatr antyczny. • Antygona Sofoklesa – tragedia o ludzkich losach. • Antygona i Kreon jako bohaterowie tragiczni. • Cechy dramatu antycznego i szekspirowskiego na przykładzie poznanych utworów. • Porównaj cechy dramatu antycznego, szekspirowskiego i romantycznego. Treści podstawowe: Kategoria tragizmu jako sytuacji wyboru spośród dwu równorzędnych racji. Jakąkolwiek decyzję podejmie bohater tragiczny – przyniesie
Prace domowe Podaj trzy przykłady archetypu i omów je. Takie pytanie sprawdza Twoją znajomość mitologii, ale też to, czy znasz i rozumiesz ten termin. Rada: Rozpocznij od jednozdaniowej definicji (patrz: terminy). Następnie wybierz trzy przykłady archetypu (te które najlepiej znasz, które potrafisz wyjaśnić lub te, które są, twoim zdaniem, najważniejsze). Może to być np. Demeter – archetyp matki Prometeusz – archetyp buntownika Penelopa – archetyp wiernej żony. Opowiedz krótko losy
Czy historia może być nauczycielką życia? Rozważ problem, odnosząc się do przykładów z Lalki Bolesława Prusa. Tezę, że historia uczy życia, można rozumieć na kilka sposobów. Można odnosić ją do słynnych postaci historycznych, dość często korzystających z doświadczeń swych poprzedników, jak wielcy wodzowie epoki napoleońskiej, którzy przed swymi bitwami studiowali starożytną strategię. Można także stosować ją do życia zwykłych śmiertelników, którzy sami przecież zmuszeni są często do konfrontowania swoich przekonań i wartości z rzeczywistością;
Kim są bohaterowie bajek Ignacego Krasickiego? Na jakiej zasadzie są dobierani w pary? Omów kompozycję bajek. Bohaterami bajek Krasickiego są ludzie – dziecię i ojciec, mądry i głupi – lub zwierzęta: słowik i szczygieł, szkapa i rumak. Nietrudno jednak zauważyć, że nawet pod postaciami zwierząt ukrywają się ludzie. W bajkach nie mówi się jednak o indywidualnych cechach i czynach ludzi. Przedstawiane zwierzęta to uosobienia pewnych typów ludzi, ich cech charakterów. Z bajek pochodzą nasze konwencjonalne wyobrażenia o zwierzętach – na
Ze sceny wizyty Kirkora w domu Wdowy wypisz słowa i wyrażenia związane z wyobrażeniem piekła oraz te, które odnoszą się do Boga i nieba. Zinterpretuj je. Scena jak z baśni. Niespodziewanie w ubogiej chatce pojawia się bogaty Kirkor, który ma zamiar ożenić się z jedną z córek Wdowy. Nie wie, którą wybrać. Pod wpływem czarów (o czym nie wie) podobają mu się obydwie dziewczyny. Chciałby jakiejś wskazówki z niebios, która ułatwiłaby mu wybór. Najlepiej gwiazdy podobnej do betlejemskiej: „O!
Spróbuj rozpoznać treść pojęcia tragizm, analizując sytuację Antygony. Jak można określić tę sytuację? Jakie możliwości działania (wyjścia z owej sytuacji) ma główna bohaterka? Co stoi na przeszkodzie jej poczynaniom? Jaki jest finał zapoczątkowanego przez główną bohaterkę rozwoju zdarzeń? Antygona znalazła się w sytuacji bez wyjścia. Jako kochająca siostra czuje się zobowiązana pochować brata. Tego wymaga od niej również tradycja i religia – według wierzeń religijnych starożytnych Greków dusza Polinejkesa nie zazna spokoju, jeśli
Jakie zasady wyznaje i jakie wartości ceni postać mówiąca we fraszce Jana Kochanowskiego Na dom w Czarnolesie? Na dom w Czarnolesie Panie, to moja praca, a zdarzenie Twoje; Raczyż błogosławieństwo dać do końca swoje! Inszy niechaj pałace marmorowe mają I szczerym złotogłowem ściany obijają, Ja, Panie, niechaj mieszkam w tym gnieździe ojczystym, A Ty mię zdrowiem opatrz i sumnieniem czystym, Pożywieniem ućciwym, ludzką życzliwością, Obyczajmi znośnymi, nieprzykrą starością. Postać mówiąca w wierszu prosi Boga o opiekę
Określ podmiot liryczny w wierszu Jana Kochanowskiego Na lipę. Na lipę Gościu, siądź pod mym liściem, a odpoczni sobie! Nie dójdzie cię tu słońce, przyrzekam ja tobie, Choć się najwysszej wzbije, a proste promienie Ściągną pod swoje drzewa rozstrzelane cienie. Tu zawżdy chłodne wiatry z pola zawiewają, Tu słowicy, tu szpacy wdzięcznie narzekają. Z mego wonnego kwiatu pracowite pszczoły Biorą miód, który potem szlachci pańskie stoły. A ja swym cichym szeptem sprawić umiem
Inspirując się wierszem Zbigniewa Herberta „O dwóch nogach Pana Cogito”, wyraź własne stanowisko wobec tezy: każdy z nas łączy w sobie cechy Don Kichota i Sancho Pansy. Co to za człowiek z dwiema różnymi nogami? Herbert nie każe nam się zastanawiać, wyjawia tajemnicę: Pan Cogito. Jego lewą nogę „przyrównać można do Sancho Pansy”, a prawa przypomina „błędnego rycerza”, czyli Don Kichota. My ludzie, istoty myślące, mamy więc dwie „nogi”, dwa różne spojrzenia na świat, które
Jaka jest natura człowieka? Dlaczego podmiot liryczny w wierszu Tadeusza Różewicza Ocalony poszukuje mistrza i nauczyciela? II wojna światowa dokonała zniszczeń nie tylko materialnych, ale przede wszystkim duchowych. Wojna skończyła się, ale jej skutki są straszniejsze niż ona sama. Bo nic nie jest tak, jak było. Panuje przerażenie i pustka. Wojna ukazała zło tkwiące w człowieku i uświadomiła ludziom, że tradycyjnie cenione wartości (np. dobro, miłość, sprawiedliwość, prawda) też uległy zniszczeniu. Na przykład przyjaźń
Przedwiośnie Stefana Żeromskiego a film Filipa Bajona – Twoje refleksje po obejrzeniu filmu. Adaptacja każdego dzieła literackiego wywołuje zawsze gorące dyskusje krytyków, widzów i reżyserów. Wiąże się z ogromną odpowiedzialnością, którą bierze się na swe barki. Czy Filip Bajon, reżyser i scenarzysta Przedwiośnia, dobrze wywiązał się ze swej roli? Ocenić to mogą, moim zdaniem, tylko ci, którzy znali książkę Żeromskiego, zanim obejrzeli film Bajona, ponieważ mogli skonfrontować to, co zobaczyli na ekranie, z obrazami powstałymi
