Jan Kochanowski Pieśń XXV Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary? Czego za dobrodziejstwa, którym nie masz miary? Kościół Cię nie ogarnie, wszędy pełno Ciebie, I w otchłaniach, i w morzu, na ziemi, na niebie. Złota też, wiem, nie pragniesz, bo to wszystko Twoje, Cokolwiek na tym świecie człowiek mieni swoje. Wdzięcznym Cię tedy sercem, Panie, wyznawamy, Bo nad to przystojniejszej ofiary nie mamy. Tyś pan wszystkiego świata,
We fraszce Na sokalskie mogiły poeta wyraża pogląd, iż śmierć za ojczyznę to najbardziej szczytna i mężna śmierć. Wśród pieśni patriotycznych najbardziej znana jest Pieśń V (O spustoszeniu Podola) nawiązująca do najazdu Tatarów na Podole. Adresatem utworu jest polska szlachta, którą Kochanowski gani za niestrzeżone granice, brak stałego wojska i dbanie o własne interesy, a nie dobro kraju. Liczy na to, że sugestywne obrazy, takie jak zrabowane majątki, spustoszona ziemia,
Fraszki Jana Kochanowskiego traktuje się jako spójną całość, nie jako zbiór odrębnych utworów – wówczas widać, że prezentują pewną wizję świata, widzianą oczami poety a zapisana we fraszkach. We fraszkach Kochanowskiego można znaleźć: temat obyczajowy – satyrę na obyczaje panujące na dworach: ucztowanie, układy, intrygi (Do Mikołaja Firleja, O doktorze Hiszpanie, O kapelanie); refleksję o ludzkiej naturze – kpinę z ludzkich wad – z dewocji (Na nabożną), chciwości (O kaznodziei);
Porównaj dwa sposoby ukazania toposu Arkadii na podstawie lektury fragmentu Pieśni świętojańskiej o Sobótce Jana Kochanowskiego i Na wsi Jana Twardowskiego. Jan Kochanowski Pieśń świętojańska o Sobótce Panna XII Wsi spokojna, wsi wesoła, Który głos twej chwale zdoła? Kto twe wczasy, kto pożytki Może wspomnieć za raz wszytki? Człowiek w twej pieczy uczciwie Bez wszelakiej lichwy żywie; Pobożne jego staranie I bezpieczne nabywanie. Inszy się ciągną przy dworze Albo żeglują przez
Epikureizm i stoicyzm – gwarancja szczęścia? Dokonaj analizy i interpretacji porównawczej wierszy Horacego O co poeta prosi Apollona oraz Pieśni IX Nie porzucaj nadzieje Jana Kochanowskiego. Horacy O co poeta prosi Apollona O co poeta prosi Apollona, O co się modli, lejąc ze swej czary Świeży moszcz winny? O, nie o bogactwa Tłustej Sardynii. Nie pragnie trzody, co chodzi po polach Skwarnej Kalabrii. Nie pożąda łanów Nad rzeką Lirys, ani
Synteza problematyki filozoficznej i moralnej podejmowanej przez Jana Kochanowskiego. Światopogląd Kochanowskiego Fraszki Ufaj Bogu! Bóg jest największym Architektem, Stwórcą, Opiekunem człowieka, Reżyserem istnienia, Budowniczym kosmosu, Artystą i Mistrzem. Obdarował człowieka życiem i wieloma darami ziemi – człowiek więc winien pracować, pielęgnować dzieło Boskie. Używaj życia! Nie odmawiaj sobie przyjemności, chwytaj dzień, baw się i ciesz darami życia, a cierpień unikaj. Pogódź się z losem – bierz to, co przynosi fortuna, bez zbytnich emocji. Przyjmij
Pieśni Kochanowskiego Pieśni Kochanowskiego wyróżniają się ogromny, bogactwem tematyki i dużą rozpiętością skali stylistycznej: dwie księgi, czterdzieści dziewięć pieśni. Powadze towarzyszy żart, radości smutek, wzniosłości rubaszność, liryzmowi dowcip. Z rozmaitością tematów i stylów koresponduje także zróżnicowanie rozmiarów wiersza i środków artystycznych. Jednak mimo wielowątkowej materii i szerokiej tonacji zbiór pieśni nie wydaje się niespójny i chaotyczny. Porządkuje go ten sam program optymistycznej wiary w harmonię świata i harmonię człowieka, który będąc integralnym komponentem boskiego wszechświata, układa swoje życie
Ta fraszka to niemal modlitwa do Boga, a życzenia wcale niemałe. Mówią o tym, jak wyobrażał sobie szczęście renesansowy poeta, ale też nie są obce nam – ludziom końca tysiąclecia. W centrum uwagi znajduje się dom, a któż nie chciałby mieć cudownego domu. Jan Kochanowski Na dom w Czarnolesie Panie, to moja praca, a zdarzenie Twoje, Raczyż błogosławieństwo dać do końca swoje! Inszy niechaj pałace marmórowe mają i szczerym złotogłowem ściany obijają, Ja, Panie, niechaj mieszkam
Kilka ważnych uwag o Trenach Tren – to stary gatunek poezji, pisano go długo przed Kochanowskim na cześć osoby zmarłej. Zawsze miał stały układ: najpierw chwalono cnoty zmarłego, potem prezentowano wielkość straty, jaką ponieśli żyjący, demonstrowano żal, potem zaś pocieszenie, a w finale zamieszczano pouczenie. Wszystko to „rozłożył” Kochanowski na dziewiętnaście trenów. Pierwsze (I-VIII opisowe) opisują Urszulkę i ojcowski ból. Tren IX i X – to maksymalna rozpacz, nawet bunt
Wizja i znaczenie Boga oraz obraz natury w twórczości Jana Kochanowskiego. Zacznij: Wizja Boga w twórczości Jana Kochanowskiego zmienia się, ewoluuje – od bardzo optymistycznej do dojrzałej, niepozbawionej jednak optymizmu. Obraz natury – zachwycającej, pełnej harmonii – źródła przeżyć estetycznych – pozostaje mniej więcej niezmienny. Rozwiń: Hymn Czego chcesz od nas, Panie… porusza temat Boga (który ukazany jest jako wielki, genialny artysta, łaskawy władca, który obdarza człowieka ogromnymi łaskami, oczekując w
W jaki sposób Jan Kochanowski w „Trenach” zmienia renesansowe rozumienie człowieczeństwa? Zacznij: Odrodzenie przedstawiało człowieka jako istotę pełną godności, prawie równą Bogu, obdarzoną licznymi zdolnościami i możliwościami. Jan Kochanowski był „wyznawcą” filozofii epikurejskiej (szczęście to przyjemność duchowa, zmysłowa i intelektualna) oraz filozofii stoickiej (szczęście zapewnia cnota i życie zgodne z naturą). Rozwiń: Coraz popularniejsza wśród badaczy twórczości Kochanowskiego jest teza, że Treny to nie tyle wynik kryzysu światopoglądowego poety, co przełomu ideowego. Kryzys zaczyna
Jan Kochanowski i Mikołaj Sęp Szarzyński o człowieku i jego miejscu w świecie – omów zagadnienie na przykładzie wybranych tekstów. Zacznij: Te wizje są zupełnie różne. Kondycja człowieka według Sępa Szarzyńskiego jest dramatyczna, by nie rzec tragiczna. Kochanowski zaś nawet w najbardziej pesymistycznych wizjach nie odmawia człowiekowi pewnego rodzaju wielkości. Rozwiń: Człowiek Jana Kochanowskiego otoczony jest opieką Boga, który oddał mu we władanie świat harmonijny i piękny. Nie boi się grzechu
Treny jest to słynne dzieło Jana Kochanowskiego, poświęcone zmarłej córce Urszuli, wydane w roku 1580. Tworzył je poeta po śmierci ukochanej, kilkuletniej córeczki, która miała być „spadkobierczynią lutni”, czyli talentu poetyckiego Kochanowskiego. Bohaterką jest nie tylko Urszulka – choć zbolały poeta często ją wspomina. Tematem głównym Trenów stają się uczucia rozpaczającego ojca, jego bunt, wreszcie uspokojenie – stanowią one zatem analizę własnych odczuć i własnej duszy, konfrontację z wcześniejszymi poglądami filozoficznymi. Pierwsze
Kochanowski pisał fraszki przez całe życie – i wówczas, gdy był wesołym żakiem, i wtedy, gdy został statecznym gospodarzem. Stanowią zbiór ponad trzystu utworów. Ich skala stylistyczna jest niezwykle rozpięta: żart miesza się tu z refleksją, powadze towarzyszy rubaszny humor, liryzm graniczy z satyrą. Oddaje to renesansową tendencję do uchwycenia rzeczywistości w jej wszystkich możliwych perspektywach. Z rozmaitością stylów koresponduje zróżnicowanie tematyczne. Pisze w nich poeta o ułomnościach ludzkiego charakteru,
Pieśń jest to gatunek o rodowodzie antycznym. Za jej twórcę uznaje się wielkiego rzymskiego poetę Horacego. Zwał on swe utwory carmina (łac. pieśni), stąd nazwa gatunku. Początkowo w poezji pieśni były związane z muzyką, z czasem stały się samodzielną formą literacką. Są to utwory liryczne o refleksyjnym charakterze. Najważniejsze motywy pojawiające się w Pieśniach Będą to: motyw Fortuny, niestałej i zwodniczej, która szydzi z człowieka, motyw świata jako smutnego teatru marionetek i Boga – wielkiego reżysera, rozporządzającego
Zakres tematyki, jaką porusza Kochanowski, jest naprawdę bogaty i wszechstronny: problematyka filozoficzna (dotycząca natury ludzkiej, harmonii, świata, miejsca człowieka we wszechświecie, stosunku do Boga, śmierci, spraw życia, recept na prawe życie) – w Pieśniach, Fraszkach, Trenach, poematach, temat patriotyczny – w Pieśniach, w Odprawie posłów greckich, we Fraszkach, tematyka moralna – (pochwała dobrej sławy, umiaru, prawości) – w Pieśniach, temat wsi i życia wiejskiego – w Pieśni świętojańskiej o Sobótce, pochwała natury i piękna świata, afirmacja świata – Pieśni,
Fraszki Autor Jan Kochanowski – ojciec polskiej literatury. Pisze w języku ojczystym poezję kunsztowną, o wysokim poziomie artystycznym. Jest najwybitniejszym poetą literatury staropolskiej, poeta doctus (poeta uczony), dramatopisarz, tłumacz – wszechstronnie wykształcony, znający języki obce (łacinę, grekę, hebrajski), wybitnie utalentowany; najważniejszy przedstawiciel polskiego renesansu. Edukacja Urodził się prawdopodobnie w 1530 roku w Sycynie niedaleko Radomia. Był synem Piotra Kochanowskiego i Anny z Białaczowskich. Wychowywał się w średniozamożnej rodzinie szlacheckiej (ojciec był
Treny Treny Jana Kochanowskiego uznawane są za najdojrzalsze dzieło poety. Należy patrzeć na nie jako na całość – ma bowiem przemyślaną kompozycję. Jest to cykl 19 utworów żałobnych poświęconych zmarłej córeczce poety. Zbiór trenów traktujemy jako jedno wielkie dzieło, bowiem ich kolejność i układ nie są przypadkowe. Tren to gatunek żałobny (funeralny) poświęcony zwykle zmarłemu wodzowi czy ważnemu mężowi stanu. Tu – zostały napisane w hołdzie i bólu po stracie ukochanego dziecka –
Pieśni uważane za początek polskiej liryki. W pełni wyrażają filozofię Kochanowskiego jako renesansowego myśliciela. Poeta ujął je w: Księgi pierwsze – 25 pieśni Księgi wtóre – 25 pieśni Pieśń świętojańska o sobótce – 12 pieśni Gatunek Pieśń to gatunek starożytny, pochodzący z antyku, silnie związany z muzyką i początkowo wykonywany wraz z nią. Pierwszym twórcą pieśni i wzorem dla Jana z Czarnolasu był Horacy – dlatego niektóre pieśni Kochanowskiego są przekładami albo luźnymi parafrazami carmin rzymskiego poety. .
Tematy pieśni: pochwała Boga, relacja człowiek-Bóg, pochwała życia i świata, filozofia epikurejska i stoicka, motyw poety – ptaka (nieśmiertelności twórcy), dobra sława, moralne powinności człowieka. Przegląd pieśni Pieśń XXV – Czego chcesz od nas Panie za twe hojne dary… Pieśń ta zyskała również miano hymnu do Boga, jest pieśnią pochwalną, zawiera wspaniałą, renesansową wizję świata. Oto kosmos i ziemia to dzieło boskie, pełne harmonii i uporządkowania, człowiek czuje się dziedzicem Boga na ziemi, chwali