ŻiT Witkacy
Stanisław Ignacy Witkiewicz (pseudonim Witkacy) to jedna z bardziej kontrowersyjnych osobowości dwudziestolecia międzywojennego. Ekscentryczny, osobliwy, a przede wszystkim nieprzeciętnie inteligentny syn słynnego, ówczesnego malarza Stanisława Witkiewicza. Od najmłodszych lat wychowywany był w przeświadczeniu, że powinien zostać geniuszem. Miały w tym dopomóc niekonwencjonalne metody pedagogiczne ojca, który manifestował wrogość wobec systemu szkolnego, bo ten, jego zdaniem, hamował swobodny rozwój i wypaczał psychikę. Dlatego też młody Stanisław Ignacy kształcił się w domu,
Szewcy Witkiewicz „Mózg wariata na scenie…” W ten sposób określił Witkacy swój teatr, sugerując, że w jego utworze mogą się zdarzyć rzeczy najbardziej absurdalne i niewiarygodne. Odrzucił zatem wszystko, co dotychczas określało teatr tradycję realistyczną i naturalistyczną, mimetyzm, zasadę prawdopodobieństwa, analizę psychologiczną, którą pogardliwie nazywał „bebechowatością” literatury. Liczyła się jedynie FORMA – była czymś absolutnie wyjątkowym, bo pozwalała dotrzeć do Tajemnicy Istnienia, doznać metafizycznej głębi, zbadać istotę bytu. Teatr nazwał Witkacy TEATREM CZYSTEJ
W niezwykłej atmosferze rodzinnego domu od najmłodszych lat wzrastał w przeświadczeniu, że ma zostać geniuszem. Jego ojciec – Stanisław Witkiewicz – znakomity malarz (twórca stylu zakopiańskiego) wychowywał syna w kulcie indywidualizmu i nieprzeciętności. Aby uniknąć ograniczeń swobodnego rozwoju i wypaczenia psychiki, jakie, zdaniem Witkiewicza – seniora, niósł system szkolny, nie posłał małego Stasia do żadnej szkoły, ale wybrał dla niego domową edukację. Nie miała wiele wspólnego z powszechnie praktykowaną nauką u
Wyjaśnij, w czym wyrażała się Witkacowska teoria Czystej Formy i w jakim stopniu Szewcy do niej nawiązują. Witkacego interesowała w teatrze czysta teatralność. Nie było tam miejsca na roztrząsanie kwestii narodowych, społecznych, moralnych itp. Teatr to nie zwierciadło rzeczywistości ani psychologiczne „wypruwanie bebechów”. Liczy się jedynie forma, bo pozwala dotrzeć do Tajemnicy Istnienia, zaznać metafizycznego niepokoju, zbadać istotę bytu. Jest dla Witkacego czymś absolutnie wyjątkowym, arystokratycznym. Centralny element dzieła sztuki stanowi niezwykła struktura, której
Jaki obraz rewolucji przedstawia Witkacy w Szewcach? Autora nie interesuje przebieg żadnego konkretnego przewrotu społecznego. Witkacy tworzy obraz rewolucji całkowicie abstrakcyjnej. Chce zobrazować uniwersalne mechanizmy, jakie rządzą każdym tego rodzaju zjawiskiem społecznym, bez względu na jego czas i miejsce. W tym celu wprowadza do utworu taki układ kompozycyjny postaci, który symbolizuje relacje społeczno-klasowe. Oglądamy zatem arystokratkę księżną Irinę, burżuja Prokuratora Scurvy’ego i robotniczy proletariat, czyli Sajetana Tempego i jego Czeladników. To właśnie oni wtrąceni do
Szewcy to utwór, którego możesz wykorzystać w wielu tematach, na przykład: katastrofizm profetyzm rewolucja systemy totalitarne uprzedmiotowienie człowieka kryzys wartości portret współczesnego człowieka utwory – parabole awangarda teatralna teatr absurdu teatr ekspresjonistyczny groteska parodia sztuczne światy w literaturze ciekawe postacie kobiece, w tym kobiety fatalne komizm języka neologizmy aluzja literacka Katastrofizm Przykład tematu prezentacji Motywy katastroficzne w literaturze XX wieku. Omów na wybranych przykładach. Podpowiadamy W tym przypadku konieczne
Tego się naucz! Ponieważ Szewcy to lektura na poziomie rozszerzonym, związane z nią zadania, które powinieneś umieć wykonać, nie są wcale łatwe: pokazanie Szewców jako dramatu, w którym ukazana jest pewna wizja rewolucji i porównanie jej z innymi obrazami przewrotów, np. w Przedwiośniu czy w Nie-Boskiej komedii, pokazanie obecnej w Szewcach historiozofii i porówna https://aleklasa.pl/liceum/praca-domowa-w-liceum/wypracowania-z-literatury-xx-wieku-c234-praca-domowa-w-liceum/szewcy-praca-domowanie jej np. z historiozofią Hegla, wskazanie w dramacie elementów absurdu, groteski i parodii – w języku, konstrukcji bohaterów i konstrukcji fabuły, próba powiązania dzieła z teorią Czystej Formy. Tematy,
Teatr groteski, absurdu i parodii Duch groteski rządzi didaskaliami i opisami postaci, które noszą charakterystyczne imiona i nazwiska (np. Scurvy). Groteskowy jest także język – karykaturalny, sztuczny, „antyrealistyczny”. Fabuła zmierza zwykle do zatriumfowania absurdu. Absurdalne okazują się czyny i wysiłki bohaterów, historia, polityka, filozofia, nauka. Parodiowani są tacy twórcy, jak Henryk Ibsen, August Strindberg, William Szekspir, Stanisław Wyspiański i Juliusz Słowacki. Parodiowana jest także modernistyczna poezja. Teatr okrucieństwa Postacie z
Geneza dramatu W małym dworku napisał Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy) w roku 1921, a na scenie wystawiono go dwa lata później. W sierpniu 1925 r. Witkacy dopisał zamykającą utwór scenę mimiczną. Dramat jest parodią napisanego przez Tadeusza Rittnera w 1904 r. dramatu realistycznego zatytułowanego W małym domku. Witkacego zirytowała stereotypowość sztuki Rittnera – pisząc swój utwór, zaatakował i skrytykował dramat realistyczny. Tytuł dramatu Witkacego ma jasno określoną funkcję – wskazuje
Odwołując się do różnych źródeł informacji, zapoznaj się z Witkacowską koncepcją teatru Czystej Formy, a następnie przeczytaj podany fragment „Szewców” i wskaż w nim elementy Czystej Formy. SAJETAN Jak Wernyhora bede gadał jeszcze długo dość. Ale gdzie ta. Oto wstaje wszechbabio – trochę z ruska: z akcentem na ostatnią głoseczkę najmilejszą – nawet ona mi się podoba – jeśli nie zdążę skonać przed zapadnięciem nocy i kurtyny, to widzicie, że
Witkiewicza nazywa się często osobowością renesansową, a to dlatego, że swą twórczością ogarnął wiele dziedzin. Był malarzem, powieściopisarzem, filozofem, krytykiem literackim, poetą, dramaturgiem, teoretykiem sztuki i reformatorem teatru. Już od dziecka malował, pisał i filozofował. By odróżnić się od ojca, Stanisława Witkiewicza, przybrał pseudonim Witkacy. Tak podpisywał swe powieści i dramaty. Pisma filozoficzne natomiast zawsze jako Stanisław Ignacy – stanowiły one w dorobku twórczym Witkiewicza rozdział odrębny. O ile te pierwsze pisał szybko i niestarannie, właściwie nie
Szewcy Witkacego – rewolucja jako absurd – rewolucja jako absurd; genialne przeczucie rewolucji w formie groteski, parodii i absurdu. Uwagi o temacie Trzeba zwrócić uwagę, jak sam temat wskazuje, na różne oblicza totalitaryzmu: a więc na oblicze rewolucyjne (Szewcy, Przedwiośnie), ale i codzienne (Mistrz i Małgorzata, Proces). Warto pokazać różne ujęcia tematu, określić formę utworów: u Witkacego – groteska, u Bułhakowa – groteska i realizm, u Stefana Żeromskiego – realistyczne, choć epatujące okrucieństwem obrazy, u Franza Kafki –
Groteska jako konwencja literacka w Szewcach Witkacego. Groteska to jeden ze sposobów przedstawiania świata, którego poszczególne elementy są nam dobrze znane, ale zestawione ze sobą wydają się trochę śmieszne, nieprawdopodobne życiowo, niemożliwe w takim zestawieniu. Jak w Szewcach Witkacego. Gdyby w kilku zdaniach opowiedzieć treść tego dramatu osobie, która nigdy go nie czytała, wszystko mogłoby się wydawać takie proste i… prawdziwe. W robotniczym środowisku szewców rodzi się bunt przeciwko kapitalizmowi. Szewcy nie chcą rządów arystokracji,
Na czym polega nowatorstwo i specyficzny charakter dramatów Stanisława Ignacego Witkiewicza? Dramaty Witkacego W małym dworku – dramat, którego zasadniczym celem było skompromitowanie dramatu realistycznego. Widmo zabitej przez zazdrosnego męża żony uczestniczy w życiu rodzinnym. Mątwy – bohaterami są niespełniony malarz i odrzucony filozof. Bardzo ironiczne. Szewcy – groteskowy obraz cywilizacji Czysta Forma Niektórzy badacze twierdzą, że bardzo łatwo wytłumaczyć teorię Czystej Formy, inni – że to prawie niemożliwe. Witkacy uważał,
Wyjaśnij pojęcie i znaczenie teorii Czystej Formy Jak zacząć? Teoria Czystej Formy odsyła nas do pomysłów estetycznych Stanisława Ignacego Witkiewicza. Czysta Forma, w ujęciu Witkacego, to działanie elementów formy, takich jak np. barwy, dźwięki, słowa, gra aktorów, a nie fabuła czy jakiekolwiek podobieństwo do rzeczywistości. Nie treść – a Czysta Forma. Rozwinięcie tematu Odbiorca kontaktujący się z dziełem ma doznać „uczucia metafizycznego”, tzn. doświadczyć wstrząsu, olśnienia, pierwotnego zadziwienia. Zdaniem Witkacego właśnie dźwięk, barwa czy
Wyjaśnij teorię Czystej Formy Stanisława Ignacego Witkiewicza. Zacznij: Teoria Czystej Formy wiąże się z przekonaniami filozoficznymi Witkacego – że sztuka to jedyny (oprócz filozofii) we współczesnym świecie obszar metafizycznych przeżyć. Kiedyś rolę tę mogła pełnić np. czarna magia, której praktykowania zaprzestano. Czysta forma to koncepcja sztuki przecząca zasadom realizmu, naturalizmu oraz prawdopodobieństwa życiowego i psychologicznego. Rozwiń: Istota dzieła artystycznego według Witkacego zawiera się w jego formie – kombinacji słów, gestów itd. tworzących „jedność
Witkacy prawdopodobnie stworzył ten dramat po to, by pokazać wyższość swojej koncepcji Czystej Formy nad starym dramatem realistycznym. W małym dworku jest przecież parodią dramatu Rittnera W małym domku, dość popularnego w teatralnym repertuarze owych czasów. Witkacy wziął sobie Rittnerowską fabułę i umieścił ją w innym teatralnym świecie – zupełnie niezważającym na reguły realizmu, prawdopodobieństwo, niemożliwości, spójność akcji. Nowatorstwem sceny Witkacego jest fantastyka i groteska – a wszystko to nie
Teoria Czystej Formy jest słynną Witkiewiczowską koncepcją, która odnosi się przede wszystkim do teatru. Teatr Czystej Formy musi uwolnić się od balastu treści, zrzucić z siebie odwieczne dążenie do naśladownictwa życia, czyli piętno iluzjonizmu. „Zbliżenie teatru do życia” i wszelkie naturalistyczne imitacje rzeczywistości na scenie są według Witkacego potwornością. Teatr musi odrodzić się dzięki formie – Czystej Formie, ma być deformacją rzeczywistego świata, bez akcji dramatu w tradycyjnym rozumieniu, bez żadnego wczuwania się
Wyjaśnij konstrukcję i problematykę Szewców Stanisława Ignacego Witkiewicza. Czytelnika przyzwyczajonego do tradycyjnego dramatu szokuje już sama prezentacja postaci. Popatrzmy na nazwiska: prokurator Scurvy (zwany czasem pieszczotliwie Skurviątkiem) i księżna Zbereźnicka czy Sajetan Tempe. Przedstawienie osób w rodzaju: „morowe szewskie chłopy”, twarz „jakby z czerwonego salcesonu” (to o Scurvym), „błękitne jak guziki od majtek oczy”, pomijając, że może być krytykowane z punktu widzenia estetyki, przestaje być zwykłym didaskalium, wkracza w obręb dramatu. Obserwujemy w Szewcach dziwnych przedstawicieli różnych
Bohaterowie i ich nazwiska: księżna Irina Wsiewołodowna Zbereźnicka-Podberezka (zwróć uwagę na drugą część nazwiska), prokurator Robert Scurvy, Gnębon Puczymorda, lokaj księżnej Fierdusieńko wyglądający jak marionetka. Sytuacje: śmieszą, ale są jednocześnie przepełnione grozą, wzbudzają u czytelnika (widza) niepokój: księżna całuje szewców i zwraca się do Sajetana słowami: „Takim was kocham, śmierdzącego wszarza […]. Ja chyba będę waszą kiedyś – dla samej formy, dla fasonu, dla szyku […]; szewcy w więzieniu skazani na „przymusową bezrobotność”; kara
