Search Results for "Czekając na Godota"

Teatr – słownik pojęć

ŚREDNIOWIECZE Moralitet – gatunek dramatyczny, który rozwinął się w późnym średniowieczu (przełom wieków XV i XVI). Należące do niego utwory miały charakter dydaktyczno-filozoficzny i przedstawiały walkę upersonifikowanych (uosobionych) pojęć moralnych (Dobra, Cnoty, Wiary, Zła, Występku, Pychy) o duszę ludzką (tzw. psychomachia). Pojawiający się w nich człowiek pozbawiony był jakichkolwiek indywidualnych rysów psychicznych, stanowił symbol kondycji ludzkiej („człowieka w ogóle”), w pełni więc zasługiwał na angielskie określenie Everymana (Każdego). Misterium – gatunek średniowiecznego dramatu religijnego. Fabuła – wydarzenia

Dopiero poznanie zakończenia pozwala zrozumieć cały utwór. Rozważ prawdziwość tej tezy na podstawie dwóch, trzech utworów.

Dopiero poznanie zakończenia pozwala zrozumieć cały utwór. Rozważ prawdziwość tej tezy na podstawie dwóch, trzech utworów. Wyjaśnienie Temat jest tak sformułowany (wyraźna teza, z którą można się zgodzić bądź polemizować), że warto wybrać formę rozprawki. Zadanie wydaje się pozornie proste: wystarczy przytoczyć argumenty za lub przeciw. Tu jednak zaczyna się problem. Te argumenty dość trudno znaleźć. Teza jest właściwie teoretycznoliteracka i dotyczy funkcji, jaką w utworze literackim pełnią zakończenia. Jeśli zgadzamy się z tezą,

Przegląd epok literackich

Biblia Powstawała przez wiele stuleci – od XIII wieku p.n.e. (Stary Testament) aż do I wieku n.e. (Nowy Testament). Napisana została w języku hebrajskim, greckim i aramejskim (tym ostatnim językiem mówił zapewne Jezus). Wersję katolicką stanowi 46 ksiąg Starego Testamentu i 27 Nowego Testamentu, ale warto wiedzieć, że Biblia jest podstawą różnych religii i występuje w różnych wersjach, istnieją bowiem jeszcze inne księgi o tematyce biblijnej (apokryfy), nieuznawane przez Kościół

Przemiany dramatu

Dramat antyczny – punktem odniesienia Skoro mówimy o przemianach (w tym wypadku dramatu), mamy na ogół na myśli jakiś punkt odniesienia. Coś, od czego się odchodzi, do czego się zbliża, nawiązuje, co poddaje się obróbce. Dla dramatu europejskiego takim punktem odniesienia jest starożytność grecka, a zwłaszcza V w. p.n.e., kiedy w Atenach następuje rozkwit tragedii, tworzonej przez Ajschylosa, Sofoklesa, Eurypidesa. Oto najważniejsze założenia sztuki tamtych czasów: 1. Podział tragedii na: prologos, czyli zapowiedź

Teatr i dramat XX wieku

Reformatorzy z przełomu wieków Drogę XX-wiecznemu teatrowi awangardowemu utorowali reformatorzy z przełomu wieków. Ich pomysły dotyczyły, co prawda, scenicznych realizacji dzieł z repertuaru klasycznego, ale wprowadzając nowe metody pracy z aktorem, odmienną scenografię i twórczo podchodząc do tekstów, byli prekursorami współczesnego rozumienia teatru. Osobistości, o których nie wolno zapomnieć, to: Konstantin Stanisławski – rosyjski reżyser i aktor, ale również teoretyk teatru. Stworzył nową metodę pracy nad rolą (tzw. metoda Stanisławskiego), która polegała na maksymalnym wczuwaniu się

Arcydzieła tysiąclecia – jak o nich pisać?

Arcydzieła tysiąclecia – jak o nich pisać? Przykłady tematów „…tuż przed końcem drugiego tysiąclecia, ciągle siebie zapytuję, ile z tego, co się zdarzyło, znalazło się w książkach”. Odpowiedz na to pytanie sformułowane przez Czesława Miłosza, wykorzystując znajomość literatury XX wieku. Jesteś człowiekiem przełomu wieków. W których dziełach literackich szukałbyś inspiracji do dobrego i mądrego życia w nowym stuleciu? Uzasadnij wybór, odwołując się do dwóch, trzech tekstów. Jakie wyobrażenie człowieczeństwa pragniesz przenieść w nowe stulecie? Odwołaj się

Literatura – motyw literacki

Tematy prac • Tradycja czy awangarda, realizm czy deformacja? Który sposób interpretowania świata odpowiada Twoim gustom czytelniczym? Uzasadnij swój wybór przykładami z literatury. • Literatura prawdy, pamięci, ocalenia? Rozważania młodego czytelnika o literaturze XX w. • Które utwory polskiej literatury pięknej umieściłbyś w ,,europejskim spisie lektur szkolnych”? • Szukam odpowiedzi w literaturze na swoje najtrudniejsze pytania. • Dramat romantyczny, młodopolski, międzywojenny, współczesny – spotkania z najciekawszymi utworami jednej lub dwóch wybranych epok. •Literatura dwudziestolecia międzywojennego

Poszukiwanie wartości – motyw literacki

Wzory sformułowania tematu „Jakaż jest przeciw włóczni złego twoja tarcza człowiecze z końca wieku?” – moje podróże po krainie literatury w  poszukiwaniu systemu wartości Jakie wartości, zawarte w literaturze, należy przekazać następnym pokoleniom jako najcenniejsze dziedzictwo? Swoje rozważania na temat człowieczeństwa (u progu nowego tysiąclecia) zilustruj odpowiednimi przykładami. Wchodzisz w dorosłe życie. W jakim stopniu literatura nauczyła Cię dojrzale rozważać swoje miejsce w świecie? Powołaj się na wybrane przykłady z różnych

Nawiązania do renesansu

Człowiek renesansu Ludźmi renesansu, umysłami renesansowymi nazywamy wszechstronnych naukowców czy artystów, ale tacy zdarzają się dziś, w czasach wąskiej specjalizacji, coraz rzadziej. Kogo byśmy tu wymienili? Może, na przykład, Alberta Einstei­na – nieprzeciętnego fizyka wszech czasów. A spośród polskich humanistów – profesor Marię Janion, która interesuje się zarówno literaturą polskiego i zachodniego romantyzmu, jak i innymi epokami literackimi, choćby współczesną czy dwudziestoleciem międzywojennym. Mianem Leonarda da Vinci określamy geniusza o szerokich

Literatura – kopiuje rzeczywistość lub kreuje nowe światy

Literatury, jej funkcji, zmieniających się kryteriów artystycznych dotyczą żelazne tematy matur. Przed maturą warto przemyśleć, które utwory uznasz za swoje fascynacje, które za arcydzieła, bezpiecznie jest zastanowić się, jaki typ ukształtowania świata powieściowego lubisz. Żelazny zestaw lektur Kreacja nowych światów: F. Rabelais, Gargantua i Pantagruel J. Swift, Podróże Guliwera A. Mickiewicz, Dziady S. Wyspiański, Wesele W. Gombrowicz, Ferdydurke Witkacy, Szewcy B. Schulz, Sklepy cynamonowe T. Konwicki, Mała apokalipsa J. Tolkien, Hobbit, czyli

Szewcy Witkiewicza na maturze

Tego się naucz! Ponieważ Szewcy to lektura na poziomie rozszerzonym, związane z nią zadania, które powinieneś umieć wykonać, nie są wcale łatwe: pokazanie Szewców jako dramatu, w którym ukazana jest pewna wizja rewolucji i porównanie jej z innymi obrazami przewrotów, np. w Przedwiośniu czy w Nie-Boskiej komedii, pokazanie obecnej w Szewcach historiozofii i porówna https://aleklasa.pl/liceum/praca-domowa-w-liceum/wypracowania-z-literatury-xx-wieku-c234-praca-domowa-w-liceum/szewcy-praca-domowanie jej np. z historiozofią Hegla, wskazanie w dramacie elementów absurdu, groteski i parodii – w języku, konstrukcji bohaterów i konstrukcji fabuły, próba powiązania dzieła z teorią Czystej Formy. Tematy,

Literatura jako dziedzina eksperymentów twórczych

Na czym polegają eksperymenty twórcze w literaturze? Pytanie o eksperymenty twórcze to w zasadzie pytanie o istotę literatury. Czy ma ona po prostu odtwarzać otaczający świat albo przekazywać wartości moralne? Nie! Kim jest pisarz? Według wielu – kimś niezwykłym, wyrastającym ponad przeciętność. Drugim Stwórcą. Drugim Bogiem. Sztuka słowa ma więc być czymś zaskakującym. Najczęściej za źródło twórczości uznaje się natchnienie – jakąś „iskrę Bożą”, przebłysk geniuszu. Ale nawet gdy odrzuca

Literatura jako kreacja nowych światów

Na czym polega ta właściwość literatury? Kreowanie nowych światów jest zaprzeczeniem mimetyczności. Antyczna zasada mimesis mówiła o naśladowaniu natury. W utworach respektujących tę zasadę świat jest odbiciem tego, który istnieje realnie. Artystom nie wystarcza jednak odtwarzanie. Jest w nich wielka potrzeba pokonywania ograniczeń, tworzenia czegoś nowego. Stąd literatura kreacyjna – dzieła tego typu nie są zapisem otaczającego świata, ale raczej wyobraźni pisarza. A ta jest przecież nieograniczona… Twórcy budują więc nowe światy zaludnione przez

Zadanie 44 – SZKOŁA PISANIA

AKADEMIA MATURALNA Szkoła pisania – ćwiczenie kształcące umiejętność pisania (poziom podstawowy). Zadanie 44 Jakie utwory wykorzystałbyś, omawiając temat absurdu w literaturze? Odpowiedź: Alfred Jarry, Ubu król Stanisław Witkiewicz, Szewcy Witold Gombrowicz, Ferdydurke Samuel Beckett, Czekając na Godota Sławomir Mrożek, Tango Tadeusz Różewicz, Kartoteka Komentarz: Pojęcie absurdu pojawia się w tematach prac z reguły w odniesieniu do literatury współczesnej. Posłużenie się absurdem to popularny chwyt artystyczny stosowany zarówno w prozie, jak

Kondycja człowieka współczesnego

Kondycja człowieka współczesnego Można położyć nacisk na swoistość, wyjątkowość i niezwykłość problemów człowieka współczesnego lub – odwrotnie – uniwersalność. Pierwsza opcja jest lepsza – więcej materiału oraz możliwości sproblematyzowania zagadnienia. Kondycja współczesnego człowieka różni się od sytuacji człowieka w innych epokach przede wszystkim problemami, jakie dotyczą całego świata; najważniejsze z nich to: problemy polityczne – wojny, w tym dwie światowe, rozwój totalitaryzmu – faszyzmu i komunizmu, Holocaust. Ale to także trudne do rozwiązania kwestie

Drzewo – świadek, uczestnik życia postaci literackich

Drzewo – świadek, uczestnik życia postaci literackich. Omów na wybranych przykładach. Strategie wstępu Definicja postaci literackiej Fikcyjna osoba występująca w świecie przedstawionym dzieła literackiego; w utworach dramatycznych i epickich (z wyjątkiem narracji w pierwszej osobie) zachowująca niezależność względem podmiotu literackiego, w utworach lirycznych często z nim tożsama. (Słownik terminów literackich) Uzasadnienie wyboru materiału Jest przebogaty. Ponieważ, moim zdaniem, różne funkcje drzew szczególnie wyraziście ujawniają się w poezji, ona też stoi w centrum moich zainteresowań. Postanowiłam przywołać jednak również

Twórcze poszukiwania nowych dróg oddziaływania w XX wieku

Twórcze poszukiwania nowych dróg oddziaływania – przedstaw najważniejsze założenia teatru awangardowego i innych ważnych zjawisk w teatrze XX wieku. Temat jest trudny – jego przygotowanie wymaga dużego wysiłku i sporej wiedzy. Skup się raczej na klasyce (Brecht, Beckett, Ionesco, Grotowski, Różewicz, Mrożek). Zaprezentowanie WSZYSTKICH nurtów dramatu awangardowego podczas niedługiej przecież wypowiedzi jest po prostu niemożliwe. Jeżeli jednak jesteś ambitny i zdecydujesz się zgłębić ten temat – przekonasz się, jak poszerzy to Twoje horyzonty. Inne

Operetka – Witold Gombrowicz

Akcja Operetki Na początku utworu, obok dobrze znanego z innych dramatów spisu postaci, znajdujemy również podany dosyć dokładnie przebieg akcji. Jeżeli po lekturze kilku pierwszych stronic będzie wiadomo, co się ma zdarzyć, po co w ogóle brać się do czytania? Jednakże jest to też swego rodzaju tajemnica, która zachęca. Nie będzie pełnej napięcia akcji dramatycznej, nie będzie perypetii, punktu kulminacyjnego i rozwiązania. Więc co będzie? Wyłożenie kart w postaci streszczenia

Kim jest bohater Kartoteki?

Sam Różewicz, pisząc o nim w didaskaliach, bierze słowo bohater w cudzysłów – jakby zastanawiał się, czy to odpowiednie określenie: „Bohaterem” sztuki jest człowiek bez określonego wieku, zajęcia i wyglądu. „Bohater” nasz często przestaje być bohaterem opowiadania i zastępują go inni ludzie, którzy są również „bohaterami”. Dramat Różewicza opowiada o kimś, kto nie ma nawet imienia, jest nazywany Henrykiem, Dzidkiem, Władziem, Kaziem, Piotrusiem, Zbychem… On sam nie wie, jak się

Pojęciownik epok: współczesność

Metoda na powtórkę? Przedstawić epokę za pomocą najważniejszych dla niej pojęć! Zrozumieć, zapamiętać, skojarzyć z potrzebnymi tekstami kultury. Nasz pojęciownik to zbiór najważniejszych terminów i najlepszy przewodnik.   Apokalipsa (czas apokalipsy, apokalipsa spełniona) Sformułowanie używane na określenie czasów II wojny światowej, nawiązujące do biblijnej Apokalipsy św. Jana. Wydarzenia okupacji interpretowano jako dowód upadku cywilizacji i człowieka. Tendencję tę widać wyraźnie zwłaszcza w poezji tzw. pokolenia Kolumbów, np. Baczyńskiego (Pokolenie, Ten czas, Mazowsze) czy Gajcego