Search Results for "Koniec wieku XIX"

O wieku XX często mówi się jako o wieku zła, okrucieństwa… Jaką postawę przyjmowali wobec tych problemów dwudziestowieczni bohaterowie literaccy? Odwołaj się do konkretnych przykładów.

O wieku XX często mówi się jako o wieku zła, okrucieństwa… Jaką postawę przyjmowali wobec tych problemów dwudziestowieczni bohaterowie literaccy? Odwołaj się do konkretnych przykładów. Jak reagować na zło? Na wschód od Edenu Johna Steinbecka – nawet człowiek o naturze złoczyńcy ma zdolność, by zapanować nad swoim charakterem i pokonać pchający go w stronę coraz okrutniejszych występków instynkt. Zwycięstwo nad złem jest heroizmem potwierdzającym jednak, że człowiek to istota myśląca, która sama kreuje swoje

Stulecie artystycznych eksperymentów, czyli nowatorskie zjawiska w literaturze XX wieku

Stulecie artystycznych eksperymentów, czyli nowatorskie zjawiska w literaturze XX wieku. Wstęp Nie ulega wątpliwości, że eksplozja nowatorskich zjawisk w literaturze nastąpiła właśnie w wieku XX. Nie można jednak zapominać, że zjawiska te pojawiały się już wcześniej. Każda epoka ma przecież swoją „straż przednią”: awangardowych twórców, odważnych i szokujących, nierzadko skazanych na niezrozumienie i odrzucenie. Ojciec nowoczesnej literatury Artystą uważanym często za ojca nowoczesnej literatury jest tworzący w oświeceniu Laurence Sterne. Jego dzieło Życie i myśli JW Pana Tristrama

Wiek buntowników. Przedstaw wybranych literackich bohaterów XIX wieku.

Wiek buntowników. Przedstaw wybranych literackich bohaterów XIX wieku. Jak zacząć? Przykład 1. Spójrz na zjawisko dziewiętnastowiecznego buntu w kontekście historii Europy. Przywołaj główne wydarzenia historyczne tego okresu – takie jak rewolucje i powstania – oraz postaraj się pokazać ich konsekwencje literackie. Wiek dziewiętnasty był czasem niezwykle silnych i gruntownych przemian – obecnych zarówno w kulturze, jak i w literaturze. Stulecie to nazwać by można okresem nieustannej rewolucji; dokonującej się w obyczajowości społecznej, sztuce, nauce, a nawet w przemyśle.

Wisława Szymborska – Schyłek wieku

Wisława Szymborska Schyłek wieku Miał być lepszy od zeszłych nasz XX wiek. Już tego dowieść nie zdąży, lata ma policzone, krok chwiejny, oddech krótki. Już zbyt wiele się stało, co się stać nie miało, a to, co miało nadejść, nie nadeszło. Miało się mieć ku wiośnie i szczęściu, między innymi. Strach miał opuścić góry i doliny. Prawda szybciej od kłamstwa miała dobiegać do celu. Miało się kilka nieszczęść nie przydarzyć

Motyw tańca w literaturze polskiej XIX i XX wieku

Motyw tańca w literaturze polskiej XIX i XX wieku. Jak zacząć? Taniec może być traktowany jako forma rozrywki, popis artystyczny lub obrzęd. W literaturze odnajdujemy motyw tańca od Biblii aż do czasów współczesnych. Najczęściej taniec opisywany w literaturze ma charakter symboliczny. Z literatury dawnej warto wspomnieć średniowieczny motyw danse macabre, który jest symbolem równości wszystkich ludzi wobec śmierci – w myśl hasła: Mors omnia adequat (śmierć wszystkim jednaka).   Motyw tańca w polskiej literaturze

Motyw miłości w literaturze XIX wieku

Romantyzm Miłość opiewały najwybitniejsze dzieła romantyków. Ale nie przedstawiano tego uczucia jako szczęścia dającego radość. Uważano natomiast, że jest ono przyczyną cierpień człowieka, determinuje jego działania, a nawet doprowadza do obłędu i samobójstwa. A to dlatego, iż – z galanterią – przypisywano przedstawicielkom płci pięknej same zalety, utożsamiano z aniołami, co okazało się pułapką. Romantycy ponadto głosili przekonanie, iż Bóg stworzył dwie pokrewne sobie dusze, a wszystkie bóle i smutki wywodzą się z procesu poszukiwania partnera oraz z niepewności,

Rosja w tyglu przemian XIX i XX w.

Zarys wydarzeń politycznych Rosja była wśród omawianych w naszym cyklu krajów, jak i na europejskim kontynencie w ogóle (nie licząc Turcji, coraz bardziej archaicznej), państwem, w którym absolutyzm zachował się najdłużej – do początków XX w. Państwo carów nie mogło jednak pozostać zupełnie obojętne na wpływy zachodnich, nowych idei, myśli i rozwiązań polityczno-ustrojowych. Interesujące, że zarówno w Rosji carskiej jak i potem, w czerwonej, okresy reform cyklicznie przeplatały się z

Państwa niemieckie w XIX i XX w. (od absolutyzmu do demokracji parlamentarnej)

„Sędziwa” i coraz bardziej anachroniczna I Rzesz Niemiecka nie przetrwała długo konfrontacji z ideami francuskiej rewolucji, a przede wszystkim z potęgą napoleońskiego imperium. W wyniku kolejnych aneksji Napoleona na zachód od Renu, utworzenia pod jego protektoratem tzw. Związku Reńskiego oraz nacisków na Franciszka II, zrezygnował on z tytułu cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego (skrótowo Rzeszy Niemieckiej), a ono samo uległo oficjalnej likwidacji w 1806 r. Niefortunnemu Franciszkowi pozostał tytuł

TEST 14 XIX WIEK cz. II Królestwo Polskie przed powstaniem styczniowym. Powstanie styczniowe. Wa

TEST Królestwo Polskie przed powstaniem styczniowym. 17. Uzupełnij luki w tekście. Delegacja Miejska, Wielka Brytania, samodzierżawie, niepodległość, Rosja, Czerwoni, Towarzystwo Rolnicze, Turcja, Aleksander Wielopolski, Francja, Biali, rosyjski Wojna krymska (1853-1856), którą (a) ………………………………………..,,,,……………. przegrała z b) ……………………………………………………, i (c) ……………………………………………………………………. poważnie zmieniła ład w Europie. Wpłynęła również na sytuację Polaków pod zaborem (d) …………………………………………………………………… Na przełomie lat 50. i 60. XIX w. w Rosji doszło do złagodzenia (e) ……………………………………………………………………………………….……., a

TEST 12 XIX WIEK Kongres wiedeński. Rewolucja przemysłowa. Nowe prądy i idee. Europa Napoleona. Królestwo Polskie. Powstanie listopadowe. Wielka Emigracja. Wiosna Ludów.

TEST Kongres wiedeński. 1. Uzupełnij tabelę  1. Francuski mąż stanu, jeden z głównych twórców ponapoleońskiego ładu w Europie.    2. Miejsce obrad kongresu.    3. Miesiąc, w którym kongres rozpoczął obrady.    4. Jedna z głównych zasad nowego porządku w Europie.    5. Państwo, które objęło przywództwo w Związku Niemieckim.    6. Państwo zawierające umowę międzynarodową.    7. Święte, mające czuwać przestrzeganiem uchwał kongresu.    8. Inna nazwa kongresu.  

Jakie przemiany społeczno-ekonomiczne dokonały się na przełomie XVIII i XIX w.?

Przełom XVIII i XIX wieku to czas postępującej industrializacji, czyli uprzemysłowienia gospodarki europejskiej. Manufaktury i warsztaty zostały wówczas zastąpione przez fabryki. Najwcześniej, jeszcze w XVIII wieku, proces ten przeszła gospodarka angielska. W początkach wieku XIX – po części na skutek napoleońskiej morskiej blokady kontynentu i braku dostaw z Anglii – gwałtownie rozpoczął się on w pozostałej części Europy Zachodniej. Powstawanie fabryk sprzyjało urbanizacji, czyli procesowi rozwoju i powstawania miast – prowadząc zarazem do koncentrowania się w nich coraz większej

Problem człowieka końca wieku w twórczości Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Jana Kasprowicza.

Problem człowieka końca wieku W najbardziej wyrazisty sposób problemy człowieka kończącej się epoki przedstawił Kazimierz-Przerwa Tetmajer w wierszu Koniec wieku XIX. Słynny cytat: Jakaż jest przeciw włóczni złego twoja tarcza, człowiecze z końca wieku?… Głowę zwiesił niemy. Wiersz wyraża rozpacz i bezradność. Składa się z pytań rzucanych w przestrzeń, pytań, które nie mają sensu, bo nie można znaleźć na nie odpowiedzi. Człowiek końca wieku zastanawia się nad rozmaitymi drogami życia. Podmiot zastanawia się, czy przybrać

Filozofia II poł. XIX wieku

Filozofia pozytywna Pozytywizm to jeden z głównych nurtów filozofii XIX nawiązujący do niektórych pomysłów oświeceniowych. Tylko w Polsce nazywa się tak całą epokę literacką – ale właśnie bezpośrednio od teoretycznych dzieł filozofów europejskich. W połowie XIX wieku terminy „filozofia pozytywna”, „pozytywizm” stały się popularne za sprawą sześciotomowego dzieła francuskiego filozofa i socjologa Augusta Comte’a – Kursu filozofii pozytywnej. Autor wskazywał w nim na konieczność zreformowania życia społecznego tak, aby zapanowały

Lektury do matury w pigułce

Makbet Autor William Szekspir (1546-1616), najwybitniejszy przedstawiciel teatru epoki elżbietańskiej i jeden z największych, najbardziej liczących się dramaturgów wszech czasów. Był związany z trupą Słudzy Lorda Szambelana i teatrem The Globe. W Anglii uważany jest za jednego z największych poetów epoki – jest autorem ponad stu sonetów i pięciu poematów. Świadomie łamał zasady dramatu antycznego, np. naruszając zasadę decorum, mieszając liryzm z wisielczym humorem, wprowadzając postacie fantastyczne i bohaterów niskiego

Kazimierz Przerwa-Tetmajer – portret artysty

18 stycznia 1940 roku w okupowanej przez hitlerowców Warszawie znaleziono na ulicy bezdomnego nędzarza umarł nie odzyskawszy przytomności […] Czy uwierzycie, że owym bezdomnym żebrakiem, o którym tak niepoetycko pisze w swoim wierszu Tadeusz Różewicz był Kazimierz Przerwa-Tetmajer – niezwykle popularny w epoce modernizmu bard pokolenia dekadentów, bywalec galicyjskich salonów, obiekt uwielbienia wielu dam z towarzystwa? Jeden z kronikarzy barwnego życia cyganerii krakowskiej, Adam Grzymała-Siedlecki tak oto wspomina Tetmajera w

Kazimierz Przerwa-Tetmajer – biografia

Mini-CV 12 luty 1865 – urodził się w Ludźmierzu. 1883 – Tetmajerowie przenieśli się do Krakowa. 1884 – rozpoczął studia na UJ. 1891 – Poezje, seria pierwsza. 1894 – pracował u Krasińskiego w Heidelbergu, seria druga Poezji. 1895 – podróżował po Europie. 1901 – narodziny syna Kazimierza Stanisława. 1903 – ukazał się pierwszy tom Na Skalnym Podhalu. 1910 – Maryna z Hrubego. 1911 – Janosik Nędza Litmanowski. 1914-1918 – wojnę spędził głównie w Zakopanem, początek

Ludzie bezdomni – Stefan Żeromski

Żeromski pisząc Ludzi bezdomnych bynajmniej nie zamierzał stworzyć nieskazitelnej, czystej postaci owładniętej jedynie myślą czynienia dobra, nie chciał także, aby jego bohater stanowił kolejną wersję bezradnego Don Kichota, walczącego z wiatrakami. Nieprzemijająca wartość tej powieści wiąże się jednak z postacią głównego bohatera. To on nieustannie prowokuje, wzbudza kontrowersje, każe weryfikować wcześniej sformułowane opinie. By jednak tego dokonać, by zrozumieć, dlaczego doktor Judym wywołuje tak ambiwalentne sądy i odczucia, należy spojrzeć na całokształt powieści,

Młodopolskie metody twórcze i prądy artystyczne

Młodopolskie metody twórcze i prądy artystyczne Literatura polska przełomu wieków wykazuje bardzo bliskie związki z ówczesną literaturą europejską. Młoda Polska to epoka, która nie następuje u nas wiele później niż jej europejski odpowiednik. Jednocześnie zaś układ podstawowych nurtów artystycznych i literackich w polskiej sztuce tego okresu jest dokładnym odzwierciedleniem takiego układu w Europie. Jednym słowem – nurty literackie Młodej Polski miały ten sam charakter co nurty europejskiego modernizmu. Symbolizm Jego światowe pierwowzory odnajdujemy w poezji Baudelaire’a, Verlaine’a,

Tematy polskiego modernizmu

Sytuacja artysty, rola poezji Utwory Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Evviva l’arte Artysta może cierpieć nędzę i głód, ale jest istotą nieporównywalnie bardziej wartościową niż zwykli ludzie. Jest świadomy własnej wielkości i talentu. Sztuka jest ucieczką od beznadziejności życia. Jan Kasprowicz, Krzak dzikiej róży… Artysta jest istotą wyjątkową, lecz słabą, wątłą, delikatną, nieprzystosowaną do życia w trudnych warunkach – jak krzak dzikiej róży w górach. Wacław Berent, Próchno Artyści to ludzie wielcy, lecz

Poezja Młodej Polski

Młoda Polska to – po długim okresie pozytywistycznej niechęci do poezji – epoka wielkiego do niej powrotu. W pozytywistycznej teorii literatury nie było miejsca na sentymenty, a przeciwko poezji mniej lub bardziej zdecydowanie wypowiadali się wszyscy ówcześni wielcy. Po prostu w myśl koncepcji organistycznych i utylitarystycznych literatura miała służyć przede wszystkim kształtowaniu społeczeństwa – wyrażać społeczne tezy i rzeczowo opisywać świat. Do tego zaś najlepiej nadaje się proza. Taka koncepcja literatury nie mogła odpowiadać wszystkim.