Search Results for "Ferdydurke"
Temat: Obrazy dzieciństwa w wybranych tekstach kultury. Określenie problemu Dzieciństwo to szczególny okres w życiu każdego człowieka, który kształtuje jego osobowość. Kolejność prezentowanych argumentów Wspaniałe dzieciństwo. Dziecko skrzywdzone. Zepsute dziecko. Wnioski Dziecko zawsze interesowało literaturę, malarstwo i inne dziedziny sztuki. Bohater dziecięcy zajmuje w literaturze coraz więcej miejsca. Ujmij w prezentacji Wspaniałe dzieciństwo Typowych szczęśliwych dzieci jest w literaturze znacznie mniej niż tych pokrzywdzonych. Właśnie dlatego warto zwrócić na nie uwagę. Duchy
Motyw ojca w literaturze. Omów na podstawie dzieł polskich i obcych. Określenie problemu Problem ojcostwa, zwłaszcza w społeczeństwie patriarchalnym, jest bardzo złożony. Autorzy prezentowanych lektur zwrócili uwagę na różne aspekty ojcostwa: rozpacz ojca po stracie dzieci, jego poświęcenie dla dzieci i ślepą nieraz miłość oraz na jego tragizm. Możemy także mówić o ojcach – tyranach i despotach, autorytetach i czułych opiekunach oraz o postaci ojca ukazanej groteskowo. Kolejność prezentowanych argumentów Rozpacz ojca
Walory literatury autobiograficznej. Zaprezentuj na materiale wybranej epoki. Ramowy plan wypowiedzi Określenie problemu – teza Wiek XX to czas powrotu do form autobiograficznych w literaturze. Kolejność prezentowanych argumentów Miron Białoszewski – wierność rzeczywistości Witold Gombrowicz – podróże w głąb siebie Czesław Miłosz – w poszukiwaniu tożsamości Tadeusz Borowski i Gustaw Herling-Grudziński – ku granicom człowieczeństwa Wnioski Autobiografia stanowi podstawowe tworzywo literatury współczesnej. Ujmij w realizacji tematu Nie jest sztuką
Groteska jako podstawowa kategoria estetyczna XX wieku. Omów na przykładzie wybranych dzieł. Ramowy plan wypowiedzi Określenie problemu – teza Literatura polska daje przykłady mistrzowskiego operowania groteską. Omówię najważniejsze realizacje, zwracając szczególną uwagę na to, co wyrażane jest za pomocą groteski. Kolejność prezentowanych argumentów Groteskowe sposoby obrazowania. Bohaterowie groteski. Język groteski. Groteska jako kategoria estetyczna twórczości Gombrowicza, Witkacego, Mrożka i Różewicza, a także Gałczyńskiego. Groteska w życiu codziennym. Wnioski Groteska jest
Temat: Przedstaw i porównaj różne ujęcia motywu młodości w literaturze polskiej. Ramowy plan wypowiedzi: Określenie problemu – teza: Młodość od stuleci inspiruje, zachęca do refleksji o naturze ludzkiej. Twórcy różnie ujmują ten motyw. Kolejność ujęcia treści: Model romantyczny – ranga zagadnienia w epoce, apoteoza – na przykładzie ody do młodości. Nawiązanie do sporu klasyków z romantykami. Ujęcie gombrowiczowskie – młodość jako forma, model parodystyczny, ale też nowatorskie ujęcie tematu dojrzewania
Makbet Autor William Szekspir (1546-1616), najwybitniejszy przedstawiciel teatru epoki elżbietańskiej i jeden z największych, najbardziej liczących się dramaturgów wszech czasów. Był związany z trupą Słudzy Lorda Szambelana i teatrem The Globe. W Anglii uważany jest za jednego z największych poetów epoki – jest autorem ponad stu sonetów i pięciu poematów. Świadomie łamał zasady dramatu antycznego, np. naruszając zasadę decorum, mieszając liryzm z wisielczym humorem, wprowadzając postacie fantastyczne i bohaterów niskiego
„Łatwiej przeniknąć świat niż samego siebie” (Carl Gustav Jung). Przedstaw portrety bohaterów literackich, którzy w trudnych sytuacjach odkrywali mikrokosmos swojej psychiki. Komentarz: Temat tylko z pozoru wygląda na trudny. Wiadomo – nazwisko Junga w połączeniu z „mikrokosmosem psychiki” musi zrobić wrażenie. Ale czym tak naprawdę jest to „odkrywanie mikrokosmosu psychiki”? To słowo-wytrych, którym można określić dokładnie każdą refleksję nad samym sobą i wewnętrznymi przemianami. Po przełożeniu na prostszy język temat brzmi: „Przedstaw bohaterów, którzy
Przedstaw i uzasadnij swój sąd na temat ekranizacji lektur szkolnych, konfrontując wybrane utwory literackie z ich filmowymi realizacjami. Komentarz: Łatwizna. O ile oczywiście oglądaliście jakieś ekranizacje lektur (a kto ich nie ogląda?). Do tego warto znać chociaż jeden, dwa literackie pierwowzory. Pamiętacie, które adaptacje filmowe powszechnie uznano za genialne? Wesele i Ziemię obiecaną Wajdy, a także Sklepy cynamonowe Wojciecha Hasa. Najmocniej krytykowane zaś były Przedwiośnie Bajona i Ferdydurke Skolimowskiego. Pamiętaj też o wyrażeniu „sądu”, o który proszą
Wyjaśnij, jaką funkcję pełnią motywy autobiograficzne w wybranych utworach literackich. Komentarz: Brak określonej epoki literackiej może uratować. Skup się na wieku XX (bo to prawdziwa eksplozja autobiografizmu) albo spróbuj wybrać kilka zróżnicowanych chronologicznie utworów. Nie zapomnij, że w temacie chodzi o określenie funkcji! Samo wymienienie dzieł niczego nie rozwiązuje. Przywołaj pojęcia: Autobiografia: historia własnego życia. Dokumentaryzm: opieranie się na faktach, na dokumentach. Strategie realizacji tematu: Możliwość I: Kluczem kompozycyjnym musi być zróżnicowanie
Mówi się, że sztuka wzbogaca człowieka – rozważ problem, nawiązując do wybranych dzieł literackich i innych. Komentarz: To chyba najłatwiejszy z możliwych tematów maturalnych. Jeśli ktoś nie umie sobie z nim poradzić, to chyba powinien sobie odpuścić maturę. Jego dodatkową zaletą jest fakt, że dość regularnie (oczywiście w różnych odmianach) pojawia się na maturach. Przed wejściem do sali egzaminacyjnej należy się więc modlić, aby w tym roku padło akurat na Wasze województwo. Pamiętaj jednak,
„Trzeba wiedzieć, z czego się wyrasta” – myśl Henryka Grynberga uczyń tezą rozważań na temat roli artysty w kształtowaniu tożsamości narodowej. Komentarz: Sprawa dość typowa – relacje między literaturą a tożsamością narodową nie są obce żadnemu z Was. Jedna z podstawowych teorii wyjaśniających fakt nie tylko przetrwania, ale i ugruntowania polskiej tożsamości narodowej w okresie zaborów przypisuje tę zasługę właśnie literaturze. Z całą pewnością może być ona nośnikiem narodowej kultury, strażnicą „narodowego pamiątek kościoła”. Tu, rzecz
„Nietolerancję trzeba zwalczać u korzeni drogą nieprzerwanej edukacji” (Umberto Eco) – rozważania o potrzebie tolerancji inspirowane literaturą i filmem. Komentarz: Temat nie za łatwy. Niby świetny do poteoretyzowania sobie – można się zastanawiać, czy tolerancja jest zawsze wartościowa, definiować samo pojęcie czy narzekać na ponury świat, w którym bywa ona tylko pustym frazesem. Jest jednak pewien haczyk – w programie liceum zdecydowanie za mało jest tekstów, które mogłyby ilustrować powyższe rozważania. Trzeba
„Według mnie – napisał Witold Gombrowicz – literatura niepoważna usiłuje rozwiązać problemy egzystencji, literatura poważna je stawia”. Rozważ te słowa, odwołując się do wybranych utworów literackich różnych epok. Komentarz: Temat trudny, wymagający od Ciebie umiejętności analitycznych. Opcje są dwie. Możesz się z tym zgodzić albo, i to wersja dla ambitnych, możesz próbować to stwierdzenie zakwestionować. Opcja łatwiejsza to budowanie pracy według opozycji literatura komediowa, satyryczna a literatura realistyczna, tragiczna. Przywołaj
Czy zgadzasz się z opinią, że „istnieje jakieś stałe prawo, na mocy którego dzieci muszą zawsze buntować się przeciwko ojcom”? Wykorzystując właściwe dzieła, potwierdź ten pogląd lub podejmij z nim polemikę. Komentarz: Temat umiarkowanie trudny – jednak wieloznaczny. Pytanie w nim zawarte możesz odnosić zarówno do relacji dzieci – rodzice, jak i do problemu literackiej czy kulturowej pokoleniowej zmiany. We wstępie do pracy musisz więc się zdeklarować i ściśle określić własną interpretację tematu.
Żart, śmiech, satyra, groteska jako wyraz dezaprobaty wobec istniejącej rzeczywistości. Omów na wybranych przykładach literackich. W jakim jeszcze ujęciu temat literatury śmiechu może występować? Wątki ludyczne – czyli śmiech dla śmiechu, dla radości i dla rozrywki, nie tylko dla satyry i wytykania wad; Wielkie dzieła komediowe sceny teatru (polskie i obce); Słynne postaci komiczne i ich charakterystyka (nie zawsze są sympatyczne, nie zawsze są odstraszające); Śmiech, humor, komedia w służbie
Dom, rodzina – dlaczego to ważny w literaturze motyw? Rodzinny dom – bez wątpienia jedna z najważniejszych wartości w ludzkim życiu. Z czym się kojarzy? Nie tylko z miejscem stałego zamieszkania i najbliższą rodziną. To przestrzeń odgrodzona od chaosu świata. Łączymy go z porządkiem, poczuciem bezpieczeństwa, schronieniem. To własne miejsce na ziemi. Niekoniecznie musi być bogaty – ważniejsze są miłość, ciepło, możliwość samorealizacji. O znaczeniu domu i rodziny wiele też mówią metaforyczne zastosowania tych słów. Domem bywa nazywana
Epoka Współczesność Epoka triumfu groteski w sztuce; groteska – próbuje oddać problemy współczesnego świata. Istotne kwestie: funkcjonowanie systemów totalitarnych, kryzys wartości mający u swoich podstaw m.in. II wojnę światową (niemożność porozumienia się ludzi, brak idei), kryzys relacji międzyludzkich (rozpad tradycyjnej rodziny, poczucie samotności w tłumie). Gatunek Dramat. Tango jest sztuką zbudowaną według klasycznych zasad – zachowuje np. ciągłość fabularną (akt I rozgrywa się późnym rankiem, II – w nocy, zaś III przed południem następnego dnia).
Bardzo możliwe – są to trzy przykłady bohaterów reprezentujących młode pokolenie XX stulecia. Z nimi akurat trzeba zawrzeć znajomość. Są młodzi, mają swoje rozterki i… nie są nudni. Cezary Baryka – główny bohater powieści Stefana Żeromskiego pt. Przedwiośnie Zenon Ziembiewicz – główny bohater powieści Zofii Nałkowskiej pt. Granica Józio – główny bohater powieści Witolda Gombrowicza pt. Ferdydurke Cezary Baryka – bohater poszukujący Baryka szuka swojej drogi życiowej, zmienia się
Chłopi Władysława Reymonta to powieść, za którą w 1924 roku pisarz otrzymał Nagrodę Nobla zaczyna się sceną hucznego weseliska Boryny, kończy zaś jego pogrzebem. I tak ludzkie losy zostały wpisane w odwieczne koło narodzin i śmierci. Koleje ludzkiego życia podporządkowane są rytmowi przyrody, która narzuca kolejność pracy i odpoczynku. Autor Władysław Stanisław Reymont (1867-1925) – pisarz i publicysta; syn wiejskiego organisty, w młodości próbował różnych zawodów – miał zostać krawcem,
Szewcy Witkiewicz „Mózg wariata na scenie…” W ten sposób określił Witkacy swój teatr, sugerując, że w jego utworze mogą się zdarzyć rzeczy najbardziej absurdalne i niewiarygodne. Odrzucił zatem wszystko, co dotychczas określało teatr tradycję realistyczną i naturalistyczną, mimetyzm, zasadę prawdopodobieństwa, analizę psychologiczną, którą pogardliwie nazywał „bebechowatością” literatury. Liczyła się jedynie FORMA – była czymś absolutnie wyjątkowym, bo pozwalała dotrzeć do Tajemnicy Istnienia, doznać metafizycznej głębi, zbadać istotę bytu. Teatr nazwał Witkacy TEATREM CZYSTEJ
