Strona Główna
Aby wyjaśnić znaczenie tego terminu, warto przypomnieć, iż pochodzi on od słowa „classicus” – tzn. wzorowy, pierwszorzędny, doskonały. Za taki właśnie doskonały wzór uznano sztukę antyku i na długie wieki określiła ona kryteria piękna i poprawności w kręgu kultury europejskiej. Stąd terminem „klasycyzm” określamy nie tylko twórczość starożytnych artystów, lecz także późniejsze prądy artystyczne, odwołujące się do źródeł antycznych. Przykładem takiej epoki przywołującej klasyczne piękno i kanony ustalone w starożytności może być sztuka renesansu lub
Biblia powstawała przez co najmniej 1400 lat. Jest z pewnością dziełem znacznie większej liczby autorów, niż wynikałoby z ilości ksiąg, na które się dzieli. To i jej wielorakie funkcje w kulturze starożytnego Izraela znalazło odbicie w różnorodności form, jakie się na nią składają. Obok zapisu pierwotnych mitów znajdujemy w niej wyrafinowane traktaty filozoficzne. Obok proroctw spisy inwentarza. Delikatna poezja sąsiaduje w niej ze zbiorami surowych praw. Znajdujemy w Biblii szczegółowe opracowania historyczne i zapisy tajemniczych i wieloznacznych wizji. Trzeba pamiętać,
Profetyzm – to przepowiadanie przyszłości, prorokowanie; zjawisko występowania proroków. Prorocy – to bardzo ważne dla Biblii i historii Izraela postacie. Dla wierzących byli to ludzie, przez których pośrednio przemawiał Bóg. W Izraelu było ich bardzo wielu, odgrywali ważną rolę, nadworni prorocy byli jednymi z najważniejszych doradców króla. Część z nich działała zaś po prostu wśród ludu. Niektórzy w samotności zapisywali objawione przez Boga prawdy. Większość z nich zawierała oprócz boskich przykazań także przepowiednie dotyczące przyszłości Izraela.
Co to jest psalm? Psalm jest to utwór biblijny, poetycki, o charakterze modlitewno-hymnicznym. Ośrodkiem wypowiedzi w psalmach jest Bóg – odbiorca próśb, podziękowań, pochwał. Psalmy zbudowane są z wersetów. „Werset” – to całość treściowa, zbudowana z dwóch lub trzech członów. Te człony to powtórzenia, przeciwstawienia lub uzupełnienia. Wyróżniamy psalmy: błagalne, dziękczynne, pochwalne, królewskie, patriotyczno-religijne, mądrościowe Jaka jest wymowa psalmów? Psalm 1 – Dwie drogi życia Jest pouczeniem – zestawia dwie skontrastowane propozycje wyboru życiowej
Zaprezentuj wymowę wybranych Psalmów. W Psalmach wyraża człowiek pochwałę Boga i dziękczynienie za dzieło stworzenia. Choć sam poddany Bogu i ufny, podkreśla Boską moc i harmonię stworzonego świata – wrysowuje w strofy Psalmów także portret własny – istoty silnej, panującej na ziemi, grzesznej, ale liczącej na Boskie miłosierdzie. Psalm 1 – Dwie drogi życia Jest pouczeniem – zestawia dwie skontrastowane propozycje wyboru życiowej drogi, dwa portrety ludzkie. Którą z dróg wybierzesz? Z kim się utożsamisz: czy
Analizując Psalm 8, można wizję świata i człowieka proponowaną tutaj skonfrontować z koncepcją zawartą w Księdze Koheleta. Oto człowiek tutaj opisany to „władca nad dziełami rąk Twoich”. Człowiek to istota potężna, syn człowieczy, lecz umiłowany przez Boga, który oddaje mu we władanie wszelkie zwierzęta, ptactwo i ryby. Człowiek w tym ujęciu jest „niewiele mniejszym od niebieskich mocy”. Psalm zawiera także pochwałę świata stworzonego przez Boga, niebios i ziemi, gwiazd, człowieka. Powyższa afirmacja, zachwyt światem i człowiekiem, stała
Księga Koheleta podejmuje istotny w kulturze całej ludzkości motyw rozważań nad kondycją ludzkiego istnienia, zadaje pytanie, czym jest życie ludzkie i człowiek, zawiera odpowiedź na pytanie o szczęście człowieka, o sens jego egzystencji. Jak brzmi ta odpowiedź? Jej kwintesencją jest refren: „marność nad marnościami, wszystko marność. Wszystko marność i gonienie za wiatrem…” – oto motto całej Księgi. Jak widać, jest to bardzo pesymistyczna koncepcja człowieka i jego dzieła. Człowiek jest istotą kruchą i przemija, podczas gdy ziemia
Omów różne postacie cierpienia i postaw wobec niego, jakie występują w Biblii. Motyw cierpienia w Biblii jest dość bardzo szeroki i trudny. Wynika to z faktu, że w księgach biblijnych nie ma jednoznacznej postawy wobec niego. Przedstawmy najważniejsze. Cierpienie jako kara To chyba pierwsze biblijne ujęcie problemu cierpienia. Już Adam i Ewa pierwsi go „zakosztowali” – później zaś działo się tak ze wszystkimi, którzy przeciwstawiali się starotestamentowemu Bogu. Bolesna kara spotkała mieszkańców
Pieśń nad Pieśniami jest wspaniałym poematem miłosnym, dialogiem Oblubieńca i Oblubienicy, którzy w zmysłowych obrazach, porównaniach i wyznaniach opisują swoje uczucie. Tradycja przypisuje jej autorstwo Salomonowi, raczej błędnie – powstała prawdopodobnie w połowie IV w. p.n.e. Jak ją interpretować? Nie skłamie i nie narazi się nikomu ten, kto powie, że jest to wielkie dzieło o miłości. Miłość wypełnia utwór po brzegi i to miłość kreuje niezwykłe obrazy i zachwyt ukochaną osobą, obiektem uczucia. W swojej dosłownej warstwie utwór zajmuje
Hymn o miłości to inaczej Pierwszy list św. Pawła do Koryntian. Jest to wielka pochwała miłości, jej opis, a nawet próba definicji. Z pewnością nieobca jest Ci obelga „cymbał brzmiący”. To właśnie z tego utworu pochodzi. Kto to jest cymbał brzmiący albo miedź brzęcząca? Człowiek pozbawiony miłości. Tak uczucie to urasta do niezwykle potężnej wartości – po raz pierwszy w literaturze zyskuje taką poetycką realizację. Hymn o miłości zestawia się i porównuje z Pieśnią nad Pieśniami Oba utwory
Przypowieść jest to utwór narracyjny, w którym przedstawione postacie i wydarzenia nie są ważne ze względu na nie same, lecz jako przykłady uniwersalnych prawideł ludzkiej egzystencji. Oznacza to, że prosta, uboga fabuła jest tylko ilustracją, obrazkiem, który ukazuje głębsze, uniwersalne treści. Właściwa interpretacja przypowieści wymaga, aby przejść od jej znaczenia dosłownego (widocznego na zewnątrz) do znaczenia ukrytego. Przykładem może być Przypowieść o siewcy. Obrazek zewnętrzny to siewca, który rozsiewa ziarno, które trafia na różny
Prawdy zawarte w przypowieściach biblijnych Przypowieść o siewcy opowiada o tym, jak ziarno rozsiewane przez siewcę padało na różne podłoże. Raz padło na drogę – i wydziobały je ptaki; nie wzeszło na kamiennym podłożu ani pomiędzy cierniami. Dopiero gdy trafiło na żyzną glebę, wydało plon bogaty. Łatwo odczytać znaczenie tej przypowieści, odnaleźć jej sens dotyczący ziarna mądrej nauki Słowa Bożego, które nauczyciel rozsiewa między słuchaczami. Przypowieść zawiera nakaz, by być jak żyzna gleba,
Znaczenie Apokalipsy św. Jana Apokalipsa dosłownie oznacza odsłonięcie, objawienie. Jest to szczególny rodzaj wypowiedzi biblijnej, który opisuje tajemnice czasów ostatecznych (czyli koniec świata). Apokalipsa św. Jana nie jest jedyną apokalipsą biblijną, lecz jest najważniejsza – zamyka całość świętej księgi, jest źródłem odniesień i nawiązań późniejszej literatury. Księga ta zawiera widzenie św. Jana, który prorokuje, ogląda w swoim objawieniu koniec świata. Św. Jan przepowiada przyszłe losy, grozi, pociesza, przestrzega ludzkość. Apokalipsa prezentuje także
Biblia i antyk to fundamenty cywilizacji europejskiej. O kulturotwórczej roli świata starożytnego świadczą nawiązania i odniesienia, które możemy odnaleźć w całej późniejszej literaturze. Przejdź do konkretu Nawiązania do starożytności podzielę na dwie grupy. Pierwsza to przywołanie postaci, wątków i motywów fabularnych, symboliki, metaforyki, frazeologii, a także wykorzystanie gatunków starożytnych mające na celu wskazanie uniwersalności pewnych stałych w kulturze motywów i analogii pomiędzy współczesnością a „dawnymi laty”. Druga to polemiki i nowe interpretacje mitów i wątków antycznych. Przykład przywołania Do antyku nawiązywał
Dobro i zło – ich pochodzenie i miejsce w konstrukcji świata według mitologii starożytnej Grecji i „Biblii”. Jak odpowiedzieć na to pytanie? Trzeba odwołać się do znajomości Biblii i mitologii. Po prostu opowiedzieć jak interpretują pochodzenie dobra i zła, jak każą z nim walczyć. Można podkreślić, że temat od wieków trapi ludzkość, że we wszystkich kulturach próbowano odgadnąć tajemnicę podstawowych zagadnień etyki. Ciekawą konstrukcją naszej kultury jest szatan – personifikacja i symbol zła. Od
W obu kosmogoniach na początku panował chaos. W kosmogonii biblijnej na początku Bóg stworzył niebo i ziemię. Cały proces powstawania świata umownie rozłożony został na siedem dni (ostatni był dniem odpoczynku). Pierwszego dnia Bóg oddzielił światło od ciemności, drugiego niebo, trzeciego dnia zrobił porządek z wodami i oddzielił je od suchego lądu, czwartego stworzył wszystkie rośliny i drzewa, gwiazdy i inne ciała niebieskie, w piątym dniu stworzenia powołał do życia zwierzęta
Czesław Miłosz Piosenka o końcu świata Piosenka o końcu świata (1) W dzień końca świata Pszczoła krąży nad kwiatem nasturcji, Rybak naprawia błyszczącą sieć. Skaczą w morzu wesołe delfiny, Młode wróble czepiają się rynny I wąż ma złotą skórę, jak powinien mieć. W dzień końca świata Kobiety idą polem pod parasolkami, Pijak zasypia na brzegu trawnika, (2) Nawołują na ulicy sprzedawcy warzywa I łódka z żółtym żaglem do wyspy podpływa, Dźwięk skrzypiec w powietrzu trwa
Zbigniew Herbert U wrót doliny Po deszczu gwiazd na łące popiołów zebrali się wszyscy pod strażą aniołów z ocalałego wzgórza można objąć wzrokiem całe beczące stado dwunogów naprawdę jest ich niewielu (1) doliczając nawet tych którzy przyjdą z kronik bajek i żywotów świętych ale dość tych rozważań przenieśmy się wzrokiem (2) do gardła doliny z którego dobywa się krzyk po świście eksplozji po świście ciszy ten głos bije jak źródło żywej wody jest to
Veni Creator (1) Przyjdź, Duchu Święty, (2) zginając (albo nie zginając) trawy, ukazując się (albo nie) nad głową, językiem płomienia,(3) kiedy sianokosy, albo kiedy na podorywkę wychodzi traktor w dolinie orzechowych gajów, albo kiedy śniegi, przywalają jodły kalekie w Sierra Nevada. (4) Jestem człowiek tylko, więc potrzebuje widzialnych znaków,(5) nużę się prędko budowaniem schodów abstrakcji. Prosiłem nie raz, wiesz sam, żeby figura w kościele podniosła na mnie rękę, raz jeden, jedyny. Ale
Jan Twardowski Suplikacje Suplikacje Boże, po stokroć święty, mocny i uśmiechnięty – (1) Iżeś stworzył papugę, zaskrońca, zebrę pręgowaną – (2) kazałeś żyć wiewiórce i hipopotamom – teologów łaskoczesz chrabąszcza wąsami – dzisiaj, gdy jest mi tak smutno i duszno, i ciemno – (3) uśmiechnij się nade mną (4) Tytuł Suplikacja to modlitwa kościelna skierowana do Boga w czas zagrożenia. Najbardziej znana brzmi: „Święty Boże! Święty Mocny! Święty a Nieśmiertelny! Zmiłuj się nad nami!”.Poeta nawiązuje do
