Tag "Daniel Naborowski"
Mikołaj Sęp-Szarzyński Twórczość, żyjącego w tym samym czasie co Kochanowski, Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego najczęściej zaliczana jest do baroku. A to z racji cech charakterystycznych dla tej właśnie epoki. Najbardziej wyrazista z nich to metafizyczny niepokój. Człowiek prezentowany w utworach Szarzyńskiego jawi się jako drobinka zagubiona w kosmosie, miotana tajemnymi siłami, nieradząca sobie ze swoim ciałem, swoimi potrzebami, oczekiwaniami – pragnąca wsparcia i opieki Bożej. Utwory Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego mają formę kunsztowną, ale nader niepokojącą. Niezwykłe metafory, zaskakujące koncepty, wielość
Zburzył wiek siedemnasty poczucie ładu i harmonii panującej w kosmosie. Zniknęła wówczas wiara w naukę Arystotelesa, zgodnie z którą ziemia i gwiazdy wypełnione dobrymi duchami tworzyły najpiękniejszą muzykę sfer. Wszechświat stał się otwartą przestrzenią, którą od nowa trzeba było zarówno badać, jak i zdobywać. Taka jak wizja świata jest też poezja baroku. Spotykamy w niej wiele niespodzianek, różnorodności, bogactw. Gdy mówimy o polskiej twórczości lirycznej tego okresu, przywołujemy trzy ważne nazwiska: Jan Andrzej Morsztyn (1620-1693) Daniel Naborowski (1573-1640)
We wstępie ujmij cechy charakterystyczne epoki baroku: Barok jest epoką niezwykle bogatą i dynamiczną. Rozwija się w tym czasie zarówno nauka, jak i sztuka. W nauce mogę choćby wymienić osiągnięcia fizyka – Newtona, w filozofii przemiany, których dokonał Kartezjusz czy Leibniz, w malarstwie – dzieła flamandzkich mistrzów, Rubensa i Rembrandta, w architekturze – słynne realizacje Berniniego i Borominiego. Barok wziął swoją nazwę z języka portugalskiego – od dziwnej perły o niespotykanym,
1. Daniela Naborowskiego nazywamy poetą metafizycznym. “Znaki rozpoznawcze” poetów metafizycznych (charakterystyczne cechy ich twórczości) to: a) trudne metafory, zaskakujący sposób obrazowania, erudycja, łączenie najbardziej odległych sfer doświadczenia, np. miłości z geometrią b) rubaszny język, cięty dowcip, upodobanie do obsceniczności c) hiperbolizacja, patos, porównania homeryckie 1. Odpowiedź: a) Komentarz: To oczywiście cechy poezji metafizycznej “w pigułce” – można by o niej powiedzieć o wiele więcej. Znakomitym tłumaczem tego typu poezji jest
Jaki środek artystyczny pomógł Naborowskiemu zbudować koncept w wierszu Do Anny? Na czym ten koncept polega w tekście? Do Anny Z czasem wszytko przemija, z czasem bieżą lata, Z czasem państw koniec idzie, z czasem tego świata. Za czasem ustawa dowcip i rozum niszczeje, Z czasem gładkość, uroda, udatność wiotszeje. Z czasem kwitnące łąki krasy ostradają, Z czasem drewa zielone z liścia opadają. Z czasem burdy ustają, z czasem krwawe boje, Z czasem
Jaki wzór postępowania wyłania się z wiersza Marność Daniela Naborowskiego? Czy utwór zachęca do ascezy? Marność Świat hołduje marności I wszytkie ziemskie włości; To na wieki nie minie, Że marna marność słynie. Miłujmy i żartujmy, Żartujmy i miłujmy, Lecz pobożnie, uczciwie, A co czyste, właściwie. Nad wszytko bać się Boga – Tak fraszką śmierć i trwoga. Wbrew tytułowi wiersz Marność nie jest potępieniem życia ani zachętą do ascezy. Na początku tego
Możliwe tematy: Miłość w średniowieczu, w renesansie, w baroku… Jak ukazują miłość poeci dawnych epok? Do Ciebie miłości Przystępuję (…) Ale iż i w niebie, I na ziemi nikt nie jest bezpieczen ciebie, a twym strzałom trudno się pawęzą zasłonić Ani uciekać, ani rozumem się bronić (Jan Kochanowski, Dziewosłąb). Który z poetów staropolskich (Jan Kochanowski, Jan Andrzej Morsztyn, Daniel Naborowski, inni) najpiękniej i najtrafniej – Twoim zdaniem – pisał o miłości? Dama serca, żona, kochanka, towarzyszka życia i rycerz, mąż,
Mikołaj Sęp-Szarzyński Żył krótko i jeszcze w czasach renesansu, bo w latach 1550-1581. Uznajemy go jednak za prekursora baroku, i dlatego należy mu się słowo w ramach tej epoki. Zmarł młodo, pozostawił zbiorek Rytmy abo wiersze polskie, który zresztą wydał pośmiertnie brat poety. Niewiele wiadomo o utalentowanym twórcy. Pozostały dokumenty dotyczące procesów, w których brał udział, czy zaciągniętych przezeń pożyczek, informacje o zagranicznej edukacji i podróżach (był zapewne we Włoszech). Bywał na dworach Starzechowskich i Tarłów. Na tym ostatnim przeżył
Daniel Naborowski Cnota grunt wszytkiemu (1) Fraszka wszytko na świecie, fraszka z każdej strony! (2) Nic to, choć ty masz pałac kosztem wystawiony; Nic to, że stół zastawiasz hojnie półmiskami; Nic to, żeć złoto, srebro leży gromadami; Nic to, że gładka żona i domu zacnego; Nic to, że mnóstwo wnuków liczysz z boku swego; Nic to, że masz wsi gęste i wielkie osady; Nic to, że sług za tobą niemałe gromady; (3) Nic to,
Na oczy królewny angielskiej Twe oczy, skąd Kupido na wsze ziemskie kraje, (2) Córo możnego króla, harde prawa daje, (1) Nie oczy, lecz pochodnie dwie nielitościwe, (3) Które palą na popiół serca nieszczęśliwe. Nie pochodnie, lecz gwiazdy, których jasne zorze (4) Błagają nagłym wiatrem rozgniewane morze. Nie gwiazdy, ale słońca, pałające różno, (5) Których blask śmiertelnemu oku pojąć próżno. Nie słońca ale nieba, bo swój obrót mają (6) I swoją
Utwór poświęcony znikomości ludzkiego życia. Poeci metafizyczni, do których zaliczany jest Daniel Naborowski, rozważali chętnie życie ludzkie w aspekcie wieczności, a także kondycję człowieka. To poezja elitarna, intelektualna. Nurt metafizyczny kierował uwagę człowieka w stronę spraw ostatecznych. Daniel Naborowski Na toż Dzień jeden drugi goni i potem zostawa (1) tam, skąd wiek wszytkokrotny odwrotu nie dawa. Żaden dzień i godzina bez szkody nie bywa człowieku, który ze dniem zarówno upływa. Karmią nasz byt godziny, która
Jan Andrzej Morsztyn Cechy twórczości Jego ulubioną formą był sonet. Jest uważany za najwybitniejszego przedstawiciela poezji dworskiej. Utwory Morsztyna często oparte są na koncepcie – wyrafinowanym, zaskakującym pomyśle. Wiersz ma wywołać u czytelnika podziw dla pomysłowości i kunsztu poety. Jan Andrzej Morsztyn uważany jest także za największego polskiego marinistę – kontynuatora dzieła włoskiego poety Gianbapttisty Mariniego. Stosuje wyrafinowane środki poetyckie, takie jak anafora, pararelizm. Bardzo często tematem jego wierszy jest
AKADEMIA MATURALNA Przykładowa realizacja wypracowania na poziom rozszerzony z modelem oceniania. Temat: Refleksje o przemijaniu poety barokowego i poety dwudziestowiecznego – analiza i interpretacja porównawcza Krótkości żywota Daniela Naborowskiego i Chwili Leopolda Staffa. Daniel Naborowski Krótkość żywota Godzina za godziną niepojęcie chodzi: Był przodek, byłeś ty sam, potomek się rodzi. Krótka rozprawa: jutro, coś dziś jest, nie będziesz, A żeś był – nieboszczyka imienia nabędziesz; Dźwięk, cień, dym, wiatr,
Nurty w literaturze baroku wyróżniamy, kojarząc je z miejscami, w których powstawały utwory, a były to: pałace magnackie, dwory szlacheckie, miasta. Podział na lirykę i epikę wymaga, by podać jeszcze, jakie nurty istniały w prozie, a jakie gatunki wykorzystywano w zakresie liryki. Zapamiętując podziały, warto uzmysłowić sobie pewną dwoistość ówczesnej kultury polskiej. „Na zewnątrz” skierowała swą uwagę magnateria i elita skupiona na dworze królewskim i dworach magnackich. Owi bywalcy świata czerpali inspirację z Europy, hołdowali wzorom zachodnim, preferowali kosmopolityzm, zarówno w stroju,
Mikołaj Sęp-Szarzyński Twórczość, żyjącego w tym samym czasie co Kochanowski, Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego najczęściej zaliczana jest do baroku. A to z racji cech charakterystycznych dla tej właśnie epoki. Najbardziej wyrazista z nich to metafizyczny niepokój. Człowiek prezentowany w utworach Szarzyńskiego jawi się jako drobinka zagubiona w kosmosie, miotana tajemnymi siłami, nieradząca sobie ze swoim ciałem, swoimi potrzebami, oczekiwaniami – pragnąca wsparcia i opieki Bożej. Utwory Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego mają formę kunsztowną, ale nader niepokojącą. Niezwykłe metafory, zaskakujące koncepty, wielość
Tego się naucz! Powinieneś umieć pokazać Daniela Naborowskiego jako reprezentatywnego poetę polskiego baroku oraz na przykładzie jego twórczości omówić cechy poezji metafizycznej. Ponadto musisz umieć pokazać Naborowskiego jako poetę, który wiele uwagi poświęcił przemijaniu, nieubłaganemu upływowi czasu (niektórzy badacze uważają, że te tematy były jego obsesją!). Cechy twórczości Zaliczany jest do polskich poetów metafizycznych, obok np. Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego i Sebastiana Grabowieckiego. Jego obsesją jest czas – upływ czasu, przemijanie, motywy
Mikołaj Sęp-Szarzyński Zawsze możesz o nim pisać: Ten poeta jest zaliczany do twórców barokowych, choć żył w czasach późnego renesansu. Można powiedzieć, że wyprzedził swoją epokę. Nazywany jest prekursorem polskiego baroku. Poeta ukazuje świat jako pole, gdzie człowiek toczy walkę z ciałem (własną naturą), szatanem i pokusami, które odciągają go od Boga i życia duchowego. Często posługuje się metaforyką wojenną. Człowiek, według Sępa, jest „wątły, niebaczny, rozdwojony w sobie”. Marność świata, groza śmierci, krótkość i bylejakość życia
Cechy twórczości Daniel Naborowski zaliczany jest do polskich poetów metafizycznych, obok np. Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego i Sebastiana Grabowieckiego. Jego obsesją jest czas – upływ czasu, przemijanie, motywy vanitatywne. Jego poezja jest kunsztowna, ma starannie przemyślaną kompozycję. Jednocześnie zaskakuje nas… niemal współczesny język niektórych jego wierszy, choćby Krótkości żywota. Zasłynął także jako znakomity konceptysta – przykładem utworu opartego na koncepcie może być wiersz Na oczy królewny angielskiej… Naborowski jest także autorem frywolnych,
Epoka – barok, XVII wiek Nurt – poezja dworska, ale metafizyczna, wyraża w poezji modną w baroku filozofię. Zaliczany jest do polskich poetów metafizycznych, obok np. Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego i Sebastiana Grabowieckiego Rola w polskiej literaturze – najbardziej znany poeta metafizyczny XVII wieku. Myśl o przemijaniu i marności kondycji ludzkiej znajduje w jego wierszach ciekawą realizację. Jego poezja jest kunsztowna, ma starannie przemyślaną kompozycję. Jednocześnie zaskakuje niemal współczesny język niektórych jego
Porównaj dwa utwory: sonet O krótkości i niepewności… Mikołaja Sępa Szarzyńskiego oraz Krótkość żywota Daniela Naborowskiego. Który z nich, Twoim zdaniem, przedstawia głębszą wizję losu człowieka? Można wyjść od tezy, że obydwa utwory nawiązują do biblijnego toposu vanitas vanitatum. Dlatego też obydwa będziemy rozpatrywać jako przykłady barokowej realizacji tego toposu. Krótkość żywota Życie ludzkie jest tu ukazane jako ulotna chwila, zwłaszcza w konfrontacji z wiecznością. Poeta celowo mnoży synonimy życia, takie jak:
