Tag "matura z polskiego"
Tego się naucz! Powinieneś umieć wytłumaczyć, na czym polega uniwersalny charakter tych komedii, dlaczego dzieła Moliera bawią nas już od kilku wieków. Poza tym musisz wiedzieć, jakie są wyznaczniki gatunkowe komedii. Autor Molier (prawdziwe nazwisko Jean Baptiste Poquelin) to jeden z największych komediopisarzy francuskich, dramaturg do dziś ceniony i wystawiany. Twórca komedii charakterów. Za jego najsłynniejsze utwory uważa się Świętoszka i Skąpca. Epoka Siedemnasty wiek, więc w Europie barok, ale
Możliwe tematy: Zinterpretuj utwór Horacego wskazując: jak definiuje czas, przemijanie, nieuchronność śmierci; jaką filozofię życiowa propaguje: „złoty środek”, stoicki spokój, epikurejska radość życia; jak definiuje nieśmiertelność artysty i jego dzieła; cechy i postulaty klasycyzmu. Porównaj ujęcia w/w pojęć w wierszu Horacego i … .Kochanowskiego, Staffa, Miłosza… Co trzeba wiedzieć? Garść wiedzy do zapamiętania i wykorzystywania przy interpretacji: Horacy, Quintus Horatius Flaccus (I w. p.n.e.) to jeden z najwybitniejszych poetów starożytnego
Cechy twórczości Poeta wyrażał typowe dla epoki przełomu wieków nastroje pesymizmu, zniechęcenia, rozpaczy egzystencjalnej, poczucia bezsensu i zwątpienia w powszechnie uznawane wartości i ideały. Przykłady takich wierszy to: Credo, Nie wierzę w nic…, Hymn do Nirwany, Koniec wieku XIX. W jego twórczości bardzo wyraźna jest także fascynacja filozofią Artura Schopenhauera i filozofią indyjską (z niej pochodzi pojawiające się w jego lirykach pojęcie nirwany). Dróg ukojenia bólu istnienia bohater liryczny jego utworów szuka w malowniczej przyrodzie tatrzańskiej i w
Tego się naucz! Pierwsze ważne zagadnienie, którego nie wolno zaniedbać, to Norwid a trójka romantycznych wieszczów, Norwid wobec swojej epoki (jakie tematy poruszał w swojej poezji, czy były to tematy inne niż te, które interesowały Mickiewicza czy Słowackiego?). Drugi ważny temat to wielcy ludzie w poezji Norwida: Sokrates, Dante, Kolumb (Klaskaniem …), Szopen (Fortepian Szopena), Bem (Bema pamięci…). Poza tym: artysta i sztuka, rozważania na temat istoty twórczości poetyckiej (także własnej), piękno – te
Na maturze oprócz wierszy pojawiają się również fragmenty prozy, które trzeba zanalizować i zinterpretować. Warto zatem zapoznać się ze sposobem przeprowadzania takich zabiegów. Proponujemy fragment z Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza, który pojawił się na maturze w 1999 r. w trzech województwach – pomorskim, kujawsko-pomorskim i warmińsko-mazurskim. Tekst dosyć prosty do analizy i interpretacji, ale odwołujący się do stale pojawiających się na maturze motywów ojczyzny, wizerunku Polaków i Polski. Ważne! Jak w każdej interpretacji potrzebny jest kontekst kulturowy. Odwołuj
Najważniejsze lektury do matury Antygona Sofoklesa Co o niej pamiętać? Jest to jeden z najbardziej znanych i jednocześnie najważniejszych dramatów antycznych. Jego treść i poruszane problemy były wówczas aktualne i szeroko dyskutowane. Starożytnych Greków naprawdę nurtowało zagadnienie, które prawo jest ważniejsze, którym kierować się w pierwszym rzędzie. Czy ważniejsze jest prawo boskie, religijne, zwyczajowe czy świeckie, ustanawiane przez władców? Na to pytanie Sofokles nie udzielił jednoznacznej odpowiedzi. Być może, nie da się na nie odpowiedzieć, skoro
Znajomość tych pojęć na pewno przyda się przy interpretacji. Aluzja literacka – nawiązanie w utworze literackim do innego dzieła, postaci, zjawiska lub motywu literackiego, będące świadomym zamierzeniem autora. Anakolut – wypowiedź celowo niepoprawna, np. zdanie urwane lub zlepek kilku zdań zbudowanych czy zestawionych wbrew regułom logiki i składni. Anakreontyk – nazwa pochodzi od poety greckiego Anakreonta, krótki wiersz o radosnym nastroju, wysławiający urodę życia, miłości i biesiady. Animalizm – zespół cech przynależnych zwierzętom, zwierzęcość,
Tego się naucz! Przede wszystkim zastanów się, czy znasz definicje pojęć: klasycyzm, klasyk, klasycysta (czym różni się klasyk od klasycysty?), neoklasycysta. I czy umiesz je odpowiednio zastosować? To ważne, gdyż za znajomość tych terminów otrzymasz kilka cennych punktów. Kolejne zagadnienie to reinterpretacja mitów; znaczenia pojęcia reinterpretacja można się co prawda domyślać, lecz dla pewności warto sprawdzić jego znaczenie. Na pewno dostałbyś punkty także za wytłumaczenie pochodzenia nazwiska słynnego cyklu Herberta –
Co warto wiedzieć o Makbecie, czyli cztery podstawowe zagadnienia zawarte w utworze Szekspira, które maturzysta powinien wiedzieć: 1. Makbet jest przykładem utworu scenicznego, który został ukształtowany według kanonów nowożytnej dramaturgii. Odrzuca większość reguł obowiązujących w tragedii antycznej: Nie respektuje zasady jedności miejsca, czasu i akcji: wydarzenia w utworze rozgrywają się na polu bitwy, wrzosowisku, w średniowiecznych zamkach, akcja trwa aż siedemnaście lat, wątek główny uzupełniają wątki poboczne, czego przykładem losy
Tego się naucz! Ile utworów wchodzi w skład Trenów? Dlaczego są one dziełem wyjątkowym na tle dotychczasowej polskiej poezji żałobnej? Komu są poświęcone? Treny to nazwa cyklu określająca po prostu gatunek, w którym napisane zostały utwory. Cykl poprzedza dedykacja: „Orszuli Kochanowskiej, wdzięcznej, ucieszonej, niepospolitej dziecinie, która cnót wszytkich i dzielności panieńskich początki wielkie pokazawszy, nagle, nieodpowiednie, w niedoszłym wieku swoim, z wielkim a nieznośnym rodziców swych żalem zgasła, Jan Kochanowski, niefortunny ociec, swojej najmilszej dziewce z łzami
Wisława Szymborska, laureatka literackiej Nagrody Nobla, zwana jest pierwszą damą poezji polskiej. Choć jej dorobek poetycki jest objętościowo niezbyt wielki, każdy jej wiersz jest małym arcydziełem. Tego się naucz! Przed Tobą sporo pracy. Przeczytaj uzasadnienie decyzji o uhonorowaniu polskiej poetki Nagrodą Nobla. Na czym polega istota owej wysławianej ironicznej precyzji? Zastanów się, jaką funkcję w poezji Szymborskiej pełni ironia, dystans do samej siebie, do człowieka, świata. Zastanów się, jak ukazywany jest człowiek
Mityzacja – tak określa się kształtowanie świata przedstawionego przez Schulza. Jego opowiadania to wyprawa w świat mitologii dzieciństwa. Autor Dorobek Brunona Schulza (1892-1942) jest skromny. Dwa tomy opowiadań: Sklepy cynamonowe i Sanatorium Pod Klepsydrą, to prawie wszystko. Był też świetnym grafikiem, rysował, malował. Nastrój i niektóre motywy jego grafik ze zbioru pt. Xięga bałwochwalcza przywodzą na myśl twórczość literacką Schulza. Biografia żydowskiego pisarza z Drohobycza jest tragiczna. W pamięci współczesnych:
Tego się naucz! Przede wszystkim musisz umieć udowodnić, że nie bezpodstawnie Pan Tadeusz nazywany jest epopeją narodową. To dzieło spełnia większość wymagań eposu: rozpoczyna się inwokacją, przedstawia społeczność w przełomowej chwili dziejowej, akcja jest epizodyczna, występują porównania homeryckie (np. porównanie nagonki na niedźwiedzia do powoli narastającej kłótni), występują bardzo dokładne opisy, np. opis stroju zaręczynowego Zosi, występują retardacje, dzieło, tak jak np. Odyseja, podzielone jest na księgi. Ważny bohater to
Uwaga! Zbigniew Herbert porusza tematy uniwersalne, to znaczy takie, które powinny być ważne dla wszystkich ludzi, w każdej epoce. Nie jest wykluczone, że któryś z utworów tego poety pojawi się na maturze… Ale uwaga – poeta może sprawić swoim interpretatorom sporo kłopotu – jego wiersze naszpikowane są różnorodnymi aluzjami literackimi, nawiązaniami, na przykład do Biblii, do antyku, do Don Kichota Cervantesa, do Hamleta Szekspira itp. Analizując teksty Herberta trzeba cały czas pamiętać
Autor William Szekspir (1564-1616), angielski poeta, dramaturg, aktor, był też reformatorem teatru. Związany z teatrem The Globe. Dokonania: złamał zasady dramatu antycznego, np. naruszając zasadę decorum, mieszając liryzm z humorem, wprowadzając postacie fantastyczne i bohaterów niskiego pochodzenia; jego dzieła zwane są tragediami namiętności (np. Otello – zazdrości, Romeo i Julia – miłości i nienawiści) Głębokie analizy ludzkiej psychiki, których dokonał w swoich dramatach, są wciąż aktualne. Był nowatorem w zakresie
Mitologia na maturze Mitologia, podobnie jak Biblia, to źródło kultury europejskiej. Bez niej nie da się zrozumieć nie tylko mnóstwa ważnych utworów, nawiązań, aluzji literackich i nieliterackich, ale nawet wypowiedzi potocznych. W naukach humanistycznych, w filmie, mediach stale napotykamy wątki z mitologii. Nie ma rady, po prostu pewne motywy mitologiczne trzeba znać. A kiedy się do nich odwołujemy, warto świadomie używać określeń „archetyp” i „topos”. Autorzy Autorzy mitologii giną w mrokach dziejów. Mity były od
Kolejną część Akademii Maturalnej chciałabym poświęcić w dalszym ciągu zadaniom językowym na ustnej maturze. Wydaje się, że w porównaniu z zagadnieniami literackimi zagadnienia te nieczęsto gościły na zajęciach w szkole średniej. Ale bez paniki- to kwestia poćwiczenia przed maturą i powtórzenia kilku zagadnień! O tym, jak budować wypowiedz monologową, gdy do zadania językowego dołączony jest tekst popularnonaukowy lub publicystyczny, w którym omawiane jest dane zagadnienie, zjawisko – pisałam w części
Why do people do extreme sports? Practicing sports is one of the most popular pastime activities nowadays. It helps us keep fit and healthy but also lets us relieve the tension and stress of everyday life. However, extreme sports can be deadly, dangerous and risky and still there are more and more people who find them appealing. A lot of people look for thrilling adventures. They are bored with daily
Analiza i interpretacja wiersza Analiza dotyczy kompozycji utworu. tropów stylistycznych i innych zabiegów, których dokonał poeta. w analizie trzeba będzie ustalić wszelkie sprawy konstrukcyjne jak: podmiot liryczny, typ utworu, rodzaj liryki itd. Interpretacja to jakby „wykrycie” i odczytanie sensu utworu, jego przesłania, tematu, problematyki, które „odczytujemy” – wreszcie wzruszeń lub doznała estetycznych. Specjalnie napisałam .,odczytujemy”. bo po raz tysięczny drugi powtórzę: nie piszcie nieszczęsnego: „co poeta chciał przez to powiedzieć”,
WYPOWIEDŹ MONOLOGOWA – KROK PO KROKU Kluczem do sukcesu egzaminacyjnego jest, o czym wspominam właściwie przy każdej sposobności, zastosowanie pewnych schematów, procedur postępowania. One pozwalają na opanowanie gonitwy myśli, lub też wprost przeciwnie- pustki w głowie, gdy mamy 15 minut na przygotowanie wypowiedzi! We wcześniejszym artykule (Akademia maturalna cz. 4) zaproponowałam pewien schemat kompozycyjny. Zapisanie go na kartce, a potem uzupełnianie konkretnymi treściami związanymi z tematem, analizowanym fragmentem i przywołanym
