Search Results for "Koniec wieku XIX"
Oblicza końca wieku. Porównaj wiersz Kazimierza Przerwy Tetmajera Koniec wieku XIX i utwór Wisławy Szymborskiej Schyłek wieku. Zwróć uwagę na konstrukcję podmiotów lirycznych wierszy, formę utworów oraz główne przesłanie każdego z nich. Kazimierz Przerwa-Tetmajer Koniec wieku XIX Przekleństwo?… Tylko dziki, kiedy się skaleczy, złorzeczy swemu bogu, skrytemu w przestworze. Ironia?… Lecz największe z szyderstw czyż się może równać z ironią biegu najzwyklejszych rzeczy? Idee?… Ależ lat już minęły tysiące, A idee są zawsze tylko ideami.
Kazimierz Przerwa-Tetmajer Koniec wieku XIX Przekleństwo?… Tylko dziki, kiedy się skaleczy, złorzeczy swemu bogu, skrytemu w przestworze. Ironia?… lecz największe z szyderstw czyż się może równać z ironią biegu najzwyklejszych rzeczy? Idee?… Ależ lat już mineły tysiące, A idee są zawsze tylko ideami. Modlitwa?… lecz niewielu tylko jeszcze mami Oko w trójkąt wprawione i na świat patrzące. Wzgarda?… Lecz tylko głupiec gardzi tym ciężarem, którego wziąć na słabe nie zdoła ramiona. Rozpacz?… Więc
SŁOWA KLUCZOWE Aktywność zawodowa Uczestniczenie w procesie produkcji społecznej poprzez wykonywanie pracy zarobkowej lub zarejestrowane bezrobocie i aktywne poszukiwanie pracy. W Polsce w IV kwartale 2006 r. było 16,99 mln osób aktywnych zawodowo, w tym około 2,1 mln bezrobotnych. Bezrobocie Sytuacja polegająca na tym, że część osób zdolnych do pracy i chcących ją podjąć nie może znaleźć zatrudnienia. Bezrobocie jest zjawiskiem społecznym, którego znaczenie wykracza poza ekonomię; długotrwałe bezrobocie powoduje
Co jest w człowieku? Szkic do duchowego portretu ludzi końca XIX i XX wieku inspirowany literaturą i filmem. Podobne sformułowania tematu: „Co jest w człowieku? Odpowiedz na pytanie, odwołując się do znanych ci utworów literatury współczesnej”. „Człowiek jest zdumiewający, ale arcydziełem nie jest (Joseph Conrad). Rozważania o złożoności natury ludzkiej na podstawie wybranych utworów”. „Człowiek jest zdumiewający… Jakie prawdy o człowieku, ważne dla współczesnego czytelnika odkrywa literatura?” „Człowiek jest zdumiewający…
Co koniecznie trzeba pamiętać z ogólnych założeń nowej epoki – w Europie zwanej realizmem, w Polsce pozytywizmem? Nowy, potężny kierunek, który wkrótce ogarnie cały kontynent, a w Polsce przyjmie postać pozytywizmu, to realizm. Za jego początek uznaje się mniej więcej połowę wieku – rok 1850 (w Polsce jeszcze romantyzm). Rozkwit literatury realistycznej przypada na drugą połowę XIX wieku. Dzięki niej możemy poznać prawdę o stuleciu wojen, powstań, rewolucji – PRAWDĘ
Bohaterowie Ludzi bezdomnych Postać najważniejsza – Tomasz Judym Główny bohater obowiązkowej lektury młodopolskiej – Ludzi bezdomnych. W polskiej kulturze bardzo ważny – stał się uosobie niem idealizmu i społecznikostwa w naszej literaturze i świadomości. Jego nazwisko – Judym – oznacza społecznika, kogoś, kto dla idei społecznej odrzuca własne szczęście. Kim był – osadź postać w konkretnych realiach (musisz je zapamiętać) Tomasz Judym to młody lekarz wywodzący się z rodziny proletariackiej,
Europejscy pisarze realiści dążyli do tego, by ich utwory zawierały nie tylko jak najwierniejszy, lecz także jak najszerszy obraz opisywanej rzeczywistości. Doskonały przykład to Komedia ludzka, cykl powieściowy, którego część stanowi Ojciec Goriot. W utworze Balzaka losy poszczególnych bohaterów są odzwierciedleniem losów całego społeczeństwa, a swoistym bohaterem jest Paryż. W Polsce dopiero w literaturze popowstaniowej zaczęto na dużą skalę eksperymentować z pisarskimi technikami i zasadami charakterystycznymi dla realizmu. Ukoronowaniem dokonań tej nowej literatury jest Lalka –
Schyłek wieku w poezji i prozie twórców współczesnych. (na kanwie wiersza Szymborskiej – Schyłek wieku) 1. „Panta rei” – wszystko płynie (Heraklit z Efezu). Czas przemija, posuwają się wskazówki zegara, codziennie zrywamy kolejną kartkę z kalendarza. Budzimy się i zasypiamy, kochamy i nienawidzimy. Obserwujemy przebiegających koło nas ludzi, przepływające chmury na niebie. Nie zdajemy sobie nawet sprawy, jak szybko przybywa nam lat i kiedy z naiwnych, roześmianych nastolatków przeistaczamy się
1. Wyjaśnij, co znaczy: realizm, milieu, narrator wszechwiedzący, naturalizm. Realizm – to sposób ukazywania świata przedstawionego w literaturze – zgodnie z zasadą prawdopodobieństwa życiowego (więc żadne duchy, diabły, demony i rozwiązania fantastyczne – nie wchodzą w grę), respektujący zasadę mimesis. Jest to też ważny kierunek w literaturze i sztuce XIX w. Realizm jako kierunek został ukształtowany we Francji w połowie XIX w., np. w powieściach Honoriusza Balzaka. Typowe dla tego kierunku są dokładne, szczegółowe i bardzo plastyczne opisy: ulic,
Proza Nana Emila Zoli Nana – powieść wydana przez teoretyka i czołowego przedstawiciela francuskiego naturalizmu w roku 1880 – jest dziewiątą z cyklu Rougon-Macquartowie. Podtytuł cyklu brzmi: Historia naturalna i społeczna rodziny za Drugiego Cesarstwa. I rzeczywiście, ten utwór to coś więcej niż obraz błyskotliwej kariery i upadku słynnej paryskiej kurtyzany. To historia ekspansji rodów biednych i zdemoralizowanych, ich odwetu za wielowiekową pogardę sfer wyższych. To także historia upadku starych i niegdyś szanowanych rodzin szlacheckich, które miasto moloch,
Wiek XIX – wiek buntowników. Przedstaw wybranych literackich bohaterów zbuntowanych epoki. Możliwe sformułowania tematu „Aby istnieć, człowiek musi się buntować”. (Albert Camus). Rozważ tę myśl w kontekście literatury XIX w. Romantyzm – epoka buntowników. Przedstaw wybranych literackich bohaterów zbuntowanych epoki. Oceń zasadność buntu wybranych bohaterów literatury wieku XIX. . Jak zacząć? Przykład I Spójrz na zjawisko dziewiętnastowiecznego buntu w kontekście historii Europy. Przywołaj główne wydarzenia historyczne tego okresu – takie jak rewolucje
„Człowiek nie kamień…”. Jaki komentarz do słów Jana Kochanowskiego dopisali twórcy XIX i XX wieku? Treść sceny nie pozostawia żadnych wątpliwości: mężczyzna, kobieta, szkarłatny anioł z mieczem w dłoni, za nimi gałęzie palmowe, przed nimi – pustka. Twarz Adama zakryta jest w geście rozpaczy, Ewa krzyczy; mówi się, że jej krzyk nawet teraz, po tylu stuleciach, wciąż rozbrzmiewa w uszach patrzących. To już nie średniowiecze. Postacie pierwszych ludzi nie są ukształtowane jako niedościgły wzór, daleko
„Bo wykonać mi trzeba dzieło wielkie, pilne, Bo z tych kruszców dla siebie serce wykuć muszę […]” (Leopold Staff) Czy człowiek może być kowalem swojego losu? Twoje rozważania na początku XXI wieku po lekturze wybranych utworów. I. Wstęp A. Znane przysłowie mówi, że każdy jest kowalem swojego losu. Mądrość ludowa każe wierzyć w możliwość kreowania własnego życia, nadawania mu kształtu zbliżonego do naszych marzeń i pragnień. Przekonanie to wydaje się bliskie także
Jak pisać o człowieku? Kim jest człowiek? I. „bożym igrzyskiem”, marionetką, aktorem II. trzciną na wietrze, marnym prochem III. namiestnikiem Boga na ziemi (twórcą, artystą) Ujęcia literackie Ujęcie I i II Człowiek jest „bożym igrzyskiem”, marnym prochem, zabawką w ręku Boga, trzciną na wietrze. Jan Kochanowski, fraszka pt. O żywocie ludzkim. Poezja barokowa (Daniel Naborowski, Krótkość żywota; Wacław Potocki, Człowiek) – daje poetyckie ujęcie myśli Pascalowskiej – człowiek jest mgnieniem, chwilą, nic
Poeta „syn tysiącleci”, czy „dziecię wieku”? Przedstaw różne rozstrzygnięcia tego dylematu w poezji XIX i XX wieku. Strategie wstępu Istotna rola poety w życiu narodu i różne jego wizerunki w XIX i XX w.: na przestrzeni wieków poeci pełnili role: „kochania wieku swego”, „poety serca”, „poety ruin i grobów”, „smutnego szatana”, „ poety trzech pokoleń”, „poety apokalipsy spełnionej”. Podobnie poeci XIX i XX wieku: Mickiewicz – wieszcz, piewca „małej ojczyzny”, Tetmajer – reprezentant cyganerii, Baczyński – obrońca ojczyzny, Miłosz
Symbol w sztuce i literaturze XIX i XX wieku. Omów na wybranych przykładach. Komentarz Tematy te wymagają zdefiniowania pojęcia symbolu, co wcale nie jest łatwe ze względu na jego niejednoznaczność (w końcu to symbol!). Spośród różnych definicji możesz wybrać jedną, możesz też zaprezentować inne i przeprowadzić tzw. dyskusję problemu. Zwróć uwagę na przyczyny pojawienia się symbolizmu – kryzys rozumu, potrzeba nazwania tajemnicy niemożliwej do precyzyjnego wypowiedzenia, dążenie do nastrojowości. Inne możliwe sformułowania tematu Symbol
Motywy katastroficzne w kulturze XIX i XX wieku – omów problem, analizując wybrane dzieła literackie i filmowe. Realizując ten temat, powinieneś zwrócić uwagę na precyzyjne zdefiniowanie pojęcia katastrofizmu. Definicji tych jest wiele i od tego, na którą się zdecydujesz, może zależeć ujęcie całości problemu. Równie ważna jest selekcja tekstów kultury – czy uwzględnić tzw. filmy katastroficzne, czyli te, które opowiadają o jakichś katastrofach naturalnych (np. Trzęsienie ziemi) czy spowodowanych działalnością człowieka (np. Płonący wieżowiec). Należy
Stwórz konspekt modelu odpowiedzi do podanych tematów: a) Obraz młodości i program romantyków zawarty w Odzie do młodości. b) Cechy Konrada jako bohatera romantycznego na podstawie Wielkiej Improwizacji. c) Koncepcja historiozoficzna zawarta w Widzeniu księdza Piotra. d) Na podstawie sceny w salonie warszawskim i sceny więziennej (III część Dziadów) napisz, jak Mickiewicz przedstawił obraz polskiej młodzieży patriotycznej. e) Na podstawie Epilogu Pana Tadeusza i całości dzieła opisz obraz ojczyzny w oczach Adama Mickiewicza. f) Na podstawie Przygotowania i znajomości całego
Na podstawie przytoczonego fragmentu powieści Elizy Orzeszkowej Marta scharakteryzuj trudną sytuację kobiet w XIX wieku. Odwołaj się do wiedzy na temat epoki pozytywizmu. Jedną tylko rzecz spostrzegła jasno i wyraźnie: spostrzegła, że praca nie jest wcale przedmiotem takim, po który człowiek, po który mianowicie kobieta schylić by się tylko potrzebowała, aby go posiąść. (…) – (…) Nie żyłaś dotąd śród świata rzeczywistego, miałaś swój świat marzeń panieńskich naprzód, uczuć rodzinnych
Przeczytaj uważnie przytoczone fragmenty powieści Lalka. Scharakteryzuj sposób, w jaki Bolesław Prus kreśli obraz Warszawy drugiej połowy XIX wieku. Stanął i patrzył. Dzień przedświąteczny i ładna pogoda wywabiły mnóstwo ludzi na bruk miejski. Sznur powozów i pstrokaty falujący tłum między Kopernikiem i Zygmuntem wyglądał jak stado ptaków, które właśnie w tej chwili unosiły się nad miastem dążąc ku północy.(…) Nieustanny turkot i szmer wydał się Wokulskiemu nieznośnym, a wewnętrzna pustka straszliwą. Chciał czymś się zająć i przypomniał sobie, że
