W rozwinięciu rozprawki najważniejsze są argumenty. Gdzie ich szukać, ile podawać, jak je rozwijać? Zapamiętaj dwa modele rozprawek: I model rozprawki 1. WSTĘP 2. TEZA 3. ARGUMENTY 4. POTWIERDZENIE TEZY II model rozprawki 1. WSTĘP 2. HIPOTEZA 3. ARGUMENTY 4. POSTAWIENIE TEZY W obydwu modelach pojawiają się argumenty. To one stanowią rozwinięcie wypracowania i to one mają nas doprowadzić do potwierdzenia lub postawienia tezy. Argumenty to dowody na poparcie tezy
Jak udowodnić, że pieniądze szczęścia nie dają, skoro często jest inaczej? Co zrobić, gdy temat sugeruje tezę, której masz bronić, a wcale się z nią nie zgadzasz? Ludzka przekora każe Ci zaprzeczyć, a jednak… wahasz się. Bo a nuż nie przyznają Ci punktów za rozwinięcie tematu… Przyznają czy nie? Przy niektórych tematach – nie ma żadnych wątpliwości – nie przyznają! Kiedy musisz potwierdzić? Jeśli w temacie wypracowania pojawiają się sformułowania typu: Udowodnij, że… Uzasadnij słuszność
Rozprawki z hipotezą Nie jesteś pewien, czy jest tak czy siak. Czy na pewno pieniądze nie dają szczęścia? Do czego powołany jest człowiek? Hipoteza to tylko przypuszczenie, co do którego nie masz pewności, opinia, którą zamierzasz dopiero udowodnić lub obalić, założenie wymagające sprawdzenia. Hipoteza wymaga sprawdzenia, przeprowadzenia dowodu. Podobnie jak do tezy, również do hipotezy trzeba dobrać argumenty. W przypadku hipotezy będą to takie przykłady, które na końcu wypracowania doprowadzą do
Pamiętaj, że istnieją dwa modele rozprawek: z tezą lub hipotezą. Rozprawka z tezą Masz 100 proc. pewności, że jest tak czy siak. Teza to pewnik, co do którego nie masz absolutnie żadnych wątpliwości. Teza podana w temacie jest dla Ciebie oczywista, bezdyskusyjna. Może jednak negować powszechną opinię czy opinię wyrażoną w cytacie. Teza wyraża Twoją opinię, zdanie na dany temat, którego jesteś pewien, ale Twój kolega może mieć inną opinię
Skup się i przystąp do pisania z zegarkiem w ręku – jeśli dobrze rozplanujesz czas, na pewno zdążysz. 1. Krok pierwszy – analiza tematu Jeśli wydaje Ci się, że jeżeli od razu zaczniesz pisać, to zaoszczędzisz czas, jesteś w ogromnym błędzie! Przed przystąpieniem do pisania bardzo, bardzo uważnie wczytaj się w treść polecenia – bo dokładne zrozumienie tematu to podstawa. Często jest tak, że polecenie zawiera dokładne instrukcje – ile ma być argumentów i jakiego typu.
Jakich zdań użyjesz w rozprawce? Pierwsze skojarzenie: oznajmujących. Ale rozprawka lubi też zdania pytające, a nawet zakończone wykrzyknikiem! Wypowiedzenia we wstępach Są tematy, gdzie aż się prosi użycie wypowiedzeń pytających lub rozkazujących. Tych pierwszych (pytających) można użyć szczególnie w tematach, w których nie jesteś pewien tezy i stawiasz hipotezę, np.: W temacie: Jeśli nie szata zdobi człowieka, to w czym tkwi jego wartość? W pracy posłuż się przykładami z literatury, historii bądź sztuki. Możesz postawić serię pytań: W czym
Było lato. Szłam ulicą. Słońce świeciło mi w oczy. Pamiętam tylko, że usłyszałam potężny huk. Nic nie widziałam. Okropnie bolała mnie głowa. Nagle poczułam przeszywający całe ciało ból i zobaczyłam jaskrawe zielone światło. Zamknęłam powieki. Były tak ciężkie, że każda próba uniesienia ich wiele mnie kosztowała. Wtedy usłyszałam czyjeś głosy: – Ktoś tu jest – mówił pierwszy, chyba męski. – Uważaj, może być nieobliczalny – powiedział piskliwie drugi kobiecy. – Nie ma
Zły chłopiec Antoni Czechow (18601904) – rosyjski prozaik i dramaturg. Lekarz, syn zbankrutowanego kupca. Nieprzyjemne doświadczenia dzieciństwa (przymusowa praca, ukrywanie się przed wierzycielami ojca) wpłynęły na jego twórczość, w której ironicznie przedstawia życie Rosjan, pokazuje bezsens i głupotę. Krótkie, humorystyczne scenki kryją w sobie wiele gorzkich prawd – na temat ludzkich pragnień i charakterów. Czas Od czerwca do sierpnia. Miejsce Ziemiańska posiadłość położona niedaleko rzeki lub jeziora, być może dom letniskowy. Bohaterowie: Iwan Iwanowicz Łapkin
Autocharakterystyka wybranego bohatera Trylogii. Do Potopu Czytelników! Znacie mnie pewnie, drodzy moi. Jan Zagłoba jestem, szlachcic herbu Wczele, co każdy chyba poznać może po tej dziurze, którą w czole kula rozbójnicka mnie zrobiła. Po prawdzie gruby jestem, ale to z mego umiłowania dobrej strawy wynika. No to sami powiedzcie: „Kiedy w brzuchu pusto, w głowie groch z kapustą”. Dobrze mówię? Bielmo też na oku takie się mnie zrobiło i włos nie taki, jak za młodu. A
Uzasadnij, że Twoja ulubiona książka powinna znajdować się na liście lektur, natomiast na pewno nie powinna na niej się znaleźć… (tu wpisz tytuł). Rozprawka Moim zdaniem na liście lektur bezwzględnie powinna się znajdować Moralność pani Dulskiej. Natomiast na pewno wyrzuciłabym z niej Syzyfowe prace Stefana Żeromskiego. Dlaczego? Sztukę Gabrieli Zapolskiej poznałam przypadkiem, oglądając adaptację w Teatrze Telewizji. Tekst wydał mi się zabawny, nietrudny do zrozumienia i aktualny także dziś. Myślę, że to wystarczające
Zdaj relację z ciekawego wydarzenia z życia Twojej klasy. Sprawozdanie z wycieczki 30 września pojechaliśmy z klasą na wycieczkę do Malborka. Była to wycieczka autokarowa organizowana przez nasz komitet rodzicielski. Brali w niej udział wszyscy uczniowie naszej klasy i troje opiekunów: wychowawczyni – Pani Maria Nowak, nasza nauczycielka – Pani Anna Zimińska oraz ojciec jednego z uczniów: Pan Janusz Witkowski. Wszystko zaczęło się punktualnie, zgodnie z planem. O godzinie 6 wyruszyliśmy do Malborka. Podróż umilały nam piosenki z radia i nasze
Stał dwór szlachecki, z drzewa, lecz podmurowany; Świeciły się z daleka pobielane ściany, Tym bielsze, że odbite od ciemnej zieleni Topoli, co go bronią od wiatrów jesieni. Ten opis dworu w Soplicowie, znany dobrze z I księgi Pana Tadeusza na długo ukształtował wyobrażenie polskich czytelników i widzów o dworku szlacheckim. Soplicowo, co ważne, znajduje się na Litwie, na Kresach, czyli w polskiej Arkadii, idealizowanym kraju lat dziecinnych Adama Mickiewicza i bohatera epopei – Tadeusza. Pięknie położony (na pagórku, w gaju,
Zemsta. Nowa wersja, nowe wcielenie bohaterów, nowe wizje. Z pamiętnika Klary. 19.10.2000 No i proszę! Tydzień zapowiadał się dosyć nudnawo, aż tu nagle taka niespodzianka! Do naszej klasy doszedł nowy chłopak. Na imię mu Wacław. Wacek. Wacuś. Rany, jego rodzice albo byli zafascynowani książką Jacek, Wacek i Pankracek, albo impreza była wyjątkowo udana. Szczerze współczuję z tego powodu naszemu nowemu. Ale imię to chyba jedna z niewielu jego wad. Chłopak jest przeuroczy. Jak na
Bajka Budowa – Najczęściej utwór wierszowany. Jeśli bajka jest krótka i zwięzła, nazywamy ją bajką epigramatyczną, jeśli trochę dłuższa i rozbudowana, to bajką narracyjną. Bajka zawiera morał. Bohaterowie – Najczęściej zwierzęta, rzadziej rośliny, ludzie, przedmioty. Pod postacią zwierząt ukrywają się ludzie ze swoimi słabościami i wadami. Bohaterowie są przedstawieni za pomocą kontrastów – np. mądry wilk i fałszywy lis. Świat przedstawiony – Osadzony w realiach. Zwierzęta nie mają nadprzyrodzonych zdolności – potrafią robić to samo
Pytanie: Wyjaśnij, na czym polega postawa prometejska. Zauważ… Nie chodzi o wyjaśnienie, kim był Prometeusz ani tym bardziej, czym był mit. Musisz skupić się na wyjaśnieniu terminu prometeizm. Wszelkie dodatkowe informacje (historia Prometeusza, przykłady postawy prometejskiej w literaturze) zachowaj na później. Przydadzą się, kiedy będziesz chciał podeprzeć swoją odpowiedź. Twoja odpowiedź: Postawa prometejska to poświęcenie się dla dobra ogółu za cenę własnego cierpienia. Nazywa się ją również prometeizmem. Charakterystyczny dla prometeizmu jest
Jakie znasz typy narracji w utworze literackim? Zauważ: Nie jesteś proszony o określenie narracji w konkretnym tekście literackim. Twoim zadaniem jest czysto teoretyczne wypowiedzenie się na temat typów narracji. To pytanie z teorii literatury. Brzmi bardzo poważnie, ale trudne nie jest. Twoja odpowiedź: Narrator to osoba, która mówi w teście prozatorskim. Narracja może być trzecioosobowa lub pierwszoosobowa. Narrator trzecioosobowy jest wszechwiedzący, czyli wie wszystko: może wybiegać w przyszłość, zna przeszłość bohaterów, może spoglądać na
Wypracowanie może być lepsze lub gorsze, napisane z polotem i wyobraźnią lub zupełnie przeciętne, ale zawsze – zawsze! – egzaminatorzy będą sprawdzać, czy Twoja praca jest zgodna z pewnymi regułami. To standardy egzaminacyjne – elementy, które w każdym wypracowaniu muszą się pojawić i umiejętności, którymi musisz się wykazać. Czy wiesz, czego wymagają od Ciebie egzaminatorzy, sprawdzając Twoją pracę? To nie jest tajemnica! Budowanie wypowiedzi Podstawowy warunek – praca musi być poprawna pod względem językowym i stylistycznym!
Obowiązujące formy Przypominamy – na egzaminie obowiązuje Ciebie znajomość kilkunastu form wypowiedzi. Oto one: opis, opowiadanie, charakterystyka, sprawozdanie, recenzja, rozprawka, notatka, plan, reportaż, artykuł, wywiad, ogłoszenie, zaproszenie, dedykacja, podanie, list, pamiętnik. Ale uwaga, niektóre tematy mogą łączyć kilka form. Nie dajcie się zaskoczyć! Oprócz znajomości podstawowych form wypowiedzi, co jest konieczne do napisania dobrego wypracowania, musisz pamiętać jeszcze o tym, żeby nie trzymać się ich kurczowo. A może raczej – żeby bardzo
Krótkie formy wypowiedzi Nie lekceważ ich! Wydają się banalne, ale bardzo łatwo stracić przez nie punkty. Dlaczego? Ponieważ są bardzo sformalizowane, czyli wymagane jest ścisłe zachowanie formy. Pominiecie któryś z elementów – np. podpis w liście czy datę w podaniu – i już lecą punkty. A szkoda by było… Ogłoszenie Forma bardzo krótka. Ta forma charakteryzuje się wielką oszczędnością słowa – cóż. Naucz się więc zwięzłego pisania – tak aby w jak najmniejszej liczbie słów zawrzeć
Rozprawka jest formą naprawdę trudną. Pokazuje, czy umiesz samodzielnie myśleć, czy masz własne zdanie na dany temat i potrafisz wyciągać wnioski. A to przecież nie zawsze jest łatwe – bo w rozprawce nie wystarczy opowiedzieć się za jakimś stwierdzeniem. Najważniejsze to wytłumaczyć, czemu zająłeś w danej sprawie takie, a nie inne stanowisko. Jednym słowem – znaleźć dobre argumenty. Dokładnie czytaj temat! Rozprawka rozprawce nierówna. Zacznij od dokładnego przeczytania tematu. Zwróć uwagę, jak jest sformułowany