PRACE PISEMNE w szkole
Miłość matki Dym Marii Konopnickiej – syn, młody robotnik fabryki jest dla starej matki całym światem. Codziennie wyczekuje ona jego powrotu z fabryki, przygotowuje obiad, cieszy się wspólnie spędzonymi wieczorami. Któregoś dnia to spokojne życie zostaje przerwane – w fabryce wybucha pożar. Intuicja matki jest nieomylna – ona wie, że straciła ukochane dziecko. Balladyna Juliusza Słowackiego – matka Balladyny to skromna wdowa mieszkająca w leśnej chatce. Wychowuje dwie córki – złą i dobrą. Skrzywdzona
Trudne, biedne, pracowite… jest dzieciństwo bohaterów nowelek i opowiadań pozytywistów – Orzeszkowej, Prusa, Sienkiewicza. Antek, Janko Muzykant, dzieci z Naszej szkapy nieraz przymierają głodem, nie mogą liczyć na troskę i opiekę rodziców, nie mają warunków do rozwijania zainteresowań. Są skazane na ciężką pracę ponad siły. Janko nie mógł rozwijać swych talentów muzycznych, Antek – plastycznych. Chłopcy z Naszej szkapy zaznali biedy i nieszczęścia. Wstrząsająca baśń Hansa Christiana Andersena Dziewczynka z zapałkami i losy baśniowych półsierot
Czyste (uczciwe, pomocne) dane z serca Wdowi grosz – jedna z przypowieści Nowego Testamentu. Ofiarowany w świątyni przez ubogą wdowę jeden grosz miał większą wartość niż datki bogaczy, ponieważ oni oddali niewielką część swojego majątku, ona zaś wszystko, co posiadała. Ofiarowane w dobrym celu Nakaz rezygnacji z majątku i dzielenia się wszystkimi dobrami zawiera Biblia. W Nowym Testamencie Jezus upomina: „Łatwiej przejdzie wielbłąd przez ucho igielne, niż bogacz wejdzie do Królestwa Niebieskiego” (Mt 19, 16-26).
Miłość silniejsza niż śmierć… Albowiem miłość mocna jest jak śmierć… Pieśń nad Pieśniami Zakochane pary W literaturze – Romeo i Julia. Ale nie tylko. W przyrzeczeniu, które składają sobie małżonkowie, pada zdanie „i nie opuszczę cię aż do śmierci”. Ale miłość jest uczuciem tak silnym, że kiedy jest prawdziwa, potrafi zwyciężać śmierć. Po raz pierwszy ten topos, czyli powtarzający się motyw – pojawił się w mitologii. Orfeusz i Eurydyka to pierwsi kochankowie, których
Cechy młodości: wiara w ideały; entuzjazm, radość z życia; bunt; spór ze starszym pokoleniem: dzieci kontra rodzice spory „epokowe”, np. romantycy kontra klasycy, pozytywiści kontra romantycy; potrzeba przyjaźni i miłości; poszukiwanie autorytetów; szaleństwo. Wiara w ideały Kto? W co wierzył? Ikar. W to, że ludzkie możliwości są nieograniczone. Wzbił się ku słońcu i przypłacił to śmiercią. Prometeusz W to, że ludzie mają prawo do szczęśliwego życia. Jak się to objawiało? Przeciwstawił się bogom i został
Smutna starość z powodu samotności: Ben Weatherstaff – ogrodnik z Tajemniczego ogrodu Frances Elizy Burnett – jego jedynym przyjacielem był mały gil; Srooge z Opowieści wigilijnej Charlesa Dickensa – sam sobie winien. Jego skąpstwo skutecznie odstraszało wszelkich przyjaciół. z powodu ubóstwa: bohater Miłosierdzia gminy Marii Konopnickiej – 82-letni tragarz Kuntz Wunderli, samotny, niedołężny mieszkaniec szwajcarskiej wioski wystawiony na… licytację. Niezdolny do pracy, opuszczony przez rodzinę starzec stara się ukryć swą słabość, aby
Komedia jest gatunkiem starożytnym. Powstała z tzw. Małych Dionizji – radosnego wiejskiego obrzędu ku czci Dionizosa – boga narodzin, śmierci, ale i rozpustnej zabawy. Przez wiele stuleci komedia była uważana za literaturę gorszego gatunku – przeznaczoną głównie dla rozrywki niższych warstw społecznych. Tę opinię zmienili dopiero twórcy renesansu i baroku. Udowodnili, że komedia może także służyć wychowywaniu i demaskowaniu ludzkich wad. Komedie Moliera Molier to pseudonim największego francuskiego komediopisarza XVII wieku. W swych utworach
Jak przedstawiano śmierć w kolejnych epokach? Biblia Według Starego Testamentu winę za śmiertelność wszystkich ludzi ponoszą nasi przodkowie – Adam i Ewa. Grzech pierworodny, który popełnili, sprawił, że ludzie utracili otrzymaną od Boga nieśmiertelność. Śmierć – i co dalej? Biblia głosi, że nastąpi kiedyś koniec świata, a wraz z nim Sąd Ostateczny, na którym stawią się wszyscy: żywi i umarli. Po śmierci każdy z ludzi zostanie osądzony przez Boga i zależnie od swych czynów trafi do nieba,
Sekrety rodzinne Mit o Edypie – Jedna ze smutniejszych historii antycznych. Edyp, przybrany syn króla i królowej Koryntu, od wyroczni delfickiej dowiedział się, że zabije ojca i poślubi własną matkę. Nie chcąc do tego dopuścić, Edyp ucieka z Koryntu. Zabija napotkanego po drodze człowieka (pokłócili się o „pierwszeństwo przejścia”). Był to Lajos – jego rodzony ojciec. W Tebach Edyp rozwiązuje zagadkę straszliwego Sfinksa gnębiącego miasto i w nagrodę poślubia wdowę po królu Lajosie – czyli własną matkę.
Kim są zdobywcy? Wyraz ten kojarzy się z ludźmi podbijającymi nowe ziemie i zdobywającymi skarby, ale czy tylko. Spróbujmy sprecyzować, kim jeszcze mogą być zdobywcy. Po pierwsze: wodzami i władcami podbijającymi wciąż nowe tereny, zdobywającymi nowe prowincje w starożytności czy kolonie (w epoce odkryć geograficznych). Ludźmi, którzy odzyskują swe dawne ziemie, lub napastnikami podbijającymi inne kraje. Wodzami rewolucji albo przywódcami religijnymi. Ludźmi szerzącymi swoją wiarę, także mieczem. Warto tu zadać sobie pytanie: Jak postępują
Winny powinien być ukarany. Oko za oko, ząb za ząb – takie prawo obowiązywało w starożytnym Kodeksie Hammurabiego. Dzisiejsze prawo jest zdecydowanie łagodniejsze i humanitarne. A jak winowajców karano w literaturze? Biblia Stary Testament W Biblii winowajców jest oczywiście najwięcej. Wszystko zaczęło się w rodzinie pierwszych ludzi… Pierwsi winowajcy – Adam i Ewa – zjadają zakazany przez Boga owoc z jabłoni (grzech pierworodny) – kara to wypędzenie z raju (Edenu) i skazanie pierwszych ludzi na cierpienie. Ich dzieci (nas)
Wieś „spokojna i wesoła” O wyższości życia wiejskiego przekonywali dwaj wybitni poeci renesansu – Jan Kochanowski i Mikołaj Rej. Fraszki Na dom w Czarnolesie, Na lipę, pieśni Serce roście, Pieśń świętojańska o Sobótce ukazują uroki życia ziemianina. Zdecydowanie lepiej być gospodarzem niż podróżnikiem, żołnierzem lub dworzaninem, ponieważ: ziemianin żyje w ścisłym związku z przyrodą; jego rytm pracy i odpoczynku jest niczym nie zakłócony, naturalnie wyznaczony przez pory roku; cieszy się powszechnym szacunkiem, o ile sam nie szczędzi wysiłku
Literackie miasta Rzym (Quo vadis Henryka Sienkiewicza) – trudno to miasto porównać z jakimkolwiek innym. Zyskało miano Wiecznego Miasta, a przecież z woli szalonego Nerona zostanie zniszczone przez płomienie. Na każdym rogu ulicy stoi świątynia dla bóstwa, o którym niewiele wiadomo. Jednocześnie brud, przestępstwa, a w bogatych domach luksus, obłuda, ciche i okrutne zbrodnie, samobójstwa. Na tym tle wyraźnie odcina się grupa pierwszych chrześcijan. Warszawa lat siedemdziesiątych XIX wieku (Lalka Henryka Sienkiewicza). Opisana wręcz z fotograficzną dokładnością.
W średniowiecznych zamkach… …mieszkali rycerze. Wysokie wieże nie służyły do zamykania nieposłusznych księżniczek, ale do odpierania ataków wroga, bo zamki były warowne (tzn. przeznaczone nie tylko do mieszkania, ale i do obrony). Zimno tam było i ciemno, bo małe okienka i grube kamienne mury ułatwiały obronę. Zamki oświetlano pochodniami, na podłogach zamiast dywanów leżały skóry zwierząt. Rycerz musiał być: Silny (zbroja sporo ważyła, podobnie miecz i kopia, dziś rzadko kto zdołałby podnieść rycerską broń).
Odyseusz (Odys) – podróżnik przeklęty Mąż Penelopy i ojciec Telemacha. Król Itaki. Najstarszy literacki podróżnik znany z mitologii greckiej oraz ze starożytnych eposów: Iliady i przede wszystkim Odysei. Dzięki jego bystrości i pomysłowości udało się pokonać Troję (to jemu przypisuje się pomysł podstępu z koniem trojańskim). Jego dobra passa skończyła się jednak w drodze powrotnej spod Troi do Itaki. Zemsty na nim pragnęli bogowie, gdyż Troja była ich ukochanym miastem. Okazję do pomszczenia swojej
Dane: Dzieło: Przemyślny szlachcic Don Kichot z Manczy Autor: Miguel de Cervantes Czas i miejsce akcji Hiszpania, czasy mniej więcej współczesne autorowi. Miguel de Cervantes miał bardzo barwne życie. Dzieciństwo spędził w Madrycie. W młodości za udział w pojedynku został skazany na wygnanie i obcięcie prawej dłoni. Na szczęście do wykonania wyroku nie doszło. Był w służbie u kardynała, zaciągnął się do wojska i jako żołnierz floty hiszpańskiej brał udział w bitwie morskiej z Turkami w cieśninie Lepanto. Odniósł lekkie ranny, ale
Kto wie naprawdę, jak powstało nasze państwo? Kto nim władał? Gdzie mieściły się jego stolice? Oto legendarne postacie, z którymi związane są początki państwa polskiego oraz historia trzech polskich stolic. Przedstawieni tu bohaterowie nie są postaciami, których istnienie potwierdzają źródła historyczne, ale nie należą też do grona fikcyjnych postaci literackich. Skąd więc znamy te postacie? Najpierw ktoś opowiedział jedną historię, potem jakaś inna osoba ją uzupełniła, później ktoś jeszcze dołożył
Czy o kimś, kto przegrał walkę, zawsze można powiedzieć, że został zwyciężony? Roland Rycerz, który przegrał bitwę, a na dodatek skazał na śmierć innych. Kiedyś uważany za honorowego zwycięzcę, dziś za dowódcę z nadmiarem ambicji. Przedstawienie bohatera: hrabia Roland – dowódca tylnej straży wojsk króla Francji Karola Wielkiego, siostrzeniec i wasal króla Karola. Postać historyczna. Lektura: Pieśń o Rolandzie (autor anonimowy) Lista zwycięstw: wiele wygranych bitw z poganami nazywanymi Saracenami Lista porażek: błędna decyzja podjęta przez
Wszyscy wiedzą, że praca wzbogaca, uszlachetnia, że bez niej nie ma kołaczy. A kto w literaturze ciężko pracował? Maciej Boryna Bohater, którego pracę można nazwać trudem błogosławionym. Lektura: Chłopi Władysława Reymonta. Bohater: chłop Maciej Boryna ze wsi Lipce. Cechy chłopa: przywiązanie, miłość do ziemi, religijność, sumienność, pracowitość, zapał do pracy, spokój i radość czerpana z pracy, poczucie harmonii z naturą. Śmierć bohatera: tuż przed śmiercią Boryna odzyskał siły i nocą wyszedł z domu, by pracować. Obszedł swoje
Hektor Starożytny wojownik, kochający syn, mąż i ojciec, który nawet dziś wydaje się ludzki i bliski. Przedstawienie postaci: Hektor – najstarszy syn Priama i Hekabe, brat Parysa i Kasandry, mąż Andromachy, uważany przez Greków za najgroźniejszego trojańskiego wojownika, a przez Trojan za jednego z najszlachetniejszych przywódców. Lektura: Homer, Iliada Najciekawsze sceny z utworu: Wzruszająca scena pożegnania Hektora z rodziną. Hektor spotkał się z żoną Andromachą i synem u jednej z bram Troi. Tam małżonkowie przeczuwają, że może to być ich ostatnie spotkanie.
