GIMNAZJUM
Tren I Tren V Tren VI-VIII Tren X-XII Tren XVIII Tren XIX Treny Jana Kochanowskiego Cykl dziewiętnastu trenów wydanych w 1580 r. Utwory dedykowane Orszuli Kochanowskiej – dziecku, a nie jak do tej pory osobie dorosłej. Tren jako gatunek literacki (znany już w starożytnej Grecji) Jest gatunkiem poezji żałobnej. Wyraża żal z powodu czyjejś śmierci. Wychwala zalety, przypomina zasługi zmarłego. Należy do liryki osobistej (liryki wyznania). Zawiera elementy biograficzne (kreacja bohatera) i autobiograficzne (kreacja podmiotu
Z cyklu Anka Władysława Broniewskiego Trumna jesionowa Brzoza Firanka Obietnica Anka Treny Władysława Broniewskiego Cykl piętnastu liryków (Trumna jesionowa, Brzoza, Firanka, W zachwycie i grozie, Lament, Film o Wiśle, Anka, Obietnica, Moje serce, Na uboczu, Jasność, O wielkim kochaniu, Jeszcze o filmie, Żyłem, Moja córka) wydanych w 1956 r. (później powstały jeszcze dwa utwory: *** [Anka! To już trzy i pół roku…] oraz Bratek, które w kolejnych wydaniach wierszy Broniewskiego dołączone są do cyklu Anka. Utwory dedykowane Joannie
Danusia Wiek 12 lat Rodzina Ojciec – znany rycerz, Jurand ze Spychowa, jedynaczka Wygląd Delikatna, zgrabna, krucha, misterna, wiotka blondynka z wianuszkiem na głowie. Anielsko urocza, porusza się z wdziękiem. Charakter Wrażliwa, uzdolniona muzycznie (pięknie śpiewa i gra na lutni). Bardzo kocha ojca, tylko ona potrafi złagodzić jego gniew. Wrażliwa, naiwna, szczera. Zupełnie zmienia się po porwaniu i odbiciu z rąk Krzyżaków. Jest zalękniona, psychicznie wykończona, słaba. To bezbronna ofiara. Uczucie do Zbyszka Bardzo przeżywa
Przedstaw postacie historyczne występujące w Krzyżakach. Królowa Jadwiga Żona Władysława Jagiełły. Wyjątkowo poważana przez poddanych, jeszcze za życia traktowana niemal jak święta. Jej śmierć była dla nich prawdziwą tragedią. Król Władysław Jagiełło Król Polski, wcześniej wielki książę litewski. Razem z księciem Witoldem odniósł zwycięstwo pod Grunwaldem. Władca błyskotliwy, odpowiedzialny, pobożny. Poddani jednak pamiętali o jego korzeniach – zarzucano mu niedostateczną znajomość obyczajów i pogańskie pochodzenie. Księżna mazowiecka Anna Danuta Córka księcia litewskiego, Kiejstuta.
Obyczaje rycerstwa ukazane w Krzyżakach – podaj przykłady, określ jaką spełniają role? Sienkiewicz to niezwykły twórca powieści historycznych – potrafi tak oddać klimat epoki, że od stuleci czytelnicy dają się urzec i czytając książkę przenoszą się w świat minionej epoki. Dzieje się tak miedzy innymi dzięki barwnie, dokładnie nakreślonej obyczajowości dawnych czasów. W przypadku Krzyżaków mamy do czynienia ze średniowieczem, światem rycerskim, przestrzenią polskich dworów rycerskich, królewskich i krzyżackich zamków.
Kto oprócz Krasickiego pisał jeszcze w Polsce bajki? Stanisław Trembecki, Adam Mickiewicz, Aleksander Fredro. Jaki to gatunek – bajka? To gatunek literatury dydaktycznej, bardzo popularny w epoce oświecenia, ale powstały znacznie wcześniej, w starożytności. Za twórcę bajki uważany jest Ezop, który żył w Azji Mniejszej w VI wieku p.n.e. Do najsłynniejszych bajkopisarzy należą: La Fontaine (XVII-wieczny autor francuski) oraz Ignacy Krasicki (który żył w XVIII wieku). Bajka to utwór pisany
Kiedy rozgrywa się akcja Ziela na kraterze? Trwa od 1919 do 1946 roku (ale czasem następuje „cofnięcie się” w czasie – autor wspomnieniami sięga do lat swojej młodości). Są to lata ważnych zdarzeń historycznych, które przeżywamy razem z członkami rodziny Wańkowiczów: wojna polsko-rosyjska (1919-1920), obydwie wojny światowe, powstanie warszawskie. Jakie gatunki uznałbyś za typowo autobiograficzne? Dziennik i pamiętnik! Jakim gatunkiem literackim jest ta książka? Powieścią autobiograficzną. Co to znaczy, że
Kim jest autor książki? To Aleksander Kamiński (1903–1978) – pseudonimy: Bambaju, Juliusz Górecki, Kamyk; wybitny działacz harcerski. W czasie wojny był jednym z organizatorów Szarych Szeregów. Stał też na czele Organizacji Małego Sabotażu „Wawer” (od grudnia 1940 do lipca 1944) – tam właśnie poznał się z Zośką, Rudym i Alkiem! Po wojnie był wiceprzewodniczącym ZHP, pracował jako wykładowca akademicki. Jest również autorem książek – Antek Cwaniak, Andrzej Małkowski, Zośka i Parasol. Jak powstała ta książka?
Co powiesz o kompozycji utworu? Wspomnienia pisarza przyjmują dziwną formę – pisane są ciągiem, bez podziału na rozdziały i tytuły. Tekst jest ciągły, bo autor założył sobie, że będzie wierny życiu, a życie to jednolite pasmo, nieprzerwane do momentu śmierci. Dlatego tekst pamiętnika nie jest poddany żadnym regułom kompozycyjnym. Mimo to utwór można nazwać tradycyjną nazwą – pamiętnikiem. Pamiętnik to wspomnienia wydarzeń, w których brał udział lub które obserwował autor, odtwarzane po upływie
Co wiesz o autorze Pana Tadeusza? Adam Mickiewicz (1798–1855) to chyba najpopularniejszy polski poeta, najbardziej znany z trzech wieszczów polskiego romantyzmu (obok Słowackiego i Krasińskiego). To poeta bardzo w literaturze polskiej znaczący. Od daty wydania jego tomu Poezji zawierającego Ballady i romanse (1822) liczy się początek polskiego romantyzmu! Inne znane utwory wieszcza to miedzy innymi kolejne części Dziadów, Grażyna, Konrad Wallenrod, wiersze liryczne, między innymi cykl mistrzowskich Sonetów krymskich i przede wszystkim Pan Tadeusz. Urodzony na
Opowieść wigilijna Kim był Karol Dickens? Angielskim pisarzem żyjącym w latach 1812-1870. Najbardziej znanym jego utworem jest Klub Pickwicka, książka”. Co wiesz o życiu autora Opowieści wigilijnej? Nie było łatwe. Musiał zarabiać na życie od dziecka, tułał się, był biedny. To wpłynęło na jego światopogląd. Kiedy toczy się akcja tego utworu? W XIX wieku. W wigilijny wieczór i bożonarodzeniowy poranek. Choć duchy pojawiały się przez trzy kolejne noce, tak naprawdę cała
Krzyżacy Henryka Sienkiewicza Kto jest autorem powieści Krzyżacy i co o nim wiesz? To Henryk Sienkiewicz (pseudonim Litwos), jeden z czołowych i najpopularniejszych polskich pisarzy pozytywistycznych, autor głośnych powieści historycznych, między innymi Trylogii (Ogniem i mieczem, Potop, Pan Wołodyjowski) i Quo vadis. W 1905 roku został noblistą. Bohaterowie Sienkiewicza stali się ważnym punktem odniesienia dla pisarzy późniejszych epok, podobnie propagowane przez niego wzorce literackie i ideały. To Sienkiewicz kształtował w
Kto jest autorem Śmierci urzędnika? Co o nim wiesz? Antoni Czechow – słynny rosyjski autor dramatów i opowiadań. Jego sztuki są wystawiane do dziś z wielkim powodzeniem, były też filmowane na różnych kontynentach. Do jego najbardziej znanych sztuk należą Trzy siostry, Wiśniowy sad, Wujaszek Wania, Płatonow. Kiedy rozgrywa się akcja Śmierci urzędnika? Pod koniec XIX wieku w Rosji. W tym czasie krajem rządził car Aleksander III. To on rozpoczął akcję
Odyseja Kto jest autorem Odysei? Za autora tego dzieła uznaje się Homera. Kim był Odys? Syn Laertesa, króla Itaki. Był jednym z najdzielniejszych – po stronie Greków – bohaterów wojny trojańskiej. Cechy bohatera: przebiegłość, spryt, pomysłowość, zaradność, ciekawość świata, energiczność, dzielność, męstwo, odwaga, cierpliwość, wytrwałość, nieugiętość i jednocześnie bezwzględność. Czuł się odpowiedzialny za swych towarzyszy. Jako zwycięzca spod Troi uważał się za wielkiego bohatera, któremu należą się hołd, sława i bogactwa. Uwaga! W
Iliada Kto jest autorem Iliady? Homer – pierwszy epik naszej kultury. Żył na przełomie IX i VIII w. p.n.e. Pochodzenie i biografia Homera owiane są tajemnicą, pewne jest tylko imię. Najprawdopodobniej pochodził z greckiej wyspy Chios. Imię Homer oznacza ślepca, co dało podstawę do podań, że twórca był niewidomy. Kwestionowano jego istnienie i fakt, czy napisał dwa obszerne utwory epickie: Iliadę i Odyseję, lecz badania potwierdzają fakt, iż oba wielkie eposy są dziełem jednego człowieka.
Folwark zwierzęcy Co wiesz o autorze utworu? George Orwell (właściwie Eric Arthur Blair) – angielski powieściopisarz, eseista i publicysta żyjący w latach 1903–1950. Urodził się w Indiach, wykształcenie zdobył w Anglii, przez pewien czas pracował w Birmie dla Indyjskiej Policji Imperialnej. Wkrótce porzucił to zajęcie i powrócił do Anglii. Działalność literacką rozpoczął najpierw jako publicysta, pisząc eseje i felietony. Folwark zwierzęcy (1945) stanowi moment przełomowy w jego karierze pisarskiej. Dzięki
Balladyna Co wiesz o autorze Balladyny? To Juliusz Słowacki (1809-1849) przedwcześnie zmarły jeden z trzech wieszczów polskiego romantyzmu, autor słynnych wierszy takich jak Hymn czy Testament mój, dramatów. Emigrant, autor patriotycznych utworów, o niewątpliwym talencie poetyckim i dramatycznym. Główny rywal Mickiewicza. Z czym kojarzy Ci się tytuł Balladyna? To imię głównej bohaterki, wymyślone przez Słowackiego, przywołuje na myśl balladowy, baśniowy klimat. Czy świat przedstawiony w Balladynie wygląda na realistyczny czy baśniowy? Baśniowy, z powodu fantastycznych postaci –
Antygona Kto jest autorem Antygony? Sofokles. Był to jeden z trzech, obok Ajschylosa i Eurypidesa, wielkich tragików greckich. Żył w latach 496-406 p.n.e. Jego główną zasługą dla teatru było wprowadzenie na scenę trzeciego aktora. Wprowadził także dekoracje i postacie kobiece, odgrywane jednak przez mężczyzn. Jego najbardziej znane sztuki to Król Edyp i Antygona. Jak wyglądał teatr grecki? Był przystosowany do wystawiania przedstawień pod gołym niebem. Składał się z kolistej przestrzeni (orchestry), na której występował chór.
Syzyfowe prace Jaka jest kompozycja Syzyfowych prac? Powieść jest zbudowana z 16 rozdziałów. Wszystkie są jakby zamkniętą całością. Akcja powieści jest pozbawiona intrygi, składa się niejako z kolejnych obrazów – epizodów, uporządkowanych chronologicznie. „Syzyfowe prace” są zbudowane na zasadzie narracji personalnej – pozycja narratora nakłada się na pozycję jednej lub więcej postaci, które są zaangażowane w opowiadaną historię, ale nie mówią o niej w pierwszej osobie. Gdzie toczy się akcja
Kto jest autorem tego utworu i co o tym autorze wiesz? William Szekspir (Shakespeare), angielski dramaturg, prawdopodobnie najbardziej znany na świecie autor utworów scenicznych. Urodził się prawdopodobnie 23 kwietnia 1564 roku w Stratfordzie nad rzeką Avon. Sporą część życia spędził jednak w Londynie. Był reformatorem teatru. Stworzył zupełnie nowy typ dramatu – dramat szekspirowski. Jego sztuki, zarówno tragedie, jak i komedie, pogłębione psychologiczne, poruszające, oddające największe dylematy człowieka są aktualne do dziś i z wielkim powodzeniem
