LICEUM
Różne funkcje motywu natury i sposoby ich kreowania w liryce przełomu XIX i XX stulecia. Dokonaj analizy i interpretacji porównawczej Widoku ze Świnicy do Doliny Wierchcichej Kazimierza Przerwy-Tetmajera i W malinowym chruśniaku… Bolesława Leśmiana. Kazimierz Przerwa-Tetmajer Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej Taki tam spokój… Na gór zbocza światła się zlewa mgła przezrocza, na senną zieleń gór. Szumiący z dala wśród kamieni w słońcu się potok skrzy i mieni w srebrno-tęczowy sznur. Ciemnozielony w mgle złocistej wśród
Poezja symbolistyczna – poszukiwanie transcendencji. Wstęp Austriacki symbolista Hugo von Hofmannsthal nazwał poezję symbolistyczną mgnieniem, które potrafi rozświetlić i rozpętać bezdenną otchłań życia. W tym sensie dzieło symbolistyczne jest dziełem religijnym, ponieważ jego głównym celem jest poszukiwanie tajemnicy. Dlatego prawdziwy utwór symbolistyczny może powstać tylko w momentach wyostrzonej wrażliwości. Symboliści poszukiwali transcendencji, drążąc zakamarki swojej duszy, penetrując podświadomość. To, co odkrywali podczas tych podróży w głąb siebie, przekładali na język wieloznacznych symboli, jak najdalszych
Odwołując się do fragmentu wiersza Adama Mickiewicza, znanych Ci dzieł romantyków polskich oraz wiedzy na temat epoki romantyzmu, scharakteryzuj i skomentuj, jak polscy poeci romantyczni ukazywali sposoby i sens walki o niepodległość. Adam Mickiewicz Do matki Polki Wiersz pisany w roku 1830 (…) O matko Polko! Źle się twój syn bawi! Klęknij przed Matki Boleśnej obrazem I na miecz patrzaj, co jej serce krwawi: Takim wróg piersi twe przeszyje razem! Bo choć w pokoju zakwitnie
Omów fantastyczne elementy świata przedstawionego w dziełach romantyków. Analiza tematu Temat ten porusza zagadnienie inspiracji poetów romantycznych. Dla romantyków jednym z podstawowych źródeł natchnienia były bowiem: natura, wieś, ludowe baśnie i opowieści fantastyczne. Romantyzm wyrasta z fascynacji kulturą wiejską, która dla poetów była czymś najbardziej naturalnym i ludzkim, w której przechowały się „czyste” prawdy o człowieku. Należy przy tym pamiętać, że fascynacja magicznym światem ludowym właściwa jest wczesnemu romantyzmowi polskiemu – w okresie popowstaniowym ustąpi ona miejsca kwestii
O wieku XX często mówi się jako o wieku zła, okrucieństwa… Jaką postawę przyjmowali wobec tych problemów dwudziestowieczni bohaterowie literaccy? Odwołaj się do konkretnych przykładów. Jak reagować na zło? Na wschód od Edenu Johna Steinbecka – nawet człowiek o naturze złoczyńcy ma zdolność, by zapanować nad swoim charakterem i pokonać pchający go w stronę coraz okrutniejszych występków instynkt. Zwycięstwo nad złem jest heroizmem potwierdzającym jednak, że człowiek to istota myśląca, która sama kreuje swoje
Napisz esej interpretacyjny wiersza Tadeusza Różewicza „krzyknąłem na Nią” z tomu „Matka odchodzi”. *** krzyknąłem na Nią przed dziesięciu laty odeszła w pantoflach z czarnego błyszczącego papieru „nie tłumacz się – powiedziała – nie trzeba” krzyknąłem na Nią w pustym szpitalnym korytarzu był lipiec upał łuszczyła się farba olejna na ścianach pachniały lipy w miejskim pokrytym kopciem parku ja bezbożny chciałem dla niej wypłakać łąkę kiedy konając odpychała zdyszana puste i straszne
Napisz esej interpretujący wiersz Wisławy Szymborskiej W rzece Heraklita. Wisława Szymborska W rzece Heraklita W rzece Heraklita ryba łowi ryby, ryba ćwiartuje rybę ostrą rybą, ryba buduje rybę, ryba mieszka w rybie, ryba ucieka z oblężonej ryby. W rzece Heraklita ryba kocha rybę, twoje oczy – powiada – lśnią jak ryby w niebie, chcę płynąć razem z tobą do wspólnego morza, o najpiękniejsza z ławicy. W rzece Heraklita ryba wymyśliła rybę nad rybami, ryba klęka
Odwołując się do poniższego fragmentu dzieła i całej epopei narodowej, ukaż, w jaki sposób zostało sportretowane środowisko szlacheckie w Panu Tadeuszu. Adam Mickiewicz Pan Tadeusz (…) Słońce ostatnich kresów nieba dochodziło, Mniej silnie, ale szerzej niż we dnie świeciło, Całe zaczerwienione jak zdrowe oblicze Gospodarza, gdy skończywszy prace rolnicze, Na spoczynek powraca. Już krąg promienisty Spuszcza się na wierzch boru i już pomrok mglisty, Napełniając wierzchołki i gałęzie drzewa, Cały las wiąże w jedno i jakoby zlewa,
Na podstawie dwóch przytoczonych wierszy Ciemność i Rozmowa o Norwidzie scharakteryzuj twórczość Cypriana Kamila Norwida w oczach publiczności literackiej. Cyprian Kamil Norwid Ciemność 1 Ty, skarżysz się na ciemność mojej mowy: – Czy też świecę zapalałeś s a m.? Czy sługa ci zawsze niósł pokojowy Światłość?… patrz – że ja cię lepiej znam. 2 Knot gdy obejmiesz iskrą, wkoło płonie, Grzeje wosk, a ten kulą wstawa, I w biegunie jej
Motyw śmierci w literaturze średniowiecza Człowiek średniowiecza był oswojony ze śmiercią. Nędza, głód, choroby i wojny dziesiątkowały wręcz ludność tamtej epoki. Strach przed nieuchronną śmiercią – czekającą każdego, bez względu na majątek, wyznanie i pozycję społeczną – odcisnął bardzo wyraźne piętno na całej literaturze wieków średnich. Krzyki umierających docierały do każdego: z ulicy i pola bitwy, a także z kazań, poezji i obrazów zdobiących ściany kościołów… Taniec śmierci – danse macabre Motyw tańca śmierci pojawia się w XIV wieku
Matka – archetyp, ideał, odwieczny wzór. Czy literatura potwierdza mit matki, czy go burzy? Odwołaj się do wybranych przykładów. Temat skupiony wokół jednego, jednak bardzo istotnego motywu. W zasadzie wystarczy znać szkolne lektury, by sobie z nim poradzić. Uważajcie jednak, by nie poprzestać na odtwórczej wyliczance tytułów i postaci. W temacie, oprócz tezy o istnieniu „mitu matki”, wyraźne jest pytanie o stosunek doń literatury – budując pracę, trzeba myśleć o tym, jak na nie odpowiedzieć. W literaturze
Literatura XIX wieku, jako strażniczka „narodowego pamiątek kościoła” (Adam Mickiewicz). Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów. Zagadnienie jasno określone, łatwe do zanalizowania. O ile rzecz jasna orientujesz się w literaturze czasów Adama Mickiewicza. Trudno doszukiwać się różnych sposobów podejścia do tematu, bo różna właściwie być może jedynie kolejność przytaczanych utworów. Musisz rozważyć problem, którego w zasadzie nie ma. Każda próba dyskusji raczej spali na panewce. Strategia realizacji tematu Twoim celem jest udzielenie
Los człowieka w ujęciu Kafki. Temat, choć krótki, wcale nie jest łatwy. Wymaga nie tylko znajomości utworów Kafki (Proces, Zamek), ale i umiejętności czytania tekstów parabolicznych i odnoszenia tekstów literackich do naszego losu. Wymaga „ rekonstrukcji” koncepcji Franza Kafki i przefiltrowania jej przez subiektywne spostrzeżenia. Ważne sformułowania • everyman, człowiek-każdy, reprezentant ludzkości • cały świat postawiony w stan oskarżenia • skrajności ustroju totalitarnego, w którym nie ma miejsca dla jednostki • dominuje przerażająca
Romantyczne ujęcie motywu podróży. Porównaj, jak został przedstawiony ten motyw w Żegludze Adama Mickiewicza i Pielgrzymie Cypriana Kamila Norwida. Adam Mickiewicz Żegluga Szum większy, gęściej morskie snują się straszydła, Majtek wbiegł na drabinę: gotujcie się, dzieci! Wbiegł, rozciągnął się, zawisł w niewidzialnej sieci, Jak pająk czatujący na skinienie sidła. Wiatr! – wiatr! – dąsa się okręt, zrywa się z wędzidła, Przewala się, nurkuje w pienistej zamieci, Wznosi kark, zdeptał fale i skróś niebios leci,
Różne wymiary i wyobrażenia szczęścia. Jaki komentarz do poniższych słów mógłbyś dopisać, odwołując się do utworów literackich z różnych epok. Zadowolenie pełne, trwałe, dotyczące całości życia to miara szczęścia bardzo wysoka, miara ideału. Szczęścia pełnego, całkowitego, trwałego bez zastrzeżeń, wyjątków, przerw nie można się spodziewać w warunkach życia ludzkiego. Nie ma bodaj człowieka, nawet wśród tych, których mamy za najszczęśliwszych, który byłby zadowolony bez zastrzeżeń czy bez wyjątków, czy bez przerw. Władysław Tatarkiewicz O szczęściu
Kreacja bohatera romantycznego w twórczości Juliusza Słowackiego. Scharakteryzuj, jaki typ bohatera stworzył poeta na podstawie przytoczonego fragmentu monologu tytułowego bohatera Kordiana. Porównaj bohatera stworzonego przez Słowackiego z innymi znanymi Ci bohaterami dzieł romantyków, np. George’a Byrona i Adama Mickiewicza. KORDIAN: Zabił się – młody… Zrazu jakaś trwoga Kładła mi w usta potępienie czynu, Była to dła mnie posępna przestroga, Abym wnet gasił myśli zapalone; Dziś gardzę głupią ostrożnością gminu, Gardzę przestrogą, zapalam się, płonę,
Kim jest artysta? Jakie jest jego miejsce w społeczeństwie? Rozważ zagadnienie, wykorzystując wnioski z interpretacji Evviva l’arte! Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Albatrosa Charles’a Baudelaire’a. Kazimierz Przerwa-Tetmajer Evviva l’arte! Evviva l’arte! Człowiek zginąć musi – cóż, kto pieniędzy nie ma, jest pariasem, nędza porywa za gardło i dusi – zginąć, to zginąć jak pies, a tymczasem, choć życie nasze splunięcia niewarte: evviva l’arte! Evviva l’arte! Niechaj pasie brzuchy, nędzny filistrów naród! My, artyści, my, którym często na
Wielu powiada: „Któż nam ukaże szczęście?” (Psalm 4, w. 7) Jakie wizje szczęścia są prezentowane w Starym i Nowym Testamencie? Propozycja wstępu Zacznij od porównania: Wizje szczęścia prezentowane w Starym i Nowym Testamencie są zupełnie inne. Dla bohaterów starotestamentowych szczęście to głównie: posiadanie licznego potomstwa, względny dostatek, utrzymanie przymierza z Bogiem, ujrzenie Ziemi Obiecanej czy spokojny żywot w niej, wolność, niepodległość i siła całego narodu, a także spotkanie z obiecywanym przez Boga
Jak ukazana została relacja: dzieci – Bóg w wierszu ks. Jana Twardowskiego? Jaka powinna być prawdziwa wiara? – interpretacja wiersza O maluchach. Jan Twardowski O maluchach Tylko maluchom nie nudziło się w czasie kazania stale mieli coś do roboty oswajali sterczące z ławek zdechłe parasole z zawistnymi łapkami klękali nad upuszczonym przez babcię futerałem jak szczypawką pokazywali różowy język grzeszników drapali po wąsach sznurowadeł dziwili się że ksiądz nosi spodnie że ktoś zdjął koronkową rękawiczkę
Poezja Jana Kochanowskiego wobec zagadki losu i nieuchronności śmierci. Omów zagadnienie odwołując się do konkretnych utworów. Renesans kojarzy nam się z czasem optymistycznej wiary w siłę człowieka, w którym rzeczywistość jest całkowicie uporządkowana przez prawa rozumu. Jednakże nie wszystkim umysłom tej epoki świat jawił się w tak kolorowych barwach. Przez całe odrodzenie humanistycznej refleksji nad losem człowieka towarzyszy sceptyczne przekonanie o przypadkowości ludzkich wyborów i nieuchronności śmierci. Analiza tematu Twoje zadanie polega na analizie tych mniej optymistycznych
