LICEUM
Jak kochał średniowieczny rycerz? Model miłości w kulturze wieków średnich. Wstęp Miłość była bardzo ważnym elementem wizerunku średniowiecznego rycerza. Dobrze byłoby, gdyby średniowieczny wojownik miał damę swego serca, którą by kochał i czcił, służył jej, bronił czci i honoru wybranki. Tyle konwencji… Średniowieczny rycerz mógł także przeżyć miłość do pięknej i szlachetnej kobiety – najczęściej była to miłość z przeszkodami, z góry skazana na klęskę. A jednak miłość, na którą nie było rady, przed którą nie
Sztuka średniowieczna w poezji współczesnej. Omów dwa przykłady. Wstęp I Sztuka średniowiecza, zwłaszcza strzelisty i mistyczny gotyk, fascynowały współczesnych twórców. Natchnieniem są dla nich bardzo często gotyckie katedry. Przykładów utworów inspirowanych gotykiem znajdziemy sporo – to np. „Katedra w Lozannie” i „Notre-Dame” Juliana Przybosia czy „Gotyk 54” Tadeusza Różewicza. Wstęp II Czego szukają współcześni poeci – często ateizujący – w sztuce średniowiecza? Na czym polega dialog, który toczą z tradycją? Średniowiecze, choć tak bardzo odległe
Ojciec i syn – omów przykłady tych relacji na podstawie wybranych opowieści biblijnych i mitów greckich. Wstęp Relacje między ojcem i synem to bardzo ważny problem – zwłaszcza w Biblii. Ale i w mitologii znajdziemy kilka ważnych opowieści poruszających ten problem – np. o walce Kronosa z dziećmi o władzę czy o Dedalu i Ikarze. Rozwinięcie W mitologii greckiej znajdziemy poruszającą opowieść o walce o władzę rozgrywającej się między ojcem a synem. Zanim jednak do niej dojdziemy, zatrzymajmy się na chwilę przy
Przykłady przyjaźni w mitologii greckiej i w Biblii. Wstęp Przyjaźń to niezwykle ważna wartość w życiu człowieka. Nic więc dziwnego, że jej temat poruszają wybrane mity i „Pismo Święte” – dwa filary kultury europejskiej. Rozwinięcie W Iliadzie Homera znajdziemy wspaniały przykład przyjaźni. Jest to przyjaźń między dwoma młodymi rycerzami – Achillesem i Patroklosem. Gdy Achilles, największy grecki wojownik, wszedł w konflikt z dowódcą wojsk, Agamemnonem, odmówił dalszej walki. I wtedy szczęście odwróciło się
Scharakteryzuj Hioba na podstawie znanych Ci fragmentów Księgi Hioba. Wstęp Hioba poznajemy na podstawie tego, co mówi o sobie on sam, co mówią o nim Bóg i szatan oraz co mówią na jego temat jego przyjaciele i żona. Wszyscy patrzą na bohatera nieco inaczej i trzeba wziąć pod uwagę wszystkie głosy. Hiob jest symbolem niewinnie cierpiącego człowieka, który zmaga się z przeciwnościami losu i klęskami spadającymi nań zupełnie niezasłużenie z godnością i pokorą wobec Boga. Zyskuje przez to pewien
Przypowieść o synu marnotrawnym. Omów archetypy, które pojawiają się w tej przypowieści biblijnej. Wstęp Archetyp to wzór postawy człowieka, sposobu jego postępowania. Archetyp jest stały i niezmienny, zakorzeniony w świadomości ludzkiej. Pewne wzorce postaw pojawiają się już w najstarszych tekstach kultury – np. w mitach greckich czy w „Biblii”. Prawzory, zawarte w tych tekstach, znajdują kontynuację w późniejszych dziełach – także współczesnych. Archetypy udowadniają nam, że natura ludzka mimo upływu wieków niewiele się zmieniła. Przykłady postaw archetypicznych
Udowodnij, że Biblia jest uniwersalną księgą naszej kultury. Wstęp 1 Przymuszonym uwagą, nie dalszy niż wczoraj Wyda się tamten czas, choć twarze cezarów Inne dziś na monetach. Czesław Miłosz, Lektury Czy może być lepszy wstęp do rozważań o nieśmiertelności Biblii niż te słowa? Znakomity wiersz daje poczucie łączności z ludźmi sprzed dwudziestu wieków, bo „lęk i pragnienie te same, oliwa i wino / I chleb znaczą to samo”. Wstęp 2 Wielu ludzi zapytanych o to, jaką
Król Edyp – winny czy niewinny? Oceń tytułowego bohatera tragedii Sofoklesa. Wstęp I Edyp jest bardzo ważną postacią w historii kultury. Świadczy o tym chociażby fakt, że od jego imienia ukuto termin „kompleks Edypa”. Sofokles, zainspirowany mitem o Labdakidach, nieszczęśliwym rodzie królewskim z Teb, uczynił go bohaterem dwóch sztuk: „Król Edyp” i „Edyp w Kolonie”. Wstęp II Edyp jest postacią ukształtowaną tak, jak zalecał Arystoteles w „Poetyce”. Bohaterowie tragedii i ich dramatyczne losy mieli wzbudzać litość i trwogę. I rzeczywiście,
Śmierć – odwieczny temat w kulturze. Jak interpretują ją mity? Jak filozofowie antyczni? Wstęp 1 „Śmierć jest jedną z największych i jednocześnie najtrudniejszych do zrozumienia tajemnic ludzkiego istnienia.” Tak głosił Seneka, jego myśl wskazuje przyczynę, dla której ludzie od zawsze poszukiwali rozwiązania bolesnej zagadki. Odpowiedź na pytanie czym jest śmierć, co po niej – leży u źródeł wszystkich religii, trapi większość filozofów, jest tematem wszystkich mitologii świata. Wstęp 2 Wisława Szymborska zamieszcza w wierszu
Jaki wzorzec rycerza proponuje Iliada Homera? Odwołaj się do przykładów postaci z eposu. Wstęp Najważniejszymi wojownikami w całej Iliadzie są Hektor i Achilles. Różni ich niemal wszystko: walczą po przeciwnych stronach (Hektor jest najznakomitszym rycerzem trojańskim, zaś Achilles to najdzielniejszy wojownik grecki), są w różnym wieku, mają inne podejście do walki i do przeciwnika. Przyjrzyjmy się bliżej tym bohaterom. . Rozwinięcie Achilles to bardzo młody zapalczywy człowiek. Wojowanie jest dla niego niemal wszystkim. Bardzo
Dlaczego po zimie przychodzi wiosna? Jak mitologia wyjaśnia następstwo pór roku? Wstęp Mity są wyrazem zdziwienia człowieka światem. Starożytni chcieli wiedzieć, dlaczego po dniu następuje noc, dlaczego zmieniają się pory roku, skąd się biorą pioruny i burze… Ludzie, poznając świat, próbowali tłumaczyć sobie zagadkowe zjawiska. . Rozwinięcie Próbowali sobie odpowiedzieć np. na pytanie, czemu doba dzieli się na dzień i noc. I tak oto Helios, bóg słońca, podróżował po nieboskłonie na ognistym rydwanie.
Wielki testament François Villona – manifest indywidualizmu. Ukaż to dzieło na tle podejścia do kwestii autorstwa w średniowieczu. Jak zacząć? Rozważaniami na temat kwestii autorstwa dziś. Przykład Zastanawiając się nad wyborem książki, którą chcemy kupić lub wypożyczyć z biblioteki, często zwracamy uwagę na nazwisko autora. Wybieramy tych autorów, których dzieła już poznaliśmy i które wydały się nam godne uwagi lub zwracamy uwagę na tych pisarzy, którzy „wyrobili już sobie nazwisko”. Decydując się
Życie jako dzieło sztuki. Romantyczna koncepcja artysty. Komentarz Romantyzm to epoka, która tak naprawdę stworzyła na nowo pojęcie artysty. Romantyczny poeta, malarz, kompozytor nie jest bynajmniej rzemieślnikiem służącym sprawom „wyższym” – takim jak Bóg, ojczyzna czy społeczeństwo. Tworzy sztukę totalną, stojącą ponad prawem ziemskim. Uważa, że talent, który ma, czyni go lepszym i uprzywilejowanym. Dzięki sztuce może wszystko – nawet stanąć na czele narodu. Artysta dandysem Dandysi podbili Europę, co
Losy Syzyfa jako metafora ludzkiego losu. Komentarz Bardzo trudny temat – prawdziwe wyzwanie. Obowiązkowa jest dobra znajomość mitu o Syzyfie, ale to nie wszystko! Powinieneś znać także „kultowy” esej Alberta Camusa pt. Mit Syzyfa. Niech to Cię nie przeraża – esej nie jest wcale długi, za to piękny i urzekający. Jego znajomość przyda Ci się nieraz przy pisaniu innych prac, a może także… w życiu. To wręcz idealny temat dla tych, którzy lubią tematy
Przy jakich tematach będzie przydatna zaprezentowana wiedza filozoficzna? Początek świata i jego dziejów. Duchowo-cielesna natura ludzka. Prawda o człowieku i rzeczywistości. Filozoficzna wizja świata i człowieka. Źródła dobra i zła. Bóg i natura. Związki literatury z myślą filozoficzną. Wokół koncepcji stworzenia i struktury świata Myślicieli, filozofów od wieków frapuje tajemnica bytu, nurtują ich zagadnienia początku istnienia. Wiemy, że na takie pytania próbowała odpowiadać Biblia oraz grecka i rzymska mitologia. Na takie pytania odpowiadała również pradawna filozofia. Ważna wydaje się
Test wiedzy o modernizmie 1. Za początek modernizmu w Europie przyjmuje się powstanie: a. tomu wierszy Charles’a Baudelaire’a: Kwiaty zła, b. wiersza Arthura Rimbauda: Statek pijany, c. obrazu Claude’a Moneta: Impresja – wschód słońca. Odpowiedź: a) Komentarz: Za początek modernizmu w Europie przyjmuje się wydanie Kwiatów zła Baudelaire’a. Fakt ten miał miejsce w 1857 roku we Francji. Zbiór poezji wywołał wielki skandal, zarówno literacki, jak i obyczajowy. Baudelaire zaprzeczył w
TEST Romantyzm z Europie rozpoczyna się: w latach 70. XVIII wieku na początku XVIII wieku w latach 20. XIX wieku 1. Odpowiedź a) Komentarz Romantyzm w Europie rozpoczyna się w latach 70. XVIII wieku. Wtedy to ukazują się Pieśni Osjana Jamesa Macphersona w Anglii, a w Niemczech Goethe publikuje w 1774 Cierpienia młodego Wertera, sztandarowe dzieło literatury preromantycznej. W Polsce romantyzm rozpoczyna się nieco później, bo w latach 20. XIX
Test wiedzy o średniowieczu Daty wyznaczające początek i koniec epoki to: a. 1096-1292 – początek i koniec wypraw krzyżowych b. 1096-1492 – początek wypraw krzyżowych i odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba c. 476-1453 – upadek Cesarstwa Rzymskiego i zdobycie Konstantynopola Odpowiedź c. Komentarz Umowną datą rozpoczynająca epokę średniowiecza jest upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego. Miało to miejsce w 476 roku. Za datę końcową, również umownie, przyjmuje się upadek Konstantynopola, czyli koniec Cesarstwa
Topos labiryntu. Przedstaw różne ujęcia i funkcje motywu w wybranych utworach. Labirynt występuje w obrębie wielu kultur na oddalonych od siebie przestrzeniach Europy, Azji, obu Ameryk i wysp Malinezji. Człowiek posługiwał się tym znakiem od czasów cywilizacji megalitu po współczesność (czyli – lekko licząc: ponad cztery tysiące lat!) Rysunek labiryntu można więc zaliczyć do najbardziej rozpowszechnionych wzorów będących wspólnym dziedzictwem ludzkości. To wszystko stanowi o jego charakterze archetypowym (tzn. takim,
Świat jako labirynt w Procesie Kafki Rzeczywistość w Procesie przypomina labirynt, po którym błądzi główny bohater. Miasto pokazywane przez Kafkę jest przestrzenią, w której człowiek się gubi. Idąc na pierwsze przesłuchanie, Józef K. widzi, że ulica ma „po obu stronach prawie całkiem jednakowe domy, wysokie, szare, przez ubogą ludność zamieszkane domy czynszowe”, w podwórzu zauważa „trzy różne klatki schodowe, a ponadto (…) małe przejście, które zdawało się prowadzić na jeszcze inne podwórze”. Bohater błądzi
