LICEUM
Walory literatury autobiograficznej. Zaprezentuj na materiale wybranej epoki. Ramowy plan wypowiedzi Określenie problemu – teza Wiek XX to czas powrotu do form autobiograficznych w literaturze. Kolejność prezentowanych argumentów Miron Białoszewski – wierność rzeczywistości Witold Gombrowicz – podróże w głąb siebie Czesław Miłosz – w poszukiwaniu tożsamości Tadeusz Borowski i Gustaw Herling-Grudziński – ku granicom człowieczeństwa Wnioski Autobiografia stanowi podstawowe tworzywo literatury współczesnej. Ujmij w realizacji tematu Nie jest sztuką
Temat: Przedstaw i porównaj różne ujęcia motywu młodości w literaturze polskiej. Ramowy plan wypowiedzi: Określenie problemu – teza: Młodość od stuleci inspiruje, zachęca do refleksji o naturze ludzkiej. Twórcy różnie ujmują ten motyw. Kolejność ujęcia treści: Model romantyczny – ranga zagadnienia w epoce, apoteoza – na przykładzie ody do młodości. Nawiązanie do sporu klasyków z romantykami. Ujęcie gombrowiczowskie – młodość jako forma, model parodystyczny, ale też nowatorskie ujęcie tematu dojrzewania
Wstęp Świętoszek to jedna z najciekawszych komedii Moliera. Utwór ten, obok wielu innych wątków (np. analizy ludzkiej obłudy i hipokryzji) porusza wątek życia w XVII-wiecznej rodzinie francuskiej i przynosi jej ciekawy, głęboki portret. Molier w satyryczny sposób pokazuje, jakim zagrożeniem dla rodziny była rozkwitająca w jego czasach dewocja religijna, ukazuje nam też, jak w tym wieku kształtowały się relacje między poszczególnymi domownikami, jakie łączyły ich uczucia i zależności. Świętoszek Moliera
Święty Aleksy i święty Franciszek z Asyżu – porównaj dwa wzorce parenetyczne i dwie drogi wiodące ku świętości. W swojej pracy staraj się znaleźć przede wszystkim różnice między postawami życiowymi, światopoglądem i wizją zbawienia obydwu świętych. Możesz, oczywiście, we wstępie wskazać podobieństwa: życie w średniowieczu ukształtowane na ideach teocentryzmu. Zwróć uwagę na stosunek obydwu świętych do ciała – święty Aleksy umartwiał je, poniżał i świadomie zadawał sobie ból, a święty
Legenda o św Aleksym to tytuł polskiego tłumaczenia opowieści o świętym, którego kult szczególnie rozwinął się w naszym kraju w XV wieku. Autorzy Jacopo da Voragine był włoskim dominikaninem, żyjącym prawdopodobnie w latach 1230-1298. Był hagiografem i kaznodzieją, arcybiskupem Genui, której kronikę po sobie pozostawił. Uzyskał status błogosławionego. Autorem Kwiatków świętego Franciszka jest brat (franciszkanin) Ugolino z Monte Santa Maria lub Monte Giorgio. W pięćdziesięciu trzech opowieściach zebrał wiele wydarzeń z życia świętego,
Autor Stefan Żeromski (1864-1925) Powieściopisarz, nowelista, publicysta często podejmujący w swoich tekstach problemy niepodległości Polski i niesprawiedliwości społecznej. Autor takich powieści, jak Syzyfowe prace (1897), Ludzie bezdomni (1900), Popioły (1904), Wierna rzeka (1912). Tło historyczne powieści I wojna światowa (1914 – 1918). Rewolucja październikowa w Rosji (1917): rewolucja w Baku, konflikt azersko-ormiański. Odzyskanie niepodległości przez Polskę (1918). Wojna polsko-bolszewicka (1920). Pierwsze lata po odzyskaniu niepodległości: rozczarowanie kształtem odrodzonej Polski. Forma utworu Cz. I Szklane domy –
Wymień i krótko omów najważniejsze ugrupowania poetyckie XX-lecia międzywojennego. Skamander Miejsce: Warszawa Czasopisma: Pro arte et studio, Skamander Przedstawiciele: Julian Tuwim, Antoni Słonimski, Jan Lechoń, Jarosław Iwaszkiewicz, Kazimierz Wierzyński (wielka piątka Skamandra) Główne założenia: bezprogramowość, potoczny język, odrzucenie tematów narodowych, afirmacja życia Awangarda Krakowska Miejsce: Kraków Czasopismo: Zwrotnica Przedstawiciele: Tadeusz Peiper, Julian Przyboś, Jan Brzękowski, Jalu Kurek Główne założenia: dostosowanie sztuki do cywilizacji; 3 x M, czyli miasto, masa, maszyna;
Skamander to: Nazwa rzeki, która opływała Troję, stanowiąc jej naturalną osłonę. Według legendy rzeka wystąpiła z brzegów, by walczyć z Achillesem w obronie mordowanych przez niego młodzieńców trojańskich. Motyw można odnaleźć na kartach Iliady Homera. Na współczesnej mapie szukaj tej rzeki pod nazwą Menderez. Grupa poetycka założona w roku 1918 przez Juliana Tuwima, Antoniego Słonimskiego, Jarosława Iwaszkiewicza, Kazimierza Wierzyńskiego oraz Jana Lechonia. Głównym założeniem grupy była bezprogramowość, a jej członkowie
Scharakteryzuj postawy i upodobania uczestników sporu oraz określ rolę i znaczenie przedstawionego fragmentu Pana Tadeusza w całym poemacie. Zwróć uwagę na wyróżnione fragmenty Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, księga III Umizgi (fragment) „Pani, rzekł Hrabia, racz mej śmiałości darować, Przychodzę i przepraszać, i razem dziękować. Przepraszać, że jej kroków śledziłem ukradkiem, I dziękować, że byłem jej dumania świadkiem; Tyle ją obraziłem! winienem jej tyle! Przerwałem chwile dumań: winienem ci chwile Natchnienia! chwile błogie! potępiaj człowieka, Ale sztukmistrz
Obraz końca cywilizacji w Szewcach Stanisława Ignacego Witkiewicza. Dokonaj analizy i interpretacji podanego fragmentu, zwracając uwagę na sposób kreowania świata przedstawionego i przesłanie ideologiczne. Fragment tekstu do analizy SAJETAN Jak Wernyhora jaki będę gadał jeszcze długo dość. Ale gdzie ta. Oto wstaje wszechbabio – trochę z ruska: z akcentem na ostatnią głoseczkę najmilejszą – nawet ona mi się podoba – jeśli nie zdążę skonać przed zapadnięciem nocy i kurtyny, to widzicie, że nim palta w waszych zachranych
Na ile człowiek zdolny jest samodzielnie kierować swoim losem? Porównaj i skomentuj tezy zawarte w wierszu Cypriana Kamila Norwida Fatum i w przytoczonym fragmencie Mistrza i Małgorzaty Michaiła Bułhakowa? Uzasadnij swoją wypowiedź. Przed pisaniem: Przeanalizuj koncepcje zawarte w liryku Norwida i fragmencie powieści Bułhakowa. Zapisz przychodzące Ci do głowy myśli, postaraj się nadać im jakiś porządek. Która koncepcja jest Ci bliższa, z którą się zgadzasz? Poświęć także chwilę uwagi innym znanym Ci pisarzom, filozofom czy
Obraz XX w. i sposób jego kreacji w wierszu Wisławy Szymborskiej „Nienawiść” – dokonaj analizy i interpretacji utworu. Wisława Szymborska Nienawiść Spójrzcie, jaka wciąż sprawna, jak dobrze się trzyma w naszym stuleciu nienawiść. Jak lekko bierze wysokie przeszkody. Jakie to łatwe dla niej – skoczyć, dopaść. Nie jest jak inne uczucia. Starsza i młodsza od nich równocześnie. Sama rodzi przyczyny, które ją budzą do życia. Jeśli zasypia, to nigdy snem wiecznym.
Na podstawie fragmentów Wielkiej Improwizacji scharakteryzuj polskiego patriotę – spiskowca ze zwróceniem uwagi na romantyczne cechy osobowości bohatera. Wskaż źródła dramatyczności sceny. KONRAD po długim milczeniu Samotność – cóż po ludziach, czym śpiewak dla ludzi? Gdzie człowiek, co z mej pieśni całą myśl wysłucha, Obejmuje okiem wszystkie promienie jej ducha? Nieszczęsny, kto dla ludzi głos swój i język trudzi: Język kłamie głosowi a głos myślom kłamie; Myśl z duszy leci bystro, nim się w słowach
Witold Gombrowicz, Ferdydurke W tym miejscu wykładu jeden z uczniów zakręcił się nerwowo i zajęczał: – Ale kiedy ja się wcale nie zachwycam! Wcale się nie zachwycam! Nie zajmuje mnie! Nie mogę wyczytać więcej jak dwie strofy, a i to mnie nie zajmuje. Boże, ratuj, jak to mnie zachwyca, kiedy nie zachwyca? – wytrzeszczył oczy i usiadł, grążąc się w jakieś bezdenne przepaście. Naiwnym tym wyznaniem aż zakrztusił się nauczyciel. – Ciszej, na Boga! – syknął.
Refleksja o świecie i człowieku zawarta w wierszu List do ludożerców Tadeusza Różewicza. Dokonaj analizy i interpretacji tekstu, zwracając uwagę na sposób ukształtowania poetyckiej wypowiedzi. Tadeusz Różewicz, List do ludożerców Kochani ludożercy nie patrzcie wilkiem na człowieka który pyta o wolne miejsce w przedziale kolejowym zrozumcie inni ludzie też mają dwie nogi i siedzenie Kochani ludożercy poczekajcie chwilę nie depczcie słabszych nie zgrzytajcie zębami zrozumcie ludzi jest dużo będzie jeszcze więcej więc
Analizując i interpretując fragment wiersza Bolesława Leśmiana W malinowym chruśniaku, przedstaw relację między człowiekiem a światem natury oraz sposób kreacji poetyckiej rzeczywistości. Bolesław Leśmian, W malinowym chruśniaku (fragment) *** W malinowym chruśniaku, przed ciekawych wzrokiem Zapodziani po głowy, przez długie godziny Zrywaliśmy przybyłe tej nocy maliny. Palce miałaś na oślep skrwawione ich sokiem. Bąk złośnik huczał basem, jakby straszył kwiaty, Rdzawe guzy na słońcu wygrzewał liść chory, Złachmaniałych pajęczyn skrzyły się
Na podstawie przytoczonego fragmentu „Lalki” Bolesława Prusa scharakteryzuj, jak zostało ukazane tam rozstanie; przedstaw emocje i uczucia bohaterów sceny. Określ rolę tego fragmentu w powieści. Bolesław Prus, Lalka (fragment) Pociąg ruszył. Starski usiadł po lewej stronie panny Izabeli i zaczął z nią rozmawiać w połowie po polsku, w połowie po angielsku, coraz częściej wpadając w angielszczyznę. Wokulski siedział na prawo od panny Izabeli, nie chcąc jednak przeszkadzać w rozmowie, wstał
Władysław Reymont, Chłopi (fragment) Boryna naraz przyklęknął na zagonie i jął w nastawioną koszulę nabierać ziemi, niby z tego wora zboże naszykowane do siewu, aż nagarnąwszy tyla, iż się ledwie podźwignął, przeżegnał się, spróbował rozmachu i począł obsiewać… Przychylił się pod ciężarem i z wolna, krok za krokiem szedł i tym błogosławiącym, półkolistym rzutem posiewał ziemię na zagonach. Łapa chodził za nim, a kiej ptak jaki spłoszony zerwał się spod nóg, gonił przez chwilę
Bohater literacki – święty W polskiej poezji współczesnej spotkamy kilka ważnych utworów poświęconych świętym – np. Święty Szymon Słupnik Stanisława Grochowiaka czy niektóre „franciszkańskie” wiersze ks. Jan Twardowskiego. Nie można jednak powiedzieć, by literatura współczesna preferowała ten typ bohatera, który najczęściej pojawiał się w średniowieczu. Geneza tego typu bohatera Najstarsze żywoty świętych pochodzą z IX w. – przykładem jest dzieło anonimowego twórcy Żywot św. Wojciecha. Wiele utworów hagiograficznych powstawało w okresie XIII–XV w. –
Stanisław Wokulski „Stopiło się w nim dwóch ludzi: romantyk sprzed roku sześćdziesiątego i pozytywista z siedemdziesiątego”. Te często cytowane słowa Szumana o Stanisławie Wokulskim pokazują głównego bohatera Lalki jako człowieka „zawieszonego” między dwiema epokami. Pewnie dlatego jest on pełen sprzeczności: jednocześnie marzyciel i realista, werteryczny kochanek i naukowiec, idealista i trzeźwy kapitalista, dorobkiewicz. Z romantyzmem łączy go także biografia (powstanie, Syberia), uczuciowość, nadwrażliwość, skłonność do depresji, indywidualizm. Pozytywistycznymi cechami są jeszcze kult pracy, realizowanie haseł pracy u podstaw i pracy organicznej,
