Żelazny zestaw lektur: Homer – Odyseja; J. Kochanowski – Fraszki i Pieśni; M. Rej – Żywot człowieka poczciwego; A. Mickiewicz – Pan Tadeusz; G. Zapolska – Moralność pani Dulskiej; n Cz. Miłosz – Dolina Issy; Witkacy – W małym dworku; M. Dąbrowska – Noce i dnie; B. Schulz – Sklepy cynamonowe; S. Żeromski – Ludzie bezdomni; W. Gombrowicz – Ferdydurke; M. Wańkowicz – Czerwień i amarant, Ziele na kraterze; S. Mrożek – Tango Wiersze:
Literatury, jej funkcji, zmieniających się kryteriów artystycznych dotyczą żelazne tematy matur. Przed maturą warto przemyśleć, które utwory uznasz za swoje fascynacje, które za arcydzieła, bezpiecznie jest zastanowić się, jaki typ ukształtowania świata powieściowego lubisz. Żelazny zestaw lektur Kreacja nowych światów: F. Rabelais, Gargantua i Pantagruel J. Swift, Podróże Guliwera A. Mickiewicz, Dziady S. Wyspiański, Wesele W. Gombrowicz, Ferdydurke Witkacy, Szewcy B. Schulz, Sklepy cynamonowe T. Konwicki, Mała apokalipsa J. Tolkien, Hobbit, czyli
Marzenia – idealizm Jak dobrze przyjrzeć się literaturze – przykładów do wykorzystania znajdzie się wiele; warunek jest ten, że warto by je dobrze znać, raczej z własnej lektury, nie z opracowań. Nawet w bardzo konkretnych epokach, nastawionych na jasne określanie celów i realizowanie ich, pojawia się zjawisko marzeń, idealizmu, życia – snu. Jednak generalnie zagadnienia takie raczej nie poddają się chronologii i dlatego ich opracowanie zdecydowanie wymaga podejścia przekrojowego, czyli korzystania z przykładów z różnych epok. Idealizm
Bunt czy antybunt? Omów postawę Artura. Jaką motywacją kieruje się Artur, namawiając kuzynkę na ślub? ALA Co mam zrobić? ARTUR Zgodzić się na ślub. Od tego zaczniemy. Żadne nielegalne związki, żadne życie ułatwione. Ślub jest mi potrzebny. I to nie jakiś tam ślub byle jaki, administracyjny. Między śniadaniem a obiadem, ale ślub prawdziwy, z całym ceremoniałem, organami, orszakiem ślubnym i tak dalej. Stawiam szczególnie na orszak ślubny, to powinno ich zaskoczyć. Chodzi mi o to,
Lekcja polskiego według Witolda Gombrowicza – omów i zanalizuj podany fragment. W tym miejscu wykładu jeden z uczniów zakręcił się nerwowo i zajęczał: – Ale kiedy ja się wcale nie zachwycam! Wcale się nie zachwycam! Nie zajmuje mnie! Nie mogę wyczytać więcej jak dwie strofy, a i to mnie nie zajmuje. Boże, ratuj, jak to mnie zachwyca, kiedy mnie nie zachwyca? – Wytrzeszczył oczy i usiadł, grążąc się w jakieś bezdenne przepaście. Naiwnym tym wyznaniem aż
Temat: Omów znaczenie poniższej sceny, odwołując się do znajomości głównego bohatera Jądra ciemności – Kurtza. – Pan dobrze go znał – szepnęła po chwili żałobnego milczenia. – W tamtejszych warunkach bliskość przychodzi łatwo – odparłem. – Znałem go na tyle, na ile jeden człowiek może poznać drugiego. – I podziwiał go pan – dodała. – Nie można go było znać i nie podziwiać prawda? – Był wybitnym człowiekiem – powiedziałem niepewnie. – Poddając
„Zmierzch ery Gutenberga”. „Słowu pisanemu nic nie jest w stanie zagrozić”. Z którymi z tych ocen dotyczących współczesności się zgadzasz? Odwołaj się do wybranych zjawisk dawnej i współczesnej kultury. Pismo jest dziś uważane za coś naturalnego, stale obecnego w naszej kulturze. Ale nie zawsze tak było: w pierwszych okresach istnienia pisma znane ono było tylko wybrańcom i służyło zwykle do prowadzenia rachunków, ale też przechowywania tajemnej wiedzy, niedostępnej zwykłym śmiertelnikom; w Egipcie pismo miało charakter magiczny
„Ja przekorny, ja upiorny, ja rozbawiony” – charakteryzuje się Witold Gombrowicz w III t. Dzienników. Dalej stwierdza: „(…) dookoła każdej mojej książki wytwarza się naprzód coś w rodzaju ciemności, nasyconej lekką konsternacją”. Gombrowiczowskie zagadki i gry z czytelnikiem – przedstaw to zagadnienie na podstawie dowolnie wybranego dzieła Witolda Gombrowicza. I. Wszystko zaczyna się już od tytułu Ferdydurke ukazała się w 1937 r. (na okładce widniał jednak rok 1938), czyli dwa lata przed legendarną powieścią Jamesa Joyce’a
Czas i miejsce w epoce Uwaga! – mamy do czynienia z twórcą kultowym! Sienkiewicz jest jednym z najważniejszych polskich pisarzy – tradycja i sympatia czytelników uczyniły z niego symbol polskiej literatury, patriotyzmu i tradycji. Jego miejsce i czas to Warszawa pozytywizmu, podobnie jak w przypadku Prusa. Z tym że Prus zasiedział się w Warszawie, podczas gdy Sienkiewicz był zachłannym podróżnikiem – odwiedził nawet Afrykę i Amerykę Północną, co wpłynęło na tematykę i kształt jego twórczości. Lata osiemdziesiąte i dziewięćdziesiąte XIX wieku to okres, gdy
W jakim świecie – a właściwie w jakich światach żył Stefan Żeromski? Do Żeromskiego przyznają się dwa miasta – Kielce, gdzie się urodził i chodził do szkół, i Warszawa, gdzie studiował, mieszkał i zaznał sławy. Również dwie epoki mają do niego prawo: przełom wieków, czyli Młoda Polska, i dwudziestolecie międzywojenne. Debiutował jeszcze w Polsce pod zaborami. Ważny był dla pisarza temat klęski powstań i ich historia. Marzył, jak wielu Polaków, o wolności ojczyzny, swoją postawę głosił piórem i rychło zyskał miano
Epoka Wyspiańskiego Młoda Polska – Kraków. Młoda Europa – Paryż. Przełom wieków XIX i XX. Ponad sto lat temu. Maksyma „Obyś żył w ciekawych czasach” sprawdza się przy biografii Wyspiańskiego w sposób szczególny – bo były to czasy wyjątkowe dla artystów. Szalone – bohema artystyczna, apoteoza sztuki, poczucie końca wieku. Naprawdę nowatorskie pomysły w dziedzinie malarstwa, poezji, teatru. Paryż poetów, takich jak Rimbaud, Baudelaire, szaleńców i skandalistów, z kolei Kraków
Wiedza niezbędna do tematów z Prusa W jakim świecie żył Bolesław Prus? Warszawa, XIX wiek, lata siedemdziesiąte, osiemdziesiąte. Polska nie istnieje jako samodzielny kraj – znajduje się pod zaborami Rosji, Austrii i Prus. W roku 1864 klęską zakończyło się powstanie styczniowe. Młode pokolenie – pozytywiści, do których Prus należy – inaczej, praktyczniej postrzegają swoją misję walki o kraj i miłość ojczyzny. Prus należy do grona pozytywistów warszawskich, publikuje w prasie, znane są jego felietony. To
Adam Mickiewicz narodowy wieszcz, jeden z najważniejszych polskich twórców rozpoczął polski romantyzm zbiorem Ballady i romanse prowadził do literatury fantastykę, ludowe podania, mistycyzm twórca wallenrodyzmu – teorii o walce metodą podstępu i zdrady, ale w słusznym celu utrwalił w poezji pejzaże egzotyczne i swojskie (Sonety krymskie, Pan Tadeusz) stworzył biblię polskiego domu i portret szlachty w Panu Tadeuszu jak nikt inny ujął i propagował temat patriotyczny stworzył pierwszy dramat romantyczny – Dziady był twórcą koncepcji mesjanizmu narodowego w ujęciu mistycznym –
Tego się naucz! Zadań związanych z tą lekturą jest sporo. Najważniejsze z nich to: omówienie i porównanie wizji niepodległej Polski (np. wizja Lulka i wizja Gajowca); umiejętność odpowiedzi na pytanie, dlaczego powieść nazywana jest powieścią pytań i odpowiedzi; scharakteryzowanie zawartego w Przedwiośniu obrazu rewolucji; znajomość losów Cezarego Baryki; pokazanie go jako bohatera dojrzewającego i porównanie go z innymi typami bohaterów, np. z bohaterem romantycznym; interpretacja wizji szklanych domów; scharakteryzowanie sytuacji politycznej i społecznej w Polsce dwudziestolecia międzywojennego (ważne!); charakterystyka poszczególnych środowisk,
Pieśni – filozofia życia Jana Kochanowskiego Zbiór Pieśni Jana Kochanowskiego ukazał się w 1586 roku już po śmierci poety. Składał się on z dwóch, liczących każda po dwadzieścia pięć pieśni ksiąg oraz dołączonej do nich Pieśni świętojańskiej o Sobótce. Utwory Kochanowskiego wydane zostały (w opracowaniu poety) w drukarni Łazarzowej, czyli Januszewskiej. Można pozwolić sobie na stwierdzenie, że w Pieśniach zawarł Kochanowski swój program poetycki i filozoficzny. Utwory zawarte w tomie
Interpretacja porównawcza dwóch liryków miłosnych: „Do*** Na Alpach w Splügen w 1829” i „Zakochani” Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Odwieczny temat miłości był podejmowany przez twórców wszystkich epok. Na przestrzeni wieków wykształciło się wiele poetyckich „języków miłości” – związanych z różnymi konwencjami literackimi. Jak wszystkie odwieczne motywy, także ten przybierał różne formy w zależności od czasu powstania realizującego go utworu, jak i indywidualności utworu. W wypadku wierszy Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i Mickiewicza interesujące może być jednak nie tylko porównywanie ich pod względem
Skamandryci i ich stosunku do roli poezji – ten temat został opracowany na podstawie wiedzy o epoce i grupach literackich (to ważne!) i wiersza „Do krytyków” Juliana Tuwima. W roku 1918 skończyła się trwająca od czterech lat I wojna światowa. Te okrutne lata zniszczyły bezpowrotnie starą wizję świata i rządzące nim wartości. Wojna przyczyniła się też do niezwykle szybkiego rozwoju cywilizacji technicznej. Zafascynowani nowoczesnością – przejawiającą się w rozpowszechnieniu takich wynalazków, jak kino,
Przeczytaj realizację tematu dotyczącego szarego człowieka. Interpretacja wiersza Bolesława Leśmiana Spotykam go codziennie zwraca uwagę na bardzo istotne problemy i motywy. Bolesław Leśmian to jeden z najsłynniejszych polskich poetów. Jego twórczość przypada na epokę Młodej Polski i, później, dwudziestolecia międzywojennego. Jeżeli chodzi o postawę artysty wobec społeczeństwa, są to epoki niemal przeciwstawne. Twórcy młodopolscy gardzili „filistrami” i „kołtunami” i drwili z nich, wyraźnie widać to w tekstach takich jak „Forpoczty” Wacława
„Nikt się nie może ostać wobec prawdy, ona jest wielką, wieczną tryumfatorką.” Słowa Emila Zoli zdają się napawać optymizmem wszystkich tych, którzy przeczytali Spójrzmy prawdzie w oczy Stanisława Barańczaka. Wydźwięk słów Zoli jest jasny i stanowczy – prawda zawsze wygrywa! Barańczak nie kwestionuje tego stwierdzenia (które zresztą jest co jakiś czas potwierdzane przez historię), pokazuje jednakże jego dodatkowy aspekt. O prawdę należy walczyć. A każda walka pociąga za sobą ofiary. Nawet
Stanisław Barańczak Południe Słodki lek prawdziwości, smak, co skróci z nami przejście, ten stromy szlak, pionową drogę z nagłego krzyku tuż po urodzeniu w dół; jeszcze nieprzytomny bielą kropli z piersi, nagim potopem światła, smak i znak świata; jakim powrotem – wielokrotny, pierwszy twój – jeszcze się przypomni na dnie, po życiu już, po urojeniu trzeźwiej bezstronny: smak ponownie trochę słodki, lecz bardziej gorzki, jak to z truciznami Wstęp do analizy Wiersz Stanisława