PRACA DOMOWA

Henryk ­Sienkiewicz – jak pisać o…

Jego rola w literaturze polskiej Henryk Sienkiewicz jest jednym z polskich laureatów literackiej Nagrody Nobla – oprócz Władysława Reymonta, Czesława Miłosza i Wisławy Szymborskiej. Do dnia dzisiejszego pozostał niezrównanym mistrzem scen batalistycznych – jego bardzo plastyczny opis bitwy pod Grunwaldem zawarty w Krzyżakach silnie zapada w pamięć i oddziałuje na wyobraźnię, podobnie jak obraz Jana Matejki. Jest twórcą najpopularniejszych powieści w dziejach literatury polskiej. Jego powieść dla dzieci pt. W pustyni i w puszczy, Trylogia i, oczywiście, Krzyżacy – są

Fiodor ­Dostojewski – jak pisać o…

Jego rola w literaturze europejskiej Bohaterowie Dostojewskiego miotają się między moralnym upadkiem a najwyższymi uczuciami, szczęściem a nędzą, wiarą a niewiarą. Ciągłe rozdarcie, popadanie ze skrajności w skrajność, poddawanie się władzy potężnych uczuć – bywa określane jako dostojewszczyzna. W swych dziełach Dostojewski realizował model powieści polifonicznej (patrz niżej). Postacie Dostojewskiego muszą z reguły zmagać się z „przeklętymi pytaniami” (z ros. „proklatyje woprosy”). Jest to zbiór niezwykle ważnych problemów moralnych i filozoficznych, wobec których bohaterowie są z reguły bezradni. Te pytania

Jak pisać o Bolesławie Prusie?

Jego rola w literaturze polskiej Bolesław Prus w Lalce bardzo dokładnie, ze znawstwem i miłością ukazał Warszawę. Aż trudno uwierzyć, że cierpiał na agorafobię, czyli lęk przed otwartymi przestrzeniami, i na spacery nie wychodził często. Za jedną z jego najważniejszych powieści uznawana jest właśnie Lalka, nazywana powieścią o straconych złudzeniach lub powieścią o trzech pokoleniach idealistów. Lalka jest zgodnie uznawana przez krytyków za najlepszą powieść polskiego dojrzałego realizmu. Początkowo nie spotkała się ona wcale z dobrym przyjęciem –

Wisława Szymborska – jak pisać o…

Jej rola w literaturze polskiej Literacka Nagroda Nobla dała Szymborskiej miano pierwszej damy poezji polskiej. Akademia Szwedzka 3 października 1996 r. przyznała Wisławie Szymborskiej literacką Nagrodę Nobla. W uzasadnieniu tej decyzji napisano, że nagrodzono „poezję, która z ironiczną precyzją pozwala wydobyć historyczny i biologiczny kontekst fragmentów ludzkiej rzeczywistości”. Twórczość Szymborskiej charakteryzują przewrotność, dystans do spraw, o których mowa w wierszu, ironia, zaduma i refleksja nad życiem i śmiercią. Poetka prowadzi pewnego rodzaju dialog z czytelnikiem, historią i tradycją. Sygnalizuje ważne

Zbigniew Herbert – jak pisać o…

Cechy twórczości Zbigniew Herbert wypracował własny, łatwo rozpoznawalny język poetycki, który jest połączeniem awangardowej oszczędności słowa z wysoką ­problematyką moralną i filozoficzną, a także metafizyczną i egzystencjalną. Twórczość Herberta wiąże się także z konfliktami II połowy XX (np. totalitaryzmem) wieku oraz z historycznymi i cywilizacyjnymi przemianami świata. Aby przedstawić problemy współczesnego świata – np. człowieka wobec zła, zniewolenia, upokorzenia i prób odebrania mu godności. Przykładami takich utworów mogą być Do Marka Aurelego i Pan Cogito o postawie wyprostowanej –

Krzysztof Kamil Baczyński – jak pisać o…

Cechy twórczości Katastrofizm Skomplikowana metaforyka Kontekst historyczny – II woja światowa Dylematy moralne Wizjonerstwo Doskonałość języka poetyckiego Osadzenie w tradycji romantycznej Symbolizm Filozoficzna refleksja na temat życia, śmierci, miłości Nurty, pojęcia Apokalipsa spełniona Pokolenie Kolumbów Katastrofizm Możliwe tematy Katastrofizm w poezji Baczyńskiego Tradycja romantyczna w twórczości Baczyńskiego W jaki sposób Baczyński przedstawia miłość do żony? Zanalizuj środki stylistyczne w wierszu Biała magia. Tragedia pokolenia Kolumbów w oczach Baczyńskiego. Analiza i interpretacja wiersza Pokolenie. Co wtedy pisać? Katastrofizm

Julian Tuwim – jak pisać o…

Cechy twórczości Radość życia, witalizm Neologizmy (cykl Słopiewnie) Krytyka mieszczaństwa Satyra Nurty, pojęcia Skamander Witalizm Neologizmy Groteska Antyprogramowość Możliwe tematy Krytyka mieszczaństwa Polemika z tradycją romantyczną Rola neologizmów w twórczości Tuwima Groteska i satyra w literaturze XX-lecia międzywojennego Co wtedy pisać? Bal w Operze to groteskowa wizja Polski i Polaków żywiących się kłamstwem i ideologiczną propagandą („ideolo”), kończący się katastrofą. Tuwim drwi z mieszczańskiego stylu życia, określając go jako „ciemne konanie”. Poeta kolekcjonował słowa, były one jego niezwykłą

Bolesław Leśmian – jak pisać o…

Bolesław Leśmian Epoka – debiut młodopolski, twórczość dojrzała w dobie dwudziestolecia międzywojennego. Miejsca – Hrubieszów Nurty – Leśmian jest poeta indywidualistą, trudno przypisać go do określonego nurtu. Poezja którą tworzy wyrasta z symbolizmu młodopolskiego , ale tworzy własną leśmianowską odmianę. Miejsce w polskiej literaturze – istotne. To miejsce poety oryginalnego, który stworzył własny świat i język poetycki. Jedna z najważniejszych postaci poetyckich międzywojnia.   To trzeba wiedzieć, tego szukaj w

Leopold Staff – jak pisać o…

Cechy twórczości Leopolda Staffa Nietzscheanizm – jego echa znajdziemy w Snach o potędze; najbardziej znany wiersz z tego tomu to Kowal. Młodopolski dekadentyzm – typowy dla epoki pesymistyczny, melancholijny, żałobny nastrój – wszechogarniający splin. Najsłynniejszy wiersz utrzymany w tej tonacji to Deszcz jesienny. Splinie przeszkodził poecie w zadbaniu o piękną, staranną formę utworu – znajdziemy tam np. onomatopeje i paranomazje. Franciszkanizm – afirmacja świata i istnienia, miłość do Boga i natury. Znany utwór realizujący filozofię św. Franciszka z Asyżu

Jan Kasprowicz – jak pisać o…

Cechy twórczości W jego twórczości pojawiają się elementy naturalistyczne i modernistyczne. Tradycyjnie twórczość Jana Kasprowicza dzielimy na kilka etapów: naturalistyczny (cykl sonetów Z chałupy, w których w sposób fotograficzno-reporterski ukazał nędzę chłopów), modernistyczny (powstaje wtedy np. cykl czterech sonetów Krzak dzikiej róży, które realizują założenia symbolizmu, ekspresjonistyczny (hymny Ginącemu światu i Salve Regina, zapowiadające nowe kierunki w sztuce XX w., ekspresjonizm i katastrofizm). Poszukiwanie odpowiedzi na podstawowe pytania metafizyczne i religijne doprowadziły poetę do franciszkanizmu. Najczęściej jednak mówi się

Cyprian Kamil Norwid – jak pisać o…

Jego rola w literaturze polskiej Twórczość tego artysty (z wykształcenia rzeźbiarz – wszechstronnie uzdolniony twórca: rzeźbił, malował, rysował) należy do najoryginalniejszych i najciekawszych zjawisk w literaturze polskiej. Za życia poety ukazał się tylko jeden jego zbiór – Poezje (1863). Z publikacji kolejnego zbioru, Vade-mecum, przygotowywanego przez poetę w latach 1864–1865, wydawca się wycofał. Artysta uprawiał różne gatunki literackie – pisał wiersze, poematy, dramaty, listy poetyckie i traktaty. Tworzył prozę poetycką. W swojej twórczości posługiwał

Juliusz Słowacki – jak pisać o…

Jego rola w literaturze europejskiej To jeden z najwybitniejszych poetów polskiego romantyzmu, jeden z trójki (obok Adama Mickiewicza i Zygmunta Krasińskiego) polskich wieszczów. Z Krasińskim przez pewien czas łączyły go dość ciepłe stosunki (przyjmował nawet od niego dyskretną pomoc finansową), a z Mickiewiczem… – nigdy. Przez krótki czas działali jednak wspólnie w Kole Sprawy Bożej, z którego Słowacki wystąpił. Debiut poety nie spotkał się z większym zainteresowaniem emigracji. Sam Adam Mickiewicz wyraził mało pochlebny sąd (później powtarzany przez krytyków ku

Adam Mickiewicz – jak pisać o…

Zawsze możesz o nim pisać: polski wieszcz romantyczny  największy romantyk polski  twórca rdzennie polskiej literatury obrońca mitu sarmackiego twórca szlacheckiej epopei twórca dramatu romantycznego Wieszcz, bo… Adam Mickiewicz jest jednym z trzech romantycznych wieszczów (obok Słowackiego i Krasińskiego). Któż to taki wieszcz? To poeta obdarzony szczególnym natchnieniem, umiejętnością przewidywania przyszłości. Wieszczy = przepowiada. Romantyzm uznał poetę – wieszcza za jednostkę wyjątkową, odrębną od reszty społeczeństwa. Wieszcz, obdarzony darem prorokowania, stał

Ignacy Krasicki – jak pisać o…

Był poetą i publicystą, jednym z najważniejszych twórców polskiego oświecenia. Przez współczesnych mu nazywany był księciem poetów. Był autorem Hymnu do miłości ojczyzny, który przez długie lata, zwłaszcza w czasie zaborów, pełnił rolę hymnu narodowego. Był autorem Mikołaja Doświadczyńskiego przypadków, pierwszej polskiej nowożytnej powieści. W swoich utworach realizował postulaty epoki: kształcenie społeczeństwa, propagowanie ideału człowieka oświeconego, piętnowanie pewnych zachowań i prostowanie systemu wartości. Był twórcą gorzkim czy śmiesznym? Gorzkim i śmiesznym – z jego śmiesznych bajek wyłania

Wacław Potocki – jak pisać o…

Cechy twórczości Wacław Potocki jest przedstawicielem nurtu ziemiańskiego w poezji polskiego baroku. Jest przedstawicielem (ale zarazem bardzo ostrym krytykiem!) kultury sarmackiej. Bardzo ostro krytykował magnaterię. Idealizował za to ziemiański wzorzec życia. Miał zacięcie publicystyczne  – jego utwory zawierają mnóstwo postulatów, propozycji reform, satyrycznego spojrzenia na rzeczywistość. Był zapalonym moralistą i dydaktykiem – większość jego utworów zawiera jakiś morał… Jest autorem eposu Transakcja wojny chocimskiej…, w którym propagował rycerskie cnoty Sarmatów

Daniel Naborowski – jak pisać o…

Cechy twórczości Daniel Naborowski zaliczany jest do polskich poetów metafizycznych, obok np. Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego i Sebastiana Grabowieckiego. Jego obsesją jest czas – upływ czasu, przemijanie, motywy vanitatywne. Jego poezja jest kunsztowna, ma starannie przemyślaną kompozycję. Jednocześnie zaskakuje nas… niemal współczesny język niektórych jego wierszy, choćby Krótkości żywota. Zasłynął także jako znakomity konceptysta – przykładem utworu opartego na koncepcie może być wiersz Na oczy królewny angielskiej… Naborowski jest także autorem frywolnych,

Jan Andrzej Morsztyn – jak pisać o…

Cechy twórczości Jego ulubioną formą był sonet. Jest uważany za najwybitniejszego przedstawiciela poezji dworskiej. Utwory Morsztyna często oparte są na koncepcie – wyrafinowanym, zaskakującym pomyśle. Wiersz ma wywołać u czytelnika podziw dla pomysłowości i kunsztu poety. Jan Andrzej Morsztyn uważany jest także za największego polskiego marinistę – kontynuatora dzieła włoskiego poety Giambattisty Mariniego. Stosuje wyrafinowane środki poetyckie, takie jak anafora, paralelizm. Bardzo często tematem jego wierszy jest miłość – forma

Jan Kochanowski – jak pisać o…

Jego rola w literaturze polskiej Kochanowski zaadaptował na potrzeby poezji polskiej wiele gatunków starożytnych, takich jak tren, poemat biblijny. Już za życia uchodził za klasyka i wielkiego twórcę. Był autorytetem nie tylko literackim, ale i moralnym. U tego wielkiego poety możemy mówić o humanizmie tragicznym – ten rodzaj humanizmu widać w Trenach, gdzie po załamaniu  się światopoglądu następuje jego odbudowanie – ale jest to humanizm dojrzalszy, bardziej otwarty na cierpienie i ból. Badacze określają twórczość Kochanowskiego

Wacław Potocki – praca domowa

Sarmatyzm – czy taki zły? Argumenty przeciwników Rozrost przywilejów doprowadził do paraliżu władzy. Z braku reform i osłabienia kraju doszło do rozbiorów. Wiara w zabobon, a nie kształcenie, to wyraz ciemnoty społeczeństwa. Wiek następny – XVIII (Krasicki, Naruszewicz, Niemcewicz) – bardzo krytycznie oceni sarmatyzm. Głoszono patriotyzm, bohaterstwo i religijność, a praktykowano pijaństwo, pychę i dewocję, nietolerancję. Argumenty sympatyków Sam ideał sarmatyzmu jest szlachetny i pozytywny. To szlachta polska w końcu

Wykaż, że Mickiewiczowska Oda do młodości jest wierszem łączącym idee dwóch różnych epok. Odwołaj się do wiedzy o ideologii oświecenia i romantyzmu.

Wykaż, że Mickiewiczowska Oda do młodości jest wierszem łączącym idee dwóch różnych epok. Odwołaj się do wiedzy o ideologii oświecenia i romantyzmu. Komentarz Temat pracy nie jest bardzo trudny, ale niewątpliwie wymaga znajomości życia i twórczości Adama Mickiewicza (przede wszystkim pierwszego etapu), a także dostatecznej wiedzy o oświeceniu i romantyzmie. Są to warunki konieczne do tego, aby poprawnie dokonać interpretacji tekstu i zadowalająco odpowiedzieć na zagadnienie postawione w temacie wypracowania. . Wyjaśnienie zadania Pracę powinieneś rozpocząć