Wypracowania z literatury XX wieku
„Czytanie książek to najpiękniejsza zabawa, jaką sobie ludzkość wymyśliła”. Czy w czasie dominacji kultury masowej Twoje doświadczenia czytelnicze pozwalają potwierdzić słowa Wisławy Szymborskiej? Zastanów się nad tematem! Wymarzony temat dla moli książkowych! Macie okazję, by pochwalić się swoim oczytaniem. Plusem jest tu duża dowolność – sami wybieracie pisarzy, dzieła, epoki literackie. Nie musicie poruszać się wyłącznie wśród szkolnych lektur, chociaż byłoby dobrze, aby wśród wybranych przez Was książek znalazło się
„Człowiek (…) jest trochę zagubiony w moralnym labiryncie współczesnego świata” (W. Myśliwski). Rozwiń tę myśl w oparciu o literaturę i o własne doświadczenia. Układ pracy: I Rozważania wstępne. II Pokusa kariery, pieniędzy, stanowiska (Granica). III Moralność wystawiona na próbę przez historię – Tadeusz Borowski: Pożegnanie z Marią, Czesław Miłosz: Campo di Fiori, Jan Józef Szczepański: Przed nieznanym trybunałem, Gustaw Herling-Grudziński: Inny świat. IV Metaforyczne ujęcie wyzwania moralnego i ludzkich reakcji w
Literatura, film, teatr – która z tych sztuk najbardziej odpowiada Twojej wrażliwości? Odwołaj się do przykładów dzieł z XX wieku. Co jest istotą tematu? Masz wyjaśnić, która z wymienionych dyscyplin sztuki najbardziej do Ciebie przemawia. Aby napisać dobre wypracowanie, nie wystarczy stwierdzenie: „najbardziej lubię kino” i streszczenie kilku ostatnio obejrzanych filmów. Musisz zadać sobie pytanie: „dlaczego interesuje mnie ta, a nie inna sztuka?” i zgromadzić argumenty uzasadniające Twoje zdanie. Jeśli zdecydowanie nie lubisz którejś
Ludzie-marionetki. Porównaj sposób ujęcia tego motywu w wierszu Jana Kochanowskiego O żywocie ludzkim i fragmencie Lalki Bolesława Prusa. 1) Fraszki to wszystko, cokolwiek myślemy, Fraszki to wszystko, cokolwiek czyniemy; Nie masz na świecie żadnej pewnej rzeczy, Próżno tu człowiek ma co mieć na pieczy. Zacność, uroda, moc, pieniądze, sława, Wszystko to minie jako polna trawa; Naśmiawszy się nam i naszym porządkom, Wemkną nas w mieszek, jako czynią łątkom. Jan Kochanowski O żywocie ludzkim
Napisz fantastyczne opowiadanie, którego bohaterowie walczą w obronie swojej planety. Historia Kwazara – Nasze anteny odebrały wiadomości od Gnoerów. Ostrzegają nas przed Kwazarem – relacjonował Pectorius. – Tak, znowu Gnoerzy – westchnął Teleus. Gnoerzy to Ziemianie, którzy eksperymentowali z wszczepianiem do ciała ludzkiego sztucznych elementów. Często mieli elektroniczne dodatkowe ucho. Dłonie z lekkiego, wytrzymałego stopu metali. Widzieli w podczerwieni. W swych eksperymentach przekroczyli granicę, w której przestaje się być człowiekiem. Zaingerowali w uczucia. Zmienili je. Byli trochę
Odwołując się do kilku utworów poetyckich, skomentuj zdanie Paula Valéry’ego (…): „W poezji wielkie idee i wielkie problemy powinny istnieć tak jak witaminy w jabłkach. Spożywa się je dla smaku czy przyjemności, a witaminy organizm przyswaja przy okazji.” Różowe moje spodeczki, Kwieciste filiżanki, Leżące na brzegu rzeczki Tam kędy przeszły tanki. Wietrzyk nad wami polata, Puchy z pierzyny roni, Na czarny ślad opada Złamanej cień jabłoni. Ziemia, gdzie spojrzysz, zasłana Bryzgami
Dopiero poznanie zakończenia pozwala zrozumieć cały utwór. Rozważ prawdziwość tej tezy na podstawie dwóch, trzech utworów. Wyjaśnienie Temat jest tak sformułowany (wyraźna teza, z którą można się zgodzić bądź polemizować), że warto wybrać formę rozprawki. Zadanie wydaje się pozornie proste: wystarczy przytoczyć argumenty za lub przeciw. Tu jednak zaczyna się problem. Te argumenty dość trudno znaleźć. Teza jest właściwie teoretycznoliteracka i dotyczy funkcji, jaką w utworze literackim pełnią zakończenia. Jeśli zgadzamy się z tezą,
Literatura wobec problemu dobra i zła. Wyjaśnienie Dobro i zło to problem pojawiający się w licznych przedstawieniach artystycznych. Temat jednak zawęża teren rozważań do przedstawień literackich. Wypracowanie ma pokazać nie samo obrazowanie, ale ustosunkowanie się dzieł do zagadnienia dobra i zła. Współczesne opowieści dla dzieci przeważnie wymijają owe problemy egzystencjalne, mimo że są one najważniejsze dla nas wszystkich. Zwłaszcza dziecko bardzo potrzebuje sugestii – jak radzić sobie z tymi problemami i w bezpieczny sposób przebywać
Niektórzy twierdzą, że oglądanie filmowych adaptacji dzieł literackich może zastąpić ich lekturę. Czy ta opinia, twoim zdaniem, jest słuszna? Odpowiedz, omawiając dwie-trzy ekranizacje utworów literackich. Współczesność to epoka panowania wszechwładnych mass mediów. Codziennie jesteśmy zewsząd atakowani tysiącami obrazów. Przyzwyczajono nas do odbioru świata wizualnie – za pomocą zmysłu wzroku. W zastraszający sposób spada czytelnictwo – statystyczny Polak czyta jedną książkę rocznie. Obraz jest znacznie łatwiejszy i przystępniejszy w odbiorze, wymaga mniej zaangażowania i koncentracji
Awangardowe nurty w literaturze Sformułowania tematów: • Nurt awangardowy w prozie i dramacie polskiego międzywojnia. • Awangarda w poezji dwudziestolecia. • Parodia, ironia, groteska – objaśnienie pojęć, przykłady jednego z tych zjawisk w wybranych tekstach literatury polskiej (Tuwim, Gałczyński, Witkacy, Schulz, Gombrowicz). • Dramat Witkacego, Gombrowicza, Mrożka, Różewicza jako wyzwanie wobec tradycji. • Nowe konwencje narracyjne w prozie (Gombrowicz, Schulz, Konwicki). • Groteska w literaturze współczesnej. • Nowatorstwo prozy Brunona Schulza
Idee najlepiej leżą na manekinach (Ewa Lipska) Czy literatura zaangażowana może być dobrą literaturą? Nie ulega wątpliwości, że literatura ma olbrzymią siłę oddziaływania. Ustosunkowując się w określony sposób do rzeczywistości, wpływa ona na nasze poglądy, wyobraźnię, wizję świata, często jest motorem ludzkich działań, a więc, pośrednio rzeczywistość tworzy. To wielka jej moc kreacyjna jest wykorzystywana w największym stopniu w przypadku tzw. Literatury zaangażowanej, która najogólniej rzecz biorąc, stara się zmienić, udoskonalić ludzki świat pod
Fatum czy wolna wola? Twoje refleksje nad ludzkim losem. Odwołaj się do wybranych utworów literackich różnych epok. Fatum, wolna wola to stałe elementy, które pojawiają się w literaturze już od czasów starożytności. Trudno wyobrazić sobie jakiegokolwiek bohatera pozbawionego własnego losu, wolnej woli czy też wiszącego nad nim przeznaczenia. Nawet Kafkowskie postaci mają swoje losy. Absurdalne, ale mają. Można by nawet powiedzieć o jakiejś fatalistycznej sile, która zawładnęła ich życiem. Wola to źródło
Czym jest sztuka? Dlaczego jej potrzebujemy, dlaczego z nią obcujemy? Rozważ ten problem odwołując się do wybranych przykładów. Komentarz Temat dość trudny. Czy obrać kierunek analiz, jak na przestrzeni dziejów pojmowano rolę sztuki? Można – pomiędzy traktowaniem rzemieślniczym, użytecznym a ideą „sztuki dla sztuki” jest spore pole do rozważań. Można też, jak autorka tej pracy, skupić się na obserwacji układu człowiek – sztuka, próbie odpowiedzi na pytanie, dlaczego ze sztuką obcujemy. Jak
Czy powstające dzisiaj w Polsce literackie i filmowe utwory mówią coś o współczesnym świecie? Jeśli tak, to jaki obraz się z nich wyłania? Odwołaj się do kilku przykładów. Temat dotyczy tematyki ściśle współczesnej. Jeśli nie bywasz w kinie, ani w księgarni, a w telewizji oglądasz tylko megahity, lepiej go sobie odpuść. Temat ten wymaga bowiem pewnej orientacji w bieżącej kulturze. A ponieważ zawiera w sobie także elementy oceny i interpretacji, aż „prosi się” o
Człowiek jest zdumiewający, ale arcydziełem nie jest. Rozważania o złożoności natury ludzkiej na przykładzie Judyma, Baryki, Ziembiewicza oraz Bogumiła i Barbary. Rada 1 Istotą tematu jest ukazanie, że człowiek może wiele w życiu osiągnąć, stać go na heroizm i poświęcenie, ale bywa także ułomny, ma słabości i wady. Nie można go ani wywyższać, ani potępiać. Trzeba po prostu przyjąć go takim, jakim jest, co oczywiście nie zwalnia nas z dążenia do ideału. Staraj się tak właśnie
(…) po co to wszystko się toczy i mija, skoro życie jest takie krótkie i nietrwałe, więc po co tyle trudu wysiłku?” – moje rozważania nad tym problemem. Od wieków .udzie zadają sobie pytanie: jaki jest sens naszej egzystencji, jeśli i tak nadchodzi śmierć i wszystko się kończy, zmienia? W swojej pracy postaram się sama przed sobą odpowiedzieć na to pytanie, nie powołując się na teorie innych ludzi. Życie jest
Wiek XIX – wiek buntowników. Przedstaw wybranych literackich bohaterów zbuntowanych epoki. Możliwe sformułowania tematu „Aby istnieć, człowiek musi się buntować”. (Albert Camus). Rozważ tę myśl w kontekście literatury XIX w. Romantyzm – epoka buntowników. Przedstaw wybranych literackich bohaterów zbuntowanych epoki. Oceń zasadność buntu wybranych bohaterów literatury wieku XIX. . Jak zacząć? Przykład I Spójrz na zjawisko dziewiętnastowiecznego buntu w kontekście historii Europy. Przywołaj główne wydarzenia historyczne tego okresu – takie jak rewolucje
„Carpe diem” uczyń mottem pracy o poszukiwaniu szczęścia przez bohaterów literackich i przez Ciebie. „Sed fuguit interea, fugit irreparabile tempus” (Lecz ucieka tymczasem, ucieka niepowrotnie czas) Wergiliusz Słowa Wergiliusza są jakby mottem napędzającym cały wspólny, cywilizowany świat. Gdybyśmy spojrzeli z perspektywy na życie, rzeczywistość, ludzi, to zauważmy, że wszystko zmierza do jednego celu – do spełnienia się w czasie, jednym słowem najistotniejszym jest, aby zdążyć: przeczytać książkę, zrobić zakupy… czy też
Rozważania nad sensem życia i szczęściem w ludzkiej egzystencji na podstawie literatury antycznej, staropolskiej i współczesnej. Renesans ma stanowić jeden z trzech filarów pracy, która w zasadzie winna rozwinąć trzy wątki. Co o szczęściu i o życiu ludzkim pisano: w antyku, w lit. staropolskiej, w lit. współczesnej. Renesans jest ważny w staropolskiej wypowiedzi o szczęściu. Przecież przywołać można znów: Kochanowskiego, Reja, filozofów zachodnich. Całą koncepcję harmonii, uporządkowania, ufności Bogu, afirmacji natury. Ale warto: wykazać podobieństwa i kontynuacje z antykiem skontrastować z koncepcjami średniowiecza i baroku. Szczególnie
„Człowiek nie kamień…”. Jaki komentarz do słów Jana Kochanowskiego dopisali twórcy XIX i XX wieku? Treść sceny nie pozostawia żadnych wątpliwości: mężczyzna, kobieta, szkarłatny anioł z mieczem w dłoni, za nimi gałęzie palmowe, przed nimi – pustka. Twarz Adama zakryta jest w geście rozpaczy, Ewa krzyczy; mówi się, że jej krzyk nawet teraz, po tylu stuleciach, wciąż rozbrzmiewa w uszach patrzących. To już nie średniowiecze. Postacie pierwszych ludzi nie są ukształtowane jako niedościgły wzór, daleko
