Wypracowania z romantyzmu
Jakie idee romantyczne po dziś dzień kształtują świadomość narodową Polaków? Romantyzm to bardzo ważna epoka, jeśli chodzi o kształtowanie się świadomości narodowej Polaków. Składają się nań różne mity i wyobrażenia, którym początek dała literatura romantyczna, a które w świadomości narodowej przetrwały po dziś dzień. Należą do nich: Koncepcja poety jako romantycznego wieszcza – głęboko zakorzenione przekonanie o szczególnej roli poezji i poety jako kogoś w rodzaju „sumienia narodowego”, które żąda od poety zaświadczania swym życiem tego, co
Co wiesz na temat poematu dygresyjnego? Poemat dygresyjny – to gatunek typowy dla późnej fazy polskiego romantyzmu. Cechą charakterystyczna poematu dygresyjnego jest to, że zawarte w nim dygresje, czyli poboczne, niezwiązane z treścią wstawki odautorskie, są dużo ważniejsze niż sama oś akcji i główni bohaterowie. Pozostałe cechy gatunkowe to: niezbyt rozbudowana fabuła osnuta najczęściej wokół podróży głównego bohatera; liczne dygresje na tematy osobiste, ideologiczne, artystyczne i filozoficzne, odsłaniające często warsztat samego pisania; ironiczny dystans
Jakie znasz główne hasła epoki romantycznej? Kluczowe dla rozumienia epoki pojęcia to: Irracjonalizm: jedno z głównych założeń epoki przeciwstawiające się oświeceniowemu zaufaniu do rozumu. Romantycy lubowali się w tym co irracjonalne, czyli nie rozumowe, leżące poza zasięgiem rozumowego poznania. Stąd tak dużą wagę przypisywali intuicji i uczuciom, wierząc, że one lepiej potrafią przeniknąć i zrozumieć świat niż sztywne założenia wiedzy. Fantastyka: odrzucenie zasad logiki i prawdopodobieństwa odbija się w romantycznym umiłowaniu fantastyki. Świat romantycznych wizji zapełnia
Co oznacza termin werteryzm? Podaj charakterystyczne cechy tej postawy. Termin werteryzm wywodzi się z dzieła Johanna Wolfganga Goethego Cierpienia młodego Wertera. Najważniejszym tematem utworu są dzieje nieszczęśliwej miłości. Werter – pierwowzór romantycznego bohatera – jest wrażliwym, uczuciowym młodzieńcem cierpiącym na ból istnienia (Weltschmerz). Dla niego liczy się tylko miłość, gdyż w życiu kieruje się jedynie uczuciem, nigdy rozumem. Nie potrafi pogodzić się z zastaną rzeczywistością i coraz bardziej pogrąża się w świecie własnych marzeń i złudzeń.
Ironia romantyczna – zdefiniuj pojęcie, wskaż przykłady. Jest to wypracowana w epoce romantyzmu postawa artysty wobec świata, zakładająca jego wyższość nad społeczeństwem oraz prymat poetyckiej fantazji nad rzeczywistością. Praktyczną realizację tych poglądów stanowiły dzieła, których twórcy swobodnie igrali z konwencjami literackimi, a jednocześnie podkreślali swój dystans wobec otoczenia. Bawiąc się słowem łączyli pozornie odległe gatunki literackie, mieszali pierwiastki tragiczne z komicznymi, wzniosłość ze śmiesznością itp. Zasady te są doskonale widoczne
Wymień tematy świadczące o specyfice polskiego romantyzmu. Romantyzm polski tym różni się od europejskiego, że oprócz tematów charakterystycznych dla tego prądu literackiego, szczególnie wiele miejsca poświęca wątkom patriotycznym i historycznej sytuacji Polski. Polski bohater romantyczny zwykle z kochanka przeistacza się w obrońcę ojczyzny, walka o własne uczucie przeradza się tu w walkę o dobro wspólne. Charakterystyczne wątki to: Mesjanizm Temat charakterystyczny dla romantyzmu polskiego. Literatura romantyczna wykreowała mit jednostki poświęcającej się za innych walce o daną ideę. Koncepcja
Wymień główne założenia romantyzmu. Czym romantyczna wizja świata różni się od oświeceniowej? Romantyczna wizja świata powstała jako zaprzeczenie prawd oświeceniowych. Zanegowano oświeceniowe ideały oparte na ładzie, wiedzy i rozumie. Romantycy, wbrew swoim poprzednikom, twierdzili, że świata nie da się przejrzeć i zrozumieć, można go, co najwyżej odczuć. O ile w oświeceniu świat przedstawiał się jako logiczny i uporządkowany, w romantyzmie jawił się jako wszechogarniający i niedający się przeniknąć chaos. Świat widzieli romantycy jako wielki łańcuch bytów, który
Scharakteryzuj polskiego bohatera romantycznego. Dramat romantyczny to najważniejsza z romantycznych form literackich. Łączy niemal wszystkie rodzaje literackie ze wszystkimi rodzajami sztuki. Przez wielu uważany jest za niesceniczny, gdyż odwołuje się raczej do wyobraźni czytelnika niż oczu widza. Charakteryzuje się: Zerwaniem z klasyczną zasadą trzech jedności: akcja rozgrywa się w wielu przestrzeniach, które przemierzamy, podążając za bohaterem; czas akcji często rozciąga się na przestrzeni kilku lat, podobnie jest z samą akcją, w dramacie mamy do czynienia
Przedstaw cechy powieści poetyckiej na przykładzie Konrada Wallenroda. Zacznij Adam Mickiewicz, pisząc Konrada Wallenroda, wzorował się na tradycji angielskiej powieści poetyckiej. Wcześniej przetłumaczył najbardziej znaną powieść poetycką George’a Byrona Giaur. Pisarze romantyczni odkryli bogactwo zależności międzyludzkich i skomplikowanie natury ludzkiej, a powieści poetyckie – złożone, niejednoznaczne pod względem zarówno formy, jak i przekazywanych treści – pozwalały im wyrazić całą tę wiedzę. . Rozwinięcie Konrad Wallenrod spełnia wszystkie podstawowe wymagania powieści poetyckiej, gatunku powstałego w okresie
Kordian Juliusza Słowackiego jako sąd nad powstaniem listopadowym. Zacznij ogólnie: Dyskusje nad przyczynami upadku powstania listopadowego były jednym z głównych tematów polskiej literatury, powstającej po klęsce powstańców. Różni autorzy wyrażali swoje poglądy na ten temat. Na przykład Adam Mickiewicz interpretował ten fakt historyczny w kategoriach mesjanistycznych – jako ofiarę narodu polskiego, która pozwoli na jego późniejsze zmartwychwstanie. Juliusz Słowacki, tworząc literacką rekonstrukcję spisku z 1829 roku – Kordiana – przedstawił swoje poglądy na
Scharakteryzuj Gustawa z IV części „Dziadów” jako bohatera werterycznego. IV część Dziadów uważana jest za jeden z najpiękniejszych tekstów o miłości w literaturze polskiej. Jej bohater – Gustaw – romantyczny kochanek bezgranicznie ufający sile uczucia, pozostaje na zawsze okaleczony duchowo – okazuje się bowiem, że idealna miłość przynosi gorycz i zwątpienie w sens istnienia. Historia miłosna zawarta w dramacie jest dość typowa, jednak już na wstępie bardzo przypomina dzieje Wertera i jego ukochanej. Dwoje młodych ludzi o zgodnych poglądach
Jaka jest wymowa wiersza Władysława Syrokomli pt. Lalka? Lalka, czyli „gawęda dziecinna”, jest utworem, w którym wypowiada się mała dziewczynka. Widzimy wdzięczny obrazek: panienka aniołek bawi się lalką, poucza ją i tłumaczy jej zawiłości tego świata. Gdy jednak przysłuchamy się tej „dziecinnej” wypowiedzi, zauważymy, że tematem głównym jest problem społeczny, nierówność panów i chłopów, hierarchia społeczeństwa – tyle że widziana oczami dziewczynki. Oglądamy dziewiętnastowieczną rzeczywistość, tak jak widzi ją dziecko,
Na podstawie wybranych przez siebie utworów określ tematykę poezji romantyzmu krajowego. Maraton Kornela Ujejskiego to wiersz zawierający portret rozgoryczonego poety Tyrteusza, który nie może tworzyć poezji „dźwięcznej, słodkiej dla ucha”, lecz musi wyrażać cierpienie narodu, podburzać do walki, wzniecać nienawiść do wroga i pielęgnować pamięć bohaterów. Symbole poezji aktualnej, odpowiadającej czasom to: brzęk łańcucha, zbroja, szyderstwo, nienawiść i groby. Wiersz jest apostrofą – Kornel Ujejski kieruje go do grona odbiorców, którzy chcieliby
Rozterki rycerza romantycznego. Do archetypu rycerza powróci wskrzeszająca średniowieczny świat wyobraźni literatura romantyczna. Tytułowy bohater powieści poetyckiej Mickiewicza Konrad Wallenrod jest rycerzem poświęcającym się w walce o słuszną ideę – wolność ojczyzny. Aldona mówi o nim jako o orle – monarsze ptaków, który będąc „mężem wielkim na ziemi” stał się jej wybawcą; wyrwał ją ze świata zwyczajnej codzienności, małżeńskiej stabilizacji i pokazał świat wielkich konieczności, do których spełnienia spośród ludzi-konch (małż) wybrani są nieprzeciętni. Wajdelota
Mesjanizm mistyczny a historyczny. Wstęp I „Umęczony naród” czy „zmartwychwstanie Polski” – takie religijne odniesienia do wyrażenia uczuć patriotycznych tkwią w naszej literaturze, a nawet w języku potocznym są od dawna rozpowszechnione. To właśnie romantyczna literatura spopularyzowała te zwroty. Przekonanie o posłannictwie Polski wobec innych narodów było w romantyzmie bardzo potrzebne i popularne – pozwalało znaleźć sens i odrobinę otuchy w czasie niepowodzeń i klęsk, które spadały na Polskę. Wstęp II Jak poradzić sobie po klęsce powstania listopadowego?
Czy można uznać, że tragizm wynika ze świadomości tego, że nie ma rady na sprzeczności życia? Odpowiedz, analizując dwa przykłady literackie. Wstęp I Tragizm nieodłącznie wpisany jest w ludzką kondycję – tak samo jak pozostałe wielkie uczucia. Zakłada przeciwieństwo dwóch równorzędnych racji, pomiędzy którymi nie sposób dokonać słusznego wyboru. Bohater z góry skazany jest więc na przegraną, a każde posunięcie zbliża go nieuchronnie do finalnej katastrofy. Wstęp II Słowo „tragizm” przywodzi na myśl
Wallenrod – rycerz, patriota, mąż. Na czym polega jego tragizm? Wstęp I Co jest ważniejsze – własne szczęście, rodzina, kochająca osoba przy boku czy też spokojna, bezpieczna i szczęśliwa ojczyzna? Konrad Wallenrod „szczęścia nie znalazł w domu, bo go nie było w ojczyźnie”. Ten romantyczny bohater został postawiony przed tragicznym wyborem: własne szczęście albo natychmiastowa pomoc upadającej Litwie, która nie ma szans w otwartej walce zbrojnej z zakonem. Jakkolwiek się zachowa, i tak poniesie klęskę. A to
Rola poezji w życiu narodu według Konrada Wallenroda. Wstęp I Poezja i ci, co ją tworzą, odgrywają niebagatelną rolę w życiu i historii narodów. Wystarczy popatrzeć na losy Konrada Wallenroda – gdy jako dziecko wychowywał się wśród Krzyżaków, to stary pieśniarz Halban rozbudzał w nim miłość do ojczyzny, za pomocą pieśni przybliżał mu obraz Litwy i wzbudzał patriotyczne uczucia. Wstęp II W epoce romantyzmu wskrzeszono starożytny mit poezji tyrtejskiej – zagrzewającej do walki, dającej siłę
Romantyczna koncepcja artysty. Wstęp I „Człowiek zupełnie nietknięty szałem nie wejdzie do świątyni muz” – jakże te słowa Platona pasują do romantycznej wizji artysty! Kimże jest bowiem romantyczny poeta artysta? Zwykłym rzemieślnikiem słowa czy może samotnym śpiewakiem, który nie znajduje zrozumienia u współczesnych? Poetą mesjaszem, który bierze na siebie cierpienia narodu, czy raczej wojownikiem zagrzewającym do walki i dającym wzorce postępowania? Romantyczny artysta – to wybitna jednostka wyobcowana z tłumu, niezrozumiana przez zwykłych
Giaur i Werter – kultowi bohaterowie romantyzmu. Jakie ideały epoki uosabiają swoją postawą? Wstęp Giaur i Werter to najważniejsi chyba bohaterowie wczesnego romantyzmu. Mieli oni wielki wpływ nie tylko na powstające wtedy dzieła literackie, ale i na kulturę, pewną modę obyczajową, postawy czytelników. Rozwinięcie Giaur to tytułowy bohater powieści poetyckiej George’a Byrona. Powieść poetycka, której Byron był mistrzem, to bardzo modny gatunek w romantyzmie. Łączy cechy liryki i epiki. Cechy typowe dla epiki to
