WYPRACOWANIA i PRACE DOMOWE Z LEKTUR
„Najstraszliwszy cios zadaje się ułomnościom, wystawiając je na szyderstwo świata.” Słowa Moliera uczyń mottem swoich przemyśleń na temat ludzkich wad. Zwróć na to uwagę! W temacie nie masz zasugerowanej formy. Twoje przemyślenia mogą przybrać formę listu, wspomnienia, kartek z pamiętnika, reportażu. Nasze przykładowe wypracowanie przybierze formę listu. A nawet trzech listów. Zanim zaczniesz pisać Zastanów się, co Molier nazywa ułomnościami? Fizyczne kalectwo czy ludzkie wady? Zdecydowanie to drugie. W swoich utworach ośmieszał skąpstwo,
Czy miłość do rodziny może tłumaczyć nieposłuszeństwo wobec władzy? Rozważ problem na podstawie „Antygony” Sofoklesa. Zanim napiszesz Nie licz na to, że odpowiesz na pytanie, kto ma rację w Antygonie. Gdyby ktoś ten problem rozwiązał, przestano by omawiać tę lekturę w szkole, a dramat Sofoklesa straciłby swoje ponadczasowe znaczenie. Jak to napisać? Forma – rozprawka. Jest problem, trzeba go rozwiązać, a najlepiej do tego nadaje się rozprawka. Uwaga! W rozwinięciu zauważamy, że przyczyną zachowania Antygony
Modele świętości w kulturze europejskiej. Przedstaw konkretne przykłady tekstów kultury. Temat nie jest szczególnie trudny, ale wymaga pewnej orientacji w sprawach religii – dobrze byłoby na przykład wiedzieć, czym różni się osoba święta od błogosławionej. Najwięcej materiału literackiego i najwięcej wzorów życia w świętości znajdziesz w epoce średniowiecza. Ale okazuje się, że epoka nam bliska, wiek XX również obfituje w przykłady życia, które mogą stać się dla wielu wzorcem do naśladowania i które inni (Kościół) uznają za
Omów impresjonizm jako nurt w malarstwie i przedstaw jego wpływ na literaturę polską. Inne możliwe sformułowania tematu Obecność impresjonizmu w znanych Ci dziełach malarskich i literackich. Omów wybrane z nich. Impresjonistyczne przedstawienie świata – odwołaj się do przykładów w malarstwie i w literaturze polskiej. Strategia wstępu Definicja i źródłosłów terminu Impresjonizm jest to nurt w sztuce, głównie w malarstwie, ale pojęcie to dotyczy również literatury. Powstał około 1870 roku i trwał do początków wieku XX. Pojawił się we Francji, a jego
Czym jest Biblia dla podmiotu lirycznego wiersza Herberta pt. Książka? Zbigniew Herbert Książka Ta książka łagodnie mnie napomina nie pozwala Abym zbyt szybko biegł w takt toczącej się frazy Każe wrócić do początku wciąż zaczynać od nowa Od pół wieku tkwię po uszy w Księdze pierwszej rozdział trzeci wers VII I słyszę głos: nigdy nie poznasz księgi dokładnie Powtarzam literę po literze, ale mój zapał często gaśnie Cierpliwy głos książki
Kim jest człowiek i Bóg w antycznej Grecji i w Biblii? Biblia i antyk – porównanie Biblia i antyk to dwa źródła kultury europejskiej. Ich wpływy przemieszały się wzajemnie, kształtując przez wieki tożsamość kulturową mieszkańca naszego kontynentu. Nasz obraz świata i system myślenia, a także etyka wyrastają właśnie z tych dwóch kręgów kulturowych – śródziemnomorskiego i tego, który narodził się w starożytnym Izraelu. Myślimy mitami i archednio w życie ludzi,
Temat powstania bezpośrednio podejmuje Słowacki już we wstępie dramatu – w Przygotowaniu. Złe moce biorą udział w przygotowaniach tego wydarzenia. Z diabelskiego kotła kolejno wyłaniają się postacie przywódców: Adam Jerzy Czartoryski – oceniony niepochlebnie jako człowiek przesadnie ostrożny, zmienny i pyszny z racji swego arystokratycznego pochodzenia; Jan Skrzynecki – jego cechy to powolność, tendencja do odwlekania spraw, odkładania decyzji, cofania się i czekania; generał Jan Stefan Krukowiecki – określony nawet
Wątek przygodowy Do Wodoktów na Żmudzi, majątku Oleńki Billewiczówny, przybywa chorąży orszański Andrzej Kmicic. Dowiedział się bowiem, że jej dziad, przyjaciel jego ojca, przeznaczył mu ją na żonę. Oleńka z niepokojem wprawdzie oczekiwała wizyty, ale jej efektem jest natychmiastowe wzajemne oczarowanie. Kompania Kmicica to oddani mu żołnierze zabijacy, słynący na całą okolicę z awantur, swawoli i pijatyk. Dowiedziawszy się o tym, Oleńka prosi narzeczonego o zmianę stylu życia, a ten
Baku Przedwiośnie rozpoczyna makabryczna wizja rewolucji w Baku. Oto definitywnie ginie w pożarze rewolucji dawny świat, dopalają się i gasną resztki dorobku całego życia rodziny Baryków. W wielonarodowościowym mieście jak w tyglu kłębią się najbardziej prymitywne ludzkie namiętności – żądza zemsty i mordu. Do głosu dochodzą uśpione przedtem nacjonalistyczne pretensje – rozpoczynają się walki między Ormianami a Tatarami. Do miasta wdziera się chaos i kompletna anarchia. Świat rewolucji oglądamy oczami
Tomasz Judym Pochodzenie społeczne Syn szewca pijaka. Życie w biedzie, przed nim trudna droga do osiągnięcia czegokolwiek. Wykształcenie Nauka i życie u despotycznej ciotki, studia medyczne okupione wieloma wyrzeczeniami, praktyki w Paryżu. Ideały Marzenie o poprawie życia najuboższych – za darmo leczy biednych, walczy o poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy robotników, chce, aby nie zanieczyszczano rzeki koło sanatorium w Cisach, z której wieśniacy piją wodę, pracuje wśród górników w Zagłębiu. Jest niepoprawnym społecznikiem, który wyrzeka się szczęścia osobistego. Cechy
Przedwiośnie jest powieścią polityczną – jest próbą ustosunkowania się pisarza do aktualnych spraw kraju, przedstawia groźbę istniejącej sytuacji, krytykuje, lecz szuka także dróg reformy. Powieść przedstawia dzieje młodego chłopaka – Cezarego Baryki. Obserwujemy jego dzieciństwo i młodość w Baku (w Rosji), gdyż tam żył i pracował jego ojciec – Polak – stary Seweryn Baryka, który wyjeżdża potem na wojnę, a Cezary pozostaje sam z matką, brak mu autorytetu moralnego. Szkołą
Zinterpretuj dowolnie wybrany opis przyrody, posługując się terminologią teoretycznoliteracką. Wybór fragmentu tekstu w zależności od upodobań – może być opis sadu, ogrodu, gaju itp. Dla przykładu weźmy opis sadu i ogrodu: Był sad. – Drzewa owocne, zasadzone w grzędy, Ocieniały szerokie pole; spodem grzędy, Tu kapusta, sędziwie schylając łysiny, Siedzi i zda się dumać o losach jarzyny; Tam, plącząc strąki w marchwi zielonym warkoczu Wysmukły bób obraca na nią tysiąc
„Każdy pisarz w pewnej mierze opisuje siebie w swoich dziełach – nawet wbrew własnej woli” – napisał Johann Wolfgang Goethe. Cierpienia młodego Wertera – powieść w listach – zawiera wiele wątków autobiograficznych. Badacze twórczości Goethego twierdzą, że podczas pisania utworu korzystał on z oryginalnych listów własnych i cudzych. Powieść powstała w ciągu dwóch miesięcy – lutego i marca 1774 roku i w tym samym roku ukazała się drukiem. Genezy utworu
Pytania Wskaż cechy gatunkowe III części Dziadów jako dramatu romantycznego. Konstrukcja III części Dziadów dowodzi, że jest to dramat zbudowany według nowych reguł poetyki romantycznej. Przesądza o tym: Zerwanie z klasyczną zasadą trzech jedności: miejsca, czasu i akcji. Wydarzenia dzieją się w różnych miejscach: klasztorze Bazylianów, salonie warszawskim, domu wiejskim pod Lwowem itp. Czas akcji jest symboliczny, funkcjonuje wiele wątków. Synkretyzm rodzajowy – Dziady nie zachowują czystości rodzajowej. Obok typowych dla dramatu kwestii dialogowych
Tematy, z jakimi można powiązać Chłopów: • wieś • praca • natura • miłość • małżeństwo • konflikty rodzinne • obyczaje, tradycja 1. Jaką techniką obrazowania posłużył się Reymont w przywołanych fragmentach Chłopów? Kuba leżał bezwładny, dychał coś niecoś i rzęził przez zwarte zęby, że trzeba było je nożem podważać, by mu nieco wody wlać do gardła. Nogę miał przerąbaną w kolanie, ledwie się trzymała na skórze i obficie
Tematy, z którymi można powiązać Boską komedię, to: Różne wizje piekła w literaturze i sztuce. Wędrówka po zaświatach jako temat literatury i sztuki. Różne wizje nieba w wybranych tekstach kultury. Postać przewodnika w literaturze – przedstaw i porównaj kilku wybranych przewodników. Motyw winy i kary w wybranych tekstach literackich. Podróż, wędrówka Zło Obraz stosunków społecznych Portret kobiety Poeta i poezja Wyobrażenie zaświatów Wątki autobiograficzne w literaturze Miłość Podróż, wędrówka Przykład tematu prezentacji Portrety najsłynniejszych literackich i filmowych
Cierpienia młodego Wertera (wydany w 1774 r.) to dzieło preromantyczne, zwiastujące (jakże silnie!) nową epokę. Powieść wzbudziła ogromne, niewyobrażalne wręcz zainteresowanie. Czytelnicy zetknęli się z nowym typem bohatera – wrażliwego, czułego, cierpiącego na Weltschmerz (czyli ból istnienia). Ten bohater na próżno szukał dla siebie miejsca, gardził konwencjami społecznymi, salonowymi formułkami, całym zakłamanym społeczeństwem. Od imienia bohatera powieści wywodzi się nazwa bohater werterowski (bardzo popularny typ bohatera we wczesnym romantyzmie!). Młodzież fascynowała się postacią egzaltowanego
Scharakteryzuj miłość Wertera do Lotty. Wskaż cechy miłości romantycznej. Zacznij od wspomnianej tezy: Uczucie Wertera do Lotty ma bardzo wiele cech miłości romantycznej. Następnie wymień je (wystarczy kilka najważniejszych). To miłość duchowa, nie zmysłowa – Werterowi wystarcza dotyk dłoni ukochanej, rozmowa z nią, przechadzka. Idealizacja i sakralizacja wybranki – Werter pisze o Lotcie: „Świętą mi jest! Wszelka żądza gaśnie przy niej”. Postrzega ją jako istotę uduchowioną, grającą na fortepiane porównuje do anioła… Brak
Zinterpretuj tytuł powieści Alberta Camusa pt. Dżuma. Dżuma jako powieść o: • wojnie, • różnych ludzkich postawach wobec zagrożenia, • miłości i ofiarności pomagającej pokonać zło, • potrzebie solidarności ludzi w sytuacji ekstremalnej, • stałej obecności zła w otaczającym nas świecie, • potrzebie heroizmu, • cierpieniu, • wierze, winie i karze. Dżuma, zwana też morową zarazą lub czarną śmiercią, to jedna z najgroźniejszych chorób zakaźnych. Była jedną z większych plag
Wskaż cechy gatunkowe Giaura jako powieści poetyckiej. Powieść poetycka to gatunek literacki powstały w romantyzmie. Gatunek jest zgodny z założeniami epoki, bo ucieka od klasycznych założeń, rujnuje przyzwyczajenia literackie i jest egzotyczny, oryginalny. Jak to się dzieje? Za sprawą kilku zabiegów stosowanych przez autorów. Oto one: Kanwą muszą być wydarzenia dramatyczne i tajemnicze. Fabuła nigdy nie będzie opowiedziana po kolei (inwersja czasowa). Fabuła nigdy nie będzie opowiedziana w pełni (luki, niedopowiedzenia, kompozycja otwarta). Zdarzenia opowiada
