SIDEBAR
Quo vadis stanowi znakomitą literaturę do tematów takich, jak: śmierć miłość kreacje bohaterek kobiecych motywy antyczne w literaturze późniejszych wieków sceny okrucieństwa literatura a historia piękno i brzydota rola poety przemiana bohatera Śmierć Przykład sformułowania tematu: Motyw śmierci w wybranych tekstach literackich. Ukaż na wybranych przykładach. Podpowiadamy Quo vadis jest znakomitym przykładem pokazania różnych scen śmierci – śmierci upokarzającej, porażającej tchórzostwem (odejście Nerona), śmierci chwalebnej, męczeńskiej (śmierć świętego Piotra
Nie-Boską komedię można wykorzystać do następujących tematów. Najciekawsze: Duchy i zjawy, na przykład: Rola wizji, snu i proroctwa w literaturze. Jest z czym zestawiać lekturę przy takim temacie. Pięknie współgra z Hamletem i Makbetem Szekspira, z Dziadami Mickiewicza i z Weselem Wyspiańskiego. Zwróć uwagę na funkcję postaci nierealnych – nie musi być taka sama w każdym z dzieł. Może pełnić funkcje symbolu, upostaciowania sił lub marzeń – taką rolę znajdziesz w Makbecie
Kordian to znakomita pozycja, do wykorzystania w tematach prac pisemnych, takich jak: Podróż jako dojrzewanie i poznanie świata. Bardzo obszerny materiał – młodych, dojrzewających bohaterów, dla których podróż stała się szkołą życia jest w literaturze bez liku. Istnieje nawet niemiecki termin stosowany do utworów ukazujących rozwój bohatera – jest to Entwicklung – warto go zastosować. Kordian staje obok: wolterowskiego Kandyda, polskiego Mikołaja Doświadczyńskiego wymyślonego przez Ignacego Krasickiego, obok tytułowych bohaterów
Konrada Wallenroda możesz wykorzystać jako przykład w tematach o: Motywie szpiega, zdrady, dwuznacznych moralnie metod walki i czynów bohaterów. Będzie wówczas najlepszym przykładem – w tym samym utworze jest jeszcze inny przykład podobnego działania – mianowicie czyn Araba w obronie Grenady – tego, który przeniósł zarazę do obozu wroga. Przy takiej prezentacji warto cofnąć się do antyku i przywołać konia trojańskiego – podstęp Odysa, bohatera greckiego. Dylemat nie jest łatwy
Pan Tadeusz to utwór, który możesz wykorzystać przy realizacji następujących tematów: • obraz raju utraconego • motyw arkadii w literaturze • obyczaje i obrzędy • obraz Polski szlacheckiej • obraz życia kresowego w literaturze • motyw polskiego dworu • motyw sztuki kulinarnej w literaturze • natura jako temat literacki • motyw pokory i skruchy • motyw winy i ekspiacji • zbrodniarze i pokutnicy w literaturze • miłość w literaturze • wątki komiczne w literaturze • historia jako temat literacki •
Jakie mogą być tematy? Na podstawie przytoczonego fragmentu (na przykład ważna nauka Sędziego o grzeczności, księga pierwsza) i na podstawie znajomości całego utworu omów obyczajowość szlachty polskiej i rolę obyczaju w dziejach narodu. Porównaj, jak został ukazany obyczaj wspólnego zasiadania do stołu w „Panu Tadeuszu” i w „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. Porównaj dydaktykę dotyczącą stołu zawartą w „Panu Tadeuszu” i w średniowiecznym utworze Słoty „Wierszu o chlebowym stole”. Mickiewiczowskie Soplicowo stało się symbolem i oazą polskości oraz ładu ziemiańskiego. Centrum przestrzeni stanowi dworek
Faust znakomitą literaturą do tematów o: Szatanie i konszachtach z siłami nieczystymi. Taką prezentację wzbogacić może porównanie różnych ujęć diabła w kulturze – uwaga – nie tylko w dziełach literackich, również w podaniach i legendach ludowych. Są to portrety odmienne – rogaty diablik, zawiązujący krowom ogony i inteligentny profesor z Wittenbergi. Tu można sięgnąć do opracowań lub zbiorów ludowych legend (np. Strachy na smugu). Dobrym punktem wyjścia byłby opis biblijny, a
Cierpienia młodego Wertera stanowią znakomitą literaturę do tematów, takich jak: • młodość • miłość • zawód miłosny • ból istnienia, depresja, melancholia • poczucie bezsensu życia • konflikt jednostka – społeczeństwo • samobójstwo • samotność • nieszczęśliwi kochankowie • indywidualizm Młodość Przykład sformułowania tematu Różne ujęcia tematu młodości w literaturze. Podpowiadamy Zestaw Cierpienia młodego Wertera z utworem tylko częściowo do niego podobnym, w którym młodość także jest okresem wyborów
Pamiętniki Paska przydadzą się przy opracowaniu wielu tematów maturalnych. Najważniejsze z nich to: • sarmatyzm • kultura, obyczaje • Polska i Polacy • spory, kłótnie, waśnie • literatura batalistyczna • motywy historyczne • pamiętnikarstwo • autobiografizm • cechy języka staropolskiego Pamiętnikarstwo Przykład tematu Pamiętnik literacki jako zapis doświadczeń osobistych i źródło wiedzy o epoce. Przedstaw na wybranych przykładach. Podpowiadamy Materiał rzeczowy do tego tematu jest niezwykle bogaty. Wybierz trzy,
Z jakimi tematami można powiązać Świętoszka? moralność rodzina mieszczaństwo religijność, dewocja obłuda, dwulicowość naiwność humor komedia klasycystyczna Rodzina Przykład tematu: Przedstaw obraz rodziny mieszczańskiej, odwołując się do wybranych tekstów dramaturgicznych. Podpowiadamy Zestaw ze sobą trzy, cztery teksty z różnych epok, będziesz mógł w ten sposób porównać zmiany, jakie zaszły w światopoglądzie, mentalności, stylu życia, wyznawanych wartościach itp. na przestrzeni czasu. Wykorzystaj na przykład Świętoszka Moliera, Moralność pani Dulskiej Gabrieli
Obrona Sokratesa to przydatny tekst do następujących tematów: Jednostka i społeczeństwo Autorytet Literackie wizerunki nauczycieli Moralność, etyka Biografia wybitnej jednostki jako materiał literacki Wierność ideałom Wartości życia Człowiek wobec śmierci Gatunki literatury publicystycznej Literackie portrety wielkich mówców Problem poznania Koncepcje szczęścia Ironia, żart, szyderstwo Wskazówki i komentarze Jednostka i społeczeństwo Przykład tematu: Odwołując się do wybranych przykładów literackich, przedstaw konflikt między wybitną jednostką a społeczeństwem. Dokonaj analizy porównawczej. Podpowiadamy
Wyznania świętego Augustyna to materiał idealny do tematów o: • Bogu • poszukiwaniu • winie i grzechu • dzieciństwie • matce • przemianie bohatera • motywach autobiograficznych • postaciach świętych Wskazówki i komentarz Motyw poszukiwania Przykład sformułowania tematu Postacie poszukiwaczy w tekstach kultury. Ukaż na wybranych przykładach. Podpowiadamy Pojawiliby się tu poszukiwacze skarbów i bogactwa, z baśni i np. z filmu Chaplina Gorączka złota. Poszukiwacze przygód, np. Don Kichot. Wreszcie poszukiwacze: – szczęścia (Faust, Wokulski), –
Pieśń o Rolandzie jest znakomitą literaturą do tematu o: Rycerzach wszech czasów. Do takiego tematu jest oczywiście lekturą podstawową i obowiązkową. Ideał średniowiecznego rycerza – Roland może zostać zestawiony z typem antycznym (Achilles, Hektor), ze średniowiecznymi – Tristanem, Lancelotem, Zawiszą Czarnym, z późniejszymi – Don Kichotem, trzema muszkieterami, Sienkiewiczowskimi: Skrzetuskim, Wołodyjowskim. Ciekawe zestawienie dające pole do dyskusji to zestawienie z Konradem Wallenrodem – rycerzem, który złamał kodeks w imię miłości ojczyzny, i Emrodem z Rękawiczki Schillera –
Odyseja może być przywołana przy tematach o: motywie wędrówki i powrotu w literaturze (zestaw z powieścią drogi – dość rozpowszechnioną w XVIII wieku, z podróżnikami romantycznymi, z powieścią awangardową, jak Sklepy cynamonowe Brunona Schulza albo z Buszującym w zbożu Jerome Salinpera) buncie człowieka przeciw bogom, przeznaczeniu, żywiołom (zestaw z mitem prometejskim, dziejami Edypa, bohaterem romantycznym) morzu i wędrówkach morskich w literaturze (zestaw z marinistyczną prozą Josepha Conrada) obrazach małżeństwa i
Iliada stanowi znakomitą literaturę podmiotu do prezentacji wokół tematów: • wojny w literaturze (wojna jako temat literatury) • rycerstwa, typu rycerzy (Achilles, Hektor, Odys) • literackich scen pojedynków (Achilles kontra Hektor) • literackich spotkań wrogów (rozmowa Achillesa z Priamem) • literackich scen rozstań (rozstanie Hektora z Andromacha) • literackich portretów ojców (Priam, Hektor) • toposu przyjaźni w literaturze (Achiles i Patroklos) • mitologii jako tematu literackiego • relacji ludzie –
Król Edyp idealny do tematów: różne koncepcje tragizmu w literaturze różne koncepcje życia ludzkiego w literaturze bohaterowie nieszczęśliwi matka – różne ujęcia literackie absurd istnienia zbrodnie i przewinienia tematem literatury cierpienie tematem dzieł literackich władcy i ich dylematy w literaturze fatum, przeznaczenie – ich rola w życiu ludzkim portrety ojców . Wskazówki i komentarze 1. Tragizm Przykład sformułowania tematu: Różne koncepcje tragizmu w literaturze. Przedstaw na wybranych przykładach. Podpowiadamy Tragizm Edypa, wynikający z Fatum, zestaw na
Pojmowanie mądrości w różnych lekturach Mądrość według starożytnych filozofów Już w starożytnej Grecji rozmyślano nie tylko o tym, jak można poszerzyć swoją wiedzę, ale także o tym, jakie są nasze ograniczenia w jej zdobywaniu. Bardzo ceniono filozofów, mędrców, ludzi wszechstronnie wykształconych. W antyku nie oddzielano mądrości od wiedzy. Filozofia oznaczała właśnie umiłowanie wiedzy, mądrości. Filozof był na ogół także matematykiem i rozmyślał zarówno nad twierdzeniami geometrycznymi, jak i początkiem świata, tak jak Pitagoras. Jednym z najsłynniejszych myślicieli antyku, który
Do czego prowadzi odrzucenie wszelkich zasad i reguł? Pierwszym wrażeniem widza czy czytelnika jest poczucie chaosu. Problemy, które za moment Mrożek będzie pokazywał, zapowiada już scenografia. W pokoju panuje nieład, bohaterowie potykają się o zakurzone, bezużyteczne przedmioty. To rekwizyty przeszłości: nikt nie usunął jeszcze dziecięcego wózka Artura, choć mężczyzna skończył już 25 lat, katafalk przypomina dziadka, który zmarł dziesięć lat wcześniej. Ten pokój to jakby symbol rodziny – pomieszanie epok i stylów, ale też
Autor: Michaił Bułhakow (1891-1940) – z wykształcenia lekarz, później poświęcił się literaturze. Autor opowiadań (Diaboliada, Fatalne jaja), powieści (Biała gwardia), sztuk teatralnych (Dni Turbinów) – zazwyczaj pokazujących rzeczywistość w sposób satyryczny, co było powodem poważnych kłopotów z cenzurą (łącznie z zakazem druku). Dzieło: Mistrz i Małgorzata Powieść powstająca w latach 1928 – 1940 (wielokrotne przeróbki). Wydana z powodu cenzury dopiero w 1973. Epoka Dwudziestolecie międzywojenne – w Związku Radzieckim to okres stalinowski, rzeczywistość totalitarna, w której królują biurokracja i zakłamanie. W literaturze
Autor: Stefan Żeromski (1864–1925) – powieściopisarz, nowelista, publicysta często podejmujący w swoich tekstach problemy niepodległości Polski i niesprawiedliwości społecznej. Autor takich powieści, jak Syzyfowe prace (1897), Ludzie bezdomni (1900), Popioły (1904), Wierna rzeka (1912). Tło historyczne powieści I wojna światowa (1914-1918). Rewolucja październikowa w Rosji (1917): rewolucja w Baku, konflikt azersko-ormiański. Odzyskanie niepodległości przez Polskę (1918). Wojna polsko-bolszewicka (1920). Pierwsze lata po odzyskaniu niepodległości: rozczarowanie kształtem odrodzonej Polski. Metaforyczny sens tytułu Tytuł powieści to nazwa
