SIDEBAR
Chłopi Władysława Reymonta jako księga chłopów polskich, powieść społeczna i narodowa oraz studium psychologiczne. Wstęp Reymont miał bardzo dużą wiedzę o życiu społecznym polskiej wsi, o przemianach cywilizacyjnych, obyczajowych i przemianach mentalności. Znał dobrze nie tylko zasady współżycia wiejskiej gromady, ale również wiele wiedział o wiejskich konfliktach, różnicach interesów oraz o sporach (które odgrywały bardzo ważną rolę w życiu wsi!): z władzą administracyjną, z dziedzicami, z innymi sąsiadami… Dlatego uwikłał mieszkańców lipieckiej wsi w zatarg z władzą rosyjską o szkołę, konflikt z dworem
Cechy romantyczne i pozytywistyczne w Lalce Prusa. Wstęp „Lalkę” nazywa się powieścią o trzech pokoleniach idealistów lub powieścią o straconych złudzeniach. W tym dziele Prus gorzko podsumowuje nie tylko ideały romantyzmu – w powieści widać także rozczarowanie pozytywizmem, którego Prus był zagorzałym zwolennikiem… Rozwinięcie Zacznijmy od tego, jak Prus rozprawił się z ideałami pozytywizmu: pracą organiczną, pracą u podstaw, scjentyzmem, równouprawnieniem kobiet, asymilacją Żydów… Lalka to powieść realizmu krytycznego, w której Prus dokonał pewnego rodzaju bilansu pozytywizmu. Okazało się,
W świecie lalek Bolesława Prusa, czyli topos teatru świata w Lalce Bolesława Prusa. Wstęp I „Lalkę” najczęściej odczytujemy jako powieść o Warszawie, trzech pokoleniach idealistów, straconych złudzeniach, społeczeństwie polskim po powstaniu albo jako przykład wielkiej powieści realizmu krytycznego. Rzadko patrzymy na tę powieść jako na dzieło filozoficzne dotyczące np. kondycji człowieka. Wstęp II (człowiek ukazany jako marionetka) pojawia się w powieści za sprawą tak, zdawałoby się, poważnego bohatera jak Rzecki, który… bawi
Przemiany w twórczości Jana Kasprowicza. Odwołaj się do znanych przykładów. Wstęp I Twórczość Jana Kasprowicza możemy podzielić na trzy etapy. Są to: etap społeczny, przełom modernistyczny i postawa franciszkańska. Oczywiście taki podział to pewne uproszczenie… Jednak świadczy on o przemianach osobowości artysty, jego dojrzewaniu wewnętrznym, ewolucji. Wstęp II Jan Kasprowicz najczęściej jawi nam się jako autor hymnu „Dies irae” czy symbolistycznego cyklu czterech sonetów „Krzak dzikiej róży”. Te utwory pochodzą jednak z drugiego
Sylwetki córek w literaturze realizmu – odwołaj się do Ojca Goriot i Nad Niemnem. Wstęp I Czuła, kochająca, pomocna, zawsze blisko rodziców – po prostu idealna córka. Czy takie są córki w literaturze realizmu? Jak zostały przedstawione w „Ojcu Goriot” i „Nad Niemnem”? Wstęp II Miłość rodziców do dzieci bywa ślepa i bezkrytyczna, nie podlegająca dyskusji. Czy wszystkie dzieci na to zasługują? Jak to jest w przypadku Justyny Orzelskiej z „Nad
Portret szlachty w Potopie – sentyment czy krytyka? Wstęp I Na pytanie postawione w temacie można odpowiedzieć tylko w jeden sposób – oczywiście, że sentyment! Dlaczego tak ostro atakowana przez pisarzy i kulturoznawców kultura sarmacka nie została przez pisarza bezlitośnie skrytykowana? Chyba dlatego, że tak naprawdę była ona pełna uroku i niesłychanie barwna. Choć Sienkiewiczowscy bohaterowie nie byli pozbawieni wad, jak choćby w gorącej wodzie kąpany zawadiaka Kmicic czy kłamczuch, pijak i tchórz Zagłoba, to przecież
Wallenrod – rycerz, patriota, mąż. Na czym polega jego tragizm? Wstęp I Co jest ważniejsze – własne szczęście, rodzina, kochająca osoba przy boku czy też spokojna, bezpieczna i szczęśliwa ojczyzna? Konrad Wallenrod „szczęścia nie znalazł w domu, bo go nie było w ojczyźnie”. Ten romantyczny bohater został postawiony przed tragicznym wyborem: własne szczęście albo natychmiastowa pomoc upadającej Litwie, która nie ma szans w otwartej walce zbrojnej z zakonem. Jakkolwiek się zachowa, i tak poniesie klęskę. A to
Rola poezji w życiu narodu według Konrada Wallenroda. Wstęp I Poezja i ci, co ją tworzą, odgrywają niebagatelną rolę w życiu i historii narodów. Wystarczy popatrzeć na losy Konrada Wallenroda – gdy jako dziecko wychowywał się wśród Krzyżaków, to stary pieśniarz Halban rozbudzał w nim miłość do ojczyzny, za pomocą pieśni przybliżał mu obraz Litwy i wzbudzał patriotyczne uczucia. Wstęp II W epoce romantyzmu wskrzeszono starożytny mit poezji tyrtejskiej – zagrzewającej do walki, dającej siłę
Wykaż, że Ballady i romanse Mickiewicza są realizacją programu romantyków. Wstęp Data wydania „Ballad i romansów” – 1822 r., uznawana jest za początek romantyzmu w Polsce. Ten tomik zawiera utwory typowe dla wczesnej fazy romantyzmu w Polsce. Co w rozwinięciu? Ballady i romanse stanowiły praktyczną realizację haseł głoszonych przez romantyków i były ważnym „argumentem” w sporze klasyków z romantykami. Według klasyków ten tomik zawierał same bzdury i wołał o pomstę do nieba… Nie respektował bowiem ducha Poetyki Arystotelesa ani zbioru reguł
Parada postaci fantastycznych w Balladach i romansach Adama Mickiewicza. Wstęp I Literatura doby romantyzmu bardzo często i bardzo chętnie sięgała do przebogatego świata fantastyki, do zjawisk niezwykłych, nadprzyrodzonych i niemających oparcia w rzeczywistości. Ta fantastyka w literaturze romantyzmu jest związana bardzo często z odwołaniami do wierzeń ludowych. Wstęp II W romantyzmie wykorzystywanie zjawisk niemieszczących się w racjonalnej wizji świata, fantastycznych to nie tylko stylistyczne ozdobniki! Te zjawiska nie tylko dodają kolorytu opisywanym wydarzeniom, ale przede wszystkim
Kordian jako dramat o powstaniu listopadowym. Jak Słowacki ocenia powstanie? Wstęp I Z powstaniem listopadowym wiązała się twórczość wielu poetów – były to utwory związane z nurtem poezji tyrtejskiej, zachęcające do walki. Powstawały też utwory podsumowujące powstanie – jednym z takich gorzkich utworów jest dramat pt. „Kordian”. Rozliczenie powstania nie jest jedynym tematem tego dzieła, ale bardzo ważnym. Wstęp II Konsekwencją powstania listopadowego była likwidacja Królestwa Polskiego jako autonomicznego organizmu państwowego, zamknięcie
Sporządź notatkę na temat sporu Mickiewicza ze Słowackim. Wstęp I Spór Mickiewicza i Słowackiego, wielkich wieszczów, to zjawisko bezprecedensowe. Pozornie nie ma w tym nic dziwnego, że wielcy twórcy spierali się ze sobą, jednak ten spór był dość ostry (stroną pokrzywdzoną i niedocenioną czuł się w nim Słowacki) i dotyczył wielu zagadnień: koncepcji wyzwolenia Polski, zadań poezji i poetów. Jego dzieje są dramatyczne: echa sporu znajdziemy choćby w „Kordianie” i w „Beniowskim” Słowackiego. Wstęp II Adam Mickiewicz i Juliusz
Druga część Dziadów jako wykładnia ludowej moralności. Wstęp I Na werdykty moralne zawarte w II części „Dziadów” łatwiej spojrzeć, jeśli uświadomimy sobie, że główną cechą tego utworu jest ludowa moralność. „Dziady” prezentują stary, pogański zwyczaj przywoływania duchów, które ujawniają swoje grzechy. Czasem ludzie mogą pomóc zjawom, czasem nie… Wstęp II Przykład trzech duchów, które pojawiają się podczas ludowego obrzędu dziadów to pokazanie różnych grzechów, które popełniają ludzie. Rozwinięcie Prastary obrzęd dziadów
Kompozycja III części Dziadów jako wzór dramatu romantycznego. Wstęp I „Dziadów” III cz. to jeden z najwybitniejszych polskich dramatów romantycznych – utwór zadziwiający różnorodnością zastosowanych środków artystycznych. Stanowi także mieszaninę różnego typu gatunków – dramatycznych, epickich i lirycznych, a nawet wykazuje pewne pokrewieństwo z operą. Wstęp II Dramat romantyczny swą budową nawiązuje do konstrukcji dramatu, którą zapoczątkował Szekspir. „Dziady” Mickiewicza są uważane za wzorcowy utwór romantyczny, gdyż odznaczają się wszelkimi ważnymi cechami, które są
IV część Dziadów jako wielkie studium miłości. Wstęp I Wśród tematów rozważanych w IV części „Dziadów” to miłość wysuwa się na pierwszy plan, przestaje być jednostkowym, konkretnym uczuciem Gustawa, a staje się monstrualną, samoistną siłą, która kieruje ludźmi. Wstęp II „Kto miłości nie zna, ten żyje szczęśliwy, / I noc ma spokojną i dzień nietęskliwy” – tak mówi Pustelnik z IV części „Dziadów”. I tak właśnie postrzegana jest miłość – jako cierpienie i uczucie, które jest przyczyną
Jaką postawę przyjmuje Słowacki wobec potomnych i współczesnych w Grobie Agamemnona i Testamencie moim? Wstęp I „Pracowałem jedynie dlatego, aby literaturę naszą (…), silniejszą i trudniejszą do złamania wichrom północnym uczynić. (…) żem jest rycerzem tej napowietrznej walki, która się o narodowość naszą toczy” – pisał Juliusz Słowacki. Troska o ojczyznę zawsze była widoczna w jego utworach. Szczególnie dwa wiersze z twórczości wieszcza są nasycone napomnieniami wobec potomnych – „Testament mój” i „Grób Agamemnona”. Wstęp II
Orientalizm w Sonetach krymskich Adama Mickiewicza. Wstęp I Orientalizm to forma egzotyzmu, zafascynowania kulturami Wschodu, zwaszcza kulturą arabską, perską, hinduską, chińską i japońską. Był on jedną z fascynacji twórców romantyzmu, świetnie widoczną w takich utworach romantyków, np. „Giaur” Byrona, „Arab” Słowackiego czy „Sonety krymskie” Mickiewicza. Podróże na Wschód, chętnie odbywane przez romantyków, były dla nich nie tylko okazją do poznania obcych kultur i podziwiania egzotycznych krajobrazów, lecz przede wszystkim podróżą duchową w głąb siebie, okazją do
Elementy biblijne w twórczości Adama Mickiewicza. Wstęp I Elementy biblijne w twórczości Adama Mickiewicza wiążą się z pojęciem mesjanizmu. Zasadniczo owo pojęcie oznacza wiarę w przyjście Mesjasza, Zbawiciela. Mesjanizm narodowy spełnienia misji zbawienia (narodu) upatrywał w posłannictwie narodu, który przez cierpienia i ofiary, analogiczne do męki i śmierci Chrystusa, miał przynieść wolność nie tylko temu szczególnemu narodowi, ale wszystkim ludom. Wzorów szukano w „Starym Testamencie” – w historii Narodu Wybranego. Wstęp II Idee mesjanistyczne znalazły wyraz w III cz.
Powstanie listopadowe w twórczości Adama Mickiewicza. Wstęp I Wybuch powstania listopadowego zakończył zacięty spór między klasykami a romantykami, którzy starali się odnaleźć wspólny cel. Adam Mickiewicz, jak wiemy, nie brał udziału w powstaniu, co sprawiło wielki zawód powstańcom… Jako autora „Ody do młodości” i „Konrada Wallenroda” uważano go za duchowego przewodnika i inspiratora powstania. Jak wyjaśnić fakt, że wieszcz nie brał udziału w powstaniu?! To dość ciemny i zawikłany element jego biografii… Przyjrzyjmy się lepiej trzem
Jakie przesłanie dla matek zawiera wiersz Do matki Polki Adama Mickiewicza? Wstęp I Wiersz Adama Mickiewicza „Do matki Polki” powstał w 1830 r. we Włoszech. Poeta zamieścił go w drugim wydaniu III cz. „Dziadów”. Utwór krążył również w wielu odpisach w kraju i na emigracji. To ważny wiersz, który można by zestawić z… „Lamentem świętokrzyskim”, ponieważ zawiera przesłanie dla matek, przestrogę dla nich. Tematem obu dzieł jest cierpienie matek związane ze śmiercią ich synów lub zadawanymi
