SIDEBAR
Jak kultura ludowa odzwierciedla się w twórczości Adama Mickiewicza? Wstęp I Ludowość to jedno z naczelnych haseł epoki romantyzmu – zwłaszcza w jego początkowej fazie. Poeci szukali źródeł inspiracji w wierzeniach, obyczajach i kulturze ludu. Tam także poszukiwano wskazówek etyczno-moralnych, a moralność ludowa była bardzo surowa… Wcześniej, w okresie oświecenia, kultura ludowa kojarzyła się na ogół z zabobonami, które trzeba było zwalczać. Kultura romantyczna nobilitowała lud. Jednym z poetów, w którego twórczości elementy ludowe odegrały duże znaczenie, był Adam
Pan Tadeusz Adama Mickiewicza jako portret szlachty polskiej. Wstęp I „Pan Tadeusz” nazywany jest bardzo często epopeją szlachecką. Zawiera on wyidealizowany, nostalgiczny portret szlachty. To dzieło to narodowy mit – szlachecka idylla uzmysławiająca ogrom ofiary powstańców i emigracyjnych cierpień. A Soplicowo? To przecież syntetyczny obraz polskości i szlacheckości, arkadyjska kraina i swego rodzaju arka Noego – bo to przecież świat skazany na zagładę. Wstęp II W „Panu Tadeuszu” mamy do czynienia z wyidealizowanym opisem sarmackiej
Rola historii w Panu Tadeuszu. Wstęp I Wydarzenia w „Panu Tadeuszu” rozgrywają się w latach 1811-1812, czyli w dobie walk napoleońskich. Był to ważny okres dla Polaków, którzy pokładali w Napoleonie ogromne nadzieje. Główne wydarzenia historyczne tego utworu to ekspansja Napoleona na Rosję, z udziałem wojsk polskich. Do wojska wstąpili np. Tadeusz i romantyczny Hrabia, któremu w mundurze bardzo do twarzy. Dla Mickiewicza, który pracował nad dziełem w latach 1832 –1834, wydarzenia kampanii napoleońskiej były już przeszłością… Wstęp
Trójgłos w sprawie rewolucji w Nie-Boskiej komedii – Pankracy, Hrabia Henryk, sam Krasiński. Rewolucji w Nie-Boskiej komedii Wstęp I „Nie-Boska komedia” jest między innymi próbą odpowiedzi na pytanie, czym jest zjawisko walki klas. Do czego ono prowadzi? Jakie mogą być jego skutki? Oczywiście, budując obraz abstrakcyjnej rewolucji i ukazując jej przebieg, Krasiński patrzy na to zjawisko i na walczące strony przez pryzmat swojego pochodzenia. Budując obraz rewolucji, autor opierał się na przewrocie Cromwella
Szaleństwo żony – jak zostało ukazane w Nie-Boskiej komedii? A jak ukazał Krasiński małżeństwo? Wstęp I W dramacie Zygmunta Krasińskiego mamy do czynienia z prawdziwym dramatem rodzinnym. Mąż – Hrabia Henryk – wyjątek wśród bohaterów romantycznych! – jest żonaty. Ożenił się z miłości i pragnął uszczęśliwić kobietę, której ślubował miłość, wierność i uczciwość małżeńską. Czemu więc Maria skonała jako obłąkana, czemu została odrzucona? „Ze wszystkich błazenad najpoważniejszą jest małżeństwo” – ten cytat z „Wesela Figara”
Jak interpretujesz ostatnią scenę Nie-Boskiej komedii, w której umierającemu Pankracemu ukazuje się Chrystus? Wstęp I W końcowej partii dramatu zgromadzony na dziedzińcu tłum prosi Pankracego o darowanie życia. Niestety, wszystkich arystokratów skazuje on na śmierć. Sam szuka Hrabiego Henryka, ale dowiaduje się o jego samobójstwie i oddaje przeciwnikowi hołd, jako jedynemu, który honorowo walczył do końca. Zaraz potem Pankracy ma wizję: ukazuje mu się wielka postać wsparta na krzyżu, z koroną cierniową na głowie.
Czego dotyczy spór między Hrabią Henrykiem a Pankracym, wielkimi antagonistami w Nie-Boskiej komedii? Wstęp I Do głównego pojedynku między przedstawicielami zwalczających się ugrupowań dochodzi w końcowej scenie III części dramatu. Ta polemika ma dramatyczny przebieg – jeszcze więcej dowiadujemy się o bohaterach, o ich psychice, jeszcze lepiej rozumiemy ich racje. Ten pojedynek ma więc doniosłe znaczenie. Ponadto ta polemika jest jednym z najdojrzalszych zapisów wewnętrznych sprzeczności szarpiących duszę Krasińskiego. Wstęp II „Do widzenia w okopach
Nie-Boska komedia – jak rozumiesz tytuł dramatu Zygmunta Krasińskiego? Wstęp I „Nie-Boska komedia” Zygmunta Krasińskiego to dramat, który powstał w 1833 r., a został wydany anonimowo dwa lata później w Paryżu. Początkowo dzieło nosiłoby tytuł „Mąż” – tak pierwotnie autor zamierzał zatytułować dramat. Tytuł „Nie-Boska komedia” każe spojrzeć na utwór z innej, szerszej perspektywy. Zwraca uwagę na historiozoficzny i ogólnoludzki sens dramatu, nie tylko na dzieje głównego bohatera. Wstęp II Tytuł dramatu Krasińskiego aluzyjnie przywołuje „Boską
Koncepcja poezji w Nie-Boskiej komedii. Wstęp I W wielu utworach romantycznych poezja – geniusz poetycki ukazywana jest jako szczególny dar. Poeta jest kimś absolutnie wyjątkowym, a przez to wyalienowanym, dramatycznie innym od zwyczajnych ludzi. Przypomnijmy sobie, że poetą był Konrad, bohater III cz. „Dziadów”, a Juliusz Słowacki w „Testamencie moim” nazywa swoją twórczość „siłą fatalną”, która przetrwa lata po jego śmierci i przerobi zwykłych zjadaczy chleba w anioły. Przypomnijmy sobie też wielką rolę, jaką odgrywa
Dziecko, obłęd, fantastyka – jak te romantyczne motywy funkcjonują w Nie-Boskiej komedii? Wstęp I Dziecko, obłęd, fantastyka – to bardzo ważne motywy w literaturze romantyzmu. Obłąkani, wizjonerzy, szaleńcy, pojawiają się w wielu utworach romantycznych. Fantastyka to również bardzo ważny element romantycznego świata – Kordian odbywa podróż do Polski na chmurze, w „Nie-Boskiej komedii” pojawiają się anioły i Chrystus, w balladach – rusałki, Król Olszyn i inne fantastyczne postacie. Przykłady można by mnożyć. Dziecko również pojawia się
Charakterystyka obozu rewolucjonistów na przykładzie wybranej sceny z Nie-Boskiej Komedii. Wstęp I Hrabia poznaje obóz rewolucyjny podczas wyprawy przypominającej wędrówkę Dantego po piekle. Odbywa ją w przebraniu. W ten sposób ma okazję z bliska przyjrzeć się obozowi wroga, a także okropnościom rewolucji, która jest triumfem zbrodni. Wstęp II III i IV część dramatu ukazują wizję rewolucji, która została ukazana jako symbol zniszczenia wszelkich wartości. Hrabia Henryk, wyruszając do obozu wroga bez obstawy (choć w przebraniu), wykazał
Jak Zygmunt Krasiński ukazał rewolucję? Przedstaw jego poglądy na podstawie Nie-Boskiej komedii. Wstęp I W „Nie-Boskiej komedii” poeta ukazał abstrakcyjną rewolucję – krwawą, pełną okrucieństwa, wyzwalającą w ludziach najgorsze instynkty. Oczywiście, nie jest bezstronny! Patrzy na rewolucję z perspektywy swojego arystokratycznego pochodzenia. Mimo wszystko skonstruował dramat tak – i chwała mu za to – że obie strony: i rewolucjoniści, i arystokraci, mogą przedstawić swoje poglądy. Wstęp II Nie da się ukryć, że Krasiński faworyzuje „swój”
Guliwer, Doświadczyński, Robinson – bohaterowie powieści XVIII w. Wstęp I Co prawda, już w baroku pojawiły się powieści do dziś uważane za arcydzieła, np. Don Kichot Miguela Cervantesa, ale były to zjawiska odosobnione, one dopiero zapowiadały nowe tendencje. Nowożytna powieść powstała dopiero w oświeceniowej Anglii. O jej powstaniu zadecydowały zbiegające się w czasie przyczyny. Po pierwsze, odchodził już w zapomnienie epos, uważany za formę coraz bardziej przestarzałą, nieprzystającą do rzeczywistości. Poza tym w oświeceniu zaczęło rozwijać
Natura ludzka w literaturze oświecenia. Wstęp I Czy człowiek jest z natury dobry czy zły? To pytanie nurtuje pisarzy i filozofów od czasów najdawniejszych. Twórcy literatury i kultury oświecenia nie byli zgodni w tej kwestii. W epoce rozumu człowiek znów stał się ośrodkiem zainteresowania myślicieli i pisarzy, dlatego w oświeceniowych utworach, takich jak „Kandyd” Woltera znajdziemy wiele refleksji dotyczących ludzi i stworzonego przez nich świata. Wstęp II Gdy myślałam o tym, jakie utwory wykorzystać w tej pracy, przyszedł mi do głowy
Motyw podróży w literaturze oświecenia. Wstęp I Podróż to bardzo ważny motyw w literaturze oświecenia. Pozwalała bohaterom dojrzeć, dorosnąć, sprawdzić się w trudnych warunkach z dala od bliskich, przemyśleć wiele spraw, spojrzeć z dystansu na siebie i na otaczający ich świat. Ten motyw pojawia się w wielu ważnych dziełach epoki – „Kandydzie” Woltera, „Podróżach Guliwera” Jonathana Swifta, „Przypadkach Robinsona Crusoe” Daniela Defoe, „Kubusiu Fataliście..” Denisa Diderota czy „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadkach” Ignacego Krasickiego. Wstęp II Podróż jest
Portret szlachty i polskich obyczajów zawarty w satyrach Ignacego Krasickiego. Wstęp I „Satyra prawdę mówi, względów się wyrzeka” – czytamy w satyrze Do króla Ignacego Krasickiego. Rzeczywiście, jego satyry są błyskotliwą, ironiczną krytyką wad szlacheckich, takich jak pijaństwo, bezkrytyczne hołdowanie francuskiej modzie, ożenki dla pieniędzy, ciemnota, zacofanie, upadek dobrych obyczajów. Wstęp II Choć satyry Ignacego Krasickiego (poza może Światem zepsutym) są wesołe, mogą rozbawić nawet współczesnego czytelnika, to zgodnie z oświeceniowymi założeniami
Refleksja o naturze człowieka w bajkach Ignacego Krasickiego. Wstęp I Ludzie są pełni wad i przywar. Ignacy Krasicki wychodził z założenia, że wystarczy im to uświadomić i dobitnie pokazać, aby mogli je w sobie zauważać i wystrzegać się ich. Zgodnie z oświeceniową zasadą „bawiąc, uczyć” powstały właśnie bajki. Jaki wyłania się z nich obraz człowieka? Wstęp II Chyba nikt nie lubi, aby go pouczać – no, chyba że moralizowanie zostanie świetnie zakamuflowane. Krasicki poprzez swoje bajki mógł
Jaki obraz świata wyłania się z bajek Ignacego Krasickiego? Odpowiedź na zawarte w nim pytanie jest tylko jedna: smutny i ponury. Aby uzasadnić tę tezę, musisz przywołać wybrane bajki. Ten temat dość wnikliwie sprawdza więc Twoją znajomość twórczości Ignacego Krasickiego. Forma pracy Jeśli we wstępie przyjmiesz założenie, że z wesołych bajek wyłania się gorzki obraz świata, przekonasz się, że doskonale do realizacji tego zagadnienia nadaje się forma rozprawki. Swoje założenie popierasz argumentami (pamiętaj
Wzór człowieka epoki rozumu – na przykładzie znanych Ci pisarzy epoki. Odwołując się do konkretnych osób, scharakteryzuj oświeceniowego wolnomyśliciela. Wstęp Człowiek epoki rozumu powinien być, rzecz jasna, przede wszystkim rozumny – czyli myślący, kierujący się zdrowym rozsądkiem, wierzący w siłę ludzkiego rozumu i umiejący się posługiwać tym rozumem. Powinien mieć naturę empirysty lub racjonalisty (zresztą te dwie postawy bynajmniej nie wykluczają się). Rozwinięcie Zacznijmy od ideału człowieka epoki rozumu zawartego w literaturze. Może
Sytuacja człowieka we wszechświecie na podstawie utworów Mikołaja Sępa Szarzyńskiego. Wstęp I Mikołaj Sęp-Szarzyński to poeta przełomu epok renesansu i baroku. Często jednak bywa zaliczany do twórców już barokowych. Ten twórca gra konwencjami dwóch epok – średniowiecza i renesansu (którego optymizm w postrzeganiu człowieka i jego miejsca we wszechświecie neguje). Wybierał często formę sonetu, który uwzniośla przedmiot opisu. Świat Sępa to świat ruchu i niepokoju. Niewiele jest tam rzeczy, które można zobaczyć, usłyszeć, których można