SIDEBAR
Źródła pozytywistycznej powieści historycznej Romantyczna fascynacja historią – model walterskotowski i dumasowski Wykształcony w romantyzmie model powieści historycznej odpowiadał charakterystycznej dla tamtej epoki fascynacji historią oraz romantycznej koncepcji historii jako procesu dziejowego. Tradycja tego rodzaju powieści ma swój początek w twórczości angielskiego romantyka Waltera Scotta; jego sławną powieścią jest Waverley z roku 1814. W powieściach Scotta perypetie fikcyjnych bohaterów towarzyszą faktom z narodowej historii i postaciom autentycznym. Wydarzenia historyczne były
Autor Joseph Conrad (1857-1924) – powieściopisarz angielski polskiego pochodzenia. Przez sporą część życia był marynarzem (dosłużył się nawet stopnia oficerskiego) i jego najbardziej znane utwory wiążą się z tematyką morską. Pisał utwory dotyczące ludzkiej kondycji, miejsca człowieka w świecie jawiącym się jako absurdalny żywioł. Spadkobierca ideałów romantycznych. Najważniejsze dzieła: Lord Jim Nostromo W oczach Zachodu Zwycięstwo Geneza utworu Jądro ciemności zostało wydane w 1902 r. w tomie zatytułowanym Młodość i inne opowiadania.
O czym traktuje Lord Jim? Właściwie wstęp do wszelkich kłopotów Jima, fakt, który określił całe jego późniejsze życie, miał miejsce na Patnie, starym statku przeciążonym pasażerami. Jim był tam pierwszym oficerem. Pewnej nocy uszkodzony statek zaczął tonąć. Nie było szans na uratowanie ludzi, zresztą dowództwo nawet o tym nie myślało. Wbrew zasadzie, że kapitan schodzi z pokładu ostatni – tylko kapitan i kilku białych oficerów opuścili sobie jedną jedyną łódź ratunkową. Wraz z nimi skoczył
Odyseusz bohater Odysei Jedna z najpopularniejszych postaci cyklu trojańskiego – bohater Iliady i Odysei. Ta ostatnia zawdzięcza mu swój tytuł, opisuje bowiem przygody Odysa w drodze powrotnej spod Troi do ojczystej Itaki. Imię: greckie – Odyseusz lub Odys, łacińskie – Ulisses. Imiona rodziców: Antikleja i Laertes Stan cywilny: żonaty Żona: Penelopa. Kim jest? Królem Itaki, małej, skalistej wysepki na Morzu Jońskim. Synowie: z Penelopą Telemach; z Kirke Telegonos. Znaki szczególne: szrama na udzie (gdy jako młody chłopak
Wisława Szymborska Dwie małpy Bruegla Tak wygląda mój wielki maturalny sen: siedzą w oknie dwie małpy przykute łańcuchem, za oknem fruwa niebo i kąpie się morze. Zdaję z historii ludzi. Jąkam się i brnę. Małpa, wpatrzona we mnie, ironicznie słucha, druga niby to drzemie – a kiedy po pytaniu nastaje milczenie, podpowiada mi cichym brzękaniem łańcucha. Wiersz jest aluzją do dzieła sztuki, poetycką refleksją związaną z obrazem Bruegla pt. Dwie
To obok Romea i Julii najpiękniejsza historia miłosna wszech czasów. Prawdopodobnie zrodziła się wśród plemion celtyckich, a spisana została w kilku wersjach jako romans starofrancuski. Przebieg zdarzeń Król ziemi lońskiej Riwalen przybywa przez morze z pomocą królowi Kornwalii – Markowi. Walczy dzielnie z wrogami Marka, w dowód wdzięczności król Marek oddaje Riwalenowi za żonę swą piękną siostrę – Blancheflor. Zaraz po ślubie Riwalen dowiaduje się, że jego wróg, diuk Morgan,
TEST mitologiczny 1. Połącz parami: (6 punktów) A. morza i oceany B. ogień C. burza D. wiatr E. urodzaj F. królestwo podziemia 1. Hades 2. Eol 3. Demeter 4. Hefajstos 5. Posejdon 6. Zeus 2. Świat wywodzi się: (1 punkt) A. z Chaosu B. z Olimpu C. z niczego 3. Tezeusz wydostał się z labiryntu przy pomocy: (1 punkt) A. Pegaza B. nici Ariadny C. skrzydeł 4. Dusze do świata
Skąpiec Moliera Dzieło Skąpiec Moliera to przede wszystkim komedia charakterów – komizm wynika z ich działań i cech psychologicznych. Jedna z najbardziej ponurych komedii Moliera: obraz sknerstwa jako dominującej namiętności przytłacza. Intryga jest banalna i słabo zarysowana. Skąpca można też nazwać dramatem rodzinnym – porusza problem zależności dzieci od rodziców. Autor Molier, właściwie Jean Baptiste Poquelin (1622-1673), syn paryskiego tapicera, całe swoje życie związał z teatrem i aktorską rodziną Béjart. Był reżyserem, aktorem i autorem sztuk. Po
Dziady cz. II na egzaminie Treści związane z lekturą potrzebne do egzaminu Motywy Motyw fantastyki, wizji, wyobraźni, duchów i zjawisk irracjonalnych w literaturze. Może być motywem przewodnim testu, jest bardzo inspirujący i gimnazjaliści spotykają się z tematem wielokrotnie. Już wędrówka Odyseusza obfitowała w baśniowe i fantastyczne przygody. O grę wyobraźni opiera się przygoda Don Kichota, w romantycznej Balladynie postacie fantastyczne odgrywają dużą rolę, a lubiana przez młodzież fantastyka choćby bohaterowie
Ikar Iwaszkiewicza Treści związane z lekturą, potrzebne do egzaminu Motywy Młodość, idealizm, książka – czytanie, wojna, obojętność, samotność. Powyższe motywy to tematy godne egzaminu, dojrzewanie i książka nawet już w egzaminacyjnych testach gościły. Powtórz: Informacje o bohaterach młodych, dojrzewających, takich, którzy ponieśli klęskę w zderzeniu z otaczającym ich światem: znasz przecież Ikara, Romea i Julię, Holdena z Buszującego w zbożu Salingera, Siłaczkę – Stasię Bozowską, młodych bohaterów walczących z okupantem
Ferdydurke na egzaminie Treści związane z lekturą, ważne do egzaminu Obraz szkoły – literackie lekcje polskiego Jeśli temat wiodący dotyczyłby szkoły (a może) z pewnością w jakiś sposób pojawi się w nim Ferdydurke. Dlatego że to najbardziej oryginalny, także znany literacki epizod dotyczący tematu szkoły, lekcji, kształtowania młodych umysłów, relacji nauczyciel – uczeń, i tym podobnych – bliskich gimnazjalistom – zagadnień. Co pamiętać: Słynne zdanie o Słowackim, które stało
Treści związane z lekturą, potrzebne do egzaminu Którędy do Obrzydłówka? Droga Pawła Wspólne studia w Warszawie Wielkie ideały na początku pobytu w miasteczku. Po ukończeniu studiów medycznych Obarecki przyjeżdża do niewielkiego miasteczka, aby realizować swoje marzenia – walczyć o poprawę warunków życia ubogich mieszkańców okolicznych wsi. Okazuje się jednak, że Obrzydłówek jest wyraźnie podzielony na bogatych i biednych. Tym, którzy mają pieniądze, nie podobają się plany Pawła. Wojna z aptekarzem.
Don Kichot Treści związane z lekturą, potrzebne do egzaminu Motywy Don Kichota marzycielstwo, idealizm, walka ze złem Marzenia, ideały i postawy związane z nimi – czyli ludzie idealiści i marzyciele, fantaści – to bardzo pociągający temat egzaminacyjny. Pewnie dlatego, że zawsze wydaje nam się, że przypisane są młodym, ludziom, tymczasem niekoniecznie, bo największy idealista świata – Don Kichot właśnie – jest pięćdziesięciolatkiem. Do tego motywu warto sobie przypomnieć: Antynomię, która
Romeo i Julia Treści związane z lekturą, potrzebne do egzaminu Romeo i Julia – zapamiętaj i łącz z tragedią Szekspira te cytaty: Romeo! Czemuż ty jesteś Romeo! Wyrzecz się swego rodu, rzuć tę nazwę! Lub jeśli tego nie możesz uczynić To przysiaż wiernym być mojej miłości A ja przestanę być z krwi Kapuletów Są to słowa, które wypowiada Julia ze swojego balkonu, nie wiedząc, że w ogrodzie skrywa się Romeo
Dawid Copperfield Treści związane z lekturą, potrzebne do egzaminu Obraz szkoły – ważne lekcje opisane w literaturze Jest ich trochę. Bardzo nadają się na temat główny testu – kiedyś szkoła doczeka się tego zaszczytu. Jak literatura pokazuje szkołę, co o tym pamiętać, jak krytykuje ułomności systemu kształcenia, szkołę i bezduszne, otępiające metody wychowawcze. Do tych scen możemy zaliczyć: Słynną lekcję polskiego z Ferdydurke Witolda Gombrowicza, na której Pylaszczkiewicz nie chce
Kamizelka Prusa Treści związane z lekturą, potrzebne do egzaminu Motywy Kamizelki Prusa 1. Rodzina, miłość małżeńska Taki motyw, ważny od wieków w ludzkiej kulturze mógłby być tematem wiodącym egzaminu. Rodzina jest ważną wartością w życiu człowieka – dlatego też wiele utworów literackich podejmuje ten temat. Co warto pamiętać: Mitologiczną opiekunką rodziny i domu rodzinnego jest Westa (Hestia). Rodzina już w Biblii ukazana est jako wielka wartość – u zarania dziejów
Balladyna na egzaminie Treści związane z lekturą potrzebne do egzaminu Motywy Balladyny Zbrodnia i kara, moralność – mogłyby być tematem przewodnim egzaminu, bo to ważny temat w kulturze ludzkiej w ogóle, ale mało młodzieżowy, trudny. Zapamiętaj! Źródłem etyki – kodeksem wyznaczającym co jest dobre, a co złe jest biblijny Dekalog. Bóg przekazał na kamiennych tablicach Mojżeszowi właściwie wszystko, co potrzebne człowiekowi na ten temat w dziesięciu znanych wszystkim przykazaniach. Biblijny
Latarnik Sienkiewicza Treści związane z lekturą potrzebne do egzaminu Motywy Latarnika Sienkiewicza Tęsknota za krajem Może być jak najbardziej tematem wiodącym egzaminu. Przy takim temacie dwie najważniejsze lektury to Pan Tadeusz Mickiewicza i Latarnik Sienkiewicza. Pamiętaj! Obaj pisarze z sentymentem pisali o dawnej Polsce sarmackiej, obaj bardzo szanowali tradycję, uważali, że jest wartością gwarantującą trwałość narodu nawet czasach niewoli. Obaj tworzyli już w Polsce pod zaborami, w XIX wieku, Mickiewicz
Pan Tadeusz na egzaminie Treści związane z lekturą, potrzebne do egzaminu Szlachta polska, sarmatyzm, polski dwór i obyczaje, polska tradycja Zwłaszcza tradycja polska, dom, motyw stołu jako element w literaturze mogą być motywem egzaminacyjnym. Tradycję polskości szlacheckiego dworu spotkałeś już w poezji Jana Kochanowskiego. Koniecznie pamiętaj nazwę jego dworu – Czarnolas. Zwróć uwagę na to, że motyw dworu polskiego wiąże się z poczuciem spokoju, ładu, harmonijnego życia na wsi, w
Pamiętnik z powstania warszawskiego Treści związane z lekturą, potrzebne do egzaminu Powstanie warszawskie wybuchło w 1 sierpnia 1944 roku, zakończyło się klęską – 2 października 1944 – to data kapitulacji powstańców. Organizatorzy powstania przewidywali walkę dużo krótszą – myślano nawet, że powstanie skończy się w tydzień, przy wsparciu sojuszników. Trwało dwa miesiące – powstańcy przez ten czas stawiali czoła wrogowi, co świadczy o ich heroizmie i determinacji do walki. Głównym
