ŻiT Prus Bolesław
Tytuł Wskazuje na rekwizyt, o którym wspomina się na początku i który odegrał znaczącą rolę w przemianie bohatera na końcu noweli. Katarynka jest motywem wiążącym cały utwór, wpływa na zmianę postawy głównego bohatera – pana Tomasza. Czas i miejsce akcji Czasy współczesne Prusowi – koniec XIX wieku. Wydarzenia rozgrywają się w Warszawie (Śródmieście, podane są nawet nazwy konkretnych ulic). Najważniejsze zdarzenia mają jednak miejsce w bliżej nieokreślonej kamienicy – w mieszkaniu od frontu (własność pana Tomasza), w oficynie
Rozdział I W podupadłym majątku wiejskim żyje trzynastoletnia dziewczynka o imieniu Anielka. Panienka ma siedmioletniego brata Józia, a jej rodzice są właścicielami dworu i okolicznych ziem. Niestety, majątek, w którym mieszkają, chyli się ku upadkowi. Zaniedbane budynki gospodarcze, pola obrócone w ugory i służba plątająca się bez celu – oto obraz dworskiego gospodarstwa. Główną winę za ten stan ponosi ojciec Anielki. Pan Jan nie należy do osób pracowitych. W domu
Plan wydarzeń 1. Przedstawienie pana Tomasza. a) pan Tomasz w młodości b) poszukiwania żony c) pan Tomasz w dojrzałym wieku Wszystko o panu Tomaszu, jego młodości i cechach charakteru na następnej stronie. Znajdziesz tam charakterystykę głównego bohatera Katarynki. 2. Nienawiść do katarynek. Dlaczego pan Tomasz nie lubił katarynek? Dokładnie nie wiadomo. Tak jak nie wiadomo, dlaczego niektórzy z Was nie cierpią mleka, a inni piją je litrami. Jedni słuchają Britney Spears, a inni krzywią
Kamizelka Bolesława Prusa Co powiesz o miejscu akcji? Miejsce akcji to Warszawa. Wiemy to, bo bohaterowie spacerowali po Łazienkach. Dlaczego narrator kupił kamizelkę? Bo wiązała się ona ze smutnymi dla niego wspomnieniami. Jak wyglądała kamizelka? Wyblakła, jej tył był przetarty. Kamizelka była poplamiona, dziurawa, nie miała guzików. Jeden ze ściągaczy dziwnie przyszyto, drugi – dziwnie pokłuto. Narrator sugeruje, że ten, kto nosił kamizelkę, musiał gwałtownie chudnąć. Co robił narrator? Narrator z okna
Co powiesz o miejscu akcji Katarynki? Miejsce akcji to Warszawa. Kim jest główny bohater Katarynki? To pan Tomasz. Narrator nie określa dokładnie jego wieku, nie podaje na samym początku imienia ani nazwiska, ale opisuje jego wygląd. Miał rumianą twarz, siwe oczy. Dopiero po jakimś czasie dowiadujemy się, że to pan Tomasz. Jak zachowywał się bohater? Chodził pochylony, często zamyślony. Jakimi cechami charakteryzował się pan Tomasz? Miał łagodne usposobienie – nawet gdy
Czas i miejsce akcji Czas akcji XIX wiek (około 1872 – 1873 roku), po klęsce powstania styczniowego. Miejsce akcji Wieś, Królestwo Polskie (zabór rosyjski): – dwór szlachecki, – ubogi folwark, – dom bogatej baronowej. Skąd wziął się konflikt między panem Janem (dworem) a chłopami? Po powstaniu styczniowym chłopi otrzymali na własność ziemię. Ziemię, która wcześniej należała do dworu, a na której pracowali i płacili za nią podatek (jakby dzierżawili). Mogli – jak
Lalka Bolesława Prusa to jedna z największych powieści polskiego pozytywizmu. Jej główny bohater – kupiec Stanisław Wokulski – to człowiek, którego osobowość kształtowała się w dobie romantyzmu, ale dorosłe życie upływało w czasach pozytywizmu. Epoki te były tak skrajnie różne, że trudno sobie wyobrazić, iż w jednym bohaterze mogą skupić się cechy zarówno romantyka, jak i pozytywisty. Ale tak właśnie jest w przypadku Stanisława Wokulskiego. Autor Bolesław Prus (1847-1912) – jeden z najwybitniejszych twórców polskiego pozytywizmu, dziennikarz
Kamizelka Lektura w epoce Stop! Jesteś w pozytywizmie! Akcja Kamizelki rozgrywa się w Warszawie – a była to prawdziwa stolica pozytywizmu. Wyobraź sobie dorożki stukające po brukowanych ulicach stolicy, damy spacerujące po Łazienkach, salony literackie i kawiarnie, cukiernie, w których głośno czytano kolejne odcinki powieści panów Sienkiewicza czy Prusa… Pierwsze sklepy przy Krakowskim Przedmieściu, cukiernie, kataryniarzy, pensje na które uczęszczały dziewczęta z dobrych domów i sporo biedoty. W tamtych czasach
Lalka Bolesława Prusa. Doktor Szuman mówił: „Stopiło się w nim dwu ludzi: romantyk sprzed roku sześćdziesiątego i pozytywista z siedemdziesiątego. (…) Tacy ludzie jak on albo wszystko naginają do siebie, albo trafiwszy na wielką przeszkodę rozbijają sobie łeb o nią”. Właśnie. Co się stało z Wokulskim: nagiął czy rozbił sobie łeb? Tło epoki Lalka ukazywała się w odcinkach w warszawskim „Kurierze Codziennym” (1887-1889; wydanie książkowe: 1890) w zaborze rosyjskim w czasach popowstaniowych, a więc w okresie
Europejscy pisarze realiści dążyli do tego, by ich utwory zawierały nie tylko jak najwierniejszy, lecz także jak najszerszy obraz opisywanej rzeczywistości. Doskonały przykład to Komedia ludzka, cykl powieściowy, którego część stanowi Ojciec Goriot. W utworze Balzaka losy poszczególnych bohaterów są odzwierciedleniem losów całego społeczeństwa, a swoistym bohaterem jest Paryż. W Polsce dopiero w literaturze popowstaniowej zaczęto na dużą skalę eksperymentować z pisarskimi technikami i zasadami charakterystycznymi dla realizmu. Ukoronowaniem dokonań tej nowej literatury jest Lalka –
W wypowiedzi na ten temat przydatne może być porównanie Lalki z Ojcem Goriot Balzaka. W obu tych utworach miasto to jeden z ważniejszych tematów. W Lalce i Ojcu Goriot Warszawa i Paryż są przedstawione przekrojowo, z dbałością o szczegóły. W obydwu też mamy do czynienia nie tylko z poszczególnymi postaciami, ale z całą społecznością miejską jako bohaterem zbiorowym. Obydwaj pisarze charakteryzują się dobrze wyrobionym zmysłem socjologicznej obserwacji, który przekłada się na drobiazgowy i wnikliwy opis stosunków społecznych w ich powieściach.
Podpowiedź Młody Ramzes chciałby poprawić los prostego ludu. Umie współczuć i dostrzec niesprawiedliwość. Wpadł w złość, gdy w czasie manewrów Herhor kazał zasypać kanał – efekt dziesięcioletniej pracy nędznego chłopa! Nieszczęśnik popełnił później samobójstwo. Następca tronu interweniował, gdy w więzieniu znaleźli się niewinni ludzie oskarżeni o atak na dom Sary i rzucenie w nią kamieniem. Nie był obojętny, gdy widział, jak poborcy bezlitośnie zbierają podatki. Gdy zmarł Ramzes XII, lud z euforią powitał nowego faraona. Biedni mieli nadzieję,
Przestrzeń w dziele literackim jest elementem świata przedstawionego. Jej składnikiem może stać się postać, przedmiot, wydarzenie, przeżycie. W powieści realistycznej elementy te pokazywane są w konkretnym i wyrazistym ukształtowaniu. Przestrzeń na ogół prezentowana jest przy pomocy opisu. Przestrzeń czasami zostaje nacechowana symbolicznie: przestrzeń otwarta często kojarzy się z optymizmem, zamknięta ma wyrażać pesymistyczną wizję kondycji ludzkiej. Plan wypowiedzi: Miasto Przestrzeń miejska to głównie Warszawa. Przedstawiona jest w sposób realistyczny. Na podstawie powieści Prusa możemy odtwarzać mapę
Bolesław Prus – główny przedstawiciel polskiego pozytywizmu, powieściopisarz, nowelista, publicysta. Urodził się w 1847 roku w Hrubieszowie, zmarł w 1912 roku w Warszawie. Rodziców stracił bardzo wcześnie, wychowywał się u krewnych w Puławach. Jako szesnastoletni chłopiec wziął udział w powstaniu styczniowym, gdzie został ranny. Jego marzeniem zawsze była praca naukowa, ale w rezultacie poświęcił się pisarstwu. W rzeczywistości nazywał się Aleksander Głowacki. Studiował na Wydziale Matematyczno-Fizycznym Szkoły Głównej. Interesował się przyrodoznawstwem. Podjął pracę naukową z dziedziny
Przedstaw dzieje Stanisława Wokulskiego – głównego bohatera Lalki Bolesława Prusa. Wokulski występuje w powieści jako bogaty kupiec galanteryjny. Przeszłość tej postaci wskazuje jednak, że nie zawsze pan Stanisław opływał w dostatki. Pochodził ze zubożałej szlachty i od zawsze ciężko pracował. Jako młody chłopak (rok 1860) pracował jako subiekt w kawiarni Hopfera, służył gościom i znosił rozmaite upokorzenia. Zdecydował się kształcić, wstąpił do Szkoły Przygotowawczej, zdał egzamin do Szkoły Głównej, co wzbudziło sensację w Warszawie: subiekt, który
Na podstawie lektury fragmentów Kronik Prusa (wybór) i znajomości Lalki napisz artykuł (felieton) do codziennej gazety warszawskiej, zgodnie ze stylem Prusa, którego tematem będzie dowolne wydarzenie z Lalki. Taki temat wypracowania skłania do wczucia się w realia epoki, uważnej lektury książki i do zajrzenia do Kronik Prusa (a naprawdę warto). Co można opisać? • Proces o lalkę • Kłótnie Krzeszowskiej ze studentami • Pojedynek Krzeszowskiego z Wokulskim • Wizytę słynnego włoskiego skrzypka Molinariego i
Czy Kamizelka Prusa zawiera typowe cechy noweli? Zacznij od przypomnienia cech gatunkowych noweli. Nowela jest to krótki utwór fabularno-narracyjny. Występuje zwykle narrator trzecioosobowy, obiektywny. Treść noweli osnuta jest wokół jakiegoś dominującego motywu, może nim być rekwizyt. Nowela ma jeden wątek, brak w niej epizodów, liczba bohaterów noweli jest ograniczona od jednego do najwyżej trzech. Nowela zawiera w swoim zakończeniu przesłanie, czyli morał. Teraz zastanówmy się, które z tych cech ma Kamizelka. Akcja noweli
Okazuje się, że powieść historyczna opisuje nie tylko wydarzenia, które miały miejsce w historii. Można się o tym przekonać, omawiając Faraona. Przypomnij sobie pojęcia Fikcja literacka – treść nieprawdziwa, zmyślona przez autora dzieła literackiego. W przypadku powieści historycznej jest to jednak treść prawdopodobna – powstała na podstawie wiedzy historycznej. Co może być fikcją literacką? Postacie – takie, które nie żyły naprawdę, ale są reprezentatywne dla opisywanego okresu historycznego (czyli zachowują się jak ludzie
Ludzie-marionetki. Porównaj sposób ujęcia tego motywu w wierszu Jana Kochanowskiego O żywocie ludzkim i fragmencie Lalki Bolesława Prusa. 1) Fraszki to wszystko, cokolwiek myślemy, Fraszki to wszystko, cokolwiek czyniemy; Nie masz na świecie żadnej pewnej rzeczy, Próżno tu człowiek ma co mieć na pieczy. Zacność, uroda, moc, pieniądze, sława, Wszystko to minie jako polna trawa; Naśmiawszy się nam i naszym porządkom, Wemkną nas w mieszek, jako czynią łątkom. Jan Kochanowski O żywocie ludzkim
Lalka Bolesława Prusa jest powieścią panoramiczną, skutkiem czego występuje w niej cała armia postaci – liczni przedstawiciele wszystkich warstw społecznych obojga płci, różnego zawodu i wyznania. Sceną wydarzeń jest Warszawa – w większości fabuły, bo epizody rozgrywają się też w Zasławiu i w Paryżu. Wątki łączy osoba Stanisława Wokulskiego, którego dzieje są osnową powieści. Inne osoby: Izabela Łęcka – główna bohaterka powieści. Kobieta piękna (klasyczny typ błękitnookiej blondynki), arystokratka o zimnym sercu i wysokim mniemaniu o sobie i swojej rodzinie.
