SZ.P Formy prac pisemnych
Jak napisać list …list do postaci rzeczywistej (np. przyjaciela, pisarza, piosenkarza) Kto jest nadawcą? Ty – uczeń, mieszkaniec miasta lub wsi. Podajesz o sobie prawdziwe informacje. Kto jest adresatem? Może być nim Twój rówieśnik z innego kraju, kolega z klasy, koleżanka poznana na wakacjach. Pisarz lub piosenkarz, którego twórczością fascynujesz się. Co powinien zawierać list? Wyjaśnienie przyczyny napisania listu (długa rozłąka, chęć wyjaśnienia czegoś, przeproszenia za coś, w przypadku listu do znanej osoby prośba
Artykuł to pojęcie bardzo ogólne. Artykułami nazywamy wszystkie teksty umieszczane w gazetach, także te w twojej gazetce szkolnej poruszające aktualne tematy społeczne, kulturalne, polityczne. Wszystkie artykuły to wypowiedzi publicystyczne. Muszą być pisane stylem jasnym, zrozumiałym dla każdego czytelnika. Bez naukowych terminów (jeśli są konieczne, należy je wyjaśnić pod tekstem), bez zapożyczeń, nieznanych powszechnie skrótowców. I oczywiście bez wulgaryzmów. Można natomiast stosować związki frazeologiczne i cytaty (pamiętając o podaniu źródła). Cel artykułu – dostarczanie informacji
Opis Po pierwsze – nie jest trudną formą. Po drugie – jest bardzo często wykorzystywany w innych formach wypowiedzi – i to często nieświadomie. Zapamiętaj kilka podstawowych kategorii, które musisz uwzględnić, aby Twój opis był prawidłowo skonstruowany: Przedstawienie tego, co opisujesz. Musi się znaleźć na początku – żeby czytający wiedział, o czym czyta. Wszystkie elementy, które są charakterystyczne dla opisywanego przedmiotu. W każdym przypadku opis musi być szczegółowy – tak, żeby można było sobie
Jak pisać charakterystykę Charakterystyka – to praca prezentująca i oceniająca bohaterów literackich lub filmowych. Polega na wyliczaniu i uporządkowaniu cech danej osoby oraz udowadnianiu na przykładach, że dana osoba rzeczywiście nosi te cechy. Wreszcie – ważnym elementem tej formy wypowiedzi jest ocena postaci. Cechy bohatera najlepiej uporządkować według określonego planu. Stały plan charakterystyki Przedstawienie postaci. (jak się nazywa, kim jest, skąd pochodzi, czym się zajmuje itd.). Przedstawienie cech fizycznych
Charakterystyka Kiedy piszemy charakterystykę? Kiedy w tematach zawarte są sformułowania typu: Jaki jest… Opisz… Scharakteryzuj…, Przedstaw… Napisz charakterystykę… Porównaj… Kiedy mamy odpowiedzieć na pytania: Jaka jest dana osoba (lub grupa osób)? jak wygląda? jakie ma cechy charakteru? jakie ma poglądy? Czym ta osoba (grupa osób) różni się od innych (osób, grup) i jakie ma z nimi cechy wspólne? Częściej niż z charakterystyką będziemy mieć do czynienia z rozprawką z elementami charakterystyki. Kiedy to
Rozprawka – to dłuższa wypowiedź pisemna, która prezentuje tok rozumowania autora na dany temat, zmusza do zajęcia stanowiska wobec określonego zagadnienia. Istotą rozprawki jest zbiór argumentów wyrażających myśl autora, który rozpatruje problem, rozprawia na dany temat. Idealna rozprawka jest logiczna i konsekwentna. Jeśli mamy ujawnić i uzasadnić nasze poglądy, bronić przedstawionej w temacie tezy lub obalić ją, powinniśmy napisać rozprawkę. Rozprawka służy bowiem: przekonywaniu, argumentowaniu, uzasadnianiu. Właściwie jest zbiorem uporządkowanych argumentów za
Jak pisać rozprawkę Rozprawka – to dłuższa wypowiedź pisemna, która prezentuje tok rozumowania autora na dany temat, zmusza do zajęcia stanowiska wobec określonego zagadnienia. Jak rozpoznać rozprawkę? W temacie rozprawki zawarta jest teza – trzeba ją potwierdzić lub jej zaprzeczyć. Może też być postawiona hipoteza w formie pytania – wówczas praca będzie odpowiedzią. Istotą rozprawki jest zbiór argumentów wyrażających myśl autora, który rozpatruje problem, rozprawia na dany temat. Idealna rozprawka
Typowe sformułowania tematów rozprawek Pytania np. Stanisław Wokulski – romantyk czy pozytywista? Zdania orzekające np. Wisława Szymborska zasłużyła na literacką Nagrodę Nobla. Narzucona teza: np. Staś Tarkowski słusznie może zostać nazwany bohaterem. Pamiętaj!!! Jeśli wybrałeś rozprawkę… Twoim zadaniem jest rozwiązanie zagadnienia zawartego w temacie. Przyjmujesz postawę badacza – musisz wnioskować, uzasadniać, porównywać, ustalać związki pomiędzy swoimi wypowiedziami. Gromadzisz materiał (dobór będzie oceniany) i analizujesz go z punktu widzenia potrzeb tematu.
Opowiadanie – to krótki utwór epicki, narracyjny (napisany prozą). Charakteryzuje się luźnym układem akcji. Opowiadanie jest „opowiadane” przez kogoś, a zatem ma narratora, bohaterów, miejsce i czas akcji. Opisane postacie i ich dzieje nie muszą być prawdziwe, mogą być wymyślone – to fikcja literacka. Charakteryzuje je: przemyślana kompozycja, akcja (niekoniecznie wartka), ciekawa, sprawna narracja, świat przedstawiony: czas, miejsce, postacie, fikcja literacka – czyli to, co się dzieje w opowiadaniu, może być
Co to jest opowiadanie? Coś się dzieje na przestrzeni jakiegoś czasu. Pamiętasz, że w opisie sytuacji wszystko działo się w tym samym momencie. Tutaj zdarzenia układają się kolejno, jedno po drugim, jedno wynika z drugiego, a wszystkie razem zajmują trochę czasu. Pamiętasz opis sytuacji? Wiele rzeczy dzieje się niemal jednocześnie. W opowiadaniu musimy pamiętać o zegarku i kalendarzu – znacznie bardziej niż o lupie powiększającej do opisu poszczególnych elementów. Nie wystarczy przyglądać się zdarzeniom, trzeba jeszcze poukładać
Streszczenie Czym jest streszczenie? Zamianą tekstu w inny tekst. Dlaczego? Ponieważ streszczenie to wynik pewnego zabiegu stylistycznego polegającego na przekształceniu tekstu wyjściowego w inny tekst – w tym wypadku tekst jest znacznie krótszy od oryginału. Praktycznym tekstem służącym do przekazania, skrótu, zapamiętania istotnych treści, czyli należy do grupy gatunków praktyczno-użytkowych. Gdzie streszczasz? Otóż nie tylko na polskim i nie tylko lekturę. Również: w tekstach oficjalnych (np. w liście do administracji streszczamy opis naszych problemów z wiecznie popsutym
O co chodzi w streszczeniu? O krótkie zapisanie tego, co w powieści zajmuje kilkaset stron. Można w punktach, można pełnymi zdaniami – najważniejsze, by nie pomylić kolejności zdarzeń i nie przeoczyć czegoś ważnego. Wszystkiego nie zapiszemy, wszak autorowi zajęło to całą książkę. Cała trudność w streszczaniu polega więc na tym, co koniecznie trzeba uwzględnić, a co można pominąć. Innymi słowy, co jest ważne, a co trochę mniej. Co musi się znaleźć w streszczeniu? Zwykle, wątek główny przedstawiamy dokładnie,
List – najbardziej tradycyjna forma porozumiewania się na odległość. Wypowiedź pisemna skierowana do określonego adresata, najczęściej o charakterze prywatnym. Cel listu: powiadomienie o czymś adresata, nakłonienie do czegoś adresata (zaproszenie, prośba o coś), ujawnienie emocji nadawcy, wyrażenie jego opinii na jakiś temat. Typy listów Listy dzielimy na: prywatne (do kolegów, rodziców, dziadków) oficjalne (pisane do urzędu, sądu itd.) motywacyjne (adresowane do pracodawców) Pierwszy typ pozwala na największą swobodę – listy prywatne przypominają codzienne
Życiorys jest to zwięzłe opowiadanie o najważniejszych faktach w naszym życiu. Nie ma co ukrywać, to forma trochę archaiczna, wyparta przez CV. Czasem jednak życiorys jest wymagany przez pracodawcę. Lepiej więc wiedzieć, jak pisać życiorys, zamiast wpadać w panikę. CV to najważniejsze fakty z naszego życia naukowo-zawodowego ujęte w punktach. Życiorys piszemy zaś trochę tak, jak wypracowanie i tak jak w szkolnym wypracowaniu poszczególne części pracy oddzielamy akapitami. Jak to napisać? Podobnie jak przy wielu innych pismach
List motywacyjny List motywacyjny jest pismem urzędowym dołączonym do podania i życiorysu, które powinno objaśniać, jakimi motywami kieruje się kandydat starający się o dane stanowisko oraz dlaczego uważa, że się na nie nadaje. Jest to po prostu specyficzna forma rozprawki. Schemat: teza (chcę pracować w państwa firmie), oryginalny wstęp, dobre argumenty, błyskotliwe zakończenie. Cechy listu motywacyjnego niesamodzielność (złożony bez CV, czyli życiorysu jest nieważny), zwięzłość, skrótowość, nierówne pozycje nadawcy i odbiorcy (dominująca
CV (curriculum vitae, czyli bieg życia) to zwięzły życiorys ujęty w punktach. Piszemy go wtedy, gdy ubiegamy się o staż czy pracę. Jest to wymagany przez wszystkich pracodawców dokument. Trzeba więc postarać się, by wyglądał przejrzyście, sprawiał wrażenie uporządkowanego. Ważne – musisz zmieścić się na jednej stronie maszynopisu (format A4). Nie jest to łatwe, zważywszy, że: poszczególne punkty trzeba oddzielić spacjami, nie należy pisać maleńką czcionką typu 8 punktów, lecz taką, którą
Sprawozdanie Sprawozdanie to wierna i dokładna relacja ze zdarzeń, których autor był bezpośrednim świadkiem lub uczestnikiem. Sprawozdanie składa się z części informacyjnej i krytycznej. Relacjonować można wszystko: mecz, pierwszą randkę, wizytę u dentysty. Jest jeden warunek. Trzeba w tych wydarzeniach uczestniczyć. Co można relacjonować? wycieczkę szkolną Zwróć uwagę na wszystkie jej etapy: Jaki był cel wycieczki (kulturalny, przyrodniczy, historyczny czy tylko rozrywkowy)? Kto był organizatorem? Co się najbardziej podobało uczestnikom? Musisz również
Kiedy piszemy sprawozdanie? Gdy chcemy dokładnie i po kolei zrelacjonować przebieg jakiegoś wydarzenia. Kiedy pragniemy utrwalić jakiś fakt, np. w kronice szkolnej. Gdy ważne są dla nas fakty, daty, godziny, nazwiska, liczby, a nie wrażenia, przemyślenia, wyobrażenia. Kiedy piszemy coś w rodzaju oficjalnego komunikatu, np. dla kroniki, prasy, a nie swobodnie opowiadamy koleżance jakąś historię. Możemy napisać np. sprawozdanie z: wycieczki szkolnej, uroczystości nadania imienia Twojej drużynie harcerskiej akademii z
Protokół Forma w sam raz dla ludzi konkretnych i dokładnych. Protokołować można przebieg lekcji, zebrania, spotkania. Celem protokołu jest wierne udokumentowanie przebiegu jakiegoś wydarzenia, zgodnie z jego chronologią (nie ma tu miejsca na komentarze i oceny. Konieczny jest pełen obiektywizm). Protokół to dowód, że jakieś zebranie (lekcja) się odbyło – liczą się więc wszystkie fakty. Wrocław, 8 października 2019 Protokół nr 2 … Marek Kowalski Dorota Jakubik Tomek Biś
Czym różni się dziennik od pamiętnika? Dziennik pisany jest na bieżąco, na gorąco zapisywane są w nim chwile, systematycznie i bez dystansu czasowego. Jest podzielony na poszczególne zapisy z kalendarza. Nie jest komponowany, bo autor nie panuje nad całością, uzależniony jest od kalendarza i swego nastroju w danym dniu, choć wielu autorów dzienników próbuje kreować się na kogoś innego (tzw. autokreacja). Pamiętnik pisany jest z dystansu czasowego i daje większe możliwości kompozycyjne – ktoś po latach wspomina
