ŻiT MICKIEWICZ Pan Tadeusz
Gdzie mieszkali najważniejsi bohaterowie Pana Tadeusza? W Soplicowie mieszkali: Sędzia – brat Jacka Soplicy, opiekun Tadeusza. Zaradny gospodarz, zwolennik tradycji, gościnny. Bywał jednak porywczy, nie chciał ustąpić w sporze o zamek, chociaż dobra Horeszków zyskał dzięki niechlubnej targowicy. Tadeusz – 20-letni syn Jacka Soplicy. Imię otrzymał na pamiątkę Tadeusza Kościuszki. Wychowywany przez Sędziego, ostatnie lata spędził w szkole, prawdopodobnie w Wilnie. Łatwowierny, ufny, zakochany w Zosi. Nowoczesny – zdecydował się na uwłaszczenie chłopów.
Pan Tadeusz Lektura w epoce Stop! Jesteś w romantyzmie! Polska w I połowie XIX wieku. Jest krajem zagarniętym przez zaborców. Jeszcze świeże są wspomnienia o wolności, potędze Rzeczpospolitej szlacheckiej, rozbiorach, kampanii Napoleona, przy którym Polacy próbowali odzyskać niepodległość. Dla Polaków kochających ojczyznę i wolność to narodowa tragedia. Władzę sprawują teraz władcy państw zaborców – w części zagarniętej przez Rosję (do niej należy Litwa, ojczyzna Mickiewicza) – car. Polacy nie mogą
Autor Adam Mickiewicz – romantyczny poeta – wieszcz, publicysta, działacz polityczny, wykładowca na europejskich uniwersytetach. Odkrył przed czytelnikiem urok folkloru (Ballady i romanse), piękno Orientu (Sonety krymskie), grozę gotyku ( Konrad Wallenrod, Grażyna), tragizm narodowych losów ( Dziady cz. III), niezwykłość litewskich krajobrazów (Pan Tadeusz) i obcość szwajcarskich przestrzeni (Liryki lozańskie). Był poetą – emigrantem, wygnańcem, wiecznym wędrowcem. Poznał carską Rosję, przemierzył krymskie stepy i szwajcarskie przełęcze, zwiedzał włoskie miasta
Udowodnij, że Pana Tadeusza Adama Mickiewicza można określić mianem epopei narodowej. a) Zacznij od podania drugiej nazwy epopei oraz określenia, do jakiego rodzaju literackiego zaliczamy epopeję. Epopeja (inaczej epos) należy oczywiście do epiki. b) Teraz omów elementy formalne eposu, wykazując, że znajdziemy je także w Panu Tadeuszu. Epopeja to inaczej poemat epicki, heroiczny, czyli utwór napisany wierszem, zazwyczaj obszerny, o budowie epizodycznej. Pan Tadeusz napisany jest trzynastozgłoskowcem, jest rozbudowany i
„Pan Tadeusz” – utworem o historii Polski. Już sam podtytuł epopei Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem świadczy o tym, że Pan Tadeusz jest książką o konkretnym czasie historycznym, o określonym momencie dziejowym. O jakim? O epoce napoleońskiej, latach złudzeń Polaków liczących na to, że pokonają cara i u boku Napoleona stworzą własne państwo. Pierwsza część tytułu brzmi: Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie. Rzecz dzieje się na wschodzie Rzeczypospolitej, w czasach, gdy mieszkało tam
Pan Tadeusz to jeden z najważniejszych utworów w literaturze polskiej. Dlaczego nazywamy go epopeją narodową? Przypomnij sobie eposy antyczne Iliada – opowiadała dzieje wojny trojańskiej. Odyseja – opisywała długi i pełen przygód powrót bohatera wojny trojańskiej, Odyseusza, do ojczystej Itaki. Autorem eposów był legendarny ślepy śpiewak (aojd) Homer, według niektórych badaczy nie istniał naprawdę, a eposy tworzyło wielu różnych autorów. Kto jest głównym bohaterem Pana Tadeusza? – dyskusja na lekcji Możliwe odpowiedzi
Pan Tadeusz to utwór, który możesz wykorzystać przy realizacji następujących tematów: • obraz raju utraconego • motyw arkadii w literaturze • obyczaje i obrzędy • obraz Polski szlacheckiej • obraz życia kresowego w literaturze • motyw polskiego dworu • motyw sztuki kulinarnej w literaturze • natura jako temat literacki • motyw pokory i skruchy • motyw winy i ekspiacji • zbrodniarze i pokutnicy w literaturze • miłość w literaturze • wątki komiczne w literaturze • historia jako temat literacki •
Jakie mogą być tematy? Na podstawie przytoczonego fragmentu (na przykład ważna nauka Sędziego o grzeczności, księga pierwsza) i na podstawie znajomości całego utworu omów obyczajowość szlachty polskiej i rolę obyczaju w dziejach narodu. Porównaj, jak został ukazany obyczaj wspólnego zasiadania do stołu w „Panu Tadeuszu” i w „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. Porównaj dydaktykę dotyczącą stołu zawartą w „Panu Tadeuszu” i w średniowiecznym utworze Słoty „Wierszu o chlebowym stole”. Mickiewiczowskie Soplicowo stało się symbolem i oazą polskości oraz ładu ziemiańskiego. Centrum przestrzeni stanowi dworek
Jakie ważne wydarzenia historyczne pojawiły się w koncercie Jankiela w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza? Koncert Jankiela ukazuje tradycję walk o niepodległość, przywołuje minione wydarzenia. Jest jakby muzycznym sprawozdaniem z niezbyt odległej historii Polski. Historii burzliwej, pełnej dramatycznych i przełomowych wydarzeń, które skazały Polskę na ponad sto lat niewoli. Swój koncert Jankiel zaczął od przypomnienia uchwalenia Konstytucji 3 maja 1791 roku. Wśród wszystkich obecnych dźwięki Poloneza Trzeciego Maja wywołały wielkie poruszenie i radość. Konstytucja miała przecież ograniczyć
Jakie warstwy społeczne przedstawione zostały w Panu Tadeuszu? Wymień ich przedstawicieli i poglądy polityczne. W Panu Tadeuszu występują przedstawiciele pięciu grup społecznych: Magnaterii Do tej grupy należy Hrabia i nieżyjący Stolnik Horeszko. Magnateria jest świadoma swego bogactwa i władzy z niego wynikającej. Stolnik był dobrym patriotą, ale gardził niżej urodzonymi. Hrabia początkowo zasługuje na krytykę za swój kosmopolityzm, później jednak staje się wzorowym żołnierzem. Szlachty Do tej grupy należy ród Sopliców. Szlachta ceni tradycję, ma
Wydarzenia w skrócie: Księga I: Gospodarstwo Tadeusz powraca do Soplicowa. Nieoczekiwanie Tadeusza spotyka Zosię, zawstydzona dziewczyna ucieka. Tadeusz spotyka się z Wojskim i resztą rodziny oraz gośćmi przybyłymi na sądy graniczne. W zamku odbywa się wieczerza: a) Tadeusza spotyka Telimenę b) wybucha spór między Asesorem a Rejentem o Kusego i Sokoła c) Sędzia mówi na temat grzeczności W nocy Ksiądz Robak prowadzi potajemne rozmowy z Sędzią. Księga II: Zamek Hrabia spotyka Gerwazego niedaleko zamku. Gerwazy opowiada o zabójstwie
Dwór szlachecki w Soplicowie Stał wśród pól, nad brzegiem ruczaju, był „z drzewa, lecz podmurowany” o pobielanych ścianach. Jego otoczenie sugerowało, iż we dworze panował porządek i dostatek. Otwarta na oścież brama, upewniała przybywających o gościnności gospodarzy. Wewnątrz dworu, na ścianach wisiały portrety narodowych bohaterów. Goście zajeżdżali przed ganek, gdzie w imieniu Sędziego, witał ich Wojski. Zamek Horeszków Stał niedaleko dworu. Był okazałą budowlą, dziedzictwem rodziny Horeszków. Po śmierci dziedzica
Wskaz cechy eposu w Panu Tadeusz. Epos rozpoczyna się inwokacją. Nie ma chyba słynniejszej apostrofy polskiej jak: „Litwo, ojczyzno moja” Mickiewicza. Poeta zwraca się do odległej ojczyzny i Matki Boskiej, prosząc, jak to w inwokacji być powinno, o pomoc w tworzeniu dzieła. Porównania homeryckie – są obecne w eposie Mickiewicza w opisach przyrody, drzew, burzy czy sadu, np. Chmury. Realizm szczegółu – czyli metoda opisywania rzeczy z epicką dokładnością, tak, że na podstawie tego opisu można by
Co wiesz o autorze Pana Tadeusza? Adam Mickiewicz (1798–1855) to chyba najpopularniejszy polski poeta, najbardziej znany z trzech wieszczów polskiego romantyzmu (obok Słowackiego i Krasińskiego). To poeta bardzo w literaturze polskiej znaczący. Od daty wydania jego tomu Poezji zawierającego Ballady i romanse (1822) liczy się początek polskiego romantyzmu! Inne znane utwory wieszcza to miedzy innymi kolejne części Dziadów, Grażyna, Konrad Wallenrod, wiersze liryczne, między innymi cykl mistrzowskich Sonetów krymskich i przede wszystkim Pan Tadeusz. Urodzony na
Opisz obyczaje szlacheckie przedstawione w Panu Tadeuszu. Podtytuł Pana Tadeusza – Ostatni zajazd na Litwie oraz powtarzający się bardzo często w poemacie przymiotnik: „ostatni” sugeruje, iż mamy do czynienia z pożegnaniem dawnego, szlacheckiego świata. Nieodłącznym składnikiem tego świata jest pewna etykieta, pewne obyczaje… W epopei opisano je szczegółowo, barwnie i pięknie. Już pierwsza księga daje nam obraz szlacheckiej gościnności i ziemiańskich, staropolskich obyczajów. Gdy Tadeusz przybywa ze szkoły do rodzinnego domu – Soplicowa – stryj,
„Pan Tadeusz” utworem o historii Polski. Już sam podtytuł epopei Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem świadczy o tym, że Pan Tadeusz jest książką o konkretnym czasie historycznym, o określonym momencie dziejowym. O jakim? O epoce napoleońskiej, latach złudzeń Polaków liczących na to, że pokonają cara i u boku Napoleona stworzą własne państwo. Pierwsza część tytułu brzmi: Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie. Rzecz dzieje się na wschodzie Rzeczypospolitej, w czasach,
Zosia i Telimena – charakterystyka porównawcza bohaterek „Pana Tadeusza”. I schemat charakterystyki porównawczej 1. Charakterystyka Zosi: a) wygląd, b) zachowanie, styl bycia, c) cechy charakteru, d) ocena. 2. Charakterystyka Telimeny: a) wygląd, b) zachowanie, styl bycia, c) cechy charakteru d) ocena. 3. Podobieństwa i różnice między bohaterkami. 4. Ocena obu postaci. . II schemat charakterystyki porównawczej 1. Równoległa charakterystyka Zosi i Telimeny: a) wygląd jednej i drugiej bohaterki – podobieństwa i różnice, b) zachowanie –
Miejsce wydarzeń Wydarzenia rozgrywają się w rodzinnych stronach Mickiewicza, niedaleko Nowogródka na Litwie: w Soplicowie, zamku Horeszków, zaścianku dobrzyńskim, karczmie Jankiela. Czas akcji: Akcja rozpoczyna się wraz z przyjazdem Tadeusza do Soplicowa. Trwa od piątkowego popołudnia do wtorku, latem 1811 roku oraz przez dwa wiosenne dni roku następnego. Obejmuje więc tylko 7 dni. Bohaterowie jednak wspominają wcześniejsze wydarzenia – historię Jacka Soplicy, młodość Sędziego, uchwalenie Konstytucji 3 maja, powstanie i walki Legionów Dąbrowskiego.
Zinterpretuj dowolnie wybrany opis przyrody, posługując się terminologią teoretycznoliteracką. Wybór fragmentu tekstu w zależności od upodobań – może być opis sadu, ogrodu, gaju itp. Dla przykładu weźmy opis sadu i ogrodu: Był sad. – Drzewa owocne, zasadzone w grzędy, Ocieniały szerokie pole; spodem grzędy, Tu kapusta, sędziwie schylając łysiny, Siedzi i zda się dumać o losach jarzyny; Tam, plącząc strąki w marchwi zielonym warkoczu Wysmukły bób obraca na nią tysiąc
Co o nim wiemy? Jest ważnym bohaterem Pana Tadeusza Adama Mickiewicza – jego losy to główny wątek epopei narodowej. Jest ojcem tytułowego bohatera, starszym bratem Sędziego, tajemniczym emisariuszem ukrywającym się pod habitem bernardyna. Przed laty był jednak zupełnie innym człowiekiem! Nazywano go Wąsalem (od wielkich wąsów) i Wojewodą („przez żart: w istocie wiele znaczył w województwie,/ Bo rodzinę Sopliców miał jakby w dowództwie”). Młody Jacek to uosobienie cech sarmackich: porywczy i skłonny do bójek, dumny i pełen
