Strona Główna
Jakie zasady wyznaje i jakie wartości ceni postać mówiąca we fraszce Jana Kochanowskiego Na dom w Czarnolesie? Na dom w Czarnolesie Panie, to moja praca, a zdarzenie Twoje; Raczyż błogosławieństwo dać do końca swoje! Inszy niechaj pałace marmorowe mają I szczerym złotogłowem ściany obijają, Ja, Panie, niechaj mieszkam w tym gnieździe ojczystym, A Ty mię zdrowiem opatrz i sumnieniem czystym, Pożywieniem ućciwym, ludzką życzliwością, Obyczajmi znośnymi, nieprzykrą starością. Postać mówiąca w wierszu prosi Boga o opiekę
Jaki zauważasz związek pierwszych wersów Pana Tadeusza: Litwo! Ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie. Ile Cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, Kto Cię stracił! z fraszką Jana Kochanowskiego „Na zdrowie”? Ojczyzna to zdrowie. Takiej metafory użył Adam Mickiewicz na początku Pana Tadeusza. Nawiązał w ten sposób do słynnej fraszki Jana Kochanowskiego, w której zdrowie zostaje uznane za jedną z najwyższych wartości. Kochanowski pisał: Szlachetne zdrowie, Nikt się nie dowie, Jako smakujesz, Aż
Określ podmiot liryczny w wierszu Jana Kochanowskiego Na lipę. Na lipę Gościu, siądź pod mym liściem, a odpoczni sobie! Nie dójdzie cię tu słońce, przyrzekam ja tobie, Choć się najwysszej wzbije, a proste promienie Ściągną pod swoje drzewa rozstrzelane cienie. Tu zawżdy chłodne wiatry z pola zawiewają, Tu słowicy, tu szpacy wdzięcznie narzekają. Z mego wonnego kwiatu pracowite pszczoły Biorą miód, który potem szlachci pańskie stoły. A ja swym cichym szeptem sprawić umiem
Jakich wartości trzeba się trzymać w życiu? (po lekturze Prefacji Edwarda Stachury) […] Zaprawdę godnym i sprawiedliwym Słusznym i zbawiennym jest Żeby człowiek W życiu onym Sprawiedliwym Był i godnym Żeby człowiek Był człowiekiem […] Nadrzędną zasadą, którą człowiek powinien stosować w życiu, jest: „Żeby człowiek/ Był człowiekiem” – musi więc postępować humanitarnie, zachowywać się „godnie” i „sprawiedliwie” wobec innych ludzi. Prawdziwy humanista cieszy się z życia – z tego, że pada deszcz, kwitną kwiaty, świecą gwiazdy, ptaki
Jakie uczucia opisuje wiersz Ach, gdyby, gdyby nawet piec zabrali… Moja niewyczerpana oda do radości Mirona Białoszewskiego? Podmiot liryczny opisuje uczucia przed wyniesieniem, w trakcie wynoszenia i po wyniesieniu pieca. Jakie to są uczucia? radość, duma, szczęście: „Mam piec/ podobny do bramy triumfalnej!” rozpacz, gorycz, przerażenie: „Zabierają mi piec/ podobny do bramy triumfalnej!!” złość, gniew: „Oddajcie mi piec/ podobny do bramy triumfalnej!!!” smutek, rezygnacja: „Zabrali” zauważenie faktu i zdziwienie: „Została po nim tylko/
Czym jest dusza Pana Cogito w wierszu Zbigniewa Herberta „Dusza Pana Cogito”? Nazwisko bohatera wiersza stanowi aluzję do formuły Kartezjusza „Cogito ergo sum” (Myślę, więc jestem). Kim jest Pan Cogito? To zwykły, przeciętny człowiek. Pan Cogito myśli o swoim życiu, o tym, kim jest. Jest świadomy, że człowiek składa się z dwóch części – duszy i ciała. Ale Pan Cogito to ktoś bez jednej ważnej części człowieka – bez duszy. (…) dusza Pana Cogito
Zbierz argumenty na to, że Testament mój Juliusza Słowackiego to utwór będący poetyckim rozrachunkiem z jego życiem i twórczością. 1. W wierszu Słowackiego podmiot liryczny można utożsamić z samym autorem. Kim jest spisujący testament? To: trzydziestoletni samotny poeta, niedoceniony artysta, który próbował kierować ludźmi jak sternik łodzią, lecz nie spotykał się z ich aprobatą: Kto drugi tak bez świata oklasków się zgodzi Iść… taką obojętność, jak ja, mieć dla świata? Być sternikiem duchami napełnionej łodzi,
Omów środki stylistyczne zastosowane w wierszu Kamyk Zbigniewa Herberta. Kamyk Kamyk jest stworzeniem doskonałym równy samemu sobie pilnujący swych granic wypełniony dokładnie kamiennym sensem o zapachu który niczego nie przypomina niczego nie płoszy nie budzi pożądania jego zapał i chód są słuszne i pełne godności czuję ciężki wyrzut kiedy go trzymam w dłoni i ciało jego szlachetne przenika fałszywe ciepło – Kamyki nie dają się oswoić do końca będą na nas
Czym jest naród według Zbigniewa Herberta (Rozważania o problemie narodu)? Według Zbigniewa Herberta o przynależności do danego narodu mogą decydować: Wspólny język (Herbert pisze: „używanie tych samych przekleństw i tych samych zaklęć miłosnych”). Czytanie tych samych tekstów, które przekazują pewne prawdy z pokolenia na pokolenie (poeta mówi: „wspólna lektura szkolna”). Wspólne terytorium – Herbert mówi o tym tak: sprawa z ziemią i podaje charakterystyczne dla polskiego krajobrazu elementy: „wierzby piaszczysta droga łan pszenicy niebo plus pierzaste
Ułóż listę pytań do Śmierci, które nurtują mistrza Polikarpa. Teoretycznie mistrz Polikarp (Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią) był przygotowany na spotkanie ze śmiercią – wszak prosił Boga o spotkanie z nią. Gdy jednak zobaczył nagą, chudą kobietę z gnijącymi częściami ciała i kosą w ręce, z wrażenia zapomniał na chwilę języka w gębie. Pytania, które miał zadać, umknęły mu z głowy, ale łatwo je sobie przypomni, gdy mu podpowiemy. Bo i nas, ludzi współczesnych, nurtują podobne problemy co ludzi
Wybierz z dowolnego źródła przykłady wierszy, które mogłyby nosić tytuły: Ojczyzna się śmieje i Ojczyzna krwawi, boli. Dwa czasowniki określające stany, w jakich znajduje się ojczyzna, pochodzą z wiersza Tadeusza Różewicza Oblicze ojczyzny. Dla podmiotu lirycznego z tego utworu radosne oblicze ojczyzny, czyli tej, która się śmieje, kojarzy się z miejscem urodzenia, dzieciństwem, procesem poznawania tajników świata: […] na początku ojczyzna jest blisko na wyciągnięcie ręki dopiero później rośnie krwawi boli
Wskaż podobieństwa i różnice pomiędzy utworami o kruku i lisie autorstwa Ignacego Krasickiego, Jana Sztaudyngera i Zbigniewa Lengrena. Podobieństwa: W bajkach Krasickiego i Lengrena są identyczne tytuły wskazujące na głównych bohaterów (Kruk i lis). Tylko Sztaudynger nadaje swej bajce inny tytuł: Nauka nie poszła w las – bardziej opisowy, zawierający przewrotną wobec treści pointę. We wszystkich trzech utworach pojawiają się ci sami bohaterowie – dwa zwierzęta: kruk i lis. Typ bajki, w której występują zwierzęta uosabiające ludzkie cechy, nazywa
Inspirując się wierszem Zbigniewa Herberta „O dwóch nogach Pana Cogito”, wyraź własne stanowisko wobec tezy: każdy z nas łączy w sobie cechy Don Kichota i Sancho Pansy. Co to za człowiek z dwiema różnymi nogami? Herbert nie każe nam się zastanawiać, wyjawia tajemnicę: Pan Cogito. Jego lewą nogę „przyrównać można do Sancho Pansy”, a prawa przypomina „błędnego rycerza”, czyli Don Kichota. My ludzie, istoty myślące, mamy więc dwie „nogi”, dwa różne spojrzenia na świat, które
Z cyklu wierszy Władysława Broniewskiego Anka wybierz jeden utwór, który można nazwać współczesnym trenem. Uzasadnij wybór. Każdy z wierszy z tomiku Anka można nazwać współczesnym trenem. Tren to utwór poświęcony zmarłej osobie – w tym wypadku nieżyjącej Ance, córce Władysława Broniewskiego. Tren przedstawia zalety i zasługi zmarłej osoby. Osoba wypowiadająca się wyraża żal z powodu odejścia bliskiej osoby. W utworze pt. Trumna jesionowa poeta pisze o bezsennych nocach przepełnionych tęsknotą i żalem, o łzach rozpaczy, którymi mógłby obdzielić
Fragment tekstu Owidiusza kończy zdanie: „Dedal przeklął swoją sztukę”. Dlaczego? Jakie znaczenie dla całego tekstu ma to zdanie? Skonstruowanie skrzydeł było sztuką – Dedal bardzo misternie połączył ptasie pióra w całość. Odniósł sukces, bo sztuka okazała się skuteczna: za pomocą skrzydeł mężczyźni wydostali się z niewoli. Wkrótce jednak sukces zmienił się w porażkę. Ceną wielkiej sztuki była śmierć Ikara. W takiej chwili ojciec pożałował, że ośmielił się porwać na tak wielkie dzieło, że stworzył
Na podstawie wiersza Bronisława Maja *** (Otwieram okno) odpowiedz na pytanie: jak rozumieć paradoks – „dojrzeć do tego, aby być jak dziecko”? Podmiot liryczny w wierszu Bronisława Maja *** (Otwieram okno) opisuje widok z okna w czerwcowy dzień w Krakowie: Otwieram okno: jest czerwcowy dzień, są światła błyszczące na rzece, która nazywa się Wisłą, są mosty, wieże o kopułach zielonych jak drzewa, są drzewa (…) W następnych wersach mówi, że to, co widzimy wokół
Czy kultura zagraża naturze? Odpowiedz na pytanie na podstawie wiersza Jarosława Iwaszkiewicza Europa. Według Iwaszkiewicza – kultura (w znaczeniu: cywilizacja) zagraża naturze. Kulturę stworzył człowiek, nawet nie zdając sobie sprawy z tego, że jego własne dzieło może odwrócić się przeciwko niemu. Ludziom jest już „za ciasno”, nie mogą „złapać oddechu”. Zmienia się krajobraz, którego nie da się już nazwać naturalnym pejzażem, lecz sztucznym tworem. Krajobraz ten zbudowany jest w wierszu na zasadzie
Jaka jest natura człowieka? Dlaczego podmiot liryczny w wierszu Tadeusza Różewicza Ocalony poszukuje mistrza i nauczyciela? II wojna światowa dokonała zniszczeń nie tylko materialnych, ale przede wszystkim duchowych. Wojna skończyła się, ale jej skutki są straszniejsze niż ona sama. Bo nic nie jest tak, jak było. Panuje przerażenie i pustka. Wojna ukazała zło tkwiące w człowieku i uświadomiła ludziom, że tradycyjnie cenione wartości (np. dobro, miłość, sprawiedliwość, prawda) też uległy zniszczeniu. Na przykład przyjaźń
Pytanie: Wyjaśnij, na czym polega postawa prometejska. Zauważ… Nie chodzi o wyjaśnienie, kim był Prometeusz ani tym bardziej, czym był mit. Musisz skupić się na wyjaśnieniu terminu prometeizm. Wszelkie dodatkowe informacje (historia Prometeusza, przykłady postawy prometejskiej w literaturze) zachowaj na później. Przydadzą się, kiedy będziesz chciał podeprzeć swoją odpowiedź. Twoja odpowiedź: Postawa prometejska to poświęcenie się dla dobra ogółu za cenę własnego cierpienia. Nazywa się ją również prometeizmem. Charakterystyczny dla prometeizmu jest
Pytanie: Jakie znasz typy narracji w utworze literackim? Zauważ: Nie jesteś proszony o określenie narracji w konkretnym tekście literackim. Twoim zadaniem jest czysto teoretyczne wypowiedzenie się na temat typów narracji. To pytanie z teorii literatury. Brzmi bardzo poważnie, ale trudne nie jest. Twoja odpowiedź: Narrator to osoba, która mówi w teście prozatorskim. Narracja może być trzecioosobowa lub pierwszoosobowa. Narrator trzecioosobowy jest wszechwiedzący, czyli wie wszystko: może wybiegać w przyszłość, zna przeszłość bohaterów, może spoglądać na zdarzenia
