Strona Główna
Udowodnij, że utwory Katarynka lub Kamizelka Bolesława Prusa to nowele doskonałe. 1. Na początku odpowiedzi… …wymień w punktach cechy doskonałej noweli (jedność czasu, jedność miejsca, mała liczba bohaterów, główny motyw, jeden wątek, punkt kulminacyjny, wyraźna puenta). 2. Rozwinięcie wypowiedzi Wybierz jedną z nowel (poniżej dwa przykłady) i jeszcze raz kolejno wymieniaj cechy tego gatunku, dopowiadając, jak wygląda to w omawianym utworze Prusa. 3. Jeśli chcesz podnieść poziom pracy wspomnij krótko o historii tego gatunku.
1. Jeśli nie wiadomo, kto jest twórcą dzieła, oznacza to: A. symboliczność sztuki B. anonimowość sztuki C. wiarygodność sztuki D. jednoznaczność sztuki Odp. B 2. Skojarz termin z odpowiednią dziedziną sztuki: wirtuoz scenografia baszta fraszka A. literatura; B. architektura; C. teatr; D. muzyka Odp. wirtuoz – D; scenografia – C; baszta – B; fraszka – A. Przypomnijmy, że: wirtuoz – to występujący na koncertach wykonawca, który opanował w sposób mistrzowski grę na
Wyjaśnij, czym jest platonizm. Platonizm to pogląd filozoficzny, którego autorem był starożytny myśliciel Platon. Platonizm to przekonanie, że świat jest podzielony na dwie warstwy: realną i idealną. Wszystkie rzeczy, które znamy, mają swe odpowiedniki w świecie idei. Świat idealny jest doskonały, my – ludzie – żyjemy w świecie rzeczy, marnych cieni idei. Platonizm nazywamy też idealizmem platońskim. Przywołaj pojęcie jaskini platońskiej. Różnice między światem idei a światem rzeczy Platon przedstawił na przykładzie jaskini, w której
Dlaczego opowiadanie Jarosława Iwaszkiewicza nosi tytuł Ikar? Inspiracją do napisania opowiadania Ikar stał się obraz Bruegla pod tym samym tytułem. Pisarz i malarz przedstawili podobne problemy, ale na różne sposoby. Bruegel za pomocą linii, plam, kolorów i światła przedstawia historię Ikara, syna Dedala, który utonął w morzu przez nikogo niezauważony. Obraz ten nawiązuje do mitu greckiego – Dedal skonstruował dla siebie i syna skrzydła z ptasich piór sklejonych woskiem, ale syn nie posłuchał ojca i wzbił
Czym jest prawda? Po pierwsze Prawda to podstawa poznania świata. Coś jest prawdziwe, czyli jest zgodne z rzeczywistością. Opowiadamy zgodnie z prawdą, czyli opowiadamy dokładnie tak, jak było. Po drugie Wydarzenia prawdziwe, takie, które miały miejsce, nazywamy faktami. Można je udowodnić, potwierdzić zeznaniami świadków. Pamiętaj! Fakty są zawsze autentyczne. Dlatego nie mów „fakt autentyczny”. To błąd językowy, zwany tautologią (czyli masło maślane). Po trzecie Prawda jest podstawą etyki, czyli nauki o moralności. Prawda
Czym są uczucia? Uczucie to coś, co towarzyszy człowiekowi od urodzenia. Naukowo nazwać je możemy procesem psychicznym czy stanem emocjonalnym. Uczucie odzwierciedla nasz stosunek do otoczenia (innych ludzi), ale i do samego siebie. Uczucia motywują nas do wielu czynów, sprawiają, że zachowujemy się tak, a nie inaczej. Uczuciami tłumaczymy wiele naszych zachowań, np. „nie pomogę mu, bo go nienawidzę” albo wręcz przeciwnie „pomogę mu, bo go kocham” czy też „pomogę mu, bo
Co to jest rozrywka? To prawda, tłumaczymy rzecz oczywistą. Ale spróbujmy mimo to zdefiniować rozrywkę, tak jak definiuje się wojnę, powstanie czy przyjaźń. Rozrywka to coś przyjemnego, miłego. Sposób na spędzanie czasu wolnego od pracy, nauki. Zasłużony, czynny wypoczynek. Nie leżenie brzuchem do góry lub spanie, ale dobrowolne działanie, które ma dawać radość, satysfakcję, pozytywne emocje. Rozrywka może mieć różnorodny charakter, wynikający głównie z zainteresowań indywidualnych człowieka, ale także jego przynależności
Szkoła wczoraj i dziś Starożytność Z tej epoki wywodzą się nazwy obecnych szkół, chociaż geneza tych nazw niewiele ma wspólnego ze współczesną edukacją. Gimnazjum to w starożytnej Grecji publiczny ośrodek ćwiczeń gimnastycznych, które w dodatku odbywały się nago. Najsłynniejsze gimnazjum mieściło się w Sparcie (ojczyzna wojowników) i Atenach. Liceum (Likejon) – przekształcone z czasem w szkołę filozoficzno-naukową. W liceum uczył Arystoteles. To właśnie w liceum zaczęto przykładać ogromną wagę do badań naukowych, uznając ich wyniki za ważniejsze od czczych
Czego ludzie poszukują? Zasad Życie bez zasad to podążanie drogą bez drogowskazów, błądzenie. O kimś, kto często zmienia zdanie, mówi się, że nie ma zasad. Taki człowiek nie dotrzymuje słowa, jest nieobliczalny, nie można na niego liczyć. Kiedy człowiek ma swoje zasady, łatwiej mu porozumieć się z innymi (tak jak gra w brydża czy szachy możliwa jest tylko wtedy, gdy gracze znają zasady tych gier), wie, czego chce, do czego dąży, w jaki sposób
Czym jest dobro i zło? Dobro i zło to podstawowe pojęcia etyczne. Dobrem określa się wszystko to, co przynosi korzyść człowiekowi, nie powoduje niczyjej krzywdy, służy szczęściu. Zło to przeciwieństwo dobra – jego skutkiem jest ludzka krzywda, nieszczęście. Skąd się wzięły te pojęcia? Istnieją od samego początku ludzkości, odkąd zawiązała się pierwsza grupa społeczna. Rozróżnienie między postępowaniem dobrym a złym to podstawa funkcjonowania każdego społeczeństwa. Granice między dobrem a złem poznajemy w procesie wychowania. Małe
Smutne dzieciństwo w literaturze minionych stuleci Trudne było dzieciństwo bohaterów nowelek i opowiadań pozytywistów – Orzeszkowej, Prusa, Sienkiewicza. Antek, Janko Muzykant, dzieci z Naszej szkapy nieraz przymierają głodem, nie mogą liczyć na troskę i opiekę rodziców, nie mają warunków do rozwijania zainteresowań. Są skazane na ciężką pracę ponad siły. Janko nie mógł rozwijać swych talentów muzycznych, Antek – plastycznych. Chłopcy z Naszej szkapy zaznali biedy i nieszczęścia. Smutne jest życie sierot (Pollyanna, Ania z Zielonego Wzgórza,
Sekrety rodzinne Mit o Edypie Jedna ze smutniejszych historii antycznych. Edyp, przybrany syn króla i królowej Koryntu, od wyroczni delfickiej dowiedział się, że zabije ojca i poślubi własną matkę. Nie chcąc do tego dopuścić, Edyp ucieka z Koryntu. Zabija napotkanego po drodze człowieka (pokłócili się o „pierwszeństwo przejścia”). Był to Lajos – jego rodzony ojciec. W Tebach Edyp rozwiązuje zagadkę straszliwego Sfinksa gnębiącego miasto i w nagrodę poślubia wdowę po królu
Bohaterowie, którzy całkowicie się zmienili pod wpływem jednego wydarzenia: Jacek Soplica z Pana Tadeusza Momentem przełomowym jest zabicie Stolnika (magnat odmówił mu ręki swej córki) i tym samym mimowolne wsparcie atakujących zamek Stolnika Rosjan. Osobista zemsta łączy się ze zdradą wobec narodu. Aby odpokutować winy, Jacek Soplica staje się skromnym zakonnikiem, rezygnuje z własnego szczęścia i poświęca się dla ojczyzny. Charakter tej postaci zmienia się zupełnie. Butny i pewny siebie szlachcic Jacek Soplica, a pokorny emisariusz
Jesień życia Skąd to określenie? Tymi słowami określamy starość, czas odpoczynku, emerytury. Przeciwieństwo jesieni – wiosna życia, czyli młodość. Jaka powinna być jesień życia? Taka jak złota polska jesień – pogodna, ciepła, pełna kolorów. Nostalgiczna, ze wspomnieniami i bogata. Żadnego ciułania pieniędzy, żadnych smutków i trosk. I z dobrym zdrowiem, koniecznie. Starzy bohaterowie lektur Ebenezer Scrooge z Opowieści wigilijnej – samotny, bo straszliwie skąpy. Nieszczęśliwy, opuszczony przez bliskich, których sam zraził do siebie. Dostaje
Bogowie antyczni: kapryśni, ludzcy, słabi Z mitologii greckiej i rzymskiej wynurza się świat wielu bogów (politeistyczny), podobnych do ludzi, niekiedy słabych, małostkowych i mściwych. Nie są to bogowie tak do końca wszechmocni. Ograniczają się wszyscy nawzajem, kłócą i walczą o wpływy, a poza tym… wszyscy muszą podporządkować się tajemniczemu Fatum – przeznaczeniu. Nie są dalecy od spraw śmiertelników, mocno ingerują w ich życie. Mają swoich ulubieńców i wrogów, wśród innych bogów i wśród ludzi. Kochają np. Syzyfa, którego
Literackie obrazy miłości matczynej Dym – syn, młody robotnik fabryki, jest dla starej matki całym światem. Codziennie wyczekuje ona jego powrotu z fabryki, przygotowuje obiad, cieszy się wspólnie spędzonymi wieczorami. Któregoś dnia to spokojne życie zostaje przerwane – w fabryce wybucha pożar. Intuicja matki jest nieomylna – wie, że straciła ukochane dziecko. Balladyna – matka Balladyny to skromna wdowa mieszkająca w leśnej chatce. Wychowuje dwie córki – złą i dobrą. Skrzywdzona przez okrutną Balladynę
WYPRACOWANIA O EPOKACH • Wnioski na koniec: najbardziej cenię tych bohaterów literackich, którzy próbowali coś zmienić w otaczającym ich świecie. Literatura powinna służyć nauczaniu, pokazywać ludziom właściwe wzory do naśladowania, mówić, co jest dobre, a co złe. A epoką literacką, która najpełniej realizowała te zasady, było właśnie oświecenie. • Kończąc: barok i oświecenie to ponad dwieście lat w historii Polski, to mnogość koncepcji, pomysłów, nastrojów, a co za tym idzie – także postaw życiowych zaproponowanych
Zwróć uwagę na tematy: Świat na opak – opowiadanie z elementami groteski. Jak, Twoim zdaniem, mógłby wyglądać świat po drugiej stronie lustra? Opis. Byłem w dziwnym mieście – opowiadanie fantastyczne. Nigdy w to nie uwierzysz! – list do przyjaciela. Skąd przybywasz? – wywiad z kosmitą. W krainie spełnionych marzeń – reportaż. Co łączy te polecenia? Konieczność wzbogacenia pracy elementami nierzeczywistymi, wyobrażonymi, fantastycznymi lub groteskowymi. Do pisania tego typu prac chętnie
Zwróć uwagę na tematy Nigdy nie zapomnę tego spotkania.” Przedstaw bohatera literackiego, z którym chciałbyś się spotkać. Jak wyobrażasz sobie idealnego pedagoga? Opis. On (ona) jest moim największym autorytetem. Dlaczego powinienem reprezentować Polskę na światowym zjeździe młodzieży – autocharakterystyka. To mój przyjaciel. Charakterystyka. Każdy człowiek ma takie chwile, których wstydzi się do końca życia. Czy zgadzasz się z tym poglądem? W życiu każdego człowieka są chwile, kiedy musi wybierać między uczuciami
Opis Soplicowa. Jak tworzyć opis dworku i jego otoczenia? Oto przykład pracy i wskazówki, jak ją napisać, wzbogacić. Stał dwór szlachecki, z drzewa, lecz podmurowany; Świeciły się z daleka pobielane ściany, Tym bielsze, że odbite od ciemnej zieleni Topoli, co go bronią od wiatrów jesieni. Ten opis dworu w Soplicowie, znany dobrze z I księgi Pana Tadeusza na długo ukształtował wyobrażenie polskich czytelników i widzów o dworku szlacheckim. Soplicowo, co ważne, znajduje się na Litwie, na Kresach, czyli w polskiej
