Strona Główna
Obraz XX w. i sposób jego kreacji w wierszu Wisławy Szymborskiej „Nienawiść” – dokonaj analizy i interpretacji utworu. Wisława Szymborska Nienawiść Spójrzcie, jaka wciąż sprawna, jak dobrze się trzyma w naszym stuleciu nienawiść. Jak lekko bierze wysokie przeszkody. Jakie to łatwe dla niej – skoczyć, dopaść. Nie jest jak inne uczucia. Starsza i młodsza od nich równocześnie. Sama rodzi przyczyny, które ją budzą do życia. Jeśli zasypia, to nigdy snem wiecznym.
Na podstawie fragmentów Wielkiej Improwizacji scharakteryzuj polskiego patriotę – spiskowca ze zwróceniem uwagi na romantyczne cechy osobowości bohatera. Wskaż źródła dramatyczności sceny. KONRAD po długim milczeniu Samotność – cóż po ludziach, czym śpiewak dla ludzi? Gdzie człowiek, co z mej pieśni całą myśl wysłucha, Obejmuje okiem wszystkie promienie jej ducha? Nieszczęsny, kto dla ludzi głos swój i język trudzi: Język kłamie głosowi a głos myślom kłamie; Myśl z duszy leci bystro, nim się w słowach
Witold Gombrowicz, Ferdydurke W tym miejscu wykładu jeden z uczniów zakręcił się nerwowo i zajęczał: – Ale kiedy ja się wcale nie zachwycam! Wcale się nie zachwycam! Nie zajmuje mnie! Nie mogę wyczytać więcej jak dwie strofy, a i to mnie nie zajmuje. Boże, ratuj, jak to mnie zachwyca, kiedy nie zachwyca? – wytrzeszczył oczy i usiadł, grążąc się w jakieś bezdenne przepaście. Naiwnym tym wyznaniem aż zakrztusił się nauczyciel. – Ciszej, na Boga! – syknął.
Refleksja o świecie i człowieku zawarta w wierszu List do ludożerców Tadeusza Różewicza. Dokonaj analizy i interpretacji tekstu, zwracając uwagę na sposób ukształtowania poetyckiej wypowiedzi. Tadeusz Różewicz, List do ludożerców Kochani ludożercy nie patrzcie wilkiem na człowieka który pyta o wolne miejsce w przedziale kolejowym zrozumcie inni ludzie też mają dwie nogi i siedzenie Kochani ludożercy poczekajcie chwilę nie depczcie słabszych nie zgrzytajcie zębami zrozumcie ludzi jest dużo będzie jeszcze więcej więc
Analizując i interpretując fragment wiersza Bolesława Leśmiana W malinowym chruśniaku, przedstaw relację między człowiekiem a światem natury oraz sposób kreacji poetyckiej rzeczywistości. Bolesław Leśmian, W malinowym chruśniaku (fragment) *** W malinowym chruśniaku, przed ciekawych wzrokiem Zapodziani po głowy, przez długie godziny Zrywaliśmy przybyłe tej nocy maliny. Palce miałaś na oślep skrwawione ich sokiem. Bąk złośnik huczał basem, jakby straszył kwiaty, Rdzawe guzy na słońcu wygrzewał liść chory, Złachmaniałych pajęczyn skrzyły się
Na podstawie przytoczonego fragmentu „Lalki” Bolesława Prusa scharakteryzuj, jak zostało ukazane tam rozstanie; przedstaw emocje i uczucia bohaterów sceny. Określ rolę tego fragmentu w powieści. Bolesław Prus, Lalka (fragment) Pociąg ruszył. Starski usiadł po lewej stronie panny Izabeli i zaczął z nią rozmawiać w połowie po polsku, w połowie po angielsku, coraz częściej wpadając w angielszczyznę. Wokulski siedział na prawo od panny Izabeli, nie chcąc jednak przeszkadzać w rozmowie, wstał
Władysław Reymont, Chłopi (fragment) Boryna naraz przyklęknął na zagonie i jął w nastawioną koszulę nabierać ziemi, niby z tego wora zboże naszykowane do siewu, aż nagarnąwszy tyla, iż się ledwie podźwignął, przeżegnał się, spróbował rozmachu i począł obsiewać… Przychylił się pod ciężarem i z wolna, krok za krokiem szedł i tym błogosławiącym, półkolistym rzutem posiewał ziemię na zagonach. Łapa chodził za nim, a kiej ptak jaki spłoszony zerwał się spod nóg, gonił przez chwilę
Wygrywać jest rzeczą ludzką… Na podstawie wybranych utworów literackich oceń postępowanie bohaterów literackich odnoszących zwycięstwo. Komentarz: W takim ujęciu temat pojawia się dość rzadko. Dość silnie wiąże się jednak z takimi motywami, jak sukces i kariera, które lubią gościć na maturach. Nie jest najłatwiejszy – problemem może stać się odpowiedni dobór tekstów. Z całą pewnością dobrze więc we wstępie zastanowić się, co właściwie można uznać za zwycięstwo – i to pomyśleć w sposób ukierunkowany, w odniesieniu
„Łatwiej przeniknąć świat niż samego siebie” (Carl Gustav Jung). Przedstaw portrety bohaterów literackich, którzy w trudnych sytuacjach odkrywali mikrokosmos swojej psychiki. Komentarz: Temat tylko z pozoru wygląda na trudny. Wiadomo – nazwisko Junga w połączeniu z „mikrokosmosem psychiki” musi zrobić wrażenie. Ale czym tak naprawdę jest to „odkrywanie mikrokosmosu psychiki”? To słowo-wytrych, którym można określić dokładnie każdą refleksję nad samym sobą i wewnętrznymi przemianami. Po przełożeniu na prostszy język temat brzmi: „Przedstaw bohaterów, którzy
Życie to nie teatr. Rozważ tezę i zaprezentuj swój sąd na jej temat, odwołując się do wybranych tekstów literackich. Komentarz: Temat tym razem dość wieloznaczny, odnoszący się do filozoficzno-poetyckiego motywu teatrum mundi. Jeżeli zrozumiemy go dosłownie, może być pewien problem z doborem tekstów. Jeżeli nazbyt luźno – możemy zostać oskarżeni o rozminięcie się z tematem, co grozi nawet oceną niedostateczną. We wstępie więc musimy dość jasno ustosunkować się do tematu, wyjaśnić, jak zamierzamy
Przedstaw i uzasadnij swój sąd na temat ekranizacji lektur szkolnych, konfrontując wybrane utwory literackie z ich filmowymi realizacjami. Komentarz: Łatwizna. O ile oczywiście oglądaliście jakieś ekranizacje lektur (a kto ich nie ogląda?). Do tego warto znać chociaż jeden, dwa literackie pierwowzory. Pamiętacie, które adaptacje filmowe powszechnie uznano za genialne? Wesele i Ziemię obiecaną Wajdy, a także Sklepy cynamonowe Wojciecha Hasa. Najmocniej krytykowane zaś były Przedwiośnie Bajona i Ferdydurke Skolimowskiego. Pamiętaj też o wyrażeniu „sądu”, o który proszą
Historia narzucała twórcom literatury powinności. Omów, jak je pojmowali i realizowali wybrani przez Ciebie pisarze w swoich dziełach. Komentarz: Temat raczej mało prawdopodobny, średnio trudny. Od razu na początku pojawia się pytanie – czy to historia automatycznie narzuca powinności artyście, czy raczej artysta sam je na siebie nakłada, czy wreszcie niejako wymusza to na nim światopogląd epoki. Warto na to pytanie spróbować odpowiedzieć już we wstępie. Z doborem tekstów może być
Artysta i jego sztuka – bohaterowie literatury różnych epok. Przedstaw problem na wybranych przykładach. Komentarz: Kolejna wersja najpopularniejszego tematu maturalnego. Zadania sztuki czy raczej stosunek artysty do niej – w tym wypadku możemy konkretyzować nasze ujęcie tematu według własnego uznania. Niestety, jeśli nie mamy wielkiego talentu eseistycznego, przy tego rodzaju temacie raczej nie unikniemy chronologicznej lub problemowej wyliczanki-klepanki. Warto tylko postarać się, by była ona solidna i przekonująca. Strategie realizacji
„Nie ma takiego wielkiego czynu, który by nie powstał z jakiegoś wielkiego marzenia” (Georges Duhamel). O których bohaterach literackich możesz powiedzieć, że mieli odwagę realizować swoje marzenia? Sądy uzasadnij. Komentarz: Idealiści i marzyciele zawsze byli bliscy pisarzom. I choć ich literackie działania nie musiały zawsze doprowadzić do „wielkiego czynu”, to odwagę nierzadko miewali. Dlatego temat nie jest zbyt trudny, a i dobór tekstów nie powinien Wam sprawić problemu. Kłopot tylko w tym, że literaccy
Literackie wizerunki ludzi niepokornych. Skonfrontuj postawę trzech bohaterów, zwracając uwagę na sposób ich kreacji i funkcje w świecie przedstawionych utworów. Komentarz: Opcji tyle, ilu różniących się bohaterów (zbuntowanych) będziesz w stanie przywołać. Ale konstrukcja pracy w każdym przypadku podobna. Konfrontujesz ze sobą trzy różne sposoby buntu wobec – i tu wybierasz kategorię, wedle której będziesz wybierał postaci. Może to być bunt wobec wojny, systemu, moralności. Pole do popisu ogromne, bo nie została określona
„Szczęście człowieka na ziemi zaczyna się dlań wtedy, gdy zapominając o sobie, zaczyna żyć dla innych” (Mikołaj Gogol). Rozważ słuszność myśli pisarza, sięgając do kilku wybranych utworów i własnych myśli o istocie szczęścia. Komentarz: Temat z gatunku uniwersalnych, pozornie dla każdego. Rozległość tematu może wyprowadzić na manowce. Zastanów się dobrze nad kluczem. Stwierdzenie Gogola możesz potwierdzić literackimi i rzeczywistymi przykładami. Albo zdecydować się na rodzaj dyskusji, zagłębiając się w różne definicje szczęścia. Przy
„Pesymistyczna wizja ludzkiej kondycji jest właściwa XX wiekowi” – ustosunkuj się do opinii Czesława Miłosza, poszukując argumentów w literaturze XX wieku. Komentarz: Z autorytetem Czesława Miłosza możesz albo zawalczyć, albo się zgodzić. Sposób pierwszy z pewnością jest o wiele trudniejszy, ale gwarantuje ciekawszą kompozycję, nawet jeśli ostatecznie zgodzisz się z pisarzem (przegrać z Miłoszem to nie wstyd). Sposób drugi jest łatwiejszy, ale w trakcie realizacji może okazać się płaczliwym, apokaliptycznym wyliczaniem zagrożeń czyhających na nas na
Literatura opisywała różne heroizmy – pokaż to na kilku przykładach. Komentarz: Temat łatwy, żeby nie powiedzieć, że bardzo. Trudne będzie za to uniknięcie patosu i banału. Możliwości ujęcia tematu uzależnione są tylko od wybranych przez Ciebie postaci. Nie musisz zajmować żadnego stanowiska, Twoim zadaniem jest właściwie jedynie przypomnienie wydarzeń wymagających hartu ducha. Przywołaj pojęcia: Heros – definicja antyczna to półbóg, rozumienie szersze to bohater. Odważny i waleczny. Chanson de geste –
Najdoskonalsza część stworzenia czy „nędzy wszelkiej wizerunek”? Odwołując się do wybranych utworów z różnych epok, rozważ, która z literackich koncepcji człowieka i jego losu jest bliższa rzeczywistości. Komentarz: Temat typowy, niezbyt trudny. Człowiek i ludzka kondycja to odwieczne motywy literatury (jak i – he! he! – całej humanistyki oraz oczywiście matur). Trzeba pamiętać tylko o jednym – literatura to nie filozofia ani propaganda. Sądy pisarzy na temat człowieka nie muszą zatem być
Kobieta współczesna wobec swojej prababki – rozważ wpływ kobiet na kształtowanie różnych dziedzin życia w epokach dawnych i współcześnie. Posłuż się przykładami, jakie daje literatura i życie codzienne. Komentarz: Temat, który wymaga nie tylko znajomości bohaterek literackich. Przyda się też wiedza na temat emancypacji kobiet. Wariant pierwszy to porównanie możliwości i literackiego obrazu kobiet antycznych i, na przykład, z czasów pozytywizmu (kombinacja dowolna). Wariant drugi, to próba usystematyzowania roli kobiety w społeczeństwie. Strategie realizacji
