Tag "Juliusz Słowacki"
Choć mówi się zwykle o dwóch ważnych emigracjach, romantycznej i XX-wiecznej, Polacy opuszczali ojczyznę już wcześniej. W czasach kontrreformacji z Rzeczpospolitej, uchodzącej wcześniej za kraj nadzwyczaj tolerancyjny, musieli uciekać wyznawcy nieprawomyślnej wiary. Temat banicji arian podjął m.in. barokowy poeta Zbigniew Morsztyn w Pieśni w ucisku. Emigracja Polaków wynikała jednak przede wszystkim z przyczyn politycznych. Tak było m.in. po konfederacji barskiej (1768 – 1772) oraz po przegranej wojnie polsko-rosyjskiej, kiedy to wielu rodaków wyjeżdżało za granicę, głównie do
WINKELRIED – „Polska Winkelriedem narodów” – takie hasło zamieszcza w Kordianie Juliusz Słowacki. Aby pojąć jego wymowę, trzeba znać historię średniowiecznego Winkelrieda. Był to rycerz, który wsławił się podczas walki Szwajcarów o niepodległość. W krytycznej chwili – przed murem wrogich lanc, Winkelried objął i wbił sobie w piersi tyle grotów, że przez wytworzoną lukę wdarli się jego towarzysze. Poświęcając swoje życie – umożliwił zwycięstwo Szwajcarów w bitwie pod Sempach. Natomiast
Miłość Miłość to wielki romantyczny temat. Zaczyna się od Cierpień młodego Wertera Goethego. Jego bohater: wrażliwy, nieszczęśliwie zakochany, wreszcie samobójca – stał się wzorem dla większości poetów i kochanków. Dziełko Goethego stało się najpoczytniejszą książką epoki, młodzież naśladowała strój Wertera, niestety również postawę – rozgoryczenia, rozczarowania światem nierzadko – samobójczej śmierci z miłości. Byronowski Giaur także traci swoją ukochaną – niewolnicę Leilę – i będzie się mścił. Wcześniej obmyślał porwanie.
Grażyna Tytułowa bohaterka powieści poetyckiej Adama Mickiewicza jest żoną nowogródzkiego księcia Litawora, litewską władczynią, która pod nieobecność męża przywdziewa jego zbroję i staje do walki przeciw Krzyżakom. To kobieta rycerz. Dumna i odważna córa swojego narodu. Wzór patriotyzmu i wierności ideałom, które ważniejsze są dla niej niż życie. Kobieta silna i uparta. To pierwsza i najważniejsza w naszej literaturze bohaterka, która udaje mężczyznę. Uwaga! Grażyny powinny wiedzieć, że to Mickiewiczowi zawdzięczają swoje imię. Wymyślił je sam
Hymn (Smutno mi, Boże) jest jeszcze jednym z cyklu utworów powstałych podczas podróży Słowackiego na Wschód. „Pisałem o zachodzie słońca na morzu przed Aleksandrią” – brzmi dopisek poety. Niemal widzimy go, jak stoi na dziobie okrętu, wpatrzony w dal. Ogląda zachód słońca – przecudny obraz Boskiego dzieła: tęczę blasków, złociste niebo i morze, ognistą gwiazdę słońca, które gaśnie w lazurze wód. Lecz oddalony od rodzinnych brzegów, samotny człowiek odczuwa smutek i pragnie wyjawić przed Bogiem swoje
Juliusz Słowacki Rozłączenie Rozłączeni – lecz jedno o drugim pamięta Pomiędzy nami lata biały gołąb smutku I nosi ciągłe wieści. Wiem, kiedy w ogródku, Wiem, kiedy płaczesz w cichej komnacie zamknięta; Wiem, o jakiej godzinie wraca bólu fala, Wiem, jaka ci rozmowa ludzi łzę wyciska. Tyś mi widma jak gwiazda, co się tam zapala I łzę różową leje, i skrą siną błyska. A choć mi teraz ciebie oczyma nie dostać,
Beniowski Słowackiego Gatunek – poemat dygresyjny Podobnie jak powieść poetycka jest gatunkiem ukształtowanym przez epokę romantyzmu. Za jego twórcę uważa się George’a Byrona, autora dwóch tego rodzaju poematów – Wędrówek Childe Harolda i Don Juana. Nie należy przy tym zapominać, że chociaż to Byron stworzył pierwowzór tego gatunku literackiego, duży wpływ na powstanie poematu dygresyjnego miały również powieści angielskiego pisarza Laurence’a Sterne’a, takie jak Podróż sentymentalna. Na nich częściowo wzorował
1. Jak miał na imię chłopiec, co psom szył buty, o którym opowiada Kordianowi Grzegorz? 2. Czy żyli rodzice Kordiana? 3. W jaki sposób Kordian popełnił samobójstwo? Co wzbudziło niepokój domowników? 4. Jak miała na imię kobieta, która towarzyszyła Kordianowi tylko dla pieniędzy i co powiedział jej, by ją sprawdzić? 5. Jaki ptak towarzyszy rozmowie papieża z Kordianem i jak żartobliwie nazywa go papież? 6. W jaki sposób tytułowy bohater
TEST 1. Jedną z najważniejszych cech literatury romantycznej jest: a) synkretyzm b) polifoniczność c) liryzm 1. Odpowiedź: a) Komentarz: Chyba najważniejszą cechą romantycznej literatury jest jej synkretyzm. Synkretyzm to inaczej zerwanie z tradycyjnie pojmowanym podziałem na rodzaje i gatunki literackie, jako konstrukcje zamknięte i sztywno skodyfikowane. Utwory synkretyczne to dzieła o niejednolitej strukturze – zawierające cechy charakterystyczne dla różnych gatunków (synkretyzm gatunkowy), bądź rodzajów (synkretyzm rodzajowy) literackich. 2. Ballada to
Juliusz Słowacki Hymn Smutno mi, Boże – Dla mnie na zachodzie Rozlałeś tęczę blasków promienistą, Przede mną gasisz w lazurowej wodzie Gwiazdę ognistą… Choć mi tak niebo ty złocisz i morze, Smutno mi, Boże! Jak puste kłosy z podniesioną głową Stoję rozkoszy próżen i dosytu Dla obcych ludzi mam twarz jednakową, Ciszę błękitu. Ale przed Tobą głąb serca otworzę, Smutno mi, Boże! Jako na matki odejście się żali Mała dziecina,
Juliusz Słowacki Testament mój Żyłem z wami, cierpiałem i płakałem z wami, Nigdy mi, kto szlachetny, nie był obojętny, Dziś was rzucam i dalej idę w cień – z duchami – A jak gdyby tu szczęście był – idę smętny. Nie zostawiłem tutaj żadnego dziedzica Ani dla mojej lutni – ani dla imienia; – Imię moje tak przeszło jako błyskawica I będzie jak dźwięk pusty trwać przez pokolenia. Lecz wy,
SOFOKLES 1. Załóżmy, że temat wymaga, abyś napisał o Edypie, że jest bohaterem uniwersalnym – jego los obrazuje odwieczny los człowieka. Jak to wyjaśnisz? A. Król Edyp stał się dziełem nieśmiertelnym i zrozumiałym również dla współczesnych – to dowód uniwersalności postaci. B. Edyp porównywany jest do Makbeta – żądza władzy i zbrodnia są jego udziałem jak każdego władcy. C. Dzieje Edypa są ilustracją losu każdego człowieka – który jest igraszką
Co warto wiedzieć o Kordianie, czyli trzy zagadnienia, które maturzysta powinien znać: Kordian Juliusza Słowackiego – jeden z trzech najważniejszych polskich dramatów romantycznych – to utwór o wielowątkowej, złożonej problematyce. Jednym z głównych zagadnień, jakie podejmuje autor, jest próba oceny powstania listopadowego i diagnoza jego klęski. W pierwszej części Przygotowanie, ukształtowanej na wzór romantycznego teatru grozy, przywołuje pisarz groteskowo-karykaturalne postacie przywódców i ideologów powstania: generałów Chłopickiego, Skrzyneckiego, Krukowieckiego, księcia Adama Czartoryskiego,
Kwestia niepodległości Polski rozdartej między zaborców była tym elementem, który sprawił, że romantyzm polski nie przeminął tak szybko jak w innych krajach, to wiadomo, że będzie to temat najważniejszy i podejmowany bardzo, bardzo często. Zresztą – walka o wolność może odbywać się na różne sposoby – metody patriotów są tak samo dyskutowane jak ich skuteczność. Oto przekrojowy zestaw utworów podejmujących problem miłości do ojczyzny i walki o jej wyzwolenie: Adam Mickiewicz Konrad Wallenrod – walka
Czym jest orientalizm? To nic innego jak fascynacja Wschodem – kulturą Turków, Arabów, Chin, Japonii, Persji. To pełen uniesienia zachwyt egzotyką dalekich pejzaży i zabytków historii Wschodu. Modzie na orientalizm uległo całe pokolenie romantyków. Oto kilka przykładów. George Byron umieszczał akcję swoich powieści poetyckich w egzotycznych realiach – tureckich haremach, wybrzeżach Grecji. Dowodem jest Giaur i Korsarz. Adam Mickiewicz dał wyraz zachwytowi Orientem, refleksją nad jego krajobrazem i architekturą w cyklu Sonetów krymskich. Juliusz Słowacki „zaraził”
Mapa informacji o romantyzmie polskim – ujęta w sześć punktów – wygląda tak: I. Początek 1818 – Kazimierz Brodziński wydał O klasyczności i romantyczności – teoretyczną podbudowę romantyzmu. 1822 – Adam Mickiewicz wydał Ballady i romanse – praktyczną realizację ideałów romantyzmu. Ważną osobowością, propagującą ideologię romantyzmu był także Maurycy Mochnacki – filozof, krytyk literacki, artysta. II. „Trzon” literatury romantycznej stanowi dorobek trzech wieszczów: Adam Mickiewicz – (Grażyna, Konrad Wallenrod, Dziady, Pan Tadeusz, liryki lozańskie
Topos pielgrzyma w polskiej literaturze romantycznej. Pielgrzym był typem bohatera szczególnie lubianego przez literaturę romantyczną. Pojawiał się on w trzech kontekstach: pielgrzymki w czasie w przestrzeni w głąb siebie. Na świecie po motyw romantycznego pielgrzyma pierwszy sięgnął George Byron (Wędrówki Childe Harolda). Do literatury polskiej wprowadził go Adam Mickiewicz cyklem Sonetów krymskich – ich bohater nie tylko podróżuje po Krymie, ale również zagłębia się we własną psychikę, oddaje się refleksjom,
Klęska powstania listopadowego usunęła w cień nie tylko dyskusje estetyczne i światopoglądowe między romantykami a klasykami, ale sprawiła, że temat wolności ojczyzny, walki o niepodległość stał się tematem najistotniejszym. O walce pisał Adam Mickiewicz jeszcze przed powstaniem w powieściach poetyckich: Konradzie Wallenrodzie i Grażynie. Później w III części Dziadów, w wierszach: Do Matki Polki, Śmierć Pułkownika, Reduta Ordona. Wczesne utwory Juliusza Słowackiego to liryki powstańcze: Hymn (Bogarodzico, Dziewico!), Kulik, Oda do wolności. Poeta wzywał w nich szlachtę do walki,
Nostalgia, czyli tęsknota za ojczyzną, była udziałem wszystkich poetów emigrantów. Wspominali więc z miłością i zachwytem okolice, w których się wychowali, jak utracony raj, a ostateczność wygnania, jego nieodwracalność, dodatkowo nakazywała idealizować kraj lat dziecinnych. Pan Tadeusz Adama Mickiewicza jest najwyższym wyrazem patriotyzmu. Poeta wychwala piękno ziemi ojczystej, nie skąpiąc czytelnikowi opisów krajobrazu i jednoznacznych deklaracji o przewadze uroków litewskiego pejzażu nad każdym innym. Kiedy Tadeusz ze szczerym oburzeniem przeciwstawia się zachwytom Telimeny i Hrabiego nad
Jest niezaprzeczalnym faktem, że w polskiej literaturze epoki romantyzmu poezja zwyciężyła nad realistyczną powieścią obyczajową i realizmem obyczajowym w ogóle, ale nie możemy zapominać, że dorobek tego okresu nie jest jednolity w swoim charakterze, choćby ze względu na indywidualność i odmienność twórców. Widać to wyraźnie, gdy porównamy tylko dzieła wielkich romantycznych poetów – Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego i Cypriana Kamila Norwida, a różnorodność artystycznych koncepcji okaże się jeszcze większa, kiedy przywołamy komediopisarza Aleksandra Fredrę, również
