Tag "poezja barokowa"
Jan Andrzej Morsztyn (1613-1693) był jednym z najwybitniejszych poetów polskiego baroku. Pochodził z zamożnej rodziny ziemiańskiej. Po ukończeniu studiów w Niderlandach zwiedził Niemcy, Francję i Włochy, które zachwyciły go swoją kulturą i poezją. Po powrocie z podróży rozpoczął błyskotliwą karierę dworską. W wieku trzydziestu siedmiu lat otrzymał godność sekretarza królewskiego i stał się jedną z najbardziej wpływowych osób na dworze króla Jana Kazimierza. Morsztyn był zręcznym dyplomatą i politykiem, a
Zanalizuj i zinterpretuj wiersz Andrew Marvella Dialog Duszy i Ciała Andrew Marvell Dialog Duszy i Ciała DUSZA Któż z tego lochu wyswobodzi Duszę, Mnie, co tak liczne jarzma znosić muszę? Szkielet mnie więzi jak rygiel stalowy, Dłonie i stopy wzięły mnie w okowy. Tutaj mnie oko oślepia; tam głucha Jestem, gdy wściekle grzmi bębenek ucha. Jeszcze mnie nerwy, tętnice i żyły Ciężkim łańcuchem swoim okręciły. Wciąż mi tortury gotują następne
Inspiracje malarskie Najchętniej pisano wiersze inspirowane obrazami Rembrandta. W swojej Lekcji anatomii Stanisław Grochowiak daje wyraz zamiłowaniu do brzydoty (turpizm); wszak obraz Rembrandta Lekcja anatomii doktora Tulpa przedstawia sekcję zwłok. Poeta nie skupia się jednak przede wszystkim na ukazaniu naturalistycznych szczegółów, lecz na zestawieniu fizycznej sekcji z „rozbieraniem” psychicznym: Najlepiej płukać octem A pocałunki zdjąć Ligniną Jałowioną Panowie Siatka krzywd Obleka nawet stopy Może to iście barokowy koncept poety – pomysł na
Dwa obrazy zwyciężonego przez czas Rzymu. Dokonaj analizy porównawczej wierszy Epitafium Rzymowi Mikołaja Sępa Szarzyńskiego i Epitafium Czesława Miłosza. Mikołaj Sęp Szarzyński Epitafium Rzymowi Ty, co Rzym wpośród Rzyma chcąc baczyć, pielgrzymie, A wżdy baczyć nie możesz w samym Rzyma Rzymie, Patrzaj na okrąg murów i w rum obrócone Teatra i kościoły, i słupy stłuczone: To są Rzym. Widzisz, jako miasta tak możnego I trup szczęścia poważność wypuszcza pierwszego. To
Życie jako droga ku śmierci – barokowa fascynacja przemijalnością świata. Dla człowieka epoki baroku życie było jednym wielkim paradoksem. Po co rodzimy się, skoro zaraz umieramy? Po co rozwijamy się i kształcimy, skoro pamięć o nas i naszych czynach i tak przeminie? Sceptyczna refleksja dotycząca człowieka i świata wyrażała się w pełnych niepokoju, kunsztownych wierszach Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego i Daniela Naborowskiego. Analiza tematu To temat bardzo szeroki, nawiązujący do twórczości właściwie
Refleksje o przemijaniu poety barokowego i poety dwudziestowiecznego – analiza i interpretacja porównawcza Krótkości żywota Daniela Naborowskiego i Chwili Leopolda Staffa. Daniel Naborowski Krótkość żywota Godzina za godziną niepojęcie chodzi: Był przodek, byłeś ty sam, potomek się rodzi. Krótka rozprawa: jutro, coś dziś jest, nie będziesz, A żeś był – nieboszczyka imienia nabędziesz; Dźwięk, cień, dym, wiatr, błysk, głos, punkt – żywot ludzki słynie. Słońce więcej nie wschodzi to, które raz minie, Kołem niehamowanym
Zinterpretuj wiersz Daniela Naborowskiego pt. Krótkość żywota, zwracając szczególną uwagę na to, jak został w nim ukazany los człowieka. Odwołaj się do innych znanych Ci utworów tego poety. Daniel Naborowski Krótkość żywota Godzina za godziną niepojęcie chodzi: Był przodek, byłeś ty sam, potomek się rodzi. Krótka rozprawa: jutro – co dziś jest, nie będziesz, A żeś był, nieboszczyka imienia nabędziesz; Dźwięk, cień, dym, wiatr, błysk, głos, punkt – żywot ludzki słynie.
Porównaj, jak piszą o miłości poeci różnych epok – analiza porównawcza Bierzmowania Jana Andrzeja Morsztyna i Gwiazd spadających Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Jan Andrzej Morsztyn Bierzmowanie Pałam, bo jakoż nie pałać, kiedy ty Wzniecasz w mym sercu coraz ogień skryty: Każdy postępek, każda gładkość twarzy, Każde twe słowo miłość moje żarzy. Ustroisz-li się – żądzy mej przybędzie, Nie strzymasz widzę, że nic nie ubędzie, Płaczesz – w ognistej tonie serce wodzie, Śmiejesz się słońce
Cechy charakterystyczne barokowej poezji ziemiańskiej – ukaż je na przykładzie „Zbytków polskich” Wacława Potockiego. Wacław Potocki Zbytki polskie O czymże Polska myśli i we dnie, i w nocy? Żeby sześć zaprzęgano koni do karocy; Żeby srebrem pachołków od głowy do stopy, Sługi odziać koralem, burkatelą stropy; Żeby na paniej perły albo dyjamenty, A po służbach złociste świeciły się sprzęty; Żeby pyszne aksamit puszyły sobole; Żeby im grały trąby, skrzypce i wijole; Żeby po
Realista czy pesymista? W jaki sposób Daniel Naborowski realizuje motyw vanitas z biblijnej Księgi Koheleta? Zacznijmy od przypomnienia, co to jest vanitas Motyw vanitas (marności) pochodzi z Księgi Koheleta. Kohelet odrzuca nie tylko bogactwo i rozkosz, ale i tak cenione wewnętrzne wartości, jak mądrość czy praca. Patrząc na świat, biblijny mędrzec stwierdza z zadumą: „Vanitas vanitatum et omnia vanitas” („Marność nad marnościami i wszystko marność”). Jedyną stałą wartością i prawdą życia jest przemijanie. Wszystkie rzeczy mają
Oświecony obywatel, beztroski Sarmata czy poeta filozof? Który z literackich wzorców epok oświecenia i baroku uważasz za najbliższy Twoim ideałom? Jak zacząć? Przykład I Zacznij od umiejscowienia określonych wzorców osobowych w czasie i zdefiniowania ich. Wspomnij o dzielących je różnicach. Postaw tezę, w której jasno przedstawisz swoją opinię. W epoce baroku istniały różne nurty literackie, w tym: poezja religijna i literatura ziemiańska. Oba wytworzyły charakterystyczne dla siebie wzorce osobowe. Bohater liryczny poetów barokowych jest zagubiony
Różne sposoby pisania o miłości w utworach poetów barokowych. Komentarz O miłości, podobnie jak o wojnie, w interesującej nas epoce powstało bardzo wiele utworów. Staraj się ukazać różne oblicza miłości: miłość dworską, miłość opartą na pożądaniu czy na porozumieniu dusz. Weź pod uwagę także „miłość na wesoło” – zabawne i odważne, pieprzne utwory Daniela Naborowskiego czy Jana Andrzeja Morsztyna. Forma pracy Bardzo ważne jest, jak zamierzasz uporządkować swoją pracę – według sposobów wpływania na
Metafizyczna głębia? Forma, która przysłania treść? Twoja opinia o poezji baroku. Komentarz do tematu Zwróć uwagę Ten trudno brzmiący temat jest uczoną wersją dość oklepanego zagadnienia: przerost formy nad treścią, czy też głęboka treść w wyszukanej formie? Lepiej przychylić się do tej drugiej opinii, przyjaźniejszej dla baroku, lub w ogóle uniknąć ocen generalizujących. Układ pracy: Wstęp – refleksja o poezji barokowej. Analiza i ocena twórczości kolejnych poetów barokowych. Wnioski podsumowujące. Jak zacząć? Najlepiej
Mikołaj Sęp Szarzyński O krótkości i niepewności na świecie żywota człowieczego SONET I Echej, jak gwałtem obrotne obłoki I Tytan prętki lotne czasy pędzą, A chciwa może odciąć rozkosz nędzą Śmierć – tuż za nami spore czyni kroki. A ja, co dalej, lepiej cień głęboki Błędów mych widzę, które gęsto jędzą Strwożone serce ustawiczną żędzą, I z płaczem ganię młodości mej skoki. O moc, o rozkosz, o skarby pilności, Choćby nie darmo
Jan Andrzej Morsztyn Niestatek Prędzej kto wiatr w wór zamknie, prędzej i promień Słonecznych drobne kąski wżenie do kieszeni Prędzej morze burzliwe groźbą uspokoi, Prędzej zamknie w garść świat ten, tak wielki, jak stół, Prędzej pięścią bez swojej obrazy ogniowi Dobije, prędzej w sieci obłoki połowi, Prędzej płacząc nad Etną łzami ją zaleje, Prędzej niemy zaśpiewa i ten, co szaleje, Co mądrego przemówi; prędzej stała będzie Fortuna, i śmierć z
Dokonaj interpretacji wiersza Daniela Naborowskiego Na oczy królewny angielskiej. Zacznij od uważnej lektury: Twe oczy, skąd Kupido na wsze ziemskie kraje, Córo możnego króla, harde prawa daje, Nie oczy, lecz pochodnie dwie nielitościwe, Które palą na popiół serca nieszczęśliwe. Nie pochodnie, lecz gwiazdy, których jasne zorze Błagają nagłym wiatrem rozgniewane morze. Nie gwiazdy, ale słońca, pałające różno, Których blask śmiertelnemu oku pojąć próżno. Nie słońca, ale nieba, bo swój obrót
Daniel Naborowski Na oczy królewny angielskiej, która była za Fryderykiem, falcgrafem reńskim, obranym królem czeskim Twe oczy, skąd Kupido na wsze ziemskie kraje, Córo możnego króla, harde prawa daje, Nie oczy, lecz pochodnie dwie nielitościwe, Które palą na popiół serca nieszczęśliwe. Nie pochodnie, lecz gwiazdy, których jasne zorze Błagają nagłym wiatrem rozgniewane morze. Nie gwiazdy, ale słońca, pałające różno, Których blask śmiertelnemu oku pojąć próżno. Nie słońca, ale nieba, bo
Daniel Naborowski Krótkość żywota Godzina za godziną niepojęcie chodzi: [1] był przodek, byłeś ty sam, potomek się rodzi. [2] Krótka rozprawa: jutro, coś dziś jest, nie będziesz, [6] a żeś był – nieboszczyka imienia nabędziesz. [3] Dźwięk, cień, dym, wiatr, błysk, głos, punkt – żywot ludzki słynie, [4] słońce więcej nie wschodzi to, które raz minie; kołem niehamowanym lotny czas uchodzi, [5] z którego spadł niejeden, co na starość godzi.
KONCEPTYZM – pochodzi od słowa „koncept”, czyli pomysł i jest określeniem kierunku w poezji barokowej. Twórcą poezji tego typu jest Giambattista Marini, stąd kierunek zwany jest także – marinizmem.Według poety głównym założeniem poezji jest zaskakujący, wręcz szokujący odbiorcę pomysł – koncept.Każdy wiersz musi opierać się o intrygujący „chwyt” w zakresie treści lub formy. Dlatego poezja barokowa sięgnęła m.in. po „kult brzydoty”, a w zakresie kompozycji cechowało ją nagromadzenie i spiętrzenie
OKSYMORON – (z gr. oksys – ostry) jest to związek frazeologiczny zbudowany z wyrazów sprzecznych ze sobą treściowo np. „ładny brzydal”, „gorący lód”, „sucha woda” itp. Używanie takich zestawów było szczególnie modne w poezji barokowej i miało swój podtekst filozoficzny – ukazywało złożoność i niejednoznaczność pewnych myśli, odczuć, prowokowało swoim nieprawdopodobieństwem, wzmacniało siłę wyrazu i oddziaływania na odbiorcę. Oksymoron stanowi najprostszą formę paradoksu (efektownego sformułowania zawierającego myśl sprzeczną z obiegowymi przekonaniami, która
