Tag "renesans w Polsce"

Renesansowa publicystyka – Andrzej Frycz Modrzewski, Piotr Skarga

Publicystyka jest działem piśmiennictwa najmniej trwałym i uniwersalnym. Jak każdy typ literatury silnie sprzęgniętej z rytmem dziejących się wypadków przemija wraz z czasem, by ustąpić pola następnym palącym kwestiom. Jest formą wypowiedzi na tematy najbardziej aktualne, ma ambicję poprawiania rzeczywistości, a przynajmniej korygowania jej elementarnych błędów. Próbuje oddziaływać na opinię publiczną, kształtować jej poglądy, dlatego posługuje się metodą perswazji. Wiąże się więc nieodłącznie z impresywną funkcją języka. Komentuje, przedstawia fakty

Zinterpretuj Pieśń XXIV z Ksiąg wtórych Jana Kochanowskiego

Ważne informacje: Utwór jest parafrazą ody Do Mecenasa Horacego – tematem jest więc rola i nieśmiertelność poety. Pieśń XXIV zamyka zbiór – można się zatem spodziewać, że będzie swego rodzaju podsumowaniem snutych w całym cyklu rozważań. Cechy kompozycyjne: Utwór składa się z 6 zwrotek, a każda z nich z 4 trzynastozgłoskowych wersów (średniówka po 7. sylabie; 7+6). Rymy parzyste. Utwór przybiera postać mowy zwróconej do słuchaczy: teza (zwrotki 1. i 2.) – poeta nie umrze, tak

TEST z lektur 2.

1. Mistrzem Jana Kochanowskiego był: a) Homer b) Wergiliusz c) Arystoteles d) Horacy 1. Odpowiedź a) Komentarz Oczywiście mistrzem Jana z Czarnolasu był Horacy. Kochanowski nie tylko zaadaptował na polski grunt gatunek pieśni i parafrazował niektóre utwory Horacego, ale też był spadkobiercą jego poglądów na życie, będących swoistym połączeniem stoicyzmu, epikureizmu i zwyczajnej mądrości życiowej wypływającej z doświadczenia życiowego. 2. Carmina to po łacinie: a) poematy prozą b) treny c)

Tematy prac z renesansu

Tematy prac z renesansu Najczęściej w towarzystwie innych epok – rzadko występuje samodzielnie. Oto przykłady:   Człowiek renesansu bliski współczesnemu? Twoje rozważania o trwałości humanistycznego wzoru „życia godnego”. Bardzo interesujący i wcale nie taki trudny! Zauważ jak wiele renesansowych ideałów wciąż pozostało aktualnych. Zauważ, że bliższy nam się wydaje człowiek renesansu z jego umiłowaniem życia, potrzebą harmonii, szacunkiem dla wiedzy i talentu – niż poszukujący ascezy i kontemplacji człowiek wieków średnich. Oczywiście – jest to pewne

Jan Kochanowski – praca domowa

Cechy twórczości Renesansowy klasycyzm. Praktykuje gatunki antyku. Nawiązuje do Horacego w formie i treści. Liczne nawiązania do mitologii. Dba o kunsztowną budowę utworów. Buduje dzieła harmonijne. Operuje metaforą, epitetami, licznymi środkami stylistycznymi. Nurty, pojęcia stoicyzm humanizm epikureizm horacjanizm – idea złotego środka patriotyzm Możliwe tematy Renesansowa filozofia w wybranych pieśniach. Obraz Boga w wierszach Kochanowskiego. Koncepcja poety i poezji. Piękno natury i wsi. Jak poeta postrzega powinności obywatelskie? Portret ojca

Obraz renesansowej Polski

Renesans w Polsce Złoty wiek kultury polskiej – to renesans. Nazwano go tak nie bez powodu, za Jagiellonów wiele działo się w Polsce – w polityce i w kulturze, a i na mapie Europy zajmujemy tłustą połać ziemi. Król Zygmunt Stary ożenił się z Boną Sforzą – ta zaś przywiozła z Włoch nowinki zarówno polityczne, kulinarne, jak i ze świata sztuki i obyczaju. Przybyli do Polski prekursorzy nowej epoki: Kallimach (Filip Buonaccorsi), włoski poeta Konrad Celtis, humanista z Niemiec.

Jaki był krąg zainteresowań Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego?

1. Relacja człowiek – Bóg Człowiek bez Boga jest niczym i nie osiągnie żadnych wartości. Bóg – pokój, piękno, prawo, szczęście, Wiekuista Mądrość. Człowiek – proch, cień, istota „rozdwojona w sobie”. Nie ma już tej ufności i bliskości pomiędzy człowiekiem a Bogiem, jaką spotkaliśmy w twórczości Jana Kochanowskiego. 2. Życie ludzkie – walka Walka z szatanem, Walka z pokusami, ciała i świata. To, co u Jana z Czarnolasu było uporządkowaną harmonią, w poezji Sępa-Szarzyńskiego staje się terenem walki. 3. Wartości prawdziwe

Polska publicystyka renesansowa

Publicystyka jest to dział piśmiennictwa, który porusza tematy aktualne, interesujące społeczeństwo, dotyczące polityki, obyczajów, kultury itp. Rozwój publicystyki jest charakterystyczny dla czasów reform, rywalizacji stronnictw politycznych. Publicystyka łączy się nieodzownie z rozwojem prasy, czego dowodem są czasy oświeceniowe, ale początku publicystyki polskiej upatrujemy w renesansie.   Renesansowi publicyści Andrzej Frycz-Modrzewski (publicystyka społeczna), jego słynne dzieło: O poprawie Rzeczypospolitej (traktat). Podjął temat i roz­propagował pojęcie demokracji  – pierwszy w tej skali – w Europie. Stworzył on wizję

Twórcy renesansowej Polski

Mikołaj Rej z Nagłowic (1505-1569) Ojciec języka polskiego – bo pisał po polsku. Wzór ziemianina – bo taki model życia propagował. Człowiek swojej epoki – operatywny, bystry, to on napisał, że Polacy nie posługują się językiem gęsi, bo swój język mają. Nie jest jednak typem wykształconego humanisty – miano ojca polskiej literatury przynależy do Jana Kochanowskiego. Miejsce w literaturze: Mikołaj Rej był typowym samoukiem, który w swoim życiorysie ma także porzucenie akademickiej szkoły średniej

Poezja Jana z Czarnolasu (w skrócie)

Jan Kochanowski (1530–1584) Nazywany Janem z Czarnolasu (gdzie mieszkał wraz z rodziną), ojcem poezji polskiej. Choć przed nim zdarzały się utwory pisane po polsku, dziś z podziwem patrzymy na bogactwo języka i środków poetyckich używanych przez Kochanowskiego, który na długi czas ustanowił wzorce poetyckie naśladowane przez innych artystów. Skojarz gatunki fraszki Ponad 300 krótkich utworów, które Kochanowski tworzył przez całe życie. Często dzieli się je na utwory z tzw. okresu dworskiego – gdy poeta

Filozofia życia Jana Kochanowskiego i jej aktualność w kontekście czasów współczesnych

Filozofia życia Jana Kochanowskiego i jej aktualność w kontekście czasów współczesnych. Czy uważasz, że dziś można żyć według ideałów Jana z Czarnolasu? W temacie proszą Cię, byś odniósł współczesne życie do filozofii Jana Kochanowskiego. W tym celu przypomnij sobie utwory Jana z Czarnolasu: – pieśni, – fraszki, – treny. Zastanów się, jakie były główne elementy filozofii Jana Kochanowskiego: – stoicyzm, czyli postawa polegająca na zachowaniu spokoju wewnętrznego, hartu ducha i opanowania nawet w trudnych sytuacjach;

Mikołaj Rej – Żywot człowieka poczciwego

MIKOŁAJ REJ (1505-1569) był jednym z najwybitniejszych polskich pisarzy okresu renesansu (to ten okres, w którym tworzył Jan Kochanowski), uczył się w różnych szkołach, ale żadnej nie skończył, dopiero w wieku późniejszym kształcił się samodzielnie (samouk), z katolicyzmu przeszedł na protestantyzm, a potem na kalwinizm, więc reformacji „doświadczył” na własnej skórze, • szlif pisarski i ogładę towarzyską zdobywał na dworze magnata Andrzeja Tęczyńskiego, jako pierwszy świadomie zrezygnował w swojej twórczości z łaciny na rzecz języka polskiego, z tego też

Renesans – praca domowa

Cechy twórczości Kochanowskiego Sformułowania tematów: • Jan Kochanowski – człowiek i poeta – jako bohater własnej twórczości. • Fraszki i pieśni jako manifest humanizmu. • Renesansowa filozofia życia Jana a Czarnolasu. • Rola Kochanowskiego w rozwoju literatury polskiej. • Treny wyrazem kryzysu światopoglądowego poety. Treści podstawowe: Orientacja w twórczości pierwszego wieszcza, zwanego „ojcem literatury polskiej”. Fraszki: O żywocie ludzkim Na lipę Ku muzom Do gór i lasów filozoficzne refleksje: człowiek

Świat dworski i świat ziemiański w literaturze renesansu polskiego

Świat dworski i świat ziemiański w literaturze renesansu polskiego. Dość szczupły temat. W całej literaturze staropolskiej, a nawet z wiekiem XIX – to co innego. Dwór – to dwór, zawsze zerkał okiem na zagranicę, przejmował obce mody, był sceną wielkiej polityki. Jeśli zaś chodzi o ziemiaństwo – to bardzo ważna w polskiej kulturze strefa. Wytworzyła pewne dominujące pojęcia, schematy, a nawet mity. Dworek polski, sarmatyzm, pojęcie swojskiej polskości, narodowości, ba – nawet religijności – wszystko to rodem ze

Jaki zauważasz związek pierwszych wersów Pana Tadeusz z fraszką Jana Kochanowskiego Na zdrowie.

Jaki zauważasz związek pierwszych wersów Pana Tadeusza: Litwo! Ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie. Ile Cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, Kto Cię stracił! z fraszką Jana Kochanowskiego „Na zdrowie”? Ojczyzna to zdrowie. Takiej metafory użył Adam Mickiewicz na początku Pana Tadeusza. Nawiązał w ten sposób do słynnej fraszki Jana Kochanowskiego, w której zdrowie zostaje uznane za jedną z najwyższych wartości. Kochanowski pisał: Szlachetne zdrowie, Nikt się nie dowie, Jako smakujesz, Aż

Jan Kochanowski – Treny (wybór)

Tren I Tren V Tren VI-VIII Tren X-XII Tren XVIII Tren XIX Treny Jana Kochanowskiego Cykl dziewiętnastu trenów wydanych w 1580 r. Utwory dedykowane Orszuli Kochanowskiej – dziecku, a nie jak do tej pory osobie dorosłej. Tren jako gatunek literacki (znany już w starożytnej Grecji) Jest gatunkiem poezji żałobnej. Wyraża żal z powodu czyjejś śmierci. Wychwala zalety, przypomina zasługi zmarłego. Należy do liryki osobistej (liryki wyznania). Zawiera elementy biograficzne (kreacja bohatera) i autobiograficzne (kreacja podmiotu

Jan Kochanowski jako autor Trenów: zbolały ojciec, perfekcyjny artysta czy rozczarowany filozof?

Jan Kochanowski jako autor „Trenów”: zbolały ojciec, perfekcyjny artysta czy rozczarowany filozof? Wszystkie trzy role spełnia Jan Kochanowski jako autor cyklu Trenów. Może to trochę oburzać. Bo jak to – artysta i filozof? Chodzi przecież o Urszulkę, zmarłą ukochaną córkę poety, spadkobierczynię talentu… O nią chodzi, jej chciał poświęcić swoje wiersze, wyrazić swój ból, więc chcemy widzieć w Kochanowskim przede wszystkim zbolałego ojca. I tak jest, ale to za mało. Mówi się nawet, że Treny mają

Obraz Boga w liryce Jana Kochanowskiego

Obraz Boga w liryce Jana Kochanowskiego. Wstęp Obraz Boga w liryce mistrza z Czarnolasu nie jest jednolity ani niezmienny. Przypatrzmy się, jak zmieniał się ten wizerunek na przykładzie wybranych utworów: „Hymnu” („Czego chcesz od nas, Panie…”), „Trenów” i fraszki „Człowiek Boże igrzysko”. Rozwinięcie W Hymnie („Czego chcesz od nas, Panie…”) Bóg został ukazany jako wspaniały dobroczyńca człowieka, jego opiekun i dawca wszelkich łask. Hojne dary, za które człowiek winien jest wdzięczność Bogu, to wspaniały,

Pieśni Kochanowskiego na maturze

Tego się naucz! Musisz umieć odpowiedzieć na pytania: Jaką filozofię propagował Jan Kochanowski? Dlaczego jego Pieśni odgrywają tak dużą rolę w późniejszych epokach? Do jakich twórców i filozofów antycznych nawiązywał w swej twórczości? Jakie wartości propagował? Jacy byli jego mistrzowie? Zagadnienia i tematy do zapamiętania oparte na twórczości Jana Kochanowskiego filozofia życia, stoicyzm i epikureizm – pytanie jak żyć, jak osiągnąć spokój i szczęście; artysta i jego poezja – nieśmiertelność twórc; klasycyzm; Bóg – dobry Ojciec; patriotyzm, troska

Postawa światopoglądowa Kochanowskiego w Pieśniach a myśl antyczna i chrześcijańska

Pieśni – filozofia życia Jana Kochanowskiego Zbiór Pieśni Jana Kochanowskiego ukazał się w 1586 roku już po śmierci poety. Składał się on z dwóch, liczących każda po dwadzieścia pięć pieśni ksiąg oraz dołączonej do nich Pieśni świętojańskiej o Sobótce. Utwory Kochanowskiego wydane zostały (w opracowaniu poety) w drukarni Łazarzowej, czyli Januszewskiej. Można pozwolić sobie na stwierdzenie, że w Pieśniach zawarł Kochanowski swój program poetycki i filozoficzny. Utwory zawarte w tomie