Posts From redakcja
Filozofia modernizmu to przede wszystkim trzy nazwiska. Schopenhauer tworzył na przełomie wieków XVIII i XIX, ale dopiero pod koniec stulecia przypomniano sobie o jego koncepcjach; Nietzsche; Bergson działali już w drugiej połowie stulecia. Co ich łączy? Wszyscy trzej czuli, że trzeba szukać całkowicie nowych dróg rozwoju filozofii – odmiennych niż dotychczasowe. Całkowicie zwątpili w wartość dokonań swoich poprzedników, starali się „zacząć od samego początku”. Świadomość głębokiego kryzysu kultury – chcieli
Sprawdź swoją wiedzę przed maturą 1. Nowy prąd w literaturze i sztuce rozpoczynający się pod koniec XIX w. nazywano Młodą Polską, jakie znasz inne nazwy tej epoki? Wymień przynajmniej pięć. a. …………………………………………………………………………………………………………. b. …………………………………………………………………………………………………………. c. …………………………………………………………………………………………………………. d. …………………………………………………………………………………………………………. e. …………………………………………………………………………………………………………. : f. …………………………………………………………………………………………………………. g. …………………………………………………………………………………………………………. 2. Wymień i krótko scharakteryzuj główne nurty filozoficzne modernizmu. a. …………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….. b. …………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….. c. …………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….. 3. Która z definicji jest poprawna?
Leopold Staff Deszcz jesienny O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny I pluszcze jednaki, miarowy, niezmienny, Dżdżu krople padają i tłuką w me okno… Jęk szklany… płacz szklany… a szyby w mgle mokną I światła szarego blask sączy się senny… O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny… Wieczornych snów mary powiewne, dziewicze Na próżno czekały na słońca oblicze… W dal poszły przez chmurną pustynię piaszczystą, W dal ciemną, bezkresną, w
Przemiany w twórczości Jana Kasprowicza I okres twórczości To etap, w którym Kasprowicz jawi się jako „rzecznik skrzywdzonych i poniżonych”. W tym pierwszym okresie tworzenia dominują w jego poezji tematy społeczne: biedy wsi i nędznego życia chłopa. Wynika to zapewne z faktu, iż sam Kasprowicz pochodził z rodziny chłopskiej, z Kujaw. Podobnie jak Konopnicka ukazuje w swej poezji biedę ludu. Warto zapamiętać wiersz W chałupie i cykl sonetów Z chałupy.
Interpretacja porównawcza wierszy Adama Asnyka i Kazimierza Przerwy-Tetmajera zatytułowanych – Morskie Oko. Adam Asnyk Morskie Oko (fragmenty) Ponad płaszczami borów, ściśnięte zaporą Ścian olbrzymich, co w kolo ze sobą się zwarty, Ciemne wody rozlewa posępne jezioro, Odzwierciedlając w tonie głazów świat zamarły, Stoczone z szczytów bryly, mchu pokryte korą, Po brzegach rumowisko swoje rozpostarty; Na nim pogięte, krzywe kosodrzewu karty Gdzieniegdzie nagą pustkę w wianki swe ubiorą. Granitowe opoki, wyniesione
Interpretacja porównawcza utworów Adama Asnyka Jednego serca! Tak mało, tak mało… i Kazimierza Przerwy-Tetmajera Lubię, kiedy kobieta… Adam Asnyk *** (Jednego serca! Tak mało, tak mało…) Jednego serca! Tak mało, tak mało, Jednego serca trzeba mi na ziemi! Co by przy moim miłością zadrżało, A byłbym cichym pomiędzy cichemi. Jednych ust trzeba! Skąd bym wieczność całą Pił napój szczęścia ustami mojemi, I oczu dwoje, gdzie bym patrzał śmiało, Widząc się
Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej Poeta obserwuje pejzaż tatrzański, jego odczucia przenikają się, lecz dominuje spokój, cisza, poczucie ukojenia. Atmosfera wyciszenia namiętności i cierpień jest skutkiem obrazowania onirycznego (czyli upodabniającego do snu): „drzemie”, „senny”, „cisza”. Widoki ujęte są i zaprezentowane za pomocą obrazowania impresjonistycznego – czyli przy użyciu tęczy pastelowych barw, widziane oczami poety, zaprezentowane jako jego wrażenie: „potok skrzy się i mieni”, „srebrzysto-turkusowa cisza” – zauważamy ulotność tych
Na Anioł Pański Na Anioł Pański biją dzwony, niech będzie Maria pozdrowiona, niech będzie Chrystus pozdrowiony… Na Anioł Pański biją dzwony, w niebiosach kędyś głos ich kona… W wieczornym mroku, we mgle szarej, idzie przez łąki i moczary, po trzęsawiskach i rozłogach, po zapomnianych dawno drogach, zaduma polna, osmętnica… Idzie po polach, smutek sieje, jako szron biały do księżyca… Na wód topiele i rozchwieje, na omroczone, śpiące gaje, cień, zasępienie
Moralność pani Dulskiej Zapolskiej Dlaczego Aniela Dulska wymawia jednej ze swych lokatorek mieszkanie? Dlatego, że lokatorka ta wywołała skandal, próbując popełnić w domu samobójstwo po zdradzie męża. Z tego powodu nazwisko Dulskich jako właścicieli kamienicy znalazło się w gazetach, pod budynek musiało podjechać pogotowie, co główna bohaterka uważa za niewyobrażalną sensację. Szczególnie ważne wydają jej się takie szczegóły jak wynoszenie niemal nagiej lokatorki z kamienicy czy trywialny, zdaniem Dulskiej, sposób
Wesele Stanisława Wyspiańskiego Na jakim wydarzeniu osnuta jest akcja Wesela? Wesele Stanisława Wyspiańskiego opiera się na autentycznym wydarzeniu, jakim było małżeństwo poety i dramaturga Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną, córką chłopa z podkrakowskiej wsi Bronowice. Ślub, który brali jesienią 1900 r., był sensacją zarówno towarzyską, jak i artystyczną. Wesele odbyło się w domu Włodzimierza Tetmajera, krakowskiego malarza ożenionego z chłopką, i okazało się konfrontacją dwóch różnych światów: chłopstwa i inteligencji.
Ludzie bezdomni Żeromskiego Ludzie bezdomni Żeromskiego to podstawowa lektura do matury. Sprawdź swoją wiedzę i odpowiedz na pytania. Jak upłynęło dzieciństwo doktora Tomasza Judyma? Tomasz Judym urodził się w Warszawie jako syn biednego szewca. Wraz z ojcem i bratem Wiktorem mieszkał przy ulicy Ciepłej w biednej, fabrycznej dzielnicy. Jego ojciec był lichym szewcem, bardziej niż do pracy skłonnym do alkoholu i awantur. Z tych podłych warunków wyciągnęła Judyma ciotka, siostra
Ziemia obiecana Geneza i recepcja powieści Początek roku 1896. Reymont przyjeżdża do Łodzi. Jest już wówczas pisarzem uformowanym, ma za sobą powieści Komediantka i Fermenty, poza tym reportaże i opowiadania. Bierze się do swojego kolejnego dzieła – Ziemi obiecanej, powieści o Łodzi. Już w 1897 r. Kurier Codzienny zaczyna drukować pierwsze odcinki dzieła, które zyskuje sobie dużą poczytność. W 1898 r. gotowy rękopis całości czeka na druk w wydawnictwie, a
Chłopi Władysława Reymonta Chłopi Władysława Reymonta to podstawowa lektura do matury. Sprawdź swoją znajomość tej lektury i odpowiedz na pytania. Z ilu osób składała się rodzina Boryny? Maciej Boryna miał dość liczną rodzinę. Dwie żony dały mu czworo dzieci. W jednej części obszernej chałupy mieszkał on sam z najmłodszą – dziesięcioletnią córką Józią, a potem i z trzecią żoną Jagną. Drugą stronę zajmował najstarszy syn Antek z żoną Hanką i
Modernistyczne koncepcje sztuki i artysty Schyłek XIX w. był bardzo szczególnym momentem, jeśli idzie o pojmowanie społecznych zadań sztuki i artystów. O ile do tej pory pisarze zawsze starali się znaleźć jakiś cel dla swoich działań, o tyle w epoce modernizmu zapanowało hasło l’arte pour l’arte – sztuka dla sztuki. Jednym słowem artyści zdecydowanie odcięli się od ogółu społeczeństwa, uważając je za zbieraninę bezmyślnych pożeraczy chleba. Miało to kilka bardzo
Mówiąc o francuskiej poezji końca XIX w., używa się najczęściej słowa symbolizm. Nazwa ta pochodzi od pojęcia symbolu, bo też stosowanie symbolu jest podstawową cechą ówczesnej twórczości poetyckiej. Tyle że szkolna definicja symbolizmu jako „nurtu poetyckiego, dla którego przedstawicieli podstawowy środek artystycznej ekspresji to symbol” – jest zbyt uproszczona. Dla symbolistów bowiem symbol to nie wszystko. Przede wszystkim chodzi o zupełnie nowy typ wyobraźni poetyckiej, a także nowy zakres zadań
Manifest literacki – definicja Manifest literacki to programowe wystąpienie wstępującego na scenę literacką nowego pokolenia artystów. Prezentują oni swoje cele, założenia, sposób patrzenia na sztukę i rolę artysty. Często mowa jest o nowych zadaniach i wyznacznikach nowego rodzaju sztuki. Bardzo często ci „młodzi” rozprawiają się ze „starymi” – przeciwstawiając swoje nowatorskie i ożywcze koncepcje dawno przebrzmiałym pomysłom. Ton tych wystąpień można określić jako kategoryczny, a postawę młodych twórców jako roszczeniową.
Bez znajomości tych terminów w ogóle nie da się mówić o poezji końca wieku! Sonet Oddźwięki Baudelaire’a jest chyba pierwszym wyraźnym zapisem nowego rodzaju artystycznej wrażliwości, z jakim wiążą się te pojęcia. Pojawia się w nim następująca teza: Jak oddalone echa, wiążące się w chóry, Tak sobie, w tajemniczej, głębokiej jedności – Wielkiej jako otchłanie nocy i światłości Odpowiadają dźwięki, wonie i kolory Cała natura ukazana jest w tym utworze
Głównym celem modernistów było szukanie lub tworzenie tego, co nowe. Wykształciło się wówczas wiele prądów artystycznych, z których każdy posługiwał się innym zestawem środków twórczego wyrazu. Dotąd było inaczej: na ogół w danej epoce występował jeden dominujący prąd literacki, rzadziej zdarzało się, że współistniały dwa, trzy. W modernizmie było ich wiele! Przyczyną tego rozmnożenia się kierunków artystycznych było powszechne uznanie indywidualnego prawa artysty do poszukiwania własnej drogi rozwoju sztuki. Kiedy
Dwa realizmy Pozytywizm to czas, w którym koegzystują co najmniej dwa – pokrewne, lecz jednak różne – nurty literackie. Pierwszym jest realizm nazywany dojrzałym lub krytycznym. Drugim – jego specyficzna, polska odmiana – realizm tendencyjny. Różnice między tymi dwiema wizjami literatury przebiegają przede wszystkim na płaszczyźnie stosunku autora i narratora do przedstawianej rzeczywistości. W dojrzałym realizmie celem stworzenia dzieła jest mimetyczny opis pewnego fragmentu świata. W realizmie tendencyjnym – w
Epoka Pozytywizm – w warunkach złagodzenia cenzury po rewolucji 1905 roku autorka mogła jawnie poruszyć kwestie związane z powstaniem styczniowym. Pojawia się nawet postać Romualda Traugutta! Tytuł Gloria victis (czyli chwała zwyciężonym) została wydana w 1910 roku. Zbiór nowel miał pierwotnie nosić tytuł, jak twierdziła sama autorka, „skromny i krwawy: 1863”. Ostatecznie jednak Orzeszkowa zrezygnowała z rzeczowego, ascetycznego tytułu na rzecz aluzyjnego i bardziej patetycznego: Gloria victis. Ten łaciński zwrot był parafrazą rzymskiej
