WSPÓŁCZESNOŚĆ
Rozmowy z katem Kazimierza Moczarskiego to studium zbrodni. Czy zgadzasz się z tym stwierdzeniem? Wprowadź w temat Studium, jak podaje słownik, to rozprawa, dzieło, opracowanie naukowe poświęcone określonemu tematowi. Zgadzam się ze stwierdzeniem, że Rozmowy z katem Kazimierza Moczarskiego – można nazwać studium zbrodni, ponieważ autor przedstawił w swojej książce człowieka, który był jednym z wielkich zbrodniarzy hitlerowskich. Stroop nie był nieświadomą ofiarą machiny śmierci, ale świadomym, stworzonym przez system zabójcą. Był katem z wyboru,
Polska i Polacy w Początku Andrzeja Szczypiorskiego lub innym utworze współczesnym. Polacy w Początku to m.in.: Pawełek Kryński, pani Kryńska, Adam Korda, profesor matematyki Winiar, Filipek, Romnicki, Apolinary Kujawski, siostra Weronika, Wiktor Suchowiak, Piękny Lolo, prostytutka, Monika. Żydzi w Początku to m.in.: Irma Seidenman, Jerzy, Henryk, Joasia Fichtelbaum, Arturek Hirschfeld (po wojnie Władysław Gruszecki), Bronek Blutman (konfident gestapo), Benjamin Mitelman. Czy wszyscy Polacy są tacy sami? Nie – i różne są ich postawy
Biografia Baczyńskiego była typową, pokoleniową biografią. Urodzony w 1921 w Warszawie, matura w 1939. Działalność w AK, konspiracja, studia na tajnej polonistyce UW. 1942 – ślub z Barbarą Drapczyńską. 1944 (4 sierpnia) – ginie w czwartym dniu powstania. 24 sierpnia – jego żona, Basia, zostaje ranna i umiera 1 września. Oboje pochowani są na Powązkach. Baczyński – pseud. Krzysztof – gdy umierał, miał 23 lata. Poeta pisząc o sobie – prezentował los rówieśników, przeczuwał swoją śmierć – bo
1 września 1939 roku – wszyscy wiemy – spadła na Drugą Rzeczpospolitą wojna. Życie ludzi zatrzęsło się w posadach – lecz państwo istniało, nawet po klęsce wrześniowej funkcjonowało w podziemiu. Losy literatów – jak i innych ludzi – układały się różnie. Już u zarania wojny śmierć zebrała żniwo: Witkacy – popełnił samobójstwo 18 września 1939 r. Józef Czechowicz – zginął podczas bombardowania Lublina w 1939 r. Mieczysław Braun – zmarł w getcie warszawskim w r. 1942. Bruno Schulz –
Poezja lingwistyczna Peiper nazywał poetę rzemieślnikiem słowa, czyli słowiarzem. Julian Przyboś (wywodził się z Awangardy Krakowskiej) nazywał ten rodzaj poezji słowiarstwem. A najpowszechniej używa się określenia lingwizm. Lingwizm lub poezja lingwistyczna to terminy określające nurt w poezji współczesnej. Lingwiści wykorzystywali możliwości języka (lingua – język), eksperymentowali z nim, poszukiwali nowych środków wyrazu i nowego sposobu tworzenia poezji. Najlepiej widać te tendencje w twórczości Mirona Białoszewskiego. Niektórzy badacze dowodzą, że w ogóle nie istnieje poezja lingwistyczna, ponieważ każdy
Oto jesteśmy świadkami przezabawnej sceny rozgrywającej się w równie zabawnym wnętrzu: z boku stoi katafalk, chociaż pogrzeb odbył się już dawno, dalej staroświecki wózek dziecinny, mimo że dzieci dawno już wyrosły, zakurzona suknia ślubna, chociaż o ślubie nie pamięta już nikt. W pokoju panuje nieład i bałagan. Przy ogromnym stole troje domowników zapamiętale gra w karty. Jesteśmy w rodzinie Eleonory i Stomila, rodzinie wielopokoleniowej, ale jakże niekonwencjonalnej, przypominającej po części
Na „zakręty akcji”, nagłe zwroty w linii fabularnej, które zmieniają scenerię i niejako kierunek wydarzeń – tak jak w tangu – dynamicznym, opartym o powtarzalność figur. Rozgardiasz wstępny, przeciwko któremu buntuje się Artur, ma zmienić na pozorny ład ślub z Alą. Już prawie jest – lecz burzy go wejście Artura rozczarowanego swoją ideą i poszukującego nowej. Nagła decyzja babci, by umrzeć, staje się natchnieniem dla tej idei – ma nią być
O przemianach rewolucyjnych: w sferze obyczajów, w dziedzinie sztuki, w polityce. W sferze obyczajowej zaobserwować ją najłatwiej, dzieci występują przeciw rodzicom, a potem przeciw nim występują ich dzieci i przywołują stare ideały – i tak toczy się odwieczne tango pokoleniowe. W sferze artystycznej – w sztuce – dzieje się podobnie. Upadają stare formy i konwencje, a ich przeciwieństwo znów staje się formą do obalenia. Awangarda szybko przestaje być awangardą, staje
Jakie motywy literackie wykorzystane w Tangu Sławomira Mrożka i odwołania literackie możesz przywołać? Ten krótki, burzliwy, a nawet zabawny dramat w trzech aktach – odwołuje się do bogatej tradycji literackiej i pełną garścią czerpie z jej motywów, przekształca je, rozwija i znajduje nowe sensy. Odwołuje się Tango do Wesela Stanisława Wyspiańskiego – z podobną opozycją inteligencja-lud, z motywem symbolicznego tańca, a nawet motywem ślubu – kulminacyjnego punktu akcji, czy też
Na pewno ważna jest idea utrwalenia w ludzkiej pamięci tragedii minionych czasów, zbrodni hitlerowskiej wobec Żydów i martyrologii żydowskiej. Utwór spełnia też rolę zobrazowania młodszemu pokoleniu koszmaru, jakim było getto, zbrodni Niemców przeciw ludzkości. Na pewno też pamięć, świadomość i cel zamknięty w haśle: „nigdy więcej”, to jeszcze nie wszystkie wymiary przesłania tego utworu. Cały czas oglądamy sytuacje krańcowe, reakcje istoty ludzkiej na zagrożenie, postawę człowieka wobec cierpienia, choroby. Są
Podczas rozmowy z Hanną Krall jej rozmówca – zarazem główny bohater zdarzeń – wraca myślą do ludzi, których znał lub znał ich historię, są to bliscy znajomi, współpracownicy, działacze ŻOB-u lub zwyczajni ludzie dotknięci ciężką tragedią getta i prześladowań. Wśród nich wyróżnić należy Mordechaja Anielewicza – komendanta ŻOB-u, dowódcę powstania w getcie. Wraz z całą swoją grupą popełnił samobójstwo w obliczu klęski zrywu – zabił swoją dziewczynę, potem strzelił do
Getto poznajemy poprzez relację Edelmana – jest to więc relacja wiarygodna, relacja uczestnika zdarzeń, z drugiej strony przefiltrowana przez pamięć ludzką – dlatego zapewne niektóre szczegóły są już nie do odtworzenia. Ilość powstańców, dokładne daty – takie szczegóły okazały się sporne, lecz dwie straszliwe, dominujące, dręczące „władze” getta są bezdyskusyjne. Są to głód i śmierć. Te dwie siły prześladują człowieka wojny, czy to więźnia obozu koncentracyjnego, czy łagru sowieckiego. A
Zwróćmy uwagę na: Behawiorystyczną technikę narracji. Polega na tym, że narrator unika wglądów we wnętrze bohatera, w jego psychikę. Oceniamy go i poznajemy z zewnątrz – oglądamy jego zachowanie (behaviour). Autor prezentuje i zostawia nas ze swoimi wnioskami. Behawioryści twierdzili bowiem, że tak naprawdę wnętrze ludzi jest niepoznawalne z zewnątrz, że badać można tylko zachowanie. Dialogowość utworów. Dialogi wartkie czyta się szybciej niż opisy, a choć Hłasko nie unika ich
Tematyka opowiadań Marka Hłaski Jest to świat straconych złudzeń i wiecznego zderzenia marzeń z rzeczywistością. Świat pesymistyczny, nic co dobre nie ma w nim szans przetrwania, żadna miłość nie może zakończyć się happy endem. Taki wydźwięk przyświeca każdemu kręgowi przestrzennemu, środowisku, tematowi. A tematy są dla pisarza charakterystyczne: Miasto. Miasto Hłaski poznajemy od kulis – poprzez mit lumpa, knajpy, speluny, margines społeczny. Miłość i kobieta-demon. Prawdziwą miłość zniszczy otoczenie. Kobieta
Jest to pojęcie ogarniające bardzo szeroki zakres znaczeń, bardzo bogaty materiał – w wielu dziedzinach, w literaturze, w sztuce, w filmie. Trudno nawet zdefiniować postmodernizm. Bez obaw, względnie spokojnie można powiedzieć, że jest to nurt, który przyjął się w wielu dziedzinach sztuki, a początki swoje miał w końcu lat sześćdziesiątych. Opierał się na intrygującej teorii: mianowicie na ogólnym przekonaniu twórców o wyczerpaniu się możliwości literatury, o tym, że wszystko już
Skojarzenie jak najbardziej prawidłowe z prozą amerykańską. Powinien się nam przypomnieć natychmiast słynny Dos Passos i jego powieść USA. Technika symultaniczna w prozie polega na jednoczesnym przedstawianiu kilku miejsc i wydarzeń. Symultanizm. Rzecz polega na tym, by zaprezentować wypadki (akcję) zupełnie od siebie niezależne, rozgrywające się w miejscach od siebie odległych, ale jednocześnie. Na przykład wspomniany Dos Passos “zagląda” okiem kamery do różnych miejsc i postaci miasta, by ukazać, co
POP-ART. Kierunek amerykański i angielski – można tak powiedzieć, bo pojawił się jednocześnie w obu krajach w początkach lat 60. naszego wieku. Twórcy tego kierunku pragnęli zlikwidować granicę między sztuką a życiem, i rzeczywiście, wprowadzali w świat sztuki świat konsumpcji, tanią produkcję masową, seks, miasto i nowoczesne życie. W konsekwencji „bohaterami” sztuki stały się wspomniana coca-cola, limuzyny, dolary, puszki i dziewczyny z reklam. POP-ART charakteryzowały: agresywność, popularność, dynamika. Jeśli szukać
Scharakteryzuj pokolenie Współczesności. Zacznij: „Współczesność” to tytuł pisma, wokół którego skupiła się grupa poetów – „zwiastunów” odwilży. To pismo było jedynym właściwie elementem scalającym grupę. Poeci, tacy jak Jerzy Harasymowicz, Miron Białoszewski, Stanisław Grochowiak czy Zbigniew Herbert, ów indywidualizm i odrębne drogi artystyczne podkreślali. Podobnie jak w wypadku Skamandrytów, nie było raczej mowy o wspólnym programie. Rozwiń: W 51. numerze Życia Literackiego z 1955 r. miała miejsce „prapremiera 5 poetów”, wprowadzonych przez wielkich, uznanych twórców
Przedstaw podstawowe założenia realizmu magicznego na podstawie wybranej powieści. Zacznij: Powieściami realizmu magicznego nazywa się głównie powieści iberoamerykańskie powstałe w latach 60. i 70. XX w. Rozwiń: W obrębie świata przedstawionego współistnieją realizm i fantastyka (np. dokładny, realistyczny opis narodzin dziecka ze świńskim ogonem w Stu latach samotności Gabriela Garcii Márqueza). Czas często ma charakter kolisty – jak w mitach, zaś równolegle z czasem mitycznym rozwija się chronologia zdarzeń. Mitologizacja czasu i przestrzeni ułatwia uniwersalizację przedstawionych problemów
98. Omów moralistykę i przesłanie wybranych utworów Zbigniewa Herberta. Zacznij: Zbigniew Herbert obok Czesława Miłosza to jeden z największych autorytetów poetyckich. Herbert to poeta-moralista, który głosi wiarę w możliwość (i konieczność) zachowania godności w każdej sytuacji, wartości humanistyczne, honor i postępowanie zgodne z własnym sumieniem). Rozwiń: Odkrywa wartości już zapomniane – poszukuje ich w antyku i w tradycji biblijnej. Próbuje ocalić wartości, które zasługują na ocalenie. Ważne są dla niego imponderabilia – niepodważalne, podstawowe wartości, takie jak honor,
