LICEUM
Motyw Ikara w polskiej literaturze współczesnej. Tzw. mit ikaryjski okazuje się bardzo popularnym mitem. Pisarze i poeci często do niego nawiązują, dyskutując postawy obu bohaterów opowieści. Ikar zawsze był dotąd symbolem idealisty, marzyciela, nie usłuchał praktycznego ojca, wzbił się zbyt blisko słońca, które stopiło woskową konstrukcję skrzydeł – i Ikar spadł. życiem zapłacił za odwieczną, ludzką chęć poznania świata i pragnienie lotu. Ikar – ojciec idealistów – traktowany był zawsze
Które z wydarzeń opisanych przez Nałkowską w Medalionach wydają Ci się najbardziej wstrząsające? Lektura każdego z tych opowiadań może być dla czytelnika wstrząsem. Po blisko sześćdziesięciu latach od wojny – wydaje się fantazją, trudną do przyjęcia dla normalnego umysłu. A jednak to są fakty – dowody zachwiania ładu moralnego, oskarżenie i przestroga przed wojną. Medaliony mówią o technikach ludobójstwa, mechanizmach mordowania człowieka – opisują „zwykły dzień szalonego koszmaru”. Czytelnika ogarnia groza, przerażenie
Objaśnij pojęcie paraboli na przykładzie Dżumy Alberta Camusa. Parabola to inaczej znana nam z tekstów biblijnych przypowieść. Parabolą nazywamy narracyjny utwór epicki, jego celem jest przedstawienie historii fikcyjnej, w której zawarta jest jakaś uniwersalna ponadczasowa wykładnia praw moralnych, filozoficznych, religijnych, politycznych lub każdych innych związanych z egzystencją człowieka. Zwykle historia opisywana w paraboli była skonstruowana w sposób schematyczny, bez specjalnej dbałości o realia świata przedstawionego. Tak było w przypadku przypowieści biblijnych. W czasach współczesnych w XX wieku upowszechniła się
Julian Sorel a Eugeniusz de Rastignac, bohater Ojca Goriot Balzaka – podobieństwa i różnice. Podobieństwa: młodzi, przystojni mężczyźni wzbudzający zainteresowanie kobiet; są ubodzy; pochodzą z prowincji; bardzo ambitni – za wszelką cenę pragną zrobić karierę; zakochane kobiety pomagają im w realizacji celu. Różnice: Eugeniusz jest zubożałym arystokratą; wspiera go rodzina: daje listy polecające, pomaga finansowo itp.; udaje mu się zrealizować młodzieńcze pragnienia: robi karierę. Julian pochodzi z gminu (jest synem cieśli); jest samotny
Deformacja świata w literaturze to świadomy chwyt, charakterystyczny dla literatury XX wieku, choć bywał używany oczywiście wcześniej. Przecież literatura plebejska – sowizdrzalska i cały nurt karnawałowy był swoistą deformacją świata, zmianą jego hierarchii i wartości. Fantastyka romantyczna, wizyjność i symbolika młodopolska to też swoista deformacja. Lecz wydaje się, że w pełni zaczęli wykorzystywać ten zabieg nowocześni twórcy międzywojnia. Gombrowicz – Ferdydurke i późniejsze dramaty, Bruno Schulz – Sklepy cynamonowe, Witkacy
Pamiętamy euforię radości i beztroski zrodzoną z odzyskania niepodległości i przypieczętowaną poetyckimi deklaracjami: ,,odrzucam z ramion płaszcz Konrada” (Słonimski), ,,A wiosną niechaj wiosnę, nie Polskę zobaczę” (Lechoń), ,,będę ultimus inter pares” (Tuwim). Futuryści śmieli wyrzucać ,,mumie mickiewiczów”, a Gombrowicz wyszydził w Ferdydurke romantyczną formę. Znajdziemy zresztą w dwudziestoleciu równie silny kult romantycznych postaw. Jednakże jest jeszcze jedna powieść, powieść kontrowersyjna, a podejmująca temat powstania, patriotyzmu i bohatera romantycznego. Chodzi o Leona Kruczkowskiego Kordiana i chama. Fabuła rozgrywa się w dobie powstania listopadowego,
Do 1989 r. powieść była znana tylko w drugim obiegu (cenzura!). Jest utworem politycznym odsłaniającym groteskowość i tragizm życia w totalitarnym państwie. Czas akcji jest niedookreślony („jest rok 197…”), co sugeruje, że byt zniewolonego kraju od lat wygląda identycznie. Fabuła przedstawia ostatni dzień z życia bohatera – pisarza opozycyjnego, który wieczorem, na znak protestu przeciwko przyłączeniu Polski do „wspólnoty radzieckiej”, ma publicznie popełnić samobójstwo – dokonać samospalenia. Nie poznajemy jego
Motyw i temat wsi w utworach polskiej literatury powojennej. Zakończenie II wojny światowej przyniosło ogromne przemiany wsi polskiej, nazywane często mianem awansu. Nie chodzi tu tylko o reformę rolną i zmiany polityczne, chodzi też o kształcenie młodszego pokolenia, które „zmieniało stan” bo stawało się inteligencją i wyjeżdżało do miast, chodzi o nowinki techniczne i cywilizacyjne, które dotarły do wsi i zaczęły zmieniać życie jej mieszkańców. Mówi się o tym szybko,
Wyjaśnij pojęcie kreacjonizmu w dramacie. Kreacjonizm był tendencją, która zdominowała lata 60-te, nie tylko zresztą w teatrze. Rzecz polegała na tym, by tworzyć dzieło, które nie powiela, nie naśladuje rzeczywistości, lecz „kreuje” – czyli stwarza na scenie – świat nowy, wytwór wyobraźni autora. Stąd uprawnione i możliwe są wszelkie odkształcenia świata: w formie groteski i w pomysłach językowych, jako poruszanie tematów tabu i jako teatr poetycki czy ekspresjonistyczny. Kreacjonizm jest
Uroda i brzydota świata w prozie Żeromskiego. Prozę Żeromskiego poznałeś w szkole dość wszechstronnie. Znasz jego powieści: Syzyfowe prace, Ludzi bezdomnych, Przedwiośnie. Z opowiadań wymień Siłaczkę, Rozdziobią nas kruki, wrony…, Zmierzch. A może – jako lekturę uzupełniającą – czytałeś Wierną rzekę? W tych wszystkich utworach Żeromski sięga po techniki pisarskie modne w epoce modernizmu: impresjonizm i naturalizm. Ten pierwszy widoczny jest przede wszystkim w opisach przyrody (Zmierzch). W krajobrazach –
Dlaczego wiersz Stanisława Grochowiaka Czyści możemy uznać za manifest turpizmu? Nazwa tego nurtu literackiego pochodzi od łacińskiego słowa turpis, turpe – brzydki. Nurt ten zaznaczył się zwłaszcza w liryce i był popularny w Polsce w latach pięćdziesiątych. Samą nazwę wymyślił Julian Przyboś. Charakteryzuje ona prąd poetycki, który wprowadził do liryki motywy brzydoty, kalectwa, choroby i śmierci, a także groteski. Poza tym turpizm eksponuje rzeczy zwyczajne, codzienne, przedmioty codziennego użytku, a człowieka redukuje do wymiaru fizjologicznego. Turpizm nobilituje
Wyjaśnij pojęcia postmodernizm, surrealizm, egzystencjalizm. Postmodernizm – to ruch intelektualny i artystyczny, który rozwijał się od lat sześćdziesiątych XX w. Główne wyznaczniki tego nurtu to: swobodne przekraczanie granic między formami sztuki elitarnej i popularnej, podejmowanie gry ze schematami kultury masowej (kiczem i komunałem – doskonałym przykładem może tu być twórczość amerykańskiego plastyka Andy Warhola, który tematem swoich dzieł czynił np. butelkę po coca-coli albo postać kaczora Donalda), odrzucenie wymogu oryginalności,
Podaj przykłady utworów należących do literatury faktu. Utwory należące do literatury faktu to przede wszystkim dzieła związane z okresem wojny i okupacji. Przez literaturę faktu rozumie się dział współczesnego piśmiennictwa sytuujący się na pograniczu literatury i dziennikarstwa, obejmujący utwory będące opowieściami o rzeczywistych wydarzeniach, niekiedy częściowo zbeletryzowane. Literaturę faktu reprezentują różne gatunki, np. reportaż znany Ci dzięki książce Hanny Krall Zdążyć przed Panem Bogiem. Jest to utwór wykorzystujący zapis rozmowy
Kilka sztuk Zapolskiej weszło do klasycznego kanonu dzieł polskiej komedii. To Moralność pani Dulskiej z 1906 r., Ich czworo z 1907, Skiz z 1908. Przez wszystkie lata swojej aktywności pisarskiej Zapolska żyła w mieszczańskiej, urzędniczej Galicji. Stała się najwierniejszym „fotografem” tej specyficznej kultury. Z pasją obserwowała rozmaite przywary mieszczaństwa. Niekiedy nawet zarzucano jej nadmierny rozmach, zjadliwość, skłonność do przesady i deformującego przerysowania. Trzeba jednak przyznać, że miała niezrównany dar obserwacji, doskonałą pamięć
Balladyna Juliusza Słowackiego Lektura w epoce Stop! Jesteś w romantyzmie! Romantyzm polski to epoka tajemniczych spisków, powstań, tęsknoty za utraconą wolnością. Jesteśmy w I połowie XIX wieku, ludzie poruszają się dyliżansami, panowie noszą peleryny i cylindry, pojedynek to nic niezwykłego – zwłaszcza o kobietę. Poeta Słowacki ma 30 lat, popularyzuje typowy kołnierzyk zwany po dziś dzień kołnierzykiem Słowackiego i tworzy tragedie o siostrzanej zbrodni. Balladyna a romantyzm Ludowość – moralność
Cechy Aliny: pracowita, uczciwa, spokojna, prostolinijna, szlachetna, honorowa, zacna, wrażliwa, uczuciowa, dobra, prostoduszna, skromna, życzliwa, troskliwa. Cechy Balladyny: leniwa, wygodna, uparta, niegrzeczna wobec matki i siostry, harda, nieposłuszna, bezwzględna, okrutna, bezduszna, bezlitosna, arogancka, przebiegła, wyrachowana, samolubna, nieuczciwa, niewierna (stara się o względy Kirkora, choć ma romans z Grabcem). Dalsze zbrodnie Balladyny Balladyna okazuje się bezlitosną zbrodniarką. Morduje (lub każe mordować) wszystkich, którzy mogą zagrażać jej pozycji lub są przeszkodą w realizowaniu przez nią jej
Autor Dante Alighieri żył w latach 1265–1321. Wszechstronnie wykształcony poeta, brał czynny udział w życiu politycznym Florencji. Był także członkiem towarzystwa tzw. Gwelfów Białych, dążących do uniezależnienia miasta od papiestwa. Po zwycięstwie swoich przeciwników, Gwelfów Czarnych, zagrożony karą śmierci, musiał przebywać na dożywotnim wygnaniu poza Florencją. Przez całe życie usiłował wrócić do swojego ukochanego miasta, ale nie udało mu się to. Zmarł w Rawennie. Geneza Boska komedia jest największym dziełem włoskiego poety, pisał
Eugeniusz de Rastignac Eugeniusz de Rastignac to bohater powieści Honoriusza Balzaka Ojciec Goriot – jednej z części cyklu obrazującego społeczeństwo francuskie początku XIX wieku, zatytułowanego Komedia ludzka. Tytuł ten jest nawiązaniem do Boskiej komedii Dantego – opowieści o podróży po zaświatach od kręgów piekielnych po raj. W cyklu Balzaka zostajemy przeprowadzeni przez wszystkie sfery społeczne ówczesnej Francji, od nizin społecznych po arystokrację i mieszczaństwo. Jednak o ile bohater dzieła Dantego to człowiek dojrzały i w pełni
Bajki Ignacego Krasickiego Bawić, ucząc albo uczyć, bawiąc To jedno z haseł oświecenia. Mówi się często – pisarz wychowuje, pisarz uczy, pisarz krytykuje wady. To ważne, ale jeszcze ważniejsze, jakie narzędzia wybiera i jak się nimi posługuje. Są formy literackie bardziej lub mniej sprzyjające celom twórcy. Bajka to forma bardzo stara i… bardzo prosta, ale – jak się okazuje – do wychowywania społeczeństwa bardzo dobra, wręcz idealna. Dlaczego tak często bohaterami bajek
Twój typ pisania Na początek krótki test: rozpoznaj swój typ pisania i zobacz, jak nad nim pracować. Prezentujemy pięć różnych wypowiedzi na ten sam temat. Pięć fragmentów prac – a tym samym pięć sposobów pisania. W którym rozpoznajesz swój styl? Podział na pięć podstawowych typów „pisarzy” jest umowny i jak wszelkie podziały – niedoskonały. Być może jesteś czystym typem, np. „gadułą” lub „naukowcem”. Bardziej jednak prawdopodobne, że zauważysz u siebie domieszki cech zupełnie innego typu;
