LICEUM
Co łączy III część Dziadów z częściami II i IV dramatu? Po pierwsze tytuł, ale to oczywiste. Te – bardzo w końcu różne – części spaja także postać bohatera. Pod koniec II części Dziadów pojawia się Widmo, które nic nie mówi, lecz wciąż patrzy na pasterkę. Być może, to już zapowiedź nieszczęśliwego Gustawa, który w IV części dramatu opowiada Księdzu o swoich cierpieniach miłosnych. Z kolei III część Dziadów rozpoczyna się od przemiany bohatera: „Umarł Gustaw
Jaką postawę prezentuje Giaur – bohater powieści poetyckiej George’a Byrona? Wymień główne cechy postawy bajronicznej. Giaur to bohater tajemniczy i nie do końca odgadniony. Nie znamy jego przeszłości, wiemy natomiast, że zdolny jest do wielkiego, szalonego uczucia. To właśnie miłość uczynił on celem przewodnim swego życia. Kochał ponad wszystko i kpił sobie z konwenansów. Bezgranicznie wierzył, że odwzajemniona miłość Leili jest jedynym sensem jego życia, dlatego po jej śmierci zatraca się w gniewie i pała
Jaką rolę romantycy przypisywali koncepcji artysty? W wypowiedzi powołaj się na wypowiedź Konrada z Wielkiej Improwizacji. W tym lirycznym monologu Konrad określa swoją sytuację jako poeta i wyznacza funkcję poezji. Jest samotny i wyalienowany spośród ludzi. Czuje się niezrozumiany przez innych, ale jego pieśni nie potrzebują odbiorcy – wedle romantycznej koncepcji poezji, jest ona bytem idealnym i jako taki istnieje sama dla siebie, natomiast ujęta w słowa zawsze ulega deformacji i zakłamaniom. Konrad wie, że
Przedstaw różnice między oświeceniowym a romantycznym myśleniem o świecie. Światopogląd oświeceniowy narzędziem poznania świata jest rozum świat jest materialny jest tylko kwestią czasu poznanie wszystkich tajemnic świata świat objaśnia uczony i filozof; człowiek niewykształcony jest niekompetentny do oceny świata Światopogląd romantyczny rozum jest niewystarczający w poznawaniu świata, potrzebne są także, a może przede wszystkim, czucie i wiara świat jest dwoisty, dualistyczny – świat materialny i duchowy Martwe znasz prawdy, nieznane dla ludu,
Gotyk to styl architektury i plastyki dojrzałego średniowiecza. Jako ciekawostkę możesz podać, że sama nazwa narodziła się we Włoszech w okresie odrodzenia (powołaj się na Słownik mitów i tradycji kultury Władysława Kopalińskiego) i początkowo była określeniem zdecydowanie pogardliwym („gotycki” znaczył tyle, co godny barbarzyńskich plemion Gotów, wynaturzony, monstrualny). Dopiero w romantyzmie uznano ogromne, mroczne katedry za natchnione arcydzieła (np. paryska katedra Notre Dame) i otoczono kultem. Od lat 60. XIX
Po romantyczną formę poematu dygresyjnego sięgnął Julian Tuwim. Kwiaty polskie, bo tak brzmi tytuł jego utworu, stanowi współczesną realizację tego gatunku. Pisał go Tuwim w trakcie pobytu na emigracji i w rezultacie nie ukończył. Zgodnie z poetyką gatunku poemat stanowi opowieść o charakterze obyczajowym z lekkim odcieniem melodramatu. Jego bohaterką jest osierocona Aniela, córka Polki i rosyjskiego oficera Iłganowa, zastrzelonego w Łodzi w trakcie manifestacji robotników w 1905 roku. Dziewczynę
Podobnie jak powieść poetycka jest gatunkiem ukształtowanym przez epokę romantyzmu. Za jego twórcę uważa się George’a Byrona, autora dwóch tego rodzaju poematów – Wędrówek Childe Harolda i Don Juana. Nie należy przy tym zapominać, że chociaż to Byron stworzył pierwowzór tego gatunku literackiego, duży wpływ na powstanie poematu dygresyjnego miały również powieści angielskiego pisarza Laurence’a Sterne’a, takie jak Podróż sentymentalna i Tristram Shandy. Na nich częściowo wzorował się Byron, tworząc
Powołaj się na Historię filozofii (T. I.) – Władysława Tatarkiewicza, a dowiesz się, że stoicyzm i epikureizm wywodzą się z tej samej tradycji – z myśli Sokratesa. To on pokazał, jak ważne są wątki etyczne w filozofii i własną postawą udowodnił, iż teoretyczne poglądy można wprowadzić w życie. Omawiając to zagadnienie, musisz przedstawić właśnie etykę powyższych szkół. Stoicy i epikurejczycy skoncentrowali się na zagadnieniu cnoty (gr. arete). Zgodnie twierdzili, że
Historia literatury przyjmuje podział na okresy literackie wyliczone niżej. Pamiętać należy, że nie następowały nagle, jak „odcięte” nożyczkami, lecz nowe zjawiska nadchodziły płynnie, czasem trwały dwa nurty równolegle, czasem polski etap zaczynał się, gdy europejski kończył. Z datami granicznymi zawsze jest kłopot. Czy przyjąć za koniec epoki wydarzenie historycze, czy np. debiuty młodego pokolenia? A zatem w literaturze pewne kwestie przyjmuje się umownie. Średniowiecze – od upadku Cesarstwa Rzymskiego –
Najwięcej tej krytyki znajdziemy w literaturze doby staropolskiej. Począwszy od renesansu – światłe umysły dostrzegały i krytykowały wady szlachty. Później także romantycy i pozytywiści, Młoda Polska i dwudziestolecie międzywojenne – w każdym z reprezentatywnych dzieł zamieszczano obraz szlachty. Lecz bądźmy sprawiedliwi – inne stany, np. duchowieństwo także obrywało swoje cięgi. Najmniej miał do powiedzenia chłop, lecz i on w prozie Żeromskiego wypada nieszczególnie. Poza tym jeśli odczytamy wady szlachty, jakie
Wieś polska dostarczyła literaturze sporo materiału – nie było epoki, której poezja lub proza nie opiewałyby dworku sielskiego, krajobrazu wiejskiego albo losu, obyczajów czy mentalności chłopa. To z pochwały wsi wyrosła sielanka, powstał także w naszej świadomości mit o uspokojeniu, ciszy, odpoczynku, który niesie wieś. Pytania o utwory dotyczące wsi – wizje sielankowe i realistyczne – znalazły odpowiedzi przy kolejnych epokach. Zestawmy więc teraz konspekt tytułów o wiejskiej tematyce, ich
Kobiet-poetek było na przestrzeni dziejów mniej niż piszących mężczyzn. Oto te, które się zapisały w historii literatury: Maria Konopnicka (pozytywizm) – liryki, wiersze-obrazki. Poetka – piewczyni nędzy ludu, niedoli chłopskich dzieci, uczuć patriotycznych i liryków miłosnych. Przykłady: Contra spem spero, Jaś nie doczekał, Kubek Maria Pawlikowska-Jasnorzewska (międzywojnie) – córka znamienitego malarza Wojciecha Kossaka, sama także zdobyła sławę. Pisała wiersze – miniatury, świetnie operując skrótem i metaforą. Przedmiotem opisu w jej
Wesele pojawia się dość często na kartach polskiej prozy. Dzieje się tak dlatego, że jest to święto radosne – uwieńczenie miłości, śmiało więc może być pretekstem do zaprezentowania optymistycznych spojrzeń w przyszłość, nadziei na zgodę narodową i na powodzenie planów. Bywa też wesele opisane dla prezentacji obyczajów związanych z tym świętem, bywa też tematem parodii lub ukazywania przemian dziejowych. Oto rejestr utworów, w których „wesele” odgrywa ważną rolę, jest tematem
Holocaust jako temat w literaturze polskiej. Temat zagłady Żydów w literaturze polskiej został ukazany z kilku perspektyw. Przedstawiono: wyjątkowe bestialstwo terroru getta i obozów koncentracyjnych; stosunek Polaków do Żydów – współwinni czy tylko świadkowie zagłady?; różne postawy i zachowania ludzkie w obliczu tego zjawiska. Te problemy pojawiły się już w poezji tworzonej w czasie wojny i okupacji. Podejmuje je Władysław Broniewski w wierszu Ballady i romanse, w którym śmierć trzynastoletniej Ryfki rozstrzelanej przez
Przygotuj wypowiedź ustną na temat: motyw tańca w literaturze polskiej. Uwzględnij także Popiół i diament. Jak zacząć wypowiedź? Sedno wypowiedzi: Adam Mickiewicz Pan Tadeusz – końcowa scena – polonez Polonez jest tańcem narodowym, wykonywanym według ustalonego porządku, rytuału. Porządek par wynika, jak to napisał Mickiewicz, z „wieku i urzędu”. Ważne jest jego przestrzeganie, dlatego często potrzebny jest „przewodnik” – w Panu Tadeuszu: Podkomorzy, strażnik etykiety, symbol odchodzącej tradycji – „ostatni, co tak poloneza wodzi”.
Trzy siostry żyją marzeniami. Zatopione są w innej rzeczywistości, która wydaje im się lepsza i szczęśliwsza niż aktualna. Zgodnie ze światopoglądem, który prezentują, szczęście jest poza nimi, w mitycznej arkadii, w której może kiedyś się znajdą, gdy przeprowadzą się do Moskwy. Pod tym magicznym słowem Moskwa dla każdej kryje się co innego. Olga myśli, że gdyby wyszła za mąż, a nie pracowała ciężko na pensji, byłaby znacznie szczęśliwsza. Masza zakochana
Ocalony To dramatyczny jest wiersz. Poeta skrótowo prezentuje rejestr swoich doświadczeń wojennych. Wiersz ma budowę klamrową: jego początek i koniec stanowi informacja: „Mam dwadzieścia cztery lata ocalałem prowadzony na rzeź. ” Wnętrze wiersza to obrazy z wojny: furgony porąbanych ludzi i kompletne przemieszanie wartości, którego dokonała wojna. Oto okazuje się, że pojęcia są tylko wyrazami: cnota, występek, prawda, piękno – wartość tych słów jest zmienna. Co jeszcze gorsze i jeszcze
Znajdź w Dziennikach Zofii Nałkowskiej cytat dotyczący pracy pisarki w Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich i krótko go skomentuj. Oto wspomniany fragment, pochodzący z 13 V 1945 r.: Przez wszystkie dni w Gdańsku widziałam bez ustanku to podziemie z kadziami pełnymi ludzi umarłych. Niezmiernie wymyślny eksperyment wyrobu mydła z ludzkiego tłuszczu i grabiarskiej obróbki ludzkiej skóry. Do czegoś wygotowywano też kości i mięso. Zeznania takiego Zygmunta (Mazura), który to wykonywał – młody, chudy, delikatny, błękitnooki, nie mający pojęcia, czego od
Przeczytaj wiersz Zbigniewa Herberta Pan Cogito opowiada o kuszeniu Spinozy. Dlaczego Spinoza jest przegrany? Oto fragmenty wiersza: Baruch Spinoza z Amsterdamu zapragnął dosięgnąć Boga szlifując na strychu soczewki przebił nagle zasłonę i stanął twarzą w twarz (…) Ale Bóg nie chciał odpowiedzieć filozofowi na pytanie natury egzystencjalnej. Rzekł: „Pomówmy o Rzeczach Naprawdę Wielkich” i poradził samotnikowi: – dbaj o dochody jak twój kolega Kartezjusz – bądź przebiegły jak Erazm – poświęć traktat Ludwikowi XIV i
Problematyka i nowatorstwo Sklepów cynamonowych Brunona Schulza. Od czego zacząć Na przykład tak. Sklepy cynamonowe są rodzajem ufantastycznionej autobiografii. Wszystkie fakty z życia twórcy zostały wzbogacone przez jego wyobraźnię, toteż światem Sklepów cynamonowych rządzą nie tyle prawa fizycznej rzeczywistości, ile raczej snu i fantazji. Na dowód – cytat z rozdziału Sklepów…, zatytułowanego Trzynasty miesiąc: „utwór powstał w trzynastym, nadliczbowym i niejako fałszywym miesiącu, na marginesie czasu”. Zrobi wrażenie i przekona
