Wypracowania z modernizmu
Ukaż Hymn do Nirwany Kazimierza Przerwy-Tetmajera jako przejaw dekadenckich nastrojów epoki. Kazimierz Przerwa-Tetmajer Hymn do Nirwany Z otchłani klęsk i cierpień podnoszę głos do ciebie, Nirwano! Przyjdź twe królestwo jako na ziemi, tak i w niebie, Nirwano! Złemu mnie z szponów wyrwij, bom jest utrapion srodze, Nirwano! I niech już więcej w jarzmie krwawiącym kark nie chodzę, Nirwano! Oto mi podłość ludzka kałem w źrenice bryzga, Nirwano! Oto się w złości ludzkiej w błocie ma stopa ślizga,
Poezja symbolistyczna – poszukiwanie transcendencji. Wstęp Austriacki symbolista Hugo von Hofmannsthal nazwał poezję symbolistyczną mgnieniem, które potrafi rozświetlić i rozpętać bezdenną otchłań życia. W tym sensie dzieło symbolistyczne jest dziełem religijnym, ponieważ jego głównym celem jest poszukiwanie tajemnicy. Dlatego prawdziwy utwór symbolistyczny może powstać tylko w momentach wyostrzonej wrażliwości. Symboliści poszukiwali transcendencji, drążąc zakamarki swojej duszy, penetrując podświadomość. To, co odkrywali podczas tych podróży w głąb siebie, przekładali na język wieloznacznych symboli, jak najdalszych
Kim jest artysta? Jakie jest jego miejsce w społeczeństwie? Rozważ zagadnienie, wykorzystując wnioski z interpretacji Evviva l’arte! Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Albatrosa Charles’a Baudelaire’a. Kazimierz Przerwa-Tetmajer Evviva l’arte! Evviva l’arte! Człowiek zginąć musi – cóż, kto pieniędzy nie ma, jest pariasem, nędza porywa za gardło i dusi – zginąć, to zginąć jak pies, a tymczasem, choć życie nasze splunięcia niewarte: evviva l’arte! Evviva l’arte! Niechaj pasie brzuchy, nędzny filistrów naród! My, artyści, my, którym często na
Kim dla młodopolan był artysta? Omów zagadnienie, odwołując się do odpowiednich tekstów kultury. Modernizm to epoka kultu artysty i sztuki – pisanej przez wielkie S. W imię buntu przeciw literaturze pozytywistycznej, podporządkowanej celom społecznym, młodopolscy pisarze chcieli tworzyć sztukę tylko „dla sztuki” – niepodporządkowaną niczemu. Bycie artystą polegało na ciągłym manifestowaniu swojej odmienności, walce z tłumem nierozumiejących prawdziwej sztuki. Analiza tematu Pisząc o młodopolskim artyście, nie możesz pominąć Confiteora Stanisława
Najważniejsi twórcy symbolizmu. Wstęp Nowy prąd literacki, który pojawił się pod koniec XIX w., nazwany od tytułu słynnego manifestu Jeana Moréasa symbolizmem, zapoczątkował w poezji wielką rewolucję. Wszystko za sprawą kilku zaledwie poetów, takich jak Charles Baudelaire (którego Moréas uznał za prekursora symbolizmu), Arthur Rimbaud, Paul Verlaine czy Stéphane Mallarmé. Można mówić o prawdziwej rewolucji, ponieważ symbolizm domagał się wyrwania sztuki ze sztywnych ram realizmu i naturalizmu, oderwania jej od rzeczywistości. Jak pisał
Dokonaj analizy i interpretacji fragmentów hymnu Jana Kasprowicza pt. Dies irae. Wskaż cechy typowe dla liryki ekspresjonistycznej. Jan Kasprowicz Dies irae Trąba dziwny dźwięk rozsieje, ogień skrzepnie, blask ściemnieje, w proch powrócą światów dzieje. Z drzew wieczności spadną liście na Sędziego straszne przyjście, by świadectwo dać Psalmiście… A ty, psalmisto Pański, nastrój harfę swoją już na ostatni ton! Grzech krwią czarną duszę plami… Bez obrońcy staniem sami – któż zlituje się
„Miłość ma niejedno oblicze” – udowodnij ten sąd, dokonując analizy porównawczej fragmentu Cierpień młodego Wertera Johanna Wolfganga Goethego i wiersza Lubię, kiedy kobieta… Kazimierza Przerwy-Tetmajera Cierpienia młodego Wertera Johann Wolfgang Goethe Słodkie uczucie przenika mnie całego, gdy dłoń przypadkiem dotknie jej dłoni lub gdy stopy nasze zetkną się pod stołem. Cofam się, jak gdybym się dotknął płomienia, ale przemożna siła pociąga mnie z powrotem i czuję zamęt we wszystkich zmysłach. A ona jest tak
Dzika kaczka – dramat o ludzkiej naturze i tożsamości. Wstęp Dzika kaczka Henryka Ibsena to dzieło wieloznaczne, intrygujące, pozostawiające czytelnikom duże możliwości indywidualnych odczytań. Dla mnie utwór norweskiego autora to przede wszystkim dramat o ludzkiej naturze i tożsamości. Ibsen stawia zasadnicze pytania: czy natura człowieka bliższa jest prawdzie, czy kłamstwu? Czy tożsamość wypływa z natury, czy też jest zwykłą kreacją? Jaki wpływ na to, kim się jest, ma środowisko, w którym się żyje? Ponieważ postaci stworzone
Wymień główne ośrodki teatralne Młodej Polski Główne ośrodki teatralne Młodej Polski Warszawa Kojarzy się, i słusznie, z Teatrem Narodowym. Instytucja ta miała wspaniałych aktorów, piękny gmach, niezły budżet. Nie mogła jednak niemal wcale, ze względu na cenzurę, wystawiać polskiego repertuaru. Aktorzy przyjeżdżali tam jednak z całej Polski. Teatr ten bowiem, jako państwowy, należał do nielicznych, które oferowały emeryturę. Teatry prywatne z kolei nie mogły powstawać aż do roku 1905 ze względu na obowiązujący w zaborze
Rozmaitość portretów kobiecych w powieściach dziewiętnastowiecznych. Literatura dziewiętnastowieczna zaczyna ukazywać kobietę jako istotę wielowymiarową i samoistną. Wcześniejszej kobiety pełniły w sztuce i literaturze głównie rolę „ozdobników” mężczyzn, ewentualnie także inne role, jakie wyznaczała im kultura czasów, w których żyły – świętej, kochanki, matki, wiernej żony, grzesznicy. Role te były różnorodne, ale, można powiedzieć, jednowymiarowe, na pewno nie przedstawiały prawdziwych, złożonych, skomplikowanych wizerunków kobiecych. Laura w sonetach Petrarki jest przedmiotem uwielbienia,
Opisz obraz Stanisława Wyspiańskiego pt. „Chochoły”. Czy wiesz coś o okolicznościach jego powstania? Obraz noszący tytuł Chochoły (format 70 x 109 cm) prawdopodobnie powstał w porze roztopów przedwiosennych w lutym 1899 r. Niektóre szczegóły sytuacyjne (na przykład: mur biegnący po lewej stronie, rodzaj lamp oświetlających Planty i ich rozstawienie) powodują, że intuicyjnie łączymy ten obraz z serią widoków Plant, malowaną przez Wyspiańskiego na przełomie lat 1894/95. Drugie skojarzenie to okolice mieszkania ciotki Wyspiańskiego Stankiewiczowej, skąd w lipcu
Przedstaw cechy stylu utworów Młodej Polski. Liryka Najwcześniej tendencje artystyczne nowej epoki zaznaczyły się w liryce. Symbolizm znalazł swój wyraz w ścisłym zespoleniu podmiotu lirycznego z przyrodą. Staje się ona wyrazicielką wnętrza człowieka lub przynajmniej tłem jego przeżyć. Na przykład: symboliczne znaczenie ma przyroda w cyklu Krzak dzikiej róży Jana Kasprowicza. Kontrastowo zestawione próchniejąca limba i rozkwitająca róża to pewnie życie i zagłada, oparcie i zagrożenie, piękno i brzydota, rozwój i przemijanie. Cztery wiersze składające się na cykl prezentują
Wesele Stanisława Wyspiańskiego pytaniem o świadomość narodową Polaków. Budowa Wesela Stanisława Wyspiańskiego przypomina jasełka, ludową szopkę. W jednym pomieszczeniu pojawiają się różne postacie – przedstawiciele różnych warstw ówczesnego społeczeństwa zaboru austriackiego. Na weselu poety Rydla rzeczywiście zebrali się ludzie reprezentatywni dla tej społeczności. Możemy bowiem wyróżnić wśród uczestników wesela grupę inteligencji, reprezentowaną przez Poetę, Dziennikarza, Pana Młodego, Gospodarza. Jest tu także grupa chłopów bronowickich: Czepiec, Klimina, Dziad, Ojciec, Panna Młoda, Marysia. Warunki
Udowodnij, że wiersz Kazimierza Przerwy-Tetmajera pt. „Jak dziwnie smutne, posępne, złowieszcze” jest tekstem dekadenckim. Notatkę sporządź w punktach. Kazimierz Przerwa-Tetmajer Jak dziwnie smutne, posępne, złowieszcze Jak dziwnie smutne, posępne, złowieszcze jest to zegaru miarowe stąpanie – słucham i zimne przejmują mię dreszcze… Coraz mniej życia, niebytu otchłanie coraz mi bliższe, śmierci przeraźliwe, groźne widziadło ciśnie mi się w oczy – – straszno pomyśleć, że ciało, dziś żywe, niedługo w trumnie robactwo roztoczy. Okropna wizja!…
Tematy literatury Młodej Polski Nastroje dekadenckie (schyłek wieku, bierność, zniechęcenie, ucieczka w nirwanę) – poezja młodopolska: (Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Jan Kasprowicz, Leopold Staff). Motyw szatana i bunt przeciw Bogu (poezja Tadeusza Micińskiego i Hymny Jana Kasprowicza). Temat wsi i chłopa – w Weselu Stanisława Wyspiańskiego, Chłopach Władysława Reymonta, prozie Stefana Żeromskiego (Zmierzch, Wierna rzeka, Rozdziobią nas kruki , wrony). Ludomania widoczna jest nie tylko w literaturze – również w obyczajach, modzie, nawet – tendencji do zaślubin inteligenta z chłopką.
Motyw gloria victis w utworach drugiej połowy XIX i początku XX w. Jak zacząć? Od wyjaśnienia łacińskiego zwrotu gloria victis. Znaczy on tyle, co chwała zwyciężonym i jest parafrazą (przeróbką) powiedzenia: vae victis (biada zwyciężonym). Hasło gloria victis jest doskonałą ilustracją sposobu, w jaki twórcy z epoki pozytywizmu i Młodej Polski oceniali nasz ostatni zryw wolnościowy. Materiał literacki Zacznę od Nad Niemnem. Chociaż ukazało się ono 25 lat po powstaniu, to carska cenzura nadal nie pozwalała
Charakterystyka Jagny Jagna jest tajemnicza, leniwie i bezwolnie poddana kosmicznym prawom świata – jak natura. Jest utkana z cielesnych żądz, którym bezwiednie podlega. To nie ona ma władzę nad swoim ciałem, lecz jej ciało rządzi nią całą, jej duszą. Jej kondycja sprowadza się do ustawicznego oczekiwania na zaspokojenie namiętnych cielesnych żądz, dlatego Jagna poddaje się każdemu, kto przynosi jej owo zaspokojenie: „jako tę ziemię brał wicher każdy, obtulał sobą i kołysał,
Rycerz modernistyczny Mit prometejskiego rycerza będzie z latami nabierał kształtu metafory. Wolnościowe marzenia romantyków uniosą się nad dramatyczną polską historią na wiele lat i pozostaną tylko marzeniami. Otulony modernistyczną chmurą dekadentyzmu Kazimierz Przerwa-Tetmajer pod postacią Poety z Wesela Wyspiańskiego przywoła w swej pamięci piętnastowiecznego Zawiszę Czarnego z Garbowa herbu Sulima: Głos jak marzeń moich piastun; Rycerz, Widmo, urojenie przyoblekło szatę żywą. Poeta młodopolski marzy o wskrzeszeniu dawnych, średniowiecznych bohaterów, o przywołaniu literaturą
Artyzm Wesela Wyspiańskiego Wstęp I „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego to dramat. To dzieło określa się mianem dramatu realistyczno-symbolistycznego. Badacze twórczości Stanisława Wyspiańskiego często mówią o jego nierówności artystycznej – że obok fragmentów świetnych pod względem językowym, niesłychanie wyrazistych, pojawiają się również fragmenty dużo gorsze, czasem nawet przypominające… bełkot. „Wesele” to jednak dramat o dużej wartości artystycznej, znakomity pod każdym względem. Wstęp II Stanisław Wyspiański był twórcą wszechstronnym: nie tylko dramaturgiem, ale również cenionym
Zbrodnia w literaturze XIX w. Wstęp I „Zbrodnia to niesłychana. Pani zabija pana; / Zabiwszy grzebie w gaju, / Na łączce przy ruczaju, / Grób liliją zasiewa (…)” – tak zaczyna się słynna ballada „Lilie” Adama Mickiewicza, której tematem jest zbrodnia małżeńska oraz śmierć zabójczyni, jaką wymierzył jej zabity mąż. W ogóle zbrodnia jest częstym tematem literatury – nie tylko romantycznej, ale i realistycznej oraz naturalistycznej. Wstęp II Wiek XIX
