WYPRACOWANIA i PRACE DOMOWE Z LEKTUR
Wallenrod – rycerz, patriota, mąż. Na czym polega jego tragizm? Wstęp I Co jest ważniejsze – własne szczęście, rodzina, kochająca osoba przy boku czy też spokojna, bezpieczna i szczęśliwa ojczyzna? Konrad Wallenrod „szczęścia nie znalazł w domu, bo go nie było w ojczyźnie”. Ten romantyczny bohater został postawiony przed tragicznym wyborem: własne szczęście albo natychmiastowa pomoc upadającej Litwie, która nie ma szans w otwartej walce zbrojnej z zakonem. Jakkolwiek się zachowa, i tak poniesie klęskę. A to
Rola poezji w życiu narodu według Konrada Wallenroda. Wstęp I Poezja i ci, co ją tworzą, odgrywają niebagatelną rolę w życiu i historii narodów. Wystarczy popatrzeć na losy Konrada Wallenroda – gdy jako dziecko wychowywał się wśród Krzyżaków, to stary pieśniarz Halban rozbudzał w nim miłość do ojczyzny, za pomocą pieśni przybliżał mu obraz Litwy i wzbudzał patriotyczne uczucia. Wstęp II W epoce romantyzmu wskrzeszono starożytny mit poezji tyrtejskiej – zagrzewającej do walki, dającej siłę
Giaur i Werter – kultowi bohaterowie romantyzmu. Jakie ideały epoki uosabiają swoją postawą? Wstęp Giaur i Werter to najważniejsi chyba bohaterowie wczesnego romantyzmu. Mieli oni wielki wpływ nie tylko na powstające wtedy dzieła literackie, ale i na kulturę, pewną modę obyczajową, postawy czytelników. Rozwinięcie Giaur to tytułowy bohater powieści poetyckiej George’a Byrona. Powieść poetycka, której Byron był mistrzem, to bardzo modny gatunek w romantyzmie. Łączy cechy liryki i epiki. Cechy typowe dla epiki to
Kordian jako dramat o powstaniu listopadowym. Jak Słowacki ocenia powstanie? Wstęp I Z powstaniem listopadowym wiązała się twórczość wielu poetów – były to utwory związane z nurtem poezji tyrtejskiej, zachęcające do walki. Powstawały też utwory podsumowujące powstanie – jednym z takich gorzkich utworów jest dramat pt. „Kordian”. Rozliczenie powstania nie jest jedynym tematem tego dzieła, ale bardzo ważnym. Wstęp II Konsekwencją powstania listopadowego była likwidacja Królestwa Polskiego jako autonomicznego organizmu państwowego, zamknięcie
Udowodnij, że Kordian to utwór o dojrzewaniu. Podaj współczesny przykład takiego utworu. Wstęp I Ważnymi tematami „Kordiana” są, bez wątpienia, ocena powstania listopadowego i polemika z koncepcją mesjanizmu Adama Mickiewicza. To ważne tematy, związane z historią i oceną roli Polski w dziejach Europy. Dramat ukazuje nam jednak portret wyjątkowego człowieka, młodzieńca, który zmaga się z trudami dojrzewania, podejmuje pierwsze dorosłe decyzje i przewartościowania, przeżywa rozczarowanie światem i wartościami, którym dotąd hołdował, buduje siebie od nowa – „Kordian” jest
Kordian a Gustaw-Konrad – porównaj tych bohaterów. Wstęp I Bohater romantyczny… I Kordian, i Gustaw-Konrad realizują schemat biografii młodych indywidualistów – bohaterów romantycznych. Przypomnijmy sobie ogólny schemat takiego bohatera. To człowiek samotny, który ma poczucie wyobcowania, jest wrażliwy i zbuntowany. Kocha prawdziwie, szczerze, całą duszą, lecz jego miłość nie ma szans na powodzenie. Punktem zwrotnym w jego biografii jest samobójstwo, którego przyczyną jest nieszczęśliwa miłość. Tak kończy się pierwszy etap życia romantycznego bohatera, ale
Gdzie podróżował Kordian? Jak interpretować jego podróże? Wstęp I Romantyczni twórcy z upodobaniem opisywali wrażenia z podróży, które były dla nich nie tylko okazją do poznania nowych miejsc, zetknięcia się z innymi kulturami, lecz także do przemyśleń i spojrzenia z dystansu na własny naród i na samego siebie. Autor „Kordiana”, Juliusz Słowacki, sporo podróżował. Jego bohater, Kordian, w pewnym okresie życia również podróżuje po Europie. Wstęp II Podróże Kordiana odgrywały bardzo ważną rolę w biografii bohatera – olbrzymie
Sporządź notatkę na temat sporu Mickiewicza ze Słowackim. Wstęp I Spór Mickiewicza i Słowackiego, wielkich wieszczów, to zjawisko bezprecedensowe. Pozornie nie ma w tym nic dziwnego, że wielcy twórcy spierali się ze sobą, jednak ten spór był dość ostry (stroną pokrzywdzoną i niedocenioną czuł się w nim Słowacki) i dotyczył wielu zagadnień: koncepcji wyzwolenia Polski, zadań poezji i poetów. Jego dzieje są dramatyczne: echa sporu znajdziemy choćby w „Kordianie” i w „Beniowskim” Słowackiego. Wstęp II Adam Mickiewicz i Juliusz
Jaką postawę przyjmuje Słowacki wobec potomnych i współczesnych w Grobie Agamemnona i Testamencie moim? Wstęp I „Pracowałem jedynie dlatego, aby literaturę naszą (…), silniejszą i trudniejszą do złamania wichrom północnym uczynić. (…) żem jest rycerzem tej napowietrznej walki, która się o narodowość naszą toczy” – pisał Juliusz Słowacki. Troska o ojczyznę zawsze była widoczna w jego utworach. Szczególnie dwa wiersze z twórczości wieszcza są nasycone napomnieniami wobec potomnych – „Testament mój” i „Grób Agamemnona”. Wstęp II
Pan Tadeusz Adama Mickiewicza jako portret szlachty polskiej. Wstęp I „Pan Tadeusz” nazywany jest bardzo często epopeją szlachecką. Zawiera on wyidealizowany, nostalgiczny portret szlachty. To dzieło to narodowy mit – szlachecka idylla uzmysławiająca ogrom ofiary powstańców i emigracyjnych cierpień. A Soplicowo? To przecież syntetyczny obraz polskości i szlacheckości, arkadyjska kraina i swego rodzaju arka Noego – bo to przecież świat skazany na zagładę. Wstęp II W „Panu Tadeuszu” mamy do czynienia z wyidealizowanym opisem sarmackiej
Rola historii w Panu Tadeuszu. Wstęp I Wydarzenia w „Panu Tadeuszu” rozgrywają się w latach 1811-1812, czyli w dobie walk napoleońskich. Był to ważny okres dla Polaków, którzy pokładali w Napoleonie ogromne nadzieje. Główne wydarzenia historyczne tego utworu to ekspansja Napoleona na Rosję, z udziałem wojsk polskich. Do wojska wstąpili np. Tadeusz i romantyczny Hrabia, któremu w mundurze bardzo do twarzy. Dla Mickiewicza, który pracował nad dziełem w latach 1832 –1834, wydarzenia kampanii napoleońskiej były już przeszłością… Wstęp
Guliwer, Doświadczyński, Robinson – bohaterowie powieści XVIII w. Wstęp I Co prawda, już w baroku pojawiły się powieści do dziś uważane za arcydzieła, np. Don Kichot Miguela Cervantesa, ale były to zjawiska odosobnione, one dopiero zapowiadały nowe tendencje. Nowożytna powieść powstała dopiero w oświeceniowej Anglii. O jej powstaniu zadecydowały zbiegające się w czasie przyczyny. Po pierwsze, odchodził już w zapomnienie epos, uważany za formę coraz bardziej przestarzałą, nieprzystającą do rzeczywistości. Poza tym w oświeceniu zaczęło rozwijać
Portret szlachty i polskich obyczajów zawarty w satyrach Ignacego Krasickiego. Wstęp I „Satyra prawdę mówi, względów się wyrzeka” – czytamy w satyrze Do króla Ignacego Krasickiego. Rzeczywiście, jego satyry są błyskotliwą, ironiczną krytyką wad szlacheckich, takich jak pijaństwo, bezkrytyczne hołdowanie francuskiej modzie, ożenki dla pieniędzy, ciemnota, zacofanie, upadek dobrych obyczajów. Wstęp II Choć satyry Ignacego Krasickiego (poza może Światem zepsutym) są wesołe, mogą rozbawić nawet współczesnego czytelnika, to zgodnie z oświeceniowymi założeniami
Refleksja o naturze człowieka w bajkach Ignacego Krasickiego. Wstęp I Ludzie są pełni wad i przywar. Ignacy Krasicki wychodził z założenia, że wystarczy im to uświadomić i dobitnie pokazać, aby mogli je w sobie zauważać i wystrzegać się ich. Zgodnie z oświeceniową zasadą „bawiąc, uczyć” powstały właśnie bajki. Jaki wyłania się z nich obraz człowieka? Wstęp II Chyba nikt nie lubi, aby go pouczać – no, chyba że moralizowanie zostanie świetnie zakamuflowane. Krasicki poprzez swoje bajki mógł
Jaki obraz świata wyłania się z bajek Ignacego Krasickiego? Odpowiedź na zawarte w nim pytanie jest tylko jedna: smutny i ponury. Aby uzasadnić tę tezę, musisz przywołać wybrane bajki. Ten temat dość wnikliwie sprawdza więc Twoją znajomość twórczości Ignacego Krasickiego. Forma pracy Jeśli we wstępie przyjmiesz założenie, że z wesołych bajek wyłania się gorzki obraz świata, przekonasz się, że doskonale do realizacji tego zagadnienia nadaje się forma rozprawki. Swoje założenie popierasz argumentami (pamiętaj
Wizerunek Sarmaty w Pamiętnikach Jana Chryzostoma Paska. Wstęp I „Pamiętniki”, napisane przez Paska najprawdopodobniej pod koniec życia, stanowią znakomity dokument kultury i mentalności szlachty XVII w., w dodatku – co rzadkie w przypadku dokumentów – pełne humoru i znakomitych scenek obyczajowych. „Pamiętniki” Paska to najwybitniejszy staropolski utwór tego gatunku. Wywarł on duży wpływ na późniejszą literaturę polską – opierali się na nim np. Jędrzej Kitowicz, Henryk Sienkiewicz przy pisaniu Trylogii czy Henryk Rzewuski w pracy
Poeta w teatrze świata – topos theatrum mundi we fraszkach Jana Kochanowskiego. Wstęp I Topos teatru świata to jeden z najbardziej znanych toposów literackich. Pojawił się on już w antyku, np. w „Prawach” Platona, który przyrównał człowieka do marionetki. Jednym z najbardziej gorących wielbicieli tego toposu jako sposobu oddania pozycji człowieka w świecie, był William Szekspir. Ale i u Jana Kochanowskiego znajdziemy utwory realizujące ten topos. Przyjrzyjmy się kilku z nich. Wstęp II We fraszkach poeta jawi nam
Fraszki Jana Kochanowskiego jako wyraz poglądów renesansowego myśliciela. Filozofia fraszek Kochanowskiego Wstęp I Fraszki podzielone zostały na trzy księgi. Zawarte w nich utwory tworzą kolorową mozaikę, która daje wrażenie wielkiej rozmaitości. Jednak istnieje pewna myśl jednocząca wszystkie fraszki, która dotyczy obrazu świata. Przypatrzmy się, co o obrazie świata ma do powiedzenia renesansowy myśliciel i humanista. Wstęp II Czy na pewno Kochanowski nie roztrząsał w swych fraszkach ważnych problemów moralno-filozoficznych? Czy aby na pewno nie
Problematyka obywatelska i krytyka Polaków w Pieśni o spustoszeniu Podola Jana Kochanowskiego. Wstęp I Nową przypowieść Polak sobie kupi, Że i przed szkodą, i po szkodzie głupi – taka smutna i ironiczna puenta kończy „Pieśń o spustoszeniu Podola”. Co tak zirytowało poetę w rodakach, że doszedł do tak pesymistycznych wniosków? Wstęp II „Pieśń o spustoszeniu Podola” to utwór patriotyczny i polityczny zarazem. Ma on – między innymi – charakter poetyckiej odezwy wzywającej do opodatkowania się szlachty,
Czy pieśń Czego chcesz od nas, Panie za Twe hojne dary? można uznać za manifest renesansowy? Wstęp I Hymn („Czego chcesz od nas, Panie…”) z pewnością można uznać za manifest renesansowy, manifest renesansowego światopoglądu. W tym utworze znajdziemy przekonanie o godności i wielkości człowieka, jego harmonijnemu współistnieniu z innymi i ze światem, zachwyt nad pięknem świata, przekonanie o dobroci Boga i Jego opiece nad człowiekiem, a w końcu koncepcję Boga – największego artysty (deus artifex). Wstęp II Jerzy
