SIDEBAR
Jakie cechy wskazują, że Pan Tadeusz jest eposem? Epos to utwór, który kreśli panoramiczną wizję społeczeństwa w przełomowym dla niego momencie historycznym. Dzieło Mickiewicza niewątpliwie tę definicję spełnia. Wprawdzie przedstawia tylko społeczność szlachecką, ale pamiętajmy, że w dawnej Polsce jedynie szlachta pretendowała do miana narodu. Obserwujemy formy życia polskiego, które wkrótce ulegną dekompozycji, dlatego też autor próbuje utrwalić w pamięci, ocalić od zapomnienia dawny kształt. Stąd częsty zabieg hiperbolizacji, idealizacji postaci, które w rzeczywistości ze
Akcja utworu rozgrywa się nad jeziorem otoczonym ciemnym borem Płużyn. Właśnie tutaj dochodzi każdej nocy do niezwykłego spotkania dwóch światów. Przestrzeń cudów, czarów i dziwów przenika w sferę realną, nadając jej wymiar kosmiczny. Nad gładką taflą wody rozgrywa się jakiś szatański spektakl – unoszą się w blasku księżyca senne mary, bucha gęsty dym, słychać wrzaski i bicie dzwonów. Grozę sytuacji potęguje jeszcze ujęcie przestrzeni. Oto rozgwieżdżone niebo odbija się w zwierciadle wody, tworząc efekt zamkniętej
Ludowa moralność surowo potępia zdradę, kłamstwo, i zbrodnię. Oto trzy ballady, które tego dowodzą. Lilie – ballada o mężobójstwie Rzecz dzieje się za czasów króla Bolesława Śmiałego, który to wydał srogi rozkaz kary śmierci dla niewiernych żon swoich wojów. Bohaterka ballady – Pani – „nie dochowała wiary”, gdy mąż jej był na wojnie. Nie zamierzała jednak przyznać się do winy i zabiła męża, pochowała go głęboko, a na grobie zasiała lilie (stąd tytuł).
Klasycyzm ukształtował się we Francji w połowie XVII w. Europa jeszcze nie pożegnała się z barokiem, a w Polsce pisał Jan Andrzej Morsztyn. Wtedy to na dworze Ludwika XIV, Króla Słońce, pojawili się twórcy, którzy zamiast hołdować barokowej ozdobności, zwrócili się ku antycznemu ładowi, harmonii i elegancji. W filozofii bliski im był racjonalizm i krytyczny stosunek do rzeczywistości. Opowiadali się za tolerancją religijną i światopoglądową, głosili wolnomyślicielstwo. Literaturę obarczyli obowiązkiem dydaktyzmu. Wzorów artystycznych szukali w dziełach starożytnych Greków
Treny jest to słynne dzieło Jana Kochanowskiego, poświęcone zmarłej córce Urszuli, wydane w roku 1580. Tworzył je poeta po śmierci ukochanej, kilkuletniej córeczki, która miała być „spadkobierczynią lutni”, czyli talentu poetyckiego Kochanowskiego. Bohaterką jest nie tylko Urszulka – choć zbolały poeta często ją wspomina. Tematem głównym Trenów stają się uczucia rozpaczającego ojca, jego bunt, wreszcie uspokojenie – stanowią one zatem analizę własnych odczuć i własnej duszy, konfrontację z wcześniejszymi poglądami filozoficznymi. Pierwsze
Kochanowski pisał fraszki przez całe życie – i wówczas, gdy był wesołym żakiem, i wtedy, gdy został statecznym gospodarzem. Stanowią zbiór ponad trzystu utworów. Ich skala stylistyczna jest niezwykle rozpięta: żart miesza się tu z refleksją, powadze towarzyszy rubaszny humor, liryzm graniczy z satyrą. Oddaje to renesansową tendencję do uchwycenia rzeczywistości w jej wszystkich możliwych perspektywach. Z rozmaitością stylów koresponduje zróżnicowanie tematyczne. Pisze w nich poeta o ułomnościach ludzkiego charakteru,
Pieśń jest to gatunek o rodowodzie antycznym. Za jej twórcę uznaje się wielkiego rzymskiego poetę Horacego. Zwał on swe utwory carmina (łac. pieśni), stąd nazwa gatunku. Początkowo w poezji pieśni były związane z muzyką, z czasem stały się samodzielną formą literacką. Są to utwory liryczne o refleksyjnym charakterze. Najważniejsze motywy pojawiające się w Pieśniach Będą to: motyw Fortuny, niestałej i zwodniczej, która szydzi z człowieka, motyw świata jako smutnego teatru marionetek i Boga – wielkiego reżysera, rozporządzającego
Zakres tematyki, jaką porusza Kochanowski, jest naprawdę bogaty i wszechstronny: problematyka filozoficzna (dotycząca natury ludzkiej, harmonii, świata, miejsca człowieka we wszechświecie, stosunku do Boga, śmierci, spraw życia, recept na prawe życie) – w Pieśniach, Fraszkach, Trenach, poematach, temat patriotyczny – w Pieśniach, w Odprawie posłów greckich, we Fraszkach, tematyka moralna – (pochwała dobrej sławy, umiaru, prawości) – w Pieśniach, temat wsi i życia wiejskiego – w Pieśni świętojańskiej o Sobótce, pochwała natury i piękna świata, afirmacja świata – Pieśni,
Historiografia jest to dział piśmiennictwa obejmujący gatunki o treści historycznej – czyli, między innymi, „kroniki”. Jej przykładem są kroniki – gatunek opisujący historię państwa. Inne przykłady literatury historiograficznej to „gesta” („czyny”) – utwory opisujące dokonania wybitnych postaci. Słowo historiografia oznacza opis historii państwa w danym okresie. Kroniką nazywamy gatunek opisujący historię państwa. Do historiografii należą także „gesta” – czyli „czyny” – utwory, w których opisywano dokonania wybitnych postaci. Słowo historiografia – to inaczej
Grzech pierworodny To nie tylko pierwszy ludzki grzech w Biblii. To także moment, w którym ujawnia się złożona natura człowieka stworzonego „na obraz i podobieństwo Boga”, ale jednocześnie przecież ułomnego i słabego. To po tym, jak skuszona przez węża Ewa namówiła Adama do skosztowania jabłka z zakazanego drzewa, nastąpiło wygnanie z raju – i koniec niezmąconego szczęścia ludzi. W opisie grzechu pierworodnego każdy „rekwizyt” ma swoje symboliczne znaczenie – w dodatku różnie na przestrzeni wieków interpretowane. Ewa – jako
Wywiad jest to ciąg pytań zadawanych przez pewną osobę innej osobie – najczęściej sławnej, zasłużonej dla kultury lub po prostu takiej, która przeżyła coś ciekawego. Ta rozmowa może być wyemitowana w TV lub w radiu albo spisana i opublikowana (w internecie, w czasopiśmie itd.). Cele wywiadu Wywiad może mieć różne cele. Najlepiej uświadomić sobie, jaki cel nam przyświeca, co chcemy wydobyć od rozmówcy i jakie są oczekiwania naszych czytelników. Co ich może najbardziej zainteresować? Wywiad dziennikarza z politykiem
Charakterystyka rycerza Rolanda Prezentacja Hrabia Roland to francuski arystokrata – człowiek wysoko urodzony, „ukochany siostrzeniec” cesarza, chociażby z tego powodu mający wyjątkową pozycję wśród rycerzy. Należał do najbliższego grona Karola Wielkiego. W kulturze europejskiej pozostał wzorcowym typem rycerza średniowiecznego. Wygląd Wiemy, że hrabia Roland to silny i urodziwy mężczyzna. Zgodnie ze średniowieczną modą idealny, bohater dobry musiał być także piękny. Cechy charakteru Uwaga – są to zarazem cechy idealnego rycerza. Roland zawsze pozostał
Ocena Twojej pracy pisemnej zależeć będzie od: błędów ortograficznych, interpunkcyjnych, stylistycznych, fleksyjnych, składniowych, frazeologicznych; czy praca napisana jest na temat; od jej spójności; staranności; od wyrażenia w niej własnego zdania; oryginalności. Praca na temat Sprawdzający ma przed sobą pracę bezbłędną, czystą, napisaną z polotem itd. I jest to – okazuje się – praca na zupełnie inny temat! Co robić? Praca nie na temat – to praca na jedynkę. Dlatego lepiej
Średniowiecze określają dwa style – typowe dla epoki. Są to jej symbole – budowle romańskie i gotyckie. Ale – wyrażają też filozofię średniowiecza, tworzą jego obraz i atmosferę. Styl romański Wcześniejszy. Budowle romańskie: kopulaste, ciężkie, kamienne gmachy projektowane według planu krzyża. Noszą cechy budowli obronnych – stąd te grube mury i małe okienka. Słabe oświetlenie stwarzające atmosferę skupienia. Romańskie warownie, kościoły, zamki to pejzaż wczesnego średniowiecza – bo w XIII stuleciu wystrzeli ku niebu…
Zemsta Dane lektury: Komedia – oparta o konflikt i jego rozwiązanie, intrygę, kontrast, komizm słowa, postaci i sytuacji. Powstała w romantyzmie i w czasach współczesnych autorowi się rozgrywa. Nawiązuje do prawdziwego sporu z XVII wieku – pomiędzy dwoma współwłaścicielami zamku w Odrzykoniu – Firlejem i Skotnickim. Głowna oś akcji – to kłótnia Rejenta i Cześnika o zamkowy mur i miłość młodych potomków skłóconych stron. Ważną rolę w Zemście odgrywa parodia – Fredro
Dziady cz. II Lektura w epoce Stop! Jesteś w romantyzmie! Świat duchów i wyobraźni wita! Racjonalistom nie będzie tu dobrze! Przygotuj się na zdarzenia niewyjaśniane za pomocą zdrowego rozumu, na spotkanie z postaciami z nierealnego świata. Romantycy pokochali cytat szekspirowski, który brzmi: „Widzę. Gdzie? Przed oczyma duszy mojej”. Chcieli pisać i pisali o tym, co zobaczyć można oczyma duszy, wyobraźni, fantazji. Z nauką to się zgadzać wcale nie musi. W
Pamiętnik z powstania warszawskiego Lektura w epoce Pamiętnik z powstania warszawskiego powstał długo po wojnie, bo w latach 70. Ale dotyczy dokładnie roku 1944 – tragicznych miesięcy powstania w Warszawie, w ten czas przenosi czytelnika. Tytuł Pamiętnik z powstania warszawskiego – taki tytuł od razu informuje, z jakim tekstem mamy do czynienia. Wpisuje się w tradycję; literatura zna sporo pamiętników (Pamiętnik znaleziony w Saragossie, Pamiętnik z czasów wojny, Pamiętnik czasów
Siłaczka Lektura w epoce Stop! Jesteście w Młodej Polsce! Młoda Polska to jedna z nazw epoki następującej po pozytywizmie, a nawet przez jakiś czas współistniejącej z tą epoką. Ośrodkiem pozytywizmu była Warszawa, Młodej Polski – Kraków. Pozytywizm już chylił się ku końcowi, ale jeszcze powstawały wielkie dzieła – Lalka Prusa, Trylogia Henryka Sienkiewicza, pozytywiści wciąż pisali artykuły o ważnej roli wiedzy i pracy w życiu społeczeństw. Młodzi moderniści natomiast uciekali
Dawid Copperfield Lektura w epoce Epoka wiktoriańska. Tytuł Dzieje, przygody, doświadczenia i zapiski Dawida Copperfielda juniora rodem z Blunderstone (których nigdy ogłaszać drukiem nie zamierzał) – tak tytuł powieści brzmi dokładnie. Właściwie odpowiada na pytanie: czym jest książka Dickensa. Autor Karol Dickens, wielki realista angielski, autor znanej Opowieści wigilijnej. Gatunek Powieść realistyczna, ukształtowana w formę pamiętnika. Zawiera wątki autobiograficzne – Dawid Copperfield podobny jest do samego Karola Dickensa. Dawid Copperfield –
Ikar Iwaszkiewicza Lektura w epoce Stop! Jesteś w XX wieku, w czasach II wojny światowej. Tytuł Ikar. Autor nawiązuje do mitu ikaryjskiego i do słynnego obrazu Breughla pt. Upadek Ikara. Tak przenośnie nazywa głównego bohatera swojego opowiadania. Autor Jarosław Iwaszkiewicz – poeta i prozaik. Przed wojną należał do znanej grupy poetyckiej Skamander, pisał w duchu klasycznym. Wojnę przetrwał w Polsce, jego dwór – Stawisko – stało się schronieniem dla wielu artystów
