SIDEBAR
Mickiewiczowski Konrad Wallenrod – jest postacią tajemniczą, poznajemy jego pogmatwane losy głównie dzięki Powieści Wajdeloty. Dzieje Konrada Wallenroda Rzecz miała miejsce w średniowieczu, za czasów walk krzyżacko-litewskich. Bohater – młody Litwin – jako dziecko został porwany przez Krzyżaków – miał w pamięci obrazy z napadu zakonu, krzyk matki dźwięczał mu w uszach. Wychowano go w zakonie na Krzyżaka. Lecz pewien stary Litwin – śpiewak Halban – nie dopuścił do wynarodowienia chłopca, powiedział mu prawdę o jego
Słynny utwór Mickiewicza powstał w 1820 r. W wierszu uznanym przez ówczesną młodzież za prawdziwy manifest polskiego romantyzmu znalazły się elementy typowo oświeceniowe, które pojawiają się i w warstwie ideowej, i na płaszczyźnie formalnej. Nawiązująca do antyku oda stanowiła jedną z ulubionych form wypowiedzi odchodzącej w przeszłość epoki. Tekst obfituje w tak lubiane w oświeceniu: abstrakcyjne pojęcia i obrazy (to chociażby wizja miłości zionącej ogniem), nawiązania do mitologii, wezwania do współdziałania, potępia też negowane wówczas zachowania aspołeczne („samoluby”)
Działalność w obu związkach jest charakterystycznym rysem studenckich czasów Adama Mickiewicza. 1817 rok– to data założenia tajnego związku filomatów. Filomata oznacza „miłośnik wiedzy”, tak więc filomaci stawiali sobie cele samokształcenia i szerzenia nauki, wkrótce jednak także dołączyli do swojego programu cele polityczne, wolnościowe. Należeli doń oprócz Mickiewicza m.in. Tomasz Zan, Jan Czeczot, Józef Jeżowski. Filomaci krzewili tradycję jeszcze oświeceniową, pierwsze pisane przez nich utwory były utrzymane w konwencji klasycznej. Związek filaretów został powołany przez
Na czym polega polemika Fredry z ideałami romantyzmu zawarta w Ślubach panieńskich? Aleksander Fredro misternie włączył w komedię polemikę z romantycznymi koncepcjami. Owa dyskusja przejawia się w: ukształtowaniu głównych postaci, własnej, antyromantycznej definicji miłości. Zacznijmy od postaci Rok 1834 to czas, kiedy czytelnik mógł znać już Dziady Mickiewicza, Kordiana Słowackiego, nie mówiąc o Cierpieniach młodego Wertera Goethego. W Dziadach postać nieszczęśliwego kochanka uosabiał Gustaw. W Ślubach panieńskich spotykamy Gucia! Co za perfidna aluzja! Zdrobnienie to
Rozważania o miłości i poglądach Fredry w sprawie tak wdzięcznego tematu rozpocząć należy od uwagi, że całość tytułu komedii brzmi: Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca. Czym jest ów magnetyzm? Jest to inaczej mesmeryzm – modna w stuleciu Fredry teoria Mesmera (lekarza z XVIII w.), który głosił, że istnieje na świecie „uniwersalny fluid” emanujący z człowieka i oddziałujący na drugą istotę jak swojego rodzaju magnes – „przyciąganie się” dwóch serc. Taka skłonność jest przyrodzona i konwenanse świata zmienić tego
Śluby panieńskie kreślą pełną uroku atmosferę szlacheckiej prowincji XIX w. Są komedią miłosnego flirtu, utworem o miłości i młodości. Na pozór historia jest zupełnie banalna. Zacni przedstawiciele starszego pokolenia: Radost i pani Dobrójska umyślili, by ożenić Gucia (bratanka Radosta) z Anielą (córką pani Dobrójskiej). Gucio – to „szaławiła z miasta”, młodzieniec rozrywkowy, który piekielnie nudzi się na wiejskiej prowincji, urządza nocne eskapady i ani mu w głowie „poważne zamiary”. Co innego panny bałamucić, a co innego z nimi się
Jest to utwór pełen powagi, dostojeństwa – i takim powinien być jako rapsod. Rapsod bowiem to utwór poetycki (lub część eposu), utrzymany w podniosłym stylu, sławiący bohatera lub ważne wydarzenie. Tu bohaterem jest postać historyczna – generał Józef Bem – patriota polski, uczestnik walk, m.in. na Węgrzech i w Wiedniu, zmarły w 1850 r. w Syrii. Czytając utwór Norwida, stajemy się uczestnikami poetyckiego misterium pogrzebowego, które silnie przemawia do wyobraźni odbiorcy. Dotrzeć do sensu tego
Jaka polemika ma miejsce w wierszu Norwida pt. W Weronie? Liryk W Weronie zawiera krótką dyskusję między „uczonymi” ludźmi a cyprysami, czyli między rozumem człowieka a głosem przyrody. O czym dyskutują? Oto w miejscu legendarnym, bo w Weronie, mieście, w którym rozegrała się tragedia Szekspirowskich bohaterów: Romea i Julii. Niebo przygląda się ludzkiej tragedii, śmiesznym waśniom rodów, potędze miłości i zrzuca na ziemię gwiazdę. Ta spadająca gwiazda staje się głównym punktem sporu. Czym jest? Czy „łzą znad planety” –
Jednym z takich wierszy jest utwór Klaskaniem mając obrzękłe prawice. Norwid pisze tu o sobie i o swoich odczuciach, przy czym nie jest to jedyny temat – drugi to perspektywiczne przedstawienie świata i ocena jego prawidłowości. Treść można omówić następująco: w świecie, w którym znudzony pieśniami lud domaga się czynu, w ojczyźnie, w której jest laurowo i ciemno („laurowo” z pieśnią romantyczną, „ciemno” – bo są to czasy terroru, niewoli i niepewności), w takiej atmosferze pojawia się nowy poeta – Norwid. Jest samotny
Punktem wyjścia do odpowiedzi na powyższe pytanie powinno być przytoczenie jednej z najważniejszych opozycji, jaką rozważał Norwid. Chodzi mianowicie o sprzeczność człowiek – świat, o poczucie obcości i niezrozumienia wśród ludzi, jakie odczuwa jednostka. Zasada ta jeszcze bardziej obowiązuje w przypadku ludzi wybitnych, obdarzonych talentem, artystów, polityków, filozofów. Oto charakterystyczna dla Norwida refleksja: prawdziwie wielka jednostka nigdy nie będzie doceniona z a życia, nie zrozumieją jej współcześni, dopiero po latach następne pokolenia odkryją i pojmą sens
Udowodnij, że Nie-Boska komedia jest dramatem romantycznym. Dramat Zygmunta Krasińskiego składa się z czterech części, poprzedzanych poetycką, odautorską, epizodyczną wypowiedzią, nawiązującą do danej części utworu. Dramat napisany jest prozą, lecz jest dziełem synkretycznym: np. elementy liryczne obserwujemy w poetyckich wypowiedziach Marii (wizja końca świata) lub Orcia. Brak jest jedności miejsca, czasu i akcji: Hrabia Henryk podróżuje w przestrzeni za duchem-Dziewicą, rzecz dzieje się w pałacu, w szpitalu wariatów, w katedrze Świętej Trójcy. Między częścią I a II jest dziesięć
Prowidencjalizm to pewien pogląd na historię – taki, który postrzega ją jako wynik wyroków Boskich, a nie sferę ludzkiego działania. Zygmunt Krasiński konsekwentnie realizuje ten pogląd w swoim dramacie. Założenie brzmi: świat rozwija się poprzez przelew krwi i niszczenie starych form – dlatego ludzie wszczynają rewolucje. Lecz bez oparcia w Bogu nie może narodzić się postęp, najwyżej zło i kara. Stąd w zakończeniu Nie-Boskiej komedii o ostatecznym wyniku walki decyduje interwencja Boska. Działania ludzkie (zło walczy ze
Przekleństwem Fałszem „Matką Piękności i Zbawienia” Prawdą To są definicje poezji, jakie zawarł w swoim dramacie Krasiński, chociaż są sprzeczne. Poezja to modny w romantyzmie temat. W Nie-Boskiej komedii autor zawarł portret poety-romantyka, pełnego dylematów – lecz nie tylko Hrabia Henryk jest w tym dramacie poetą. Jest nim także mały Orcio, w chwili obłędu i śmierci jest poetką Maria. Z punktu widzenia Hrabiego poezja rzeczywiście jest piętnem i przekleństwem, zresztą ginie on z okrzykiem „Poezjo, bądź przeklęta!”. Fakt, że Hrabia
„Ze wszystkich błazenad najpoważniejszą jest małżeństwo” – ten cytat z Wesela Figara miał poprzedzać Część I. W życie rodzinne Hrabiego Henryka wdarła się poezja i ona jest tu pierwszoplanowym zagadnieniem, ona rozbiła związek Mąż – Maria. Niemniej mamy do czynienia z typowym romansowym trójkątem: Mąż – Żona – Kochanka. Ta trzecia, zwana Dziewicą, może mieć kilka znaczeń. Może to być uosobienie romantycznej miłości, której nie zaspokaja prozaiczna żona. Może to być uosobienie poezji –
Tytuł Krasińskiego wyraźnie nawiązuje do wielkiego dzieła Dantego z XIV w. pt. Boska komedia. Jak widać, jest to tytuł zaprzeczony. Pomijając fakt, że rodowód tytułu Dantego ma własną historię (nie od razu znaczył to, co znaczy) – dziś rozumiemy go jako prezentację Boskiej konstrukcji – losów człowieka, podziału wszechświata na piekło, czyściec, niebo, słowem porządku Boskiego. Tam Dante, prowadzony przez poetę Wergiliusza, przemierza kolejne kręgi piekieł, ogląda rzeczy straszne (sceny dantejskie),
Dramat Krasińskiego posiada dwie warstwy znaczeniowe: Jest to dramat rodzinny – a w toku rozwoju tego wątku znajdujemy temat poezji i poety oraz problematykę moralną. Jest to dramat o rewolucji – a przedstawione dzieje abstrakcyjnej walki klas obrazuje prowidencjalizm, pogląd poety na istotę historii. Rejestr najważniejszych wydarzeń dramatu powinien wyglądać następująco: Część pierwsza Galeria postaci metafizycznych. Najpierw Anioł Stróż, który posyła błogosławieństwo (jak się potem dowiemy, głównemu bohaterowi). Potem przylatuje Chór Złych Duchów
Na kształt tego dramatu złożyło się wiele okoliczności. Pamiętamy, że w chwili wybuchu powstania listopadowego Krasiński znajdował się za granicą. Pragnął powrócić do kraju, lecz powstrzymał go stanowczy zakaz ojca. Jednak wydarzenie to wstrząsnęło wyobraźnią poety, choć interpretował powstanie przez pryzmat spojrzenia ojca: w kategoriach rewolucji społecznej. Poeta chciał dać wyraz swoim poglądom – i to z pewnością stało się jedną z przyczyn napisania Nie-Boskiej komedii. Z pewnością złożyły się na to także zainteresowania Krasińskiego –
Do dziś odnaleziono prawie trzy i pół tysiąca listów skierowanych do stu pięćdziesięciu ośmiu adresatów – rodziny i przyjaciół – między innymi: Delfiny Potockiej (zachowało się ponad 700) Augusta Cieszkowskiego (310), Jerzego Lubomirskiego (231), Adama Sołtana (221), Konstantego Gaszyńskiego, Stanisława Małachowskiego, Bronisława Trentowskiego, rodziny Koźmianów, Henryka Reeva i szczątkowo zachowane listy do ojca. Adresatów swoich listów wybierał Krasiński bardzo starannie. Najważniejszym powodem były związki uczuciowe, potrzeba wyznań i pobudki intelektualne łączące
Jakie poglądy przedstawił Zygmunt Krasiński w Psalmach przyszłości i jak ustosunkował się do nich Juliusz Słowacki w Odpowiedzi na Psalmy przyszłości? Psalmy przyszłości napisał Zygmunt Krasiński w 1845 r., pod pseudonimem Spirydion Prawdzicki, poruszony teoriami zawartymi w broszurze O prawdach żywotnych narodu polskiego autorstwa Henryka Kamińskiego, który w przyszłej walce narodowościowej główną rolę wyznaczał wyzwolonemu ludowi. Poeta potraktował to jako nawoływanie do rewolucji i rzezi szlachty i w Psalmach przyszłości przedstawił własną teorię, którą można by
Zygmunt Krasiński urodził się w 1812 roku w Paryżu. Matka, Maria Radziwiłłówna, osierociła go bardzo wcześnie, wychowywał go ojciec, Wincenty Krasiński, polski arystokrata, generał armii napoleońskiej, który po klęsce Bonapartego został carskim dygnitarzem, sprawował nawet funkcję zastępcy namiestnika Królestwa Polskiego. Zygmunt Krasiński był genialnym dzieckiem i wcześnie zaczął pisać. Pierwsze próby to powieści historyczne nawiązujące do angielskich romansów grozy. Był młodszy od Adama Mickiewicza o 14 lat, zetknął się więc nie tylko z dziełami romantyzmu
