Search Results for "Prometeusz"
1. Mit faustyczny, który zaczął się formować u schyłku XVI wieku, zdobywając szybko rangę jednego z najważniejszych mitów nowożytnej Europy, opowiada o dziejach człowieka chcącego żyć pełnią życia. Pierwsza popularna książka o Fauście historycznym, a już obrastającym legendą, przedstawiała go jako postać przenikniętą duchem renesansu i reformacji, wykształconego teologa i humanistę, nie stroniącego wszak od czarnej magii, pragnącego wiedzy, ale i użycia (stąd wziął się jego pakt z diabłem). Przyświecały
Wyjaśnij tytuł powieści Stefana Żeromskiego Ludzie bezdomni. Zacznij od analizy słowa bezdomny. Bezdomni są ludzie, którzy nie mają domu – lecz nie tylko tacy, którzy nie mają gdzie mieszkać. Cóż bowiem znaczy dom? Może to być budynek, mieszkanie lub coś więcej – rodzina, oaza najbliższych osób, do której ucieka człowiek przed zgiełkiem świata, w przenośnym sensie może to być nawet ojczyzna. O które znaczenie chodzi Żeromskiemu? Wydaje się, że o wszystkie – bo
Bardzo wiele prawzorców zachowań, uniwersalnych postaw czy mądrości zostało utrwalonych w dorobku starożytności. Wybierzmy kilka: Bunt Z antyku – mit o Prometeuszu, o Ikarze, i Antygona. Te trzy postacie wystarczą, by zobrazować trzy rodzaje ludzkiego buntu: pełen poświęcenia dla dobra ludzkości bunt Prometeusza przeciw bogom, bunt syna Ikara przeciw nakazowi ojcowskiemu, bunt obywatelki Antygony przeciw okrutnemu rozkazowi władcy. Z Biblii – bunt przeciw Bogu – to motyw, który często ukazuje Pismo Święte, przestrzegając przed
Dobro i zło – ich pochodzenie i miejsce w konstrukcji świata według mitologii starożytnej Grecji i „Biblii”. Jak odpowiedzieć na to pytanie? Trzeba odwołać się do znajomości Biblii i mitologii. Po prostu opowiedzieć jak interpretują pochodzenie dobra i zła, jak każą z nim walczyć. Można podkreślić, że temat od wieków trapi ludzkość, że we wszystkich kulturach próbowano odgadnąć tajemnicę podstawowych zagadnień etyki. Ciekawą konstrukcją naszej kultury jest szatan – personifikacja i symbol zła. Od
W obu kosmogoniach na początku panował chaos. W kosmogonii biblijnej na początku Bóg stworzył niebo i ziemię. Cały proces powstawania świata umownie rozłożony został na siedem dni (ostatni był dniem odpoczynku). Pierwszego dnia Bóg oddzielił światło od ciemności, drugiego niebo, trzeciego dnia zrobił porządek z wodami i oddzielił je od suchego lądu, czwartego stworzył wszystkie rośliny i drzewa, gwiazdy i inne ciała niebieskie, w piątym dniu stworzenia powołał do życia zwierzęta
Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem Krzysztofa Mrowcewicza, że grecki „świat bogów odbija porządek ludzkiego świata”? W temacie musisz wykorzystać przede wszystkim znajomość mitologii, a także kulturowego funkcjonowania mitów. Chociaż pytanie „czy” sugeruje formę rozprawki, nie musisz przestrzegać reguł tej formy wypowiedzi. Najlepiej byłoby przemyśleć i zanotować kilka argumentów potwierdzających tezę zawartą w temacie. Świat bogów odbiciem ludzkiego świata Propozycje wstępu: Zacznij od zdefiniowania pojęcia antropomorfizm. Nakreśl pokrótce, jak Grecy wyobrażali sobie panteon
Zbigniew Herbert jeden ze swoich wierszy zatytułował Dlaczego klasycy. Jak ty mógłbyś odpowiedzieć na to pytanie? Co, twoim zdaniem, dała nam literatura antyku? Zwróć uwagę, że chociaż w temacie występują dwa pytania, odpowiedź dotyczy właściwie jednego zagadnienia. Temat wymaga spojrzenia z nieco szerszej perspektywy na dorobek antyku. Warto w nim podkreślić kulturowe zakorzenienie nas, Europejczyków, w dziedzictwie grecko-rzymskim. Uwaga! Kim jest klasyk? Autor antyczny, którego dzieła stały się wzorami do naśladowania. Także autorytet: wódz,
Rozprawka z antyku 1. Jak zacząć? Zwyczajnie, od odpowiedzi na pytanie tematu! Lub zmień wstęp na ciekawszy. Na przykład: sam zadaj pytanie, użyj cytatu, odwołaj się do poezji albo wrzuć aforyzm filozoficzny. I który podoba Ci się najbardziej? Ten wstęp wybierz. Ciąg dalszy to konspekt pracy. Piszesz pracę. 2. Zadbaj o styl! Spróbuj każdemu zdaniu, każdej myśli nadać mądrzejszy ton. Używaj naukowych określeń, wrzuć termin. Na początek przerabiaj po prostu
Mitologia TEST 1. Na podstawie fragmentu Teogonii Hezjoda (czyli opowieści o rodowodzie greckich bogów napisanej przez poetę greckiego w VII w. p.n.e.) narysuj drzewo genealogiczne bogów greckich. Hezjod Teogonia Zaiste najpierw Chaos powstał, potem Gaja Rozłożysta, bezpieczna podstawa dla wszystkich [Nieśmiertelnych, co śnieżnym władają Olimpem, I mglisty Tartar w głębi pod rozległą ziemią], I Eros, najpiękniejszy z nieśmiertelnych bogów, Wątlący członki, który i bogom, i ludziom Ujarzmia w sercach rozum
Porównanie kosmologii biblijnej i mitologicznej Biblia Mitologia Bóg Jest jeden, w trzech Osobach: Ojca, Syna i Ducha Świętego. Obraz Boga dają Stary Testament i Nowy Testament. Nie ma On ani początku, ani końca. Jest wszechwiedzący, wszechobecny, wszechmocny, wierny swojemu ludowi, miłosierny, sprawiedliwy, chociaż karząc grzech, potrafi być surowym Sędzią, ale dla człowieka jest przede wszystkim kochającym Ojcem, który dla jego zbawienia wydał swojego Syna na śmierć. On stworzył cały świat, z niego wszystko, poza złem,
Sytuacja tragiczna następuje wtedy, kiedy człowiek musi dokonać wyboru między dwoma racjami – i każda jego decyzja będzie niekorzystna. Słowem – czego by nie wybrał – tak i tak będzie źle. Judym rzeczywiście musi dokonać takiego wyboru – przynajmniej według własnego mniemania. Stoi przed decyzją: albo zwiąże się z Joasią, założy dom i będzie wiódł szczęśliwe życie – albo poświęci się całkowicie pracy społecznej, bezinteresownemu niesieniu pomocy biedocie Zagłębia. Obie możliwości wykluczają się –
Francisco Goya – Hiszpania Romantycy uważali go za swojego prekursora. Zaczął karierę jako dworski portrecista. W późniejszej twórczości nawiązywał do wypadków dziejowych (Rozstrzelanie powstańców madryckich). Jego cykl rycin Okropności wojny jest najdramatyczniejszym oskarżeniem wojny, jakie kiedykolwiek powstało w sztuce europejskiej. Wizja Goi nie ma nic wspólnego z tradycyjną malarską batalistyką. Artysta pokazuje cierpienie, strach, rozpacz i gniew. Eugène Delacroix (czyt. Delakrua) – Francja Jego Masakrę na wyspie Chios uznano za manifestację nowego malarstwa. Najbardziej
Takich uniwersalnych uczuć i postaw, które stały się tematem twórców starożytnych i nadal są żywe, jest nieskończenie wiele. Można wymienić tu miłość macierzyńską (uosabia ją choćby bogini Reja) i miłość siostrzaną (Antygona). Ważne miejsce w mitologii i literaturze biorącej motywy z mitów jest miłość kobiety i mężczyzny – przykładem może być miłość Parysa i Heleny, warto także pamiętać, że Afrodyta była boginią miłości, że temat ten podejmowali lirycy greccy m.in. Safona. Patriotyzm i umiłowanie ojczyzny to następny uniwersalny motyw
Jednym z pierwszych i największych zadań mitologii była obrazowa odpowiedź na pytania od zawsze dręczące ludzkość. Jak mity wyjaśniają wielkie tajemnice istnienia Mit o stworzeniu świata Wywodzi istnienie naszego padołu z chaosu. Z chaosu – czyli z jakiegoś wielkiego, bezkształtnego zawirowania kosmicznego, z otchłani, z plątaniny czterech żywiołów: ziemi, powietrza, wody, ognia. Z tegoż chaosu rodzą się pierwsi bogowie (Uranos – Niebo i Gaja – Ziemia), z nich następne pokolenia bogów (szczegółowo dzielących między sobą „specjalizacje” – będą się opiekować
Pojęcie archetypu zawdzięczamy Carlowi Gustavowi Jungowi. Archetypy to tyle, co pradawne wzorce osób (ról) lub zachowań obecne w świadomości zbiorowej, wyczuwalne przez kolejne pokolenia podskórnie lub intuicyjnie – nie są one bowiem wysysane z mlekiem matki. Archetypy organizują nasze życie, bowiem chcielibyśmy „identyfikować się” z preferowanym przez nas archetypem osób czy konkretnych zachowań. W szerszym znaczeniu można mówić o mitycznych archetypach miłości, zdrady, nienawiści, wierności. Heraklesa można uznać za archetyp
Nawiązania do antyku Antyk w literaturze i sztuce późniejszych okresów Jan Kochanowski w Trenach nazywa Urszulkę „Safo słowieńską”. W ten sposób podkreśla poetycki talent córki – porównuje ją z Safoną, poetką grecką. Później nazwano „polską Safoną” poetkę wieku XX – Marię Pawlikowską-Jasnorzewską. Jan Kochanowski napisał pierwszą polską tragedię: Odprawę posłów greckich. Treść dotyczy porwania pięknej Heleny przez trojańskiego królewicza Parysa. Pan Tadeusz Adama Mickiewicza, największe dzieło poety, jest też ostatnim eposem w naszej literaturze. Pisany na
Co to jest mit? Mit – z gr. mythos – słowo, mowa, opowieść. To opowieść narracyjna zwykle przekazywana ustnie z pokolenia na pokolenie, organizująca i wyrażająca wierzenia danej społeczności. Opowiada zwłaszcza o początkach istnienia świata, powstawaniu bogów, ludzi i i mechanizmach rządzących światem. lub wyraża emocje, np. lęk, radość itp. Opowieść przekazywana z pokolenia na pokolenie powoduje, że w danej społeczności wykształca się świadomość mityczna, jednocząca członków tej społeczności. Charakterystyczny dla pierwszych kultur sposób
Wzory sformułowania tematu „W kręgu miłości i nienawiści” – o bohaterach literackich, których rozumiem, podziwiam i oskarżam. Marzenia, tęsknoty bohaterów literackich i twoje w zderzeniu z rzeczywistością. Życie, podobnie jak proces, można wygrać lub przegrać – literackie kreacje ucieleśniające te możliwości (przynajmniej po jednym przykładzie). Ikar, Konrad, Siłaczka, Kolumbowie, Artur – literackie wizje młodości, jej doświadczeń i dążeń w ocenie współczesnej młodzieży. Wizerunek kobiety fascynującej czy irytującej. Przedstaw na wybranych przykładach literackich. Wierność ideałom młodości czy kariera i nadzieja
Autor Sofokles – jeden z trzech wielkich twórców tragedii greckiej. Żył w V w. p.n.e. (496-406), wtedy tworzył i przyczynił się do ukształtowania klasycznego typu tragedii. Jego najważniejsze dzieła to Król Edyp i Antygona – te są wciąż obecne w repertuarach teatrów, bo stanowią wyzwanie dla najambitniejszych reżyserów. W ciągu 90-letniego żywota napisał Sofokles ponad 120 sztuk! Do naszych czasów przetrwało osiem. Do osiągnięć Sofoklesa zalicza się wprowadzenie na scenę trzeciego aktora. Tło epoki Antyk. V
Większość nie doczekała się publikacji za życia autora, musiały czekać do następnego stulecia na działalność Zenona Przesmyckiego i współczesnych badaczy, by dotrzeć do powszechnego odbioru i kanonu lektur szkolnych. Najpełniej talent Norwida rozwinął ujawnił się w liryce W latach 1857-1865 powstał cykl stu wierszy zatytułowany Vademecum (po łacinie znaczy to „idź ze mną”). Najbardziej znane spośród około 250 wierszy poety to: Pióro – wiersz z 1842 r., przedstawiający własny, osobisty program twórczy autora; Moja
